ACCORDING TO ANTHONY KENNY THE POSSIBILITY OF KNOWING THE GOD AND AGNOSTICISM

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 11, 15 - 33, 29.06.2018

Tuncay Akgün

Öz

Is it possible to know the God? If yes, what is the kind of this knowledge? Is it a priori, or a posteriori? Is it based on mind, experience or intuition? What knowledge is, its relation and difference with concepts such as certainty, belief and doubt have always been a subject of philosophy since its existence. It is generally accepted that something believed cannot be knowledge. However, it is also known that 'belief' and 'knowledge' are closely related concepts. The agnostics have suspended their judgement regarding whether the God exists or not by saying they do not know. As an agnostic philosopher, Anthony Kenny also asserts that the existence and nature of the God cannot be known. On the other hand, according to Kenny, the fact that the belief in God cannot be justified epistemically does not make it meaningless and irrational. 

Anahtar Kelimeler

Anthony Kenny, Philosophy of Religion, God, Agnosticism, Epistemology

ANTHONY KENNY’E GÖRE TANRI’YI BİLMENİN İMKÂNI VE AGNOSTİSİZM

Öz

Tanrı’yı bilmek mümkün müdür? Eğer mümkün ise bu bilginin türü nedir? Bu bilgi a priori mi, a pestoriori midir? Akla mı, tecrübeye mi yoksa sezgiye mi, dayanmaktadır? Bilginin ne olduğu ve onun kesinlik, inanç ve şüphe gibi kavramlarla ilişkisi ve farkı, felsefe var olduğundan beri bir başlık olarak yerini hep korumuştur. İnanılan şeyin bilgi olamayacağı genel kabul görmüştür. Buna rağmen ‘inanç’ ile ‘bilgi’nin birbiriyle yakından ilişkili kavramlar olduğu da bilinmektedir. Agnostikler Tanrı’nın var olup olmadığını bilmediklerini söyleyerek bu konudaki yargılarını askıya almışlardır. Anthony Kenny de agnostik bir filozof olarak Tanrı’nın varlığının ve mahiyetinin bilinemeyeceğini iddia eder. Diğer taraftan Kenny’e göre Tanrı inancının epistemik olarak gerekçelendirilememesi onu anlamsız ve irrasyonel yapmaz. 

