Anlamlandırma İhtiyacı Ölçeği-Kısa Formu'nun Türkçe Uyarlaması

Yıl 2024, , 241 - 264, 25.06.2024

Halil Ekşi , Melike Seven

https://doi.org/10.34234/ded.1457636

Öz

Öz:
Bu çalışmanın amacı, Anlamlandırma İhtiyacı Ölçeği-Kısa Formu’nun (The need for sense-making scale-short form) geçerlik ve güvenirlik çalışmalarını yaparak Türkçe’ye uyarlamaktır. Bireylerin anlamlandırma ihtiyacını ölçmeyi amaçlayan özgün ölçek toplam 7 maddeden ve tek boyuttan oluşmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu 18-65 yaş aralığında 148 kadın, 92 erkek olmak üzere toplam 240 yetişkin oluşturmaktadır. Ölçek uyarlama sürecinin ilk aşamasında, ölçek için gerekli izinlerin alınmasının ardından ölçme aracının Türkçe’ye çeviri aşamasında çeviri-tekrar çeviri metodundan yararlanılmıştır. Ölçeğin faktör yapısı doğrulayıcı faktör analizi ile incelenmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda uyarlanan ölçeğin uyum indeksleri açısından kabul edilebilir uyum gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Yapılan iç tutarlılık analizlerinde Cronbach Alpha katsayısı .79 olarak hesaplanmıştır. Ardından madde-toplam korelasyonları ile alt-üst %27’lik grup madde ayırt edicilik indeksi incelendiğinde ölçekteki maddelerin ayırt edicilik düzeyinin yüksek olduğu görülmektedir. Ölçüt geçerliğini hesaplamak amacıyla Anlamlandırma İhtiyacı Ölçeği kullanılmıştır. Anlamlandırma İhtiyacı Ölçeği-Kısa Formu ve Anlamlandırma İhtiyacı Ölçeği arasındaki olumlu yönde manidar ilişki, ölçeğin ölçüt bağıntılı geçerliğinin yeterli düzeyde olduğunu göstermiştir (r= .69; p <.05). Araştırma sonuçları, Anlamlandırma İhtiyacı Ölçeği-Kısa Formu'nun Türkçe versiyonunun güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı olduğunu doğrulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Anlamlandırma, anlam oluşturma, anlamlandırma ihtiyacı, geçerlik, güvenirlik

Turkish Adaptation of the Need for Sense-Making Scale-Short Form

Öz

This study aims to adapt the Need for Sense-Making Scale-Short Form to Turkish through validity and reliability studies. The original scale, designed to gauge individuals' need for sense-making, comprises seven items and a single dimension. The research group comprised 240 adults, including 148 women and 92 men, aged between 18 and 65. In the initial phase of the scale adaptation process, the measurement tool was translated into Turkish using a translation-back-translation method after securing the necessary permissions. The scale's factor structure was scrutinized through confirmatory factor analysis, revealing that the adapted scale exhibited acceptable fit indices.In the assessment of internal consistency, the Cronbach Alpha coefficient was computed as 0.79. Furthermore, the examination of item-total correlations and the lower-upper 27% group item discriminant validity index indicated a high level of item discriminant validity within the scale. To establish criterion validity, the Need for Sense-Making Scale was employed, and a positive and significant relationship between The Need for Sense-Making Scale-Short Form and The Need for Sense-Making Scale was observed, signifying sufficient criterion-related validity (r= .69; p <.05). The research outcomes affirm that the Turkish version of the Need for Sense-Making Scale-Short Form is a reliable and valid measuring instrument.

