SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ EMPATİ BECERİLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2012, Sayı: 33, 107 - 121, 01.12.2012

Mehmet Kaan Demir

Öz

Bu araştırma Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği Anabilim Dalında öğrenim gören dördüncü sınıf öğrencileri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Sınıf öğretmeni adaylarının empati kurma becerilerini ölçmeye çalışan betimsel bir araştırma olarak düzenlenen araştırmaya 150 öğretmen adayı katılmıştır. Araştırmada Dökmen (1988) tarafından geliştirilen Empatik Beceri Ölçeği-B Formu kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sınıf öğretmeni adaylarının orta düzeyde empati becerisine sahip oldukları anlaşılmıştır. “Cinsiyet” değişkeni ve üniversiteye giriş puanını temel alan “öğretim türü” değişkenine göre empati becerilerinin anlamlı farklılık göstermediği, fakat “sınıf yönetimi odaklı sosyal bilgiler öğretimi dersi” alma durumuna göre empati becerilerinin farklılık gösterdiği de araştırma sonucunda ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal bilgiler öğretimi, sınıf yönetimi, sınıf öğretmeni adayları, empati

ANALYZING EMPATHY SKILLS OF PRIMARY SCHOOL TEACHER CANDIDATES

Öz

This research is conducted on 4th, senior, grade candidate primary school teachers who were receiving education in Faculty of Education at Çanakkale Onsekiz Mart University. 150 candidate teachers participated in this descriptive study aiming to measure the empathizing ability of student teachers. “Empathic Skill Scale - Form B” which is developed by Dökmen (1988), is used in the study. Results of the study showed that candidate primary school teachers have mid-level empathic skills. No significant difference is found between the level of empathic skills and gender, and also between instruction type (day or evening). However a significant difference is found between the level of empathic skills and the status of taking the course “Classroom Management Focused Social Studies Teaching” (taken or not taken).

Anahtar Kelimeler

Social studies teaching, classroom management, candidate primary school teachers, empathy

