Tolerance Tendency Scale Form for Adults: A Study of Reliability and Validity

Yıl 2020, Cilt: 18 Sayı: 40, 181 - 205, 25.12.2020

Hüseyin Çalışkan , Merve Çavuş

https://doi.org/10.34234/ded.731250

Cited By: 2

Öz

The essential aim of this study was to constitute a ‘Tolerance Tendency Scale Form for Adults’ so as to specify individuals’ level of tolerance tendency. At the outset, a Likert-type pre-form in accordance with the 30 items within the item pool was composed. In this research which comprised three distinct groups of participants, 515 individuals constitute the first group who will go through the exploratory factor analysis evaluation, 498 individuals went through the confirmatory factor analysis evaluation, and 126 individuals were incorporated within the test-retest reliability analysis phase. In other words, 1139 individuals were totally involved in this study as participants. The result of the exploratory factor analysis which was generated by means of the data obtained from the first group of participants, a two-dimensional structure under the names of ‘respect for differences’ and ‘acceptance’ which were composed of ten items specifying 55.53 % of the total variance of the scale was obtained. So as to verify this structure, it was conceived that the compliance values of the model were convenient and that they fulfilled the criteria values at a significant level in the wake of the confirmatory factor analysis by means of the data obtained from the second study group. With the results of the test-retest, reliability analysis generated by means of the data obtained from the third group of participants so as to clarify the reliability of the scale, it was designated that the coefficient value for ‘respect for differences’ was 78, for ‘acceptance’ 77 and for the total scale 84. In addition to this, as a result of the alternative reliability studies, it was ascertained that the scale and its sub-aspects had revealed reliable outcomes. As a conclusion, it could be identified that this scale which was constituted in the wake of the whole process is a reliable and valid instrument.

Anahtar Kelimeler

Tolerance, Scale development, Reliability, Validity, Adults

Hoşgörü Eğilim Ölçeği Yetişkin Formu: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz

Bu çalışmanın amacı, yetişkin bireylerin hoşgörü eğilim düzeylerinin belirlenebilmesine ilişkin “Hoşgörü Eğilimi Ölçeği-Yetişkin Formu” geliştirmektir. Öncelikle madde havuzunda yer alan 30 maddeye ilişkin beşli Likert tarzında bir ön form yapılandırılmıştır. Araştırmada üç farklı çalışma grubu kullanılan araştırmanın birinci çalışma grubunu ölçeğin açımlayıcı faktör analizi tespiti için 515, ikinci çalışma grubunu ölçeğin doğrulayıcı faktör analiz tespiti için 498, üçüncü çalışma grubunu ise ölçeğin test-tekrar test güvenirlik tespiti için 126 birey oluşturmuştur. Toplamda yetişkin 1139 birey araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Birinci çalışma grubundan elde edilen verilerle yapılan açımlayıcı faktör analizi neticesinde, ölçeğin toplam varyansının %55.53’ünü açıklayan toplam 10 maddeden oluşan farklılıklara saygı ve kabullenme adları altında iki boyutlu bir yapı elde edilmiştir. Elde edilen yapının doğrulanması için ikinci çalışma grubu verileriyle yapılan doğrulayıcı faktör analizi neticesinde modelin uyum değerlerinin iyi olduğu ve ölçüt değerleri oldukça iyi düzeyde karşıladığı tespit edilmiştir. Üçüncü çalışma grubundan elde edilen verilerle ölçeğin güvenirliğini belirlemek için test-tekrar test güvenirlik analizi yapılmıştır. Yapılan bu analiz neticesinde farklılıklara saygı .78, kabullenme .77 ve ölçek toplam ise .84 test-tekrar test güvenirlik katsayısı değerlerine sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca yapılan diğer güvenirlik çalışmaları sonucunda da ölçeğin ve alt boyutlarının güvenilir sonuçlar verdiği saptanmıştır. Sonuç olarak geliştirilen bu ölçek geçerli ve güvenilir bir araçtır.

