FİZİK ÖĞRETMEN ADAYLARININ 12. SINIF FİZİK KİTABINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2015, Sayı: 40, 1 - 24, 01.12.2015

Nevzat Kavcar Nur Selin Kırık Tuğba Kaplan

Öz

Araştırmada, fizik öğretmen adaylarının 2007 Ortaöğretim Fizik Programına göre hazırlanan Fizik 12 ders kitabını tanıma yollarının, tanıma durumlarının, tanıma derecelerinin, fizik programının tümünü ve 12. sınıf fizik programını tanıma durumlarının belirlenmesi ve kitaba ilişkin görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Tarama modelinin kullanıldığı araştırmanın çalışma grubunu, 2011-2012 ve 2012-2013 öğretim yıllarında öğrenim gören 59 son sınıf öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırmanın veri toplama aracı, 131 maddelik ders kitabı değerlendirme ölçeği ve ek sorulardan oluşan ankettir. Araştırmada nicel veriler için SPSS 15 paket programı, nitel veriler için ise içerik analizi kullanılmıştır. Öğretmen adayları Fizik 12 kitabını iyi derecede tanıdıklarını belirtmişler; kitabı, bütünü ve yedi alt boyutu açısından iyi olarak nitelendirmişlerdir. Adaylar kitabı,  etkinlik temelli ve öğrenci merkezli oluşu, bilimsel bilgiye ve bilimin doğasına önem vermesi, günlük yaşamla bağlantı kurması ve konuları sarmal yapıda ele alması açısından olumlu olarak değerlendirirken; Modern Fizik ünitesinin düzenlenmesi ile kitaptaki çalışma sorularının yetersizliği ve üniversite giriş sınavıyla uyumlu olmaması konularında da olumsuz görüşler belirtmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Fizik öğretmen adayları, öğretim programı, Ortaöğretim Fizik Programı, ders kitabı, öğretmen adayları görüşleri

AN ASSESSMENT OF PROSPECTIVE PHYSICS TEACHERS’ OPINIONS ON THE PHYSICS TEXTBOOK FOR THE 12TH GRADE

Öz

In the research, it is aimed to analyse prospective physics teachers’ recognition, recognition status, recognition degrees of physics textbook for the 12th grade prepared according to Secondary School Physics Program in 2007, the whole physics program and recognition status of physics textbook for the 12th grade and their opinions on the textbook. The study group of the research in which survey model was conducted constitutes 59 prospective physics teachers studying in the last year in the academic years of 2011-2012 and 2012-2013. As the data collection tool, a questionnaire consisting of additional questions and 131 item-textbook assessment scale were used. In the research, SPSS 15 software package was used for quantitative data, content analysis was used for qualitative data. Prospective physics teachers stated that they know physics 12th well; they described the book as good as a whole and in terms of seven sub-factors. While they show a positive attitude against the textbook due to its being activity-based and student-centered, paying attention to scientific knowledge and nature of science, ties with current life and dealing with the topics by cyclical approach, the teachers presented negative opinions about the organisation of Modern Physics unit, inadequacy in study questions and inconformity with YGS/LYS exams .

Anahtar Kelimeler

Prospective physics teachers, school curriculum, Secondary School Physics Program, textbook, prospective teacher’s opinions

