An Investigation of the Relationship between Pre-service Teachers’ Moral Maturity Levels and Perceptions of Value Teaching

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 43, 169 - 197, 25.06.2022

Cemal Aküzüm Mehtap Saraçoğlu

https://doi.org/10.34234/ded.1097329

Öz

The purpose of this research is to examine the relationship between pre-service teachers’ moral maturity levels and their perceptions of values teaching. This descriptive research was carried out using the relational screening model. The population of the study consists of 2200 teacher candidates studying in the Pedagogical Formation Program of a state university located in the southeast of Turkey. The sample of the study consists of 314 pre-service teachers studying in various programs selected by the random sampling method. As a data collection tool in the research; the “Moral Maturity Scale” and “Activities Used in Value Teaching and Views on Value Teaching Scale” were used. The data obtained from the study were analyzed with the SPSS software. In the analysis of the data; Independent Sample t-Test, One-Way ANOVA, and Simple Linear Regression Analysis were used. As a result of the research, it was seen that the moral maturity levels of the teacher candidates and their perceptions towards value teaching were at a high level. There was no significant difference between pre-service teachers’ perceptions of moral maturity and value teaching with respect to variables such as gender, age, department, and grade level. Finally, it was revealed that pre-service teachers’ moral maturity scores were a significant predictor of the family's role and value teaching total scores.

Anahtar Kelimeler

Moral maturity, Value teaching, Pre-service teachers, Prediction

Öğretmen Adaylarının Ahlaki Olgunluk Düzeyleri ile Değer Öğretimi Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Öz

Bu araştırmanın amacı, öğretmen adaylarının ahlaki olgunluk düzeyleri ile değer öğretimine ilişkin algıları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Betimsel bir araştırma olan bu çalışma, ilişkisel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, Türkiye’nin güneydoğusunda bir devlet üniversitesinin Pedagojik Formasyon Programında öğrenim gören 2200 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilen çeşitli programlarda öğrenim gören 314 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak; “Ahlaki Olgunluk Ölçeği” ve “Değer Öğretiminde Kullanılan Etkinlikler ve Değer Öğretimine İlişkin Görüşler Ölçeği” kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde; İlişkisiz Örneklemler için t Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), ve Basit Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; öğretmen adaylarının ahlaki olgunluk düzeyleri ile değer öğretimine yönelik algılarının üst düzeyde olduğu görülmüştür. Öğretmen adaylarının ahlaki olgunluk ve değer öğretimi algıları ile cinsiyet, yaş, öğrenim gördüğü bölüm ve sınıf düzeyi değişkenleri bakımından anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Son olarak, öğretmen adaylarının ahlaki olgunluk puanlarının ailenin rolü ve değer öğretimi toplam puanlarının anlamlı bir yordayıcısı olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ahlaki olgunluk, Ahlaki olgunluk, Değer öğretimi, Öğretmen adayı, Yordama