Anahtar Kelimeler

Hoşgörü, Ölçek geliştirme, Geçerlik, Güvenirlik, Yetişkin

Kaynakça

• Aslan, Ö. (2008). Hoşgörü ve tolerans kavramlarına etimolojik açıdan analitik bir yaklaşım. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5(2), 357-380.
• Bacon, D. R., Sauer, P. L., & Young M. (1995). Composite reliability in structural equations modeling. Educational and Psychological Measurement, 55, 394-406.
• Bagozzi R. P., & Youjae, Y. (1988). On the eveluation of structural equation models. Journal of the Academy of Marketing Science, 16(1), 74-94.
• Bayram, N. (2013). Yapısal eşitlik modellemesine giriş AMOS uygulamaları. Ezgi Kitapevi.
• Bunnin, N., & Yu, J. (2004). The blackwell dictionary of western philosophy. USA: Blackwell Publishing.
• Büyükkaragöz, S., & Kesici, Ş. (1996). Öğretmenlerin hoşgörü ve demokratik tutumları. Eğitim Yönetimi, 3, 353-365.
• Büyüköztürk, Ş. (2006). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem A Yayıncılık.
• Çalışkan, H., & Sağlam, H. İ. (2012). Hoşgörü eğilim ölçeğinin geliştirilmesi ve ilköğretim öğrencilerinin hoşgörü eğilimlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(2), 1431-1446.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik. Pegem Akademi Yayınları.
• Demirci, İ. (2017). Huzurlu ve mutlu yaşamın değerler ve karakter güçleri bağlamında karma bir araştırmayla incelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora tezi), Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Devellioğlu, F. (2010). Osmanlıca-Türkçe ansiklopedik lügat eski ve yeni harflerle. (26. Baskı). Aydın Kitabevi Yayınları.
• Doorn, V. M. (2012). Tolerance. VU University of Amsterdam.
• Eyuboğlu, İ. Z. (1995). Türk dilinin etimolojisi. Sosyal Yayınları.
• Fraenkel, J. R. & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education. McGraw-Hill.
• Fornell, C., & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equations models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39–50.
• Gül, Y. E., & Alimbekov, A. (2018). Öğretmen adayları hoşgörü ölçeği: Geçerlik ve güvenilirlik çalışması. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4, 49-62.
• Green, S. B., & Salkind, N. J. (2005). Using SPSS for windows and macintosh: Analyzing and understanding data. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Hammond, J. A., Hancock, J., Martin, M. S., Jamieson, S., & Mellor, D. J. (2017). Development of a new scale to measure ambiguity tolerance in veterinary students. Journal of Veterinary Medical Education, 44(1), 38-49.
• Jeong, J. (2004). Analysis of the factors and the roles of hrd in organizational learning styles as identified by key informants at selected corporations in The Republic of Korea. (Unpublished Doctoral Thesis), Texas A&M University. USA.
• Jöreskog, K. G., & Sörbom, D. (1996). LISREL 8 user’s reference guide. Scientific Software International.
• Kaya, A. (2013). İletişime giriş: Temel kavramlar ve süreçler. A. Kaya (Ed.). Kişilerarası ilişkiler ve etkili iletişim (5. Baskı, ss. 2-30). Pegem Akademi.
• Kayış, A. (2006). Güvenirlik analizi. S. Kalaycı (Ed.), SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (ss. 403-424). Asil Yayın Dağıtım.
• Kıroğlu, K., Elma, C., Kesten, A., & Egüz, Ş. (2012). Üniversitede demokratik bir değer olarak hoşgörü. Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 3, 86-104.
• King, P. (1967). Toleration. George Allen & Unwin Ltd.
• Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. Routledge.
• Kolaç, E. (2010). Hacı Bektaş Veli, Mevlana ve Yunus felsefesiyle Türkçe derslerinde değerler ve hoşgörü eğitimi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 55, 193-208.
• Meriç, A. (1996). Türklerde hoşgörü ve bunun Türk sanatlarına yayılması. Dünya Hoşgörü-Manas-Abay Yılı VII. Uluslararası Türk Halk Edebiyatı Semineri ve I. Uluslararası Türk Dünyası Kültür Kurultayı Bildirileri. (1. Baskı, ss.121), Hoca Ahmed Yesevi Vakfı Yayınları.
• Meydan, C. H., & Şeşen, H. (2011). Yapısal eşitlik modellemesi AMOS uygulamaları. Detay Yayıncılık.
• Ölmez Atalay, Y. (2008). Felsefi açıdan tolerans ve hoşgörü. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Özdamar, K. (1997). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi I. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları.
• Samur, Ö. A. (2011). Değerler eğitimi programının 6 yaş çocuklarının sosyal ve duygusal gelişimine etkisi. (Yayınlanmamış doktora tezi). Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Test of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlik. Seçkin Yayınları.
• Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ekinoks.
• Tabachnick, B. G., & Fidel, L. S. (2001). Using multivariate statistics, (4th ed.). Needham Heights, Allyn & Bacon.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Thomae, M., Birtel, M. D., & Wittemann, J. (2016). The interpersonal tolerance scale (IPTS): Scale development and validation. Paper Presented at the 2016 Annual Meeting of the International Society of Political Psychology, Warsaw, Poland, 13th – 16th July 2016.
• Tezbaşaran, A. A. (1996). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Tezcan, M. (1995, Haziran). Türk kültüründe hoşgörü. Uluslararası Hoşgörü Kongresi, Antalya.
• Türe, H., & Ersoy, A.F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin hoşgörü algısı. Sosyal Bilgiler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 5, 31-56.
• UNESCO [United Nations Educational, Scientific and Cultural Organisation]. (1994). Tolerance: The Threshold of Peace; a teaching/learning guide for education for peace, human rights and democracy. Paris: UNESCO.
• UNESCO [United Nations Educational, Scientific and Cultural Organisation]. (1995). The Declaration of Principles on Tolerance. Paris: General Conference of UNESCO at It`s 28th Session, 16 November 1995.
• Yeşilkayalı, E. (2014). Ebeveynlerin çocuk haklarına yönelik tutumları ile ilköğretim öğrencilerinin ahlaki olgunluk ve hoşgörü eğilimleri arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış doktora tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Yılmaz, F. (2017). John Locke’un tolerans anlayışına bir eleştiri. Kesit Akademi Dergisi, 3(8), 281-304.
• Yılmaz, V., & Çelik, E. (2009). LISREL ile yapısal eşitlik modellemesi – I: Temel kavramlar, uygulamalar, programlama. Pegem Akademi.
• Yurdagül, H. (2006). Paralel, eşdeğer ve konjenerik ölçmelerde güvenirlik katsayılarının karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 15-37.