Kaynakça

• Aktamış, H., Feyzioğlu, B., Özenoğlu Kiremit, H. ve Delioğlu, Y. (2010). 9. Sınıf Fizik Öğretim programına göre hazırlanan ders kitabının deney türleri ve bilimsel süreç becerileri açısından değerlendirilmesi. IX. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (UFBMEK) sözlü bildirisi, Özet Kitabı, s. 80. 23-25 Eylül 2010, Buca Eğitim Fakültesi, İzmir.
• Arıkan, G., Karataş, T., Şengören S. K. ve Kavcar, N. (2013). Fizik öğretmenlerinin 12. Sınıf Fizik kitabına ilişkin görüşleri: İzmir ili örneği. 30. Uluslararası Fizik Kongresi (TFD- 30) sözlü bildirisi, Bildiri Özetleri Kitabı, s. 260. 2-5 Eylül 2013, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi, İstanbul.
• Bahçıvan, E. ve Eraslan, F. (2011). Critical investigation of 10th Class Physics Textbook submitted by Turkey Ministry of National Education: Chapter of Modern Physics. Balkan Physics Letters, 19, 126-128.
• Demir, C., Maskan, A.K., Çevik, Ş. ve Baran, M. (2009). Ortaöğretim 9. Sınıf Fizik Ders Kitabının ders kitabı inceleme ölçeğine göre incelenmesi. D. Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 125-140.
• Driver, R., Asoko, H., Leach, J., Mortimer, E. & Scott, P. (1994). Constructing scientific knowledge in the classroom. Educational Researcher, 23(7), 5-12.
• Duit, R. & Treagust, D. (1995). Students’ conceptions and constructivist teaching. In. B. J. Fraser, and H. J. Walberg (Eds.), Improving Science Education. The National Society for the Study of Education (pp. 46-69).
• EARGED, (1998). Ortaöğretim Kurumları Fizik Dersi Taslak Öğretim Programı, MEB, Ankara. Ellis, R. (1997). The empirical evaluation of language teaching materials. ELT Journal 51,36- 42.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (1996). How to design and evaluate research in education. New York: Mcgraw-Hill. Capt. 7, pp.114-151.
• Güzel, H., Oral, İ. ve Yıldırım, A. (2009). Lise II Fizik Ders Kitabının fizik öğretmenleri tarafından değerlendirilmesi. S. Ü. Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 133- 142.
• Issitt, J. (2004). Reflections on the study of textbooks, History of Education, 33 (6), 683-697.
• İsen, İ.A. ve Kavcar, N., (2006). Ortaöğretim Fizik Dersi Yeryüzünde Hareket Ünitesindeki kavram yanılgılarının belirlenmesi ve ünitenin öğretim programının geliştirilmesi üzerine bir çalışma. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 84-90.
• Kalem, R., Tanel, Z. ve Çallıca, H. (2004). Ortaöğretim Fizik Dersi Sıcaklık ve Isı Konusu öğretim programı geliştirme üzerine bir çalışma. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (UFBMEK), Bildiriler, C. I, s. 519-524. 16-18 Eylül 2002, ODTÜ, Ankara: Devlet Kitapları Md. Basımevi.
• Kalyoncu, C., Tütüncü, A., Değermenci, A., Çakmak, Y. ve Bektaş, E. (2009). Ortaöğretim Fizik 9 Ders Kitabı, Devlet Kitapları (2. basım). Kelebek Matbaacılık, İstanbul.
• Kalyoncu, C., Pektaş, E., Değermenci, A., Kurnaz, M.A., Tütüncü, A., Çakmak, Y. ve Bayraktar, G. (2010). Ortaöğretim Fizik 10 Ders Kitabı, Devlet Kitapları (2.basım). Kelebek Matbaacılık, İstanbul.
• Karasar, N.; (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemi (25. basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kavcar, N., Şengören, S. K. ve Tanel, R. (2010). Ortaöğretim Fizik 9 Ders Kitabı Değerlendirme Raporu. Yayımlanmamış kitap inceleme raporu.
• Kavcar, N., Şengören, S. K. ve Tanel, R. (2011). Ortaöğretim Fizik 9 Ders Kitabı Değerlendirme Raporu-Kitap editörü ile özel yazışmalar.
• Kavcar, N. ve Şengören, S. K. (2011). Ortaöğretim Fizik 10 Ders Kitabı Değerlendirme Raporu. Yayımlanmamış kitap inceleme raporu.
• Kavcar, N., Özkan, G., Arıkan, G. ve Şengören, S. K. (2011). Fizik öğretmen adaylarının 10. Sınıf Fizik kitabına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Türk Fizik Derneği 28. Uluslararası Fizik Kongresi (TFD-28) sözlü bildirisi, Özet Kitabı, s. 371. 6-9 Eylül 2011, Bodrum.