Kaynakça

• Adıgüzel, A. (2017). Üniversite öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyleri ile genel özyeterlik düzeyleri arasındaki ilişki. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 5(1), 1-17.
• Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II. kademedeki gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi.
• Aktaş, H. ve Kartopu, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin dindarlık eğilimlerine göre ahlaki olgunluk düzeylerinin incelenmesi: Gümüşhane Üniversitesi örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(35), 121-143.
• Algur, H. (2009). Adaylık eğitimi alan öğretmenlerin değer öğretimi etkinlikleri hakkındaki görüşleri. Amasya İlahiyat Dergisi, 12, 319-356.
• Alkal, A. ve Kök, M. (2018). Ahlaki olgunluğun yordanmasında kişilik özelliklerin ve bazı değişkenlerinin etkisinin incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(2), 509-529.
• Aydemir, A. ve Kaya, M. (2021). Öğretmen adaylarının ahlaki olgunluk düzeyleri ile eğitim inançları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 50, 679-711.
• Bakioğlu, F. ve Şahin, R. (2014). Kültürlerarası tolerans ile ahlaki olgunluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(29), 108-116.
• Bandura, A. (1977). Social learning theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Bandura, A. (1991). Social cognitive theory of moral thought and action. In W. Kurtines, & J. L. Gewirtz (Eds.), Handbook of moral behavior and development (pp. 45-103). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Baumrind, D. (1989). Rearing competent children. In W. Damon (Ed.), Child development today and tomorrow (pp. 349-378). San Francisco: Jossey-Bass.
• Bayraktar, G. M. (2019). Öğrencilerin ahlaki olgunluk düzeyleri ve DKAB dersine yönelik tutumları (Rize ili örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
• Bilgin, B. T. (2017). Ahlaki olgunluğun yordanmasında kişilik özelliklerinin ve bazı değişkenlerin etkisinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Hasan Kalyoncu Üniversitesi.
• Campbell, E. (2004). Ethical bases of moral agency in teaching. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 10(4), 409-428.
• Carr, D. (1993). Moral values and the teacher: Beyond the paternal and the permissive. Journal of Philosophy of Education, 27(2), 193-207.
• Cochran, W. G. (1977). Sampling techniques. New York: Wiley.
• Colnerud, G. (2006). Teacher ethics as a research problem: Syntheses achieved and new issues. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 12(3), 365-385.
• Çelik, Ö., Esmer, B. ve Yılmaz, E. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının değer öğretimine yönelik algıları. Turkish Studies, 11(19), 229-244. Damon, W. (1988). Moral child: Nurturing children’s natural moral growth. New York: Free Press.
• Evli, F. (2018). Üniversite takımlarında farklı branşlardaki sporcuların ahlaki olgunluk ve sosyal bütünleşme düzeyleri (Doktora Tezi). Hitit Üniversitesi.
• Giddens, A. (2009). Sociology. Oxford: Polity Press.
• Gilligan, C. (1977). In a different voice: Women’s conceptions of self and morality. Harvard Educational Review, 47(4), 481-517.
• Gilligan, C. (1982). In a different voice. Harvard University Press.
• Giroux, H. A. (1989). Schooling for democracy: Critical pedagogy in the modern age. London: Routledge.
• Goodlad, J. I., Klein, M. F., & Tye, K.A. (1979). The domains of curriculum and their study. In J. I. Goodlad (Ed.) Curriculum inquiry. New York: McGraw-Hill.
• Gudmundsdottir, S. (1990). Values in pedagogical content knowledge. Journal of Teacher Education, 41(3), 44-52.
• Güven, N. (2017). Moral maturity levels of imam hatip high school students: The case of Ortakoy district. International Journal of Psychology and Educational Studies, 4(3), 42-52.
• Halstead, J., Taylor, J., & Taylor, M. (2000). Learning and teaching about values: A review of recent research. Cambridge Journal of Education. 30(2), 169-202.
• Hansen, D. T. (2001). Teaching as a moral activity. In V. Richardson (Ed.), Handbook of research on teaching (pp. 826-857). Washington: AERA.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Yayınları.
• Kaya, M. ve Aydın, C. (2011). Üniversite öğrencilerinin dini inanç ile ahlaki olgunluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 30(30), 15-42.
• Kohlberg, L. (1975). Moral education for a society in moral transition. Educational leadership. 33(1), 46-54.
• Kohlberg, L. (1976). Moral stages and moralization: The cognitive-developmental approach. In T. Lickona (Ed.), Moral development and behavior: Theory, research and social issues (pp. 31-53). New York: Holt, Rinehart and Winston.
• Kohlberg, L., & Hersh, R. H. (1977). Moral development: A review of the theory. Theory into Practice, 16(2), 53-59.
• Kurtdede-Fidan, N. (2009). Öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşleri. Kuramsal Eğitimbilim, 2(2), 1-18.
• Lickona, T. (1991). Educating for character: How our schools can teach respect and responsibility. New York: Bantam Books.
• Lickona, T. (1996). Eleven principles of effective character education. Journal of Moral Education, 25(1), 93-100.
• Marsh, C. (2011). Studies of society and environment. Frenchs Forest: Pearson Education.
• Mathieson, K. (2003). Elements of moral maturity. Journal of College and Character, 4(5), 1-7.
• Oakeshott, M. (1991). The tower of Babel. In M. Oakeshott (Ed.), Rationalism in politics and other essays (expanded ed., pp. 465-487). Indianapolis: Liberty Press.
• Peters, R. S. (1964). Education as initiation. London: Evans Brothers.
• Peters, R. S. (1968). Must an educator have an aim? In C. J. B. Macmillan, & T. W. Nelson (Eds.), Concepts of teaching: Philosophical essays (pp. 89-98). Chicago: Rand McNally
• Prawat, J. (1992). Teachers’ beliefs about teaching and learning: A constructivist perspective. American Journal of Education, 100(3), 354-395.
• Sancak, S., Tabakoğlu, M. ve Öz, A. (2020). Eğitim fakültesi sınıf öğretmeni bölümü öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeyleri. Bilimname, 41, 301-320.
• Sarıçam, H., Çelik, İ., Arıcı, N. ve Kaya, M. M. (2014). Ergenlerde insani değerler ve ahlaki olgunluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Human Sciences. 11(1), 1325-1342.
• Solomon, D., Watson, M. S., & Battistich, V. A. (2001). Teaching and schooling effects on moral/prosocial development. In V. Richardson (Ed.), Handbook of research on teaching (pp. 566-603). Washington: AERA.
• Şengün, M. (2008). Lise öğrencilerinin ahlaki olgunluk düzeylerinin bazı kişisel değişkenler açısından incelenmesi (Doktora Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Şengün, M. ve Kaya, M. (2007). Ahlaki olgunluk ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 24(24-25), 51-64.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. New York: Allyn and Bacon.
• Taşpınar, M. (2017). Sosyal bilimlerde spss uygulamalı nicel veri analizi. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Thio, A. (2005). Sociology. A brief introduction. Boston: Pearson.
• Veugelers, W. (1997). Teaching and learning on moral dilemmas. Educational Resources Information Center (ERIC) No: ED407397. 1-19.
• Volman, M. L. L., & ten Dam, G. (1999). Scholen voor sociale competentie. Een pedagogisch-didactische benadering. [Schooling for social competence: A pedagogical approach]. Swets & Zeitlinger.
• Yılmaz, M. ve Yılmaz, Ö. F. (2017). Sınıf ve okul öncesi öğretmenlerinin değer öğretimine ilişkin görüşleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 737-737.
• Yüksel, B., Oğur, Ö. ve Vatandaş-Sarı, F. (2020). Okul öncesi öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının değer öğretimine ilişkin görüşlerinin incelenmesi. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11(3), 63-78.