Anahtar Kelimeler

Sense-making, meaning construction, sense-making need, validity, reliability

Kaynakça

• Alparslan, A. M., Yastıoğlu, S. , Taş, M. A. ve Özmen, M. (2022). Yaşamın-işin anlam kaynakları ve iyi oluş ilişkisi üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(33) , 14-33. https://doi.org/10.21076/vizyoner.947733
• Ancona, D. (2011). Sensemaking: Framing and acting in the unknown. S. Snook ,N. Nohria, & R. Khurana (Ed.), The handbook for teaching leadership: Knowing, doing, and being içinde (3-19) . Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
• Ariely, D., Kamenica, E., & Prelec, D. (2008). Man’s search for meaning: The case of Legos. Journal of Economic Behavior & Organization, 67(3-4), 671–677.
• Aydın, C., Kaya, M. ve Peker, H. (2015). Hayatın anlam ve amacı ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 38 (1), 39-55. https://doi.org/10.17120/omuifd.80248
• Bandalos, D. L., & Finney, S. J. (2010). Factor analysis: Exploratory and confirmatory. G. R. Hancock & R. O. Mueller (Eds.), The reviewer's guide to quantitative methods in the social sciences (pp. 93-114). Routledge. Baumeister, R. F. (1991). Meanings in life. Guilford.
• Beabout, B. R. (2012). Turbulence, perturbance, and educational change. Complicity: An International Journal of Complexity and Education, 9(2), 15–29. https://doi.org/10.29173/ cmplct17984
• Berrios, R., Totterdell, P., & Kellett, S. (2017). When feeling mixed can be meaningful: the relation between mixed emotions and eudaimonic well-being. Journal of Happiness Studies, 19(3), 841–861. https://doi.org/10.1007/s10902-017-9849-y
• Brown, M., Rutherford, D., & Boyle, B. (2000). Leadership for school improvement: the role of the head of department in UK secondary schools. School Effectiveness and School Improvement, 11(2), 237–258. http://dx.doi.org/10.1076/0924-3453(200006)11:2;1-Q;FT237
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford Press.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum. PegemYayıncılık.
• Cantarero, K., Van-Tilburg, W. A. P., Gąsiorowska, A., & Wojciszke, B. (2021). The need for sense-making as a personal resource: conceptualization and scale development. Current Psychology,42(1), 3477–3488. https://doi.org/10.1007/s12144-021-01637-3
• Cantarero, K., Van-Tilburg, W.A.P., & Smoktunowicz, E. (2021). Other- (vs. self-) oriented meaning interventions enhance momentary work engagement through changes in work meaningfulness. Journal Counseling Psychology, 69(4), 443–451. https://doi.org/10.1037/cou0000594
• Cantarero, K., Van-Tilburg, W.A.P., Gasiorowska, A., & Igou, E.R. (2022). The efficient measurement of individual differences in meaning motivation: The need for sense-making short form. Frontiers Psychology, 13(945692), 1-9. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2022.945692
• Cantarero, K., Van-Tilburg, W.A.P., Kuźma, B., Gąsiorowska, A., & Wojciszke, B. (2019). Some people probably need to make more sense: An exploratory study on ındividual differences and the need for sense-making. Polish Psychological Bulletin, 50(2), 114-118. https://doi.org/ 10.24425/ppb.2019.126026
• Chandler, D., & Kapelner, A. (2013). Breaking monotony with meaning: Motivation in crowdsourcing markets. Journal of Economic Behavior & Organization, 90(1), 123–133. http://dx.doi.org/10.1016/j. jebo.2013.03.003
• Chater, N., & Loewenstein, G. (2016). The under-appreciated drive for sense-making. Journal of Economic Behavior & Organization, 126(1), 137–154. https://doi.org/10.1016/j.jebo.2015.10.016
• Creswell, J. W. (2017). Eğitim araştırmaları (H. Ekşi, Çev. Ed.). Edam Yayınları.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G.ve Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Pegem Akademi.