• Kavcar, N. (2012). Ortaöğretim fizik 11 ders kitabının öğretmen adayları raporlarıyla değerlendirilmesi. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (X. UFBMEK) sözlü bildirisi, Özet Kitabı, s. 651-652. Tam metin E:\pdf\2271-24_05_2012- 13_43_01.pdf. 27-30 Haziran 2012, Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Niğde.
• Kavcar, N., Çınar, G., Dönmez, İ. ve Kaya Şengören, S. (2012). Fizik öğretmen adaylarının ortaöğretim 11. sınıf fizik ders kitabına ilişkin görüşleri. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (X. UFBMEK) sözlü bildirisi, Özet Kitabı, s. 653-654. 27- 30 Haziran 2012, Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Niğde.
• Kavcar, N. ve Kaya Şengören, S. (2012). Ortaöğretim Fizik 11 Ders Kitabı Değerlendirme Raporu. Yayımlanmamış kitap inceleme raporu. Kavcar, N. ve Kaya Şengören, S. (2013). Ortaöğretim Fizik 12 Ders Kitabı Değerlendirme Raporu. Yayımlanmamış kitap inceleme raporu.
• Kavcar, N., Kırık, N. S., Kaplan, T. ve Şengören S. K. (2013). Fizik öğretmen adaylarının 12. Sınıf Fizik kitabına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. 30. Uluslararası Fizik Kongresi (TFD-30) sözlü bildirisi, Bildiri Özetleri Kitabı, s. 262. 2-5 Eylül 2013, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi, İstanbul.
• Kavcar, N. ve Kabay G. (2013). Ortaöğretim Fizik 12 ders kitabının öğretmen adayları raporlarıyla değerlendirilmesi. 30. Uluslararası Fizik Kongresi (TFD-30) sözlü bildirisi, Bildiri Özetleri Kitabı, s. 254. 2-5 Eylül 2013, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi, İstanbul.
• Kaya, S. ve Kavcar, N. (2004). Ortaöğretim Fizik Dersi Mercekler Konusu öğretim programı geliştirme üzerine bir çalışma. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi
• UFBMEK), Bildiriler, C.I, s. 537-542. 16-18 Eylül 2002, ODTÜ, Ankara: Devlet Kitapları Md. Basımevi.
• Kaya Şengören, S., Dönmez, İ, Çınar, G. ve Kavcar, N. (2012). Fizik öğretmenlerinin 11. Sınıf Fizik kitabına ilişkin görüşleri: İzmir ili örneği. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (X. UFBMEK) sözlü bildirisi, Özet Kitabı, s. 655-656. 27- 30 Haziran 2012, Niğde Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Niğde.
• Kılıç, A. ve Seven, S. (2003). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi (3. basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Knapp, N. F. & Peterson, P. L. (1995). Teachers implementation of “CGI” after four years: Meanings and practices. Journal for Research in Mathematics Education, 26 (1), 40- 65. Komisyon (2012). Ortaöğretim Fizik 12 Ders Kitabı, Devlet Kitapları (2. Basım). Ankara: Korza Yayıncılık.
• Kurnaz, M. A., Değermenci, A., Kalyoncu, C., Pektaş, E., Bayraktar, G., Aydın, U. ve Moradaoğlu, Y. (2010). Ortaöğretim Fizik 11 Ders Kitabı, Devlet Kitapları (1.basım). Özkan Matbaacılık Şti., Ankara.
• Lewin, K., (1990). International perspectives on the development of science education: Food for thought, Stud. Sci. Educ., 18, 1-23.
• MEB (2007). 9., 10., 11. ve 12. Sınıf Fizik Öğretim Programı, http://www.fizikprogrami.info adresinden 22 Şubat 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Ogan-Bekiroğlu, F. (2007). To what degree do the currently used physics textbooks meet the expectations? Journal of Science Teacher Education, 18, 599-628.
• Oğuzkan, F. (1993). Eğitim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Emel Matbaacılık.
• Özdemir, E., Yıldırım Benli, A., Dörtlemez, D., Yalçın Y., Tanel, R., Kaya Şengören, S. ve Kavcar, N. (2011). 2005 Ortaöğretim Fizik Programı düzenlemelerinin öğretmen adayları ve öğretmen görüşleriyle değerlendirilmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 29,63-82.
