THE IMPACT OF FIRM-SPECIFIC VALUES ON DISCLOSED KEY AUDIT MATTERS: BIST MANUFACTURING SECTOR RESEARCH

Yıl 2025, Sayı: 32, 96 - 107, 16.02.2025

Filiz Özşahin Koç

https://doi.org/10.58348/denetisim.1549118

Öz

The purpose of this research is to specify the factors effecter the number of key audit matters disclosed by firms in their independent audit reports. Within the scope of this purpose, the relationships between the firm's size, return on assets, leverage, the firm's period of activity and whether it is audited by the big four audit firms and the firms' disclosures of key audit matters and the effect of these variables on the disclosed key audit matters were examined. In this context, the 2017-2023 data of 158 firms in the BIST Manufacturing Sector were analyzed using the panel data analysis method. As a result of the analyses, it was determined that firms audited by one of the big four audit firms disclosed a higher number of key audit matters. Otherwise, it was specified that the duration of the firm's activity had a negative significant impact on the disclosed key audit matters. However, it was specified that the firm-specific values of size, active profitability and leverage did not have an impact on the disclosed key audit matters. The study is important in terms of its scope and findings in terms of examining firm-specific data from the date of entry into force of the “BDS 701 Standard on Disclosure of Key Audit Matters in Audit Reports” to the present. In this context, it will contribute to the literature and practitioners.

Anahtar Kelimeler

Firm-Specific Values, Key Audit Matters, BDS 701

Proje Numarası

Yok

FİRMAYA ÖZGÜ DEĞERLERİN AÇIKLANAN KİLİT DENETİM KONULARI ÜZERİNE ETKİSİ: BIST İMALAT SEKTÖRÜ ARAŞTIRMASI

Öz

Bu çalışmanın amacı, firmaların bağımsız denetim raporlarında açıkladıkları kilit denetim konularının sayısını etkileyen faktörleri tespit etmektir. Söz konusu amaç kapsamında firmanın büyüklüğü, aktif karlılığı, kaldıraç, firmanın faaliyet süresi ve dört büyük denetim firması tarafından denetlenip denetlenmediği gibi ana değişkenlerinin firmaların kilit denetim konuları açıklamaları ile olan ilişkileri ve bu değişkenlerin açıklanan kilit denetim konularına etkisi incelenmiştir. Bu bağlamda, BIST İmalat Sektöründeki 158 firmanın 2017-2023 yılı verileri panel veri analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Yapılan analizler neticesinde dört büyük denetim firmalarından birisi ile denetlenen firmaların daha fazla sayıda kilit denetim konusu raporladıkları belirlenmiştir. Ayrıca firmanın faaliyette bulunduğu sürenin açıklanan kilit denetim konuları üzerinde negatif anlamlı etkisi bulunduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte firmaya özgü değerlerden büyüklük, aktif karlılık ve kaldıraç değişkenlerinin açıklanan kilit denetim konuları üzerinde bir etkisi bulunmadığı saptanmıştır. Çalışma“BDS 701 Kilit Denetim Konularının Denetim Raporunda Bildirilmesi Standardı'nın” yürürlüğe girdiği tarihten günümüze kadar olan firmalara özgü verileri incelemesi bakımından kapsam ve elde edilen bulgular itibariyle önemlidir. Bu bağlamda literatüre ve uygulayıcılara katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Firmaya Özgü Değerler, Kilit Denetim Konuları, BDS 701