• De Muijnck, W. (2012). The meaning of lives and the meaning of things. Journal of Happiness Studies, 14(4), 1291–1307. https://doi.org/10.1007/s10902-012-9382-y
• Doğan, C. D., & Aybek, E. C., (2021). R shiny ile psikometri ve istatistik uygulamaları. Pegem Akademi.
• Ekşi, H., Okan, N. ve Mert Kömürcü, H. Ş. (2018). Kişisel anlam profili ölçeği kısa formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 47(47), 157-168. https://doi.org/10.15285/maruaebd.325654
• Frankl, V. (2019). İnsanın anlam arayışı (Çev. S. Budak). Okuyan Us Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1946).
• Ganon-Shilon, S., & Schechter, C. (2016). Making sense of school leaders’ sense-making. Educational Management Administration & Leadership, 45(4), 682–698. https://doi.org/10.1177/1741143216628536
• Gillies, J., & Neimeyer, R. A. (2006). Loss, grief, and the search for significance: Toward a model of meaning reconstruction in bereavement. Journal of Constructivist Psychology, 19(1), 31– 65. https://doi.org/10.1080/10720530500311182
• Göçen, A. ve Terzi, R. (2019). Eğitim örgütleri için anlamlı iş ölçeği. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 1487-1512. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gefad/issue/50907/569268
• Hicks, J. A., & King, L. A. (2009). Positive mood and social relatedness as information about meaning in life. The Journal of Positive Psychology, 4(6), 471-482. https://doi.org/10.1080/17439760903271108
• Iwasaki Y.,, Messina S.E., & Hopper, T. (2018). The role of leisure in meaning-making and engagement with life. The Journal of Positive Psychology, 13(1), 29-35. https://doi.org/10.1080/17439760.2017.1374443
• Jim, H.S., Richardson, S.A., Golden-Kreutz, D.M., & Andersen, B.L. (2006). Strategies used in coping with a cancer diagnosis predict meaning in life for survivors. Health Psychology, 2(6), 753–761. https://doi.org/10.1037/0278-6133.25.6.753
• Joseph, S., & Linley, P. A., (2005). Positive adjustment to threatening events: An organismic valuing theory of growth through adversity. Review of General Psychology, 9(1). 262–280. https://doi.org/10.1037/1089-2680.9.3.262
• Kahleoğulları, G. (2017). Hayatta amaç ölçeği, hayatta anlam anketi ve yaşam yönelimi testi revize Türkçe versiyonunun geçerlik, güvenirliği ve faktör yapısı. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Kılıç, A. F., & Koyuncu, İ., (2017). Ölçek uyarlama çalışmalarının yapı geçerliği açısından incelenmesi. Ö. Demirel ve S. Dinçer (Ed.), Küreselleşen Dünyada Eğitim (pp.415-438). Pegem Akademi.
• King, L. A., Hicks, J. A., & Abdelkhalik, J. (2009). Death, life, scarcity, and value: An alternative perspective on the meaning of death. Psychological Science, 20(12), 1459–1462. https://doi.org/10.1111/j.1467-9280.2009.02466.x
• King, L. A., Hicks, J. A., Krull, J. L., & Del Gaiso, A. K. (2006). Positive affect and the experience of meaning in life. Journal of Personality and Social Psychology, 90(1), 179–196. https://doi.org/10.1037/0022-3514.90.1.179
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling (3rd ed.). Guilford Press.
• Maitlis, S., & Christianson, M. (2014). Sensemaking in organizations: taking stock and moving forward. The Academy of Management Annals, 8(1), 57–125. https://doi.org/10.1080/19416520.2014.873177
• Maitlis, S., Vogus, T. J., & Lawrence, T. B. (2013). Sensemaking and emotion in organizations. Organizational Psychology Review, 3(3), 222–247. https://doi.org/10.1177/2041386613489062
• Mascaro, N. ,& Rosen, D.H. (2006) The role of existential meaning as a buffer against stress. Journal of Humanistic Psychology, 46(2):168–190. https://doi.org/10.1177/0022167805283779