• Sadoski M. (2001). Resolving the effects of concreteness on interest, comprehension, and learning important ideas from text. Educational Psychology Review, 13 (3), 263-281.
• Sarıay, M. ve Kavcar, N. (2009). İtme ve Momentum Ünitesinde İşbirlikli Öğrenme Yönteminin Etkililiğinin Araştırılması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 9-24. Smerdon, B.A. & Burkam, D.T (1999). Acess to constructivist and didactic teaching: who gets it? Where is it practised? Teachers College Record, 101 (1), 5-35.
• Swanepoel, S. (2010). “The Assessment of the Quality of Science Education Textbooks: Conceptual Framework and Instruments for Analysis”, Doctoral Thesis, University ofSouth Africa.http://uir.unisa.ac.za/handle/10500/4041 adresinden 24 Şubat 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Şengören, S.K., Tanel, R.,Yıldırım Benli, A. ve Kavcar, N. (2010). Fizik Öğretmenlerinin 9.Sınıf Fizik Kitabına İlişkin Görüşleri: İzmir İli Örneği. IX. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (UFBMEK) sözlü bildirisi, Özet Kitabı, s. 82. 23-25 Eylül 2010, DEÜ Buca Eğitim Fakültesi, İzmir.
• Şengören, S. K., Uyumaz, G., Kaplan, T. ve Kavcar, N. (2011). Fizik Öğretmenlerinin 10.Sınıf Fizik Kitabına İlişkin Görüşleri: İzmir İli Örneği. Türk Fizik Derneği 28.Uluslararası Fizik Kongresi (TFD-28) sözlü bildirisi, Özet Kitabı, s. 372. 6-9 Eylül2011, Bodrum.
• Tanel, R., Şengören, S.K., Yıldırım Benli, A. ve Kavcar, N. (2010). Fizik Öğretmen Adaylarının 9. Sınıf Fizik Kitabına İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi ve Öğretmen Görüşleriyle Karşılaştırılması. IX. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi b (UFBMEK) sözlü bildirisi, Özet Kitabı, s.83. 23-25 Eylül 2010, Buca Eğitim Fakültesi, İzmir.
• Tanel, R., Kaya Şengören, S., Yıldırım Benli, A. ve Kavcar, N. (2013). Fizik öğretmen adaylarının 9. Sınıf Fizik kitabına ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi ve öğretmen görüşleri ile karşılaştırılması. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 96-113.
• Trowbridege, L. W. & Bybee, R. W. (1996). Teaching secondary school science: strategies for developing scientific literacy. New Jersey, NY: Prentice Hall, Inc.
• Ünsal, Y. ve Güneş, B. (2004). Bir Kitap İnceleme Çalışması Örneği Olarak MEB Lise 1. Sınıf Fizik Ders Kitabının Eleştirel Olarak İncelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2 (3), 305-321. http://www.tebd.gazi.edu.tr/arsiv/2004_cilt2/sayi_3/305-321.pdf adresinden 14 Şubat Nisan 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Windschitl, M. (2002). Framing constructivism in practice as the negotiation of dilemmas: an analysis of the conceptual, pedagogical, cultural, and political challenges facing teachers. Review of Educational Research, 72 (2), 131-175.
• Yalçın, Y., Özdemir, E., Tanel, R., Şengören, S.K. ve Kavcar, N. (2008). A Study on View of Physics Teachers on Changes in Secondary School Physics Program. Türk Fizik Derneği 24. Uluslararası Fizik Kongresi, 28-31 Ağustos 2007, İnönü Üniversitesi, Malatya. Balkan Physics Letters, Special Issue, 623-630. Boğaziçi Univ. Press.
• Yalçın, Y. ve Kavcar, N. (2010). Su Dalgaları Konusunun Öğretiminde İşbirlikli Öğrenme Yönteminin Öğrenci Başarısına Etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 185, 193-226.
• Yıldırım, A., Dörtlemez, D., Yalçın, Y., Özdemir, E., Tanel, R., Şengören, S. K. ve Kavcar, N. (2008). Fizik Öğretmen Adaylarının Lise Fizik Programındaki Değişikliklere İlişkin Görüşleri. 8.Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi (UFBMEK), 27-29 Ağustos 2008, İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Zhang, Z. & Burry-Stock, J. A. ( 2003). Classroom assessment practices and teachers’ selfperceived assessment skills. Applied Measurement in Education, 16 (4), 323-342.