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Akdoğan N. & Bülbül S. (2019). Bağımsız denetçi raporlarında kilit denetim konularının bildirilmesinde BİST 100 şirketlerindeki ilk uygulama sonuçlarının değerlendirmesine yönelik bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 18(56), 1-24.
• Aktaş, R. & Acar, M. (2020). Bağımsız denetimde önemlilik perspektifinden kilit denetim konuları: BİST 100 uygulaması. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38(2), 185-214.
• Arzova S. B. & Şahin B. Ş (2020). ISA 701 (BDS 701) Kilit denetim konuları: BİST 30, BİST 50 ve BİST 100 endekslerinde yer alan finans kurumlarına yönelik analiz. Muhasebe ve Denetime Bakış, 20(60), 75-94.
• Aydıngülü Sakalsız, S., & Süsay Alkan, A. (2024). Firmaların karbon emisyonları ile sermaye maliyetleri ilişkisi: Türkiye Örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 26(46), 439-454.
• Baltagi, B., & Wu, P. (1999). Unequally spaced panel data regressions with AR( 1 ) disturbances. Econometric Theory, 15(6), 814–823.
• Baltagi, B. H. (2005). Econometric Analysis of Panel Data, West Sussex, England: John Wiley&Sons Ltd. Bhargava, A., Franzini, L., & Narendranathan, W. (1982). Serial correlation and the fixed effects model. The Review of Economic Studies, 49(4), 533–549.
• Breusch, A. T. S., & Pagan, A. R. (1979). A simple test for heteroscedasticity and random coefficient variation. Econometrica, 47(5), 1287–1294.
• D’agostino, R., Belanger, A., & D’Agostino, R. J. (1990). A suggestion for using powerful and informative tests of normality. The American Statistician. 44(4), 316–321.
• Driscoll, J. C., & Kraay, A. C. (1998). Consistent covariance matrix estimation with spatially dependent panel data. Review of Economics and Statistics, 80(4), 549–559.
• Ertan Y. & Kızık E. (2019). Kilit denetim konuları: BİST imalat sektöründe faliyette bulunan işletmelerin 2017 yılı denetim raporlarının incelenmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, Özel Sayı, 263 - 278.
• Ferreira, C., & Morais, A. I. (2019). Analysis of the relationship between company characteristics and key audit matters disclosed. Revista Contabilidade & Finanças, 31, 262-274.
• İşseveroğlu, G. (2019). Bağımsız denetim raporunda kilit denetim konuları: BİST sigorta şirketlerinin 2017-2018 yılları analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (84), 49-64.
• Kavut, F. L. & Güngör, N. (2018). Bağımsız denetimde kilit denetim konuları: BİST-100 şirketlerinin 2017 yılı analizi. Muhasebe Enstitüsü Dergisi, 16(59), 59-70.
• Njenga, S. T. (2019). An Examination of the determinants of Key Audit Matters reported by companies listed in the Nairobi Securities Exchange (Doctoral dissertation). Strathmore University, Nairobi, Kenya.
• Oghuvwu, M. E., & Orakwue, A. C. (2019). Determinants of key audit matters disclosure. Accounting and Taxation Review, 3(3), 69-77.
• Özcan, M. & Günlük, M. (2021). Borsa İstanbul imalat sektöründeki kilit denetim konularının belirlenmesi: gıda, içecek ve tütün alt sektöründe bir inceleme. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi, 1(1), 22-35.
• Özşahin Koç, F. (2021). Kilit denetim konuları: BİST’te işlem gören turizm şirketlerinin covid-19 öncesi ve sonrası denetim raporlarının incelenmesi. Uşak Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1), 36-45.
• Özşahin Koç, F., Atalay, E., & Deran, A. (2023). The impact of human resources practices on the financial performance of companies: the analysis of BIST 30 companies. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 25(45), 1284-1297.
• Özşahin Koç, F., & Deran, A. (2024a). Borsa İstanbul imalat sektöründe yer alan firmaların borçlanma maliyetlerinin finansal performansa etkisi üzerine araştırma, Journal of Accounting and Taxation Studies, 17(1), 73-98.
• Özşahin Koç, F., & Deran, A. (2024b). A research on the impact of carbon emissions on financial performance of companies in the Borsa Istanbul Sustainability Index. Alanya Akademik Bakış, 8(2), 671-686.
• Pesaran, M. H. (2004). General Diagnostic Tests for Cross Section Dependence in Panels. SSRN Electronic Journal, (1240).
• Pinto, I., & Morais, A. I. (2019). What matters in disclosures of key audit matters: Evidence from Europe. Journal of International Financial Management & Accounting, 30(2), 145-162.
• Shao, X. (2020). Research on disclosure status and influencing factors of key audit matters. Modern Economy, 11(03), 701.
• Suttipun, M. (2020). Factors influencing key audit matters reporting in Thailand. Asian Journal of Accounting Perspectives, 13(1), 26-39.
• Tušek, B., & Ježovita, A. (2018). The key audit matters as an element of the independent auditor’s report–a booster to the corporate governance. InterEULawEast: journal for the international and european law, economics and market integrations, 5(2), 242-276.
• Uzay, Ş. & Köylü, Ç. (2018). Kilit denetim konuları: Borsa İstanbul üzerine bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (52), 47-70.
• Ün, T. (2018). Panel veri modellerinin varsayım testi. S. Güriş (Ed.), Uygulamalı Panel Veri Ekonometrisi (75-101. ss.), İstanbul: Der Kitabevi.
• Varıcı, İ., & Kalıpçı Çağıran, F. (2021). Kilit denetim konularına etki eden faktörler: BIST KOBİ Örneği. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (32), 87-106.
• Velte, P. (2018). Does gender diversity in the audit committee influence key audit matters' readability in the audit report? UK evidence. Corporate social responsibility and environmental management, 25(5), 748-755.
• Wuttichindanon, S., & Issarawornrawanich, P. (2020). Determining factors of key audit matter disclosure in Thailand. Pacific Accounting Review, 32 (4), 563-584.
• Yalçın, N. (2020). Raporlanan kilit denetim konularının sayısını etkileyen faktörler: Borsa İstanbul’da bir uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 4220–4230.
• Yerdelen Tatoğlu, F. 2020. Panel Veri Ekonometrisi, İstanbul: Beta Yayıncılık.
• İnternet Kaynakları
• KGK (2017). BDS 701 Kilit Denetim Konularının Bağımsız Denetçi Raporunda Bildirilmesi Standardı, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BDS/BDS%20701.pdf, Erişim Tarihi: 5.10.2021.