• May, D. R., Gilson, R. L.,& Harter, L. M. (2004). The psychological conditions of meaningfulness, safety and availability and the engagement of the human spirit at work. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77(1), 11–37. https://doi.org/10.1348/096317904322915892
• Merttürk-Yeten, H. ve Ekşi, H. (2022). Anlamlandırma İhtiyacı Ölçeği Türkçe uyarlama çalışması. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 8(17), 73-81. https://doi.org/10.52096/jsrbs.8.17.05
• Park, C. L. (2010). Making sense of the meaning literature: An integrative review of meaning making and its effects on adjustment to stressful life events. Psychological Bulletin, 136(2), 257–301. https://doi.org/10.1037/a0018301
• Proulx, T., & Inzlicht, M. (2012). The five “A”s of meaning maintenance: Finding meaning in the theories of sense-making. Psychological Inquiry,23(4),317–335. https://doi.org/10.1080/1047840X.2012.702372
• Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research, 8(2), 23–74.
• Silvia, P. J. (2001). Nothing of the opposite: Intersecting terror management and objective self-awareness. European Journal of Personality, 15(1), 73-82. https://doi.org/10.1002/per.399.
• Smerek, R. (2010). Sensemaking and sensegiving: an exploratory study of the simultaneous “being and learning” of new college and university presidents. Journal of Leadership & Organizational Studies, 18(1), 80-94. https://doi.org/10.1177/1548051810384268
• Spillane, J. P., & Anderson, L. (2014). The architecture of anticipation and novices’ emerging understandings of the principal position: occupational sense making at the ıntersection of ındividual, organization, and ınstitution. Teachers College Record, 116(7), 1–42. https://doi.org/10.1177/016146811411600705
• Steger, M. F., Frazier, P., Oishi, S., & Kaler, M. (2006). The meaning in life questionnaire: Assessing the presence of and search for meaning in life. Journal of Counseling Psychology, 53(1), 80-93. https://doi.org/10.1037/0022-0167.53.1.80
• Steger, M. F., Oishi, S., & Kesebir, S. (2011). Is a life without meaning satisfying? The moderating role of the search for meaning in satisfaction with life judgments, The Journal of Positive Psychology, 6(3), 173-180. https://doi.org/10.1080/17439760.2011.569171
• Şahin, M., Aydın, B. , Sarı, S. V. , Kaya, S. ve Pala, H. (2012). Öznel iyi oluşu açıklamada umut ve yaşamda anlamın. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(3) , 827-836.
• Tuğsal, T. (2019). Anlamlandırma teorisi ve Anlamlandırma ölçeği geliştirme çalısması: Bireylerin çevrelerindeki davranışları, olayları, işaretleri ve farklılıkları anlamlandırma durumları. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü̈ Dergisi, 9(17), 483-492. https://doi.org/10.29029/busbed.499888
• Van Tilburg, W. A. P., & Igou, E. R. (2011). On the meaningfulness of existence: When life salience boosts adherence to worldviews. European Journal of Social Psychology, 41(6), 740–750. http://dx.doi. org/10.1002/ejsp.819
• Weick, K. E., Sutcliffe, K. M., & Obstfeld, D. (2005). Organizing and the Process of Sensemaking. Organization Science, 16(4), 409–421. https://doi.org/10.1287/orsc.1050.0133
• Weick, K.E. (1995). Sensemaking in Organizations. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Weston, R., & Gore, P. A. (2006). A brief guide to structural equation modeling.The Counseling Psychologist, 34(5), 719–751. https://doi.org/10.1177/0011000006286345
• Worthington, R. L., & Whittaker, T. A. (2006). Scale development research: a content analysis and recommendations for best practices. The Counseling Psychologist, 34(6), 806–838. https://doi.org/10.1177/0011000006288127
• Yang, Y., & Green, S. B. (2011). Coefficient Alpha: A reliability coefficient for the 21st century?. Journal of Psychoeducational Assessment, 29(4), 377–392. https://doi.org/10.1177/0734282911406668