Anahtar Kelimeler

Anthony Kenny, Agnostisizm, Epistemoloji, İman, İnanç, Tanrı

Kaynakça

• Brinton, Alan, “The Reasonableness of Agnosticism”, Religious Studies, 20/4 (Dec., 1984), 627-630.
• Bruce, Alexander Balmain, “Theological Agnosticism”, The American Journal of Theology, 1/1 (Jan., 1897), 1-15.
• Cevizci, Ahmet, Felsefe Sözlüğü, İstanbul: Paradigma Yayınları, 1999.
• Çelebi, Emin, “Kuşkucu ve Agnostik Tutum Bakımından David Hume’un Din Eleştirisine Eleştirel Bir Bakış”, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi (FLSF), 11, (Bahar 2011), 25-40.
• Dalkılıç, Bayram, “Bertrand Russell'ın Felsefesinde Tanrı Problemi”, (doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1997).
• Dawkins, Richard, The God Delusion, Great Britain: Bantam Press, 2006.
• Fatiş, Emrullah, Ateistik Problemler ve Teolojik Çözümler, İstanbul: Ravza Yayıncılık, 2014.
• Gündüz, Şinasi, (Editör), Yaşayan Dünya Dinleri, Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2007.
• Hill, Daniel J. – Rauser, Randal D., Christian Philosophy A–Z, Edinburgh: Edinburgh University Press, 2006.
• Holloway, M. R., “Agnosticism”, New Catholic Encyclopedia (edt. Berard L. Marthaler), Second Edition, Detroit: Gale, 2003, 1, 180-184.
• Hustoft, Hilde v.dğr., “If I Didn't Have My Faith I Would Have Killed Myself: Spiritual Coping in Patients Suffering From Schizophrenia”, The International Journal for the Psychology of Religion, 23 (2013), 126–144.
• Hyman, John, “Phenomenology and Existentialism”, A Companion to Philosophy of Religion, Second Edition (edt. Charles Taliaferro, v.dğr.,)United Kingdom: Blackwell Publishing Ltd, 2010, s. 176- 189.
• Kant, Immanuel, Pratik Aklın Eleştirisi (çev. Ioanna Kuçuradi, Ülker Gökberk, Füsun Akatlı) Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 1999.
• Kerimova, Elnare, “Bertrand Russell’ın Agnostisizmini Temellendirişi”, (yüksek lisans tezi, T.C. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009).
• Kutluer, İlhan, “Laedriyye”, TDV İslâm Ansiklopedisi (DİA), XXVII, 41-42.
• Kenny, Anthony, What I Believe, London: Continuum, 2006.
• Kenny, Anthony, What is Faith? Essays In The Philosophy Of Religion, Oxford: Oxford University Press, 1992.
• Kenny, Anthony, Unknown God: Agnostic Essays, London: Continuum, 2005.
• Kenny, Anthony, “Knowledge, Belief, and Faith”, Philosophy 82/321 (Jul., 2007), 381-397.
• Kenny, Anthony, “Worshipping An Unknown God” Ratio (new series)19/4 (Aralık 2006), 441-453.
• Kenny, Anthony, “Agnostisizm ve Ateizm” (çev. Yaşar Türkben), Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1/1 (2012), 161-168.
• Kenny, Anthony, “Bilinmeyen Bir Tanrıya İman” (çev. Fatih Topaloğlu), Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi 13/2 (Ağustos 2013): 229-241.
• Kenny, Anthony, “Tanrı’nın Önceden Bilmesi ve İnsan Hürriyeti” (çev. Hanifi Özcan), Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6 (1989), 625-638.
• LePoivedin, Robin, Agnosticisizm: A Very Short Introduction, Newyork: Oxford University Press, 2010.
• Özcan, Hanifi, Epistemolojik Açıdan İman, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 2. Basım, 1997.
• Özcan, Hanifi, ‘İman’, TDV İslam Ansiklopedisi (DİA), XXII, 216-218.
• Plantinga, Alvin, “Agnosticism”, A Companion to Epistemology: Blackwell Companions to Philosophy, Second Edition (edit. Jonathan Dancy, v.dğr.,), Hong Kong: Blackwell Publisihing, 2010, 223.
• Reçber, Mehmet Sait, Tanrı’yı Bilmenin İmkânı ve Mahiyeti, Ankara: Kitâbiyât, 2004.
• Rowe, William L., “Agnosticism”, Routledge Encyclopedia of Philosophy (edt. Edward Craig) London-New York: Routledge, 1998, 137-138.
• Rowe, William L., “Agnosticism”, The Shorter Routledge Encyclopedia Of Philosophy, (edt. Edward Craig) London-New York: Routledge, 2005, 10.
• Russell, Bertrand, Neden Hıristiyan Değilim (çev. Ender Gürol), İstanbul: Varlık Yayınevi, 1972.
• Sheldon, W. L., “Agnostic Realism - Some Philosophical Criticisms on Certain Aspects of Agnosticism”, The Journal of Speculative Philosophy, 20/3 (July, 1886), 270-283. Uslu, Ferit, “Agnostisizm”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 11/21 (2012), 5-28.
• Westphal, Merold, “Phenomenology and Existentialism”, A Companion to Philosophy of Religion, Second Edition (edt. Charles Taliaferro, v.dğr.,)United Kingdom: Blackwell Publishing Ltd, 2010, 167-176.
• Whalen, J. P., “John Henry Newman”, New Catholic Encyclopedia (edt. Berard L. Marthaler), Second Edition, Detroit: Gale, 2003, 10, 331-339.
• Topaloğlu, Aydın, Teizm ya da Ateizm, İstanbul: Furkan Kitaplığı, 2001.
• Yasa, Metin, Bütüncül ve Eleştirel Din Felsefesi, Ankara: Elis Yayınları, 2013.
• Yeşilyurt, Temel, “Tanrı Vardır İfadesinin Mantıkî Statüsü”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4, (1999), 167-184.