Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarındaki Metinlerin Değer Aktarımı Açısından İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 43, 9 - 35, 25.06.2022

İlhan Erdem Niymet Bahşi

https://doi.org/10.34234/ded.993885

Cited By: 3

Öz

Türkçenin yabancı uyruklu öğrencilere öğretilme sürecinde ders kitaplarında yer alan metinler Türkçe öğretiminin temel aracı niteliğinde olup ulusal kültüre ait değerlerin öğrencilere aktarımında önemlidir. Dil öğrenme sürecinin içeriği kültür aktarımını da kapsamaktadır bu nedenle dil öğretim materyallerindeki değer aktarımının da buna göre planlanarak içeriklerinin düzenlenmesi gerekir. Bu araştırmanın amacı da yabancı dil olarak Türkçe öğrenen bireylere yönelik hazırlanan ders kitaplarında yer alan metinlerin değerlere ne oranda yer verdiğini tespit etmektir. Bu çalışma nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı betimsel bir araştırmadır. Çalışmanın evrenini Yunus Emre Enstitüsü tarafından hazırlanan Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti ve Gazi Üniversitesi TÖMER tarafından hazırlanan ders kitapları oluşturmaktadır. Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti’nden 5, Gazi Üniversitesi TÖMER tarafından hazırlanan kitaplardan 5 olmak üzere toplam on kitap incelenmiştir. Nitel araştırmanın kullanıldığı bu araştırmada veriler doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Elde edilen araştırma verileri içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir. Araştırmanın sonucunda metinlerde en fazla yer verilen değerlerin sorumluluk ve saygı; en az yer verilen değerlerin ise vatanseverlik ve adalet olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Yabancılara Türkçe Öğretimi, Ders Kitabı, Değerler Öğretimi, Kök Değerler

Examining the Texts in the Textbooks of Teaching Turkish as a Foreign Language in Terms of Transferring Value

Öz

In the process of teaching Turkish to foreign students, the textbooks’ texts are the main tool of Turkish teaching and are important in transferring the values of the national culture to the students. The content of the language learning process also includes the transfer of culture, so the value transfer in the language teaching materials should be planned and their contents should be arranged accordingly. The aim of this research is to determine to what extent textbooks’ texts that prepared for individuals learning Turkish as a foreign language include values. This study applies descriptive research, which is a one of the methods of qualitative research. The universe of the study consists of Yedi Climate Turkish Teaching Set prepared by Yunus Emre Institute and textbooks prepared by Gazi University TÖMER. A total of ten books, 5 from the Yedi Climate Turkish Teaching Set and 5 from the books prepared by Gazi University TÖMER, were examined. In this study, in which qualitative research was used, data were collected through document analysis. The obtained research data were analyzed through content analysis. As a result of the research, the most common values included in the texts are responsibility and respect. It has been observed that the least common values are patriotism and justice. Another important finding of the research was that the values did not show an equal distribution in exchange rates.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish to Foreigners, Textbook, Teaching Value, Root Values

Kaynakça

• Aksoy, H. (2015). Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi alanında hazırlanan kitap setlerinde yer alan değerler üzerine bir inceleme (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Mevlana Üniversitesi.
• Altan, M. Z. (2011). Çoklu zekâ kuramı ve değerler eğitimi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 53-57.
• Bilgin N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. Sistem Yayıncılık.
• Boztilki, G. (2018). Gazi Üniversitesi Tömer B1 kitabının Gazi Üniversitesi Tömer B1 kitabının değerler eğitimi açısından analizi. İnsan Bilimleri Dergisi, 15 (2), 755-765.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (Geliştirilmiş 11. tarama). Pegem Akademi.
• Çelik, H. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde örtük öğrenme yöntemi ile değerler eğitimi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Yayınları, No: 312, X. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu Bildiri Kitabı. (s. 448-453).
• Erçelik, H. (2019). Yunus Emre Enstitüsü Türkçe öğreniyorum setinin değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi.
• Erçelik, H. ve Yeşilyurt, E. (2020). Yunus Emre Enstitüsü Türkçe öğreniyorum setinin değerler eğitimi açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 18 (40), (s.149-179)
• Işıkoğlu, D. (2019). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi C1 ders kitaplarında hedef kültüre yönelik metinlerde değerler. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (64), 553-562.
• Karakuş, O. (2018). Yabancılara Türkçe öğretimi ders kitaplarındaki metinlerde değer aktarımı referanslarının yeri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayıncılık.
• Kılıçkaya, F. (2004). Guidelines to evaluate cultural content in textbooks. The Internet TESL Journal, 10(12), 38-48.
• MEB (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8.Sınıflar), Ankara.
• Okur, A. ve Keskin, F. (2013). Yabancılara Türkçe öğretiminde kültürel ögelerin aktarımı: İstanbul yabancılar için Türkçe öğretim seti örneği. Internatioal Journal of Social Science: 6 (2), 1619-1640
• Özışık, C. (2007). Devlet Okullarındaki Yabancı Dil Derslerinde Hedef Kültüre Ait Öğelerin Aktarımı,10.08.2021 tarihinde hyperlınk "http://www.english.com/yukseklisans.html" www.english.com/yukseklisans.html adresinden alınmıştır.
• Özil, Ş. (1991). Dil ve kültür, çağdaş kültürümüz, olgular, sorunlar. Cem Yayınevi.
• Satık, G. ve Kesin, T. N. (2019). Yabancılara Türkçe öğretiminde “Yesevi Türkçe B1” düzeyi ders kitabının değerler eğitimi bakımından incelenmesi. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 40, 645-654.
• Yaman, A. (2012). Halkla ilişkilerde etik değerler ve sosyal sorumluluk değer yargılarının uygulanabilirliği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 160- 165.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (14. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yeşil, R. ve Aydın, D. (2007). Demokratik değerlerin eğitiminde yöntem ve zamanlama. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11 (2), 65-84.