MALİ SAYDAMLIK VE HESAP VEREBİLİRLİK ARACI OLARAK: TÜRK SAYIŞTAYI’NIN PERFORMANS DENETİMİ

Yıl 2020, Sayı: 20, 35 - 54, 28.01.2020

Durdane Küçükaycan

Öz

Ülkemizde kamu idarelerinin dış denetimi, Sayıştay tarafından gerçekleştirilmektedir. 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununa göre Sayıştay tarafından yapılan harcama sonrası dış denetimin amacı, genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin hesap verme sorumluluğu çerçevesinde, yönetimin malî faaliyet, karar ve işlemlerinin; kanunlara, kurumsal amaç, hedef ve planlara uygunluk yönünden incelenmesi ve sonuçlarının Türkiye Büyük Millet Meclisine raporlanması” olarak açıklanmaktadır. 6085 sayılı Sayıştay Kanununa göre Sayıştay denetimi, düzenlilik denetimi ve performans denetimini kapsamaktadır.
Bu çalışmada Sayıştay tarafından gerçekleştirilen performans denetimi incelenmiştir. Çalışmanın amacı Sayıştay’ın yapmış olduğu performans denetimini, tüm aşamalarıyla inceleyerek kamu idareleri için mali saydamlık ve hesap verebilirlik aracı olarak değerlendirilmesini yapmaktır. Sayıştay’ın gerçekleştirdiği performans denetimi; performans esaslı bütçeleme sisteminin tamamlayıcı unsuru olarak kamu idareleri açısından önem arz etmekle beraber performans hesap verebilirliğinin göz ardı edilerek performans bilgisinin denetimi olarak mali saydamlığın sağlanmasına katkı sağladığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hesap Verme Sorumluluğu, Mali Saydamlık, Performans Denetimi, Performans Denetim Raporları, Performans Esaslı Bütçeleme

v(AS A TOOL FOR FISCAL TRANSPARENCY AND ACCOUNTABILITY: PERFORMANCE AUDIT OF THE TURKISH COURT OF ACCOUNTS-TCA)

Öz

The external audit of public administrations in Turkey is carried out by the Court of Accounts. According to the Public Financial Management and Control Law no. 5018, institutional objectives and the terms of their compliance plans and reporting the results of the Grand National Assembly of Turkey "is described as. According to the Law No. 6085, the Court of Accounts audit includes regularity audit and performance audit.
In this study, the performance audit performed by the Court of Accounts is examined. The purpose of this study is to examine the performance audit performed by the Court of Accounts in all stages and to evaluate it as a tool of financial transparency and accountability for public administrations. The performance audit performed by the Court of Accounts; although it is important for public administrations as a complementary element of performance based budgeting system, it has been determined that performance accountability contributes to ensuring financial transparency by ignoring performance accountability.

Anahtar Kelimeler

Accountability, Fiscal Transparency, Performance Auditing, Performance-based Budgeting., Performance Auditing Reports

Kaynakça

• Altuğ, F. (2019). Kamu bütçesi. Beta Yayınevi, 1. Baskı, İstanbul.
• Atay, H. (2016). İl özel idarelerinde gerçekleştirilen düzenlilik ve performans denetimlerine ait bulguların analizi, Sayıştay Dergisi, 102, 107-119.
• Atiyas, İ., & Sayın, Ş. (2000). “Devletin mali ve performans saydamlığı” Kamu maliyesinde saydamlık. TESEV’in Devlet Reformu Projesi Yayınları, İstanbul.
• Bovens, M. (2007). Analysing and Assessing Accountability: A Conceptual Framework. Europen Law Journal, 13(4), 447–468.
• Candan, E., (2007). Türk bütçe sisteminde performans denetimi. T.C. Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Yayınları, Ümit Ofset Matbaacılık, Ankara.
• Çakar, E. (2008). Bütçenin dış denetimi: Türkiye ve yabancı ülke uygulamalarının karşılaştırılması ve değerlendirilmesi, Mevzuat Dergisi, 128.
• Demirbaş, T. & Engin, R. (2016). Sayıştay’ın belediyeler üzerindeki performans denetimlerinde ulaştığı bulguların analizi. Sayıştay Dergisi, 100, 27-60.
• DPT-ÖİK. (2000), Kamu mali yönetiminin yeniden yapılandırılması ve mali saydamlık. 8. Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, DPT Yayını, Ankara.
• Edizdoğan, N., & Çetinkaya, Ö. (2017). Kamu bütçesi. Ekin Yayınevi, 8. Baskı, Bursa.
• Egeli, H., Akdeniz, H. Ahmet, Aksaraylı, M., Tüğen, K., & Özen, A. (2007). Stratejik planlamaya dayalı performans esaslı bütçeleme sisteminin kritik kontrol noktaları analizi: Türkiye’deki kamu kurumları uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(1), 27-47.
• Emil, M.F. & Yılmaz, H.H. (2004). Mali saydamlık izleme raporu I. TESEV Yayınları, İstanbul.
• IMF, (International Monetary Fund); (2007). Manual on fiscal transparency (2007), Washington DC. International Monetary Fund (Çevrimiçi) http://www.imf.org/external/np/fad/trans/ (10 Eylül 2016).
• Kaya, S. (2003). Hesap verme sorumluluğu parlamento ve Sayıştay. (2. Kamu Mali Yönetim Reformu Arenası Konuşma Metni).
• Kılıçaslan, A. Telek, C, Şit, A., & Telek, A. (2018). Türkiye’de kamu kaynaklarının kullanımında Sayıştay denetimi etkisi: üniversiteler örneği. (1st International Economics and Business Symposium), Gaziantep.
• Önder, Ö., & Türkoğlu, İ. (2012). Denetim anlayışının değişimi: yeni Sayıştay Kanunu üzerine değerlendirmeler. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(17), 197-214.
• Özen, A. & Öztornacı, E. (2015) Çeşitli ülkelerde iç denetim-performans denetimi ilişkisi ve türkiye uygulamasının değerlendirilmesi, Celal Bayar Üniversitesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 22(1).
• Sayıştay Başkanlığı, (2002). INTOSAI denetim standartlarına ilişkin Avrupa uygulama rehberleri, (S. Yörüker & B, Özeren, Çeviri), Ankara.
• Sayıştay Başkanlığı, (2014). Performans denetim rehberi, Ankara.
• Steccolini, I. (2004). Is the annual report an accountability medium? Empirical ınvestigation into ıtalian local governments, Financial accountability & Management, 20(3), 327-350.
• Taytak, M. & Bahtiyar, E. (2015). Hesap verme sorumluluğu çerçevesinde Türk Sayıştay’ının rolü, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(20), 261-284.
• 5018 Sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu (2003). Resmi Gazete Tarih/Sayı: 24.12.2003/25326.
• 6085 Sayılı Sayıştay Kanunu (2010). Resmi Gazete, Tarih/Sayı: 19.12.2010/27790.