Kaynakça

• Akkoyun, F. (1982). Empatik Anlayış Üzerine. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 15 (1), 63
• Babadoğan, C. (1992). Hümanistik Eğitim ve Öğretim Anlayışı. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 25 (2), 743-752.
• Cotton, K. (2001). “Developing Empathy in Children and Youth”, http://www.nwrel.org/spcd adresinden 02.02.2012 tarihinde ulaşılmıştır.
• Çelik, V. (2003). Sınıf Yönetimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Dilekmen, M. (1999) “Grupla Psikolojik Danışmanın Öğretmen Adaylarının Demokratik Tutum ve Empatik Beceri Düzeylerine Etkisi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Dilmaç, B. ,Gürsel, M. ve Sarı, H. (2004). Sınıf Yönetimi. Konya: Eğitim Kitabevi.
• Dökmen, Ü. (1987). Empati Kurma Becerisi ile Sosyometrik Statü Arasındaki İlişki. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 20 (1-2), 183-207.
• Dökmen, Ü. (1988) Empatinin Yeni Bir Modele Dayanılarak Ölçülmesi ve Psikodrama ile Geliştirilmesi. A.Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 21 (1-2), 155-190.
• Dökmen, Ü. (1995). İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Dökmen, Ü. (2000). İletişim Çatışmaları ve Empati, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• Dökmen, Ü. (2003). İletişim Çatışmaları ve Empati, Sistem Yayıncılık, İstanbul.
• Duru, E. (2002). “Öğretmen Adaylarında Kişi-Durum Yaklaşımı Bağlamında Yardım Etme Davranışı Eğilimi, Empati ve Düşünme Stilleri İlişkisi ve Bu Değişkenlerin Bazı Psikososyal Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ercoşkun, M. H., Dilekmen, M., Ada, Ş. ve Nalçacı, A. (2006). Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin Empatik Becerilerinin Bireysel Değişkenler Açısından İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 207-217.
• Feshbach, N, D. (1990). “Parental Empathy and Child Adjustment/Maladjustment”, N. Eisenberg ve J. Stayer (Ed.), Empathy and Its Development, Cambridge University Press, New York.
• Gallo, D. (1989). Educating for Empathy, Reason and Imagination. The Journal Of Creative Behavior, 23 (2), 98-115.
• Gander, M.J., Gardiner, H. W. (2001). Çocuk ve Ergen Gelişimi. (Çeviri: A. Dönmez, N. Çelen, B. Onur) Ankara: İmge Kitabevi.
• Göka, E. (1990). Birbirimizi Anlamaya Çalışırken Beynimizde Neler Oluyor. Bilim ve Teknik, 23 (266), 34-35.
• Hoffman, M. L. (1979). Development of Moral Thought, Feeling and Behavior. American Psychologist, 34 (10), 958-966.
• Hoffman, M. L. (1990). “The Contribution of Empathy to Justice and Moral Judgment”, N. Eisenberg ve J. Stayer (Ed.), Empathy And Its Development, Cambridge University Press, New York.
• Kalliopuska, M. (1992). Holistic Empathy Education Among Pre-School and School Children. Paper Present at the International Scientific Conference Comenius Heritage and Education of Man. London: Garland Publishing.
• Kılıçcı, Y. (1987). Okulda Ruh Sağlığı. Ankara: Şafak Ofset-Tıpa Matbaacılık.
• Klein, K. J. K. & Hodges, S. D. (2001). Gender Differences, Motivation, and Empathic Accuracy: When It Pays to Understand. Personality and Social Psychology, 27 (6), 720
• Köksal, A. & Alisinanoğlu, F. (2000). Gençlerin Ben Durumları ve Empatik Becerilerinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 11-16.
• Köksal, A. (2000). Müzik Eğitimi Alma, Cinsiyet ve Sınıf Düzeyi Değişkenlerine Göre Ergenlerin Empatik Becerilerinin ve Uyum Düzeylerinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 99-107.
• Körükçü Sarıyüce Ö. (2004). “Altı Yaş Grubundaki Çocukların Özsaygı Düzeyleri İle Anne Empatik Becerilerinin İncelenmesi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Krznaric, R. (2008). You Are Therefore I Am. Oxfam GB Research Report. http://www.oxfam.org.uk/education/policy/england adresinden 02.02.2012 tarihinde ulaşılmıştır.
• Kuzgun, Y. (2000). İlköğretimde Rehberlik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Murat, M., Özgan, H., & Arslantaş, H. İ. (2005).
• Öğretmen Adaylarının Öğretim
• Elemanlarının Empatik Tutumlarına İlişkin Algıları ile Ders Başarıları Arasındaki İlişki,
• Milli Eğitim Dergisi, 33 (168). http://yayim.meb.gov.tr adresinden 02.02.2012 tarihinde ulaşılmıştır.
• Okvuran, A. (1993) “Yaratıcı Drama Eğitiminin Empatik Beceri ve Empatik Eğitim Düzeylerine Etkisi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Öz, F. (1992). “Hemşirelerin Empatik Beceri ve Eğilim Düzeyine Eğitimin Etkisi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Öz, F. (1998). Son Sınıf Hemşirelik Öğrencilerinin Empatik Eğilimleri, Empatik Becerileri ile Akademik Başarıları Arasındaki İlişki. C. Ü. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 2 (2), 32-38.
• Özdağ, Ş. (1999). “Psikodrama Gruplarının Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Benlik Saygısı, Atılgan Davranış, Empatik Eğilim ve Empatik Beceri Düzeylerine Etkisi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özgan, H. (1999). “Lise Öğrencilerinin Algılanan Empatik Sınıf Atmosferi Tutumları ile Başarı ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Roberts, W. & Strayer, J. (1996). Empathy, Emotional Expressiveness, and Prosocial Behaviour. http://www.tru.ca/faculty/wlroberts/prosocial.pdf ulaşılmıştır. Child Development. 449-470.
• adresinden 02.02.2012 tarihinde
• Robert, W. & Strayer, J. (2004). Children’s Anger, Emotional Expressiveness, and Empathy: Relations With Parents’ Empathy, Emotional Expressiveness and Parenting Practices. Social Development, 13 (2), 229–254.
• Sardoğan, E. M. (1998) “Öğretmenlerin Empati Düzeylerinin Geliştirilmesine İlişkin Bir Model Önerisi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Sargın, N. (1993) “Florida İnsan İlişkileri Becerileri Eğitimi Modelinin Grup Üyelerinin Kaygı, Yalnızlık, Atılganlık, Kendini Açma ve Empatik Beceri Düzeylerine Etkisi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Şahin, M. ve Özbay, Y. (1999). Üniversite Öğrencilerinin Empatik Sınıf Atmosferine İlişkin Algılamaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 74 -83.
• Şahin, M. ve Akbaba, S. (2010). İlköğretim Okullarında Zorbacı Davranışların Azaltılmasına Yönelik Empati Eğitim Programının Etkisinin Araştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18 (1), 331-342.
• Tanrıdağ, Ş. R. (1992). “Ankara’ daki Ruh Sağlığı Hizmetlerinde Çalışan Personelin Empatik Eğilim ve Empatik Beceri Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Tutarel, K. ve Çabukça, F. (2002). Empati ve Demografik Değişkenlerin Evlilik Uyumu ile İlişkisi. Aile ve Toplum Dergisi, 2 (5) Nisan-Haziran.
• Ünal, F. (2007). Çocuklarda Empatinin Gelişimi: Empatinin Gelişiminde Anne-Baba Tutumlarının Etkisi. Milli Eğitim, 176, 134-148.
• Wied, M. De., Branje, S. J.T. and Meeus, W. H. J. (2007). Empathy and Conflict Resolution in Friendship Relations Among Adolescents. Aggressıve Behavior, 33, 48–55.
• Yaoar, A. A. (2008). “Üniversite Öğrencilerinin Mükemmeliyetçi Kişilik Özelliği İle Empati Düzeylerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi”. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yavuzer, H. (1998). “Yaygın Ana-Baba Tutumları”, Ana-Baba Okulu. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yörükoğlu, A. (1996), Çocuk Ruh Sağlığı. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Yüksel, A. (2004). Empati Eğitim Programının İlköğretim Öğrencilerinin Empatik Becerilerine Etkisi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XVII (2), 341-354.
• Zhou, Q., Eisenberg, N., Lasoya, S.H., Fabes, R.A., Reiser, M., Guthrie, I.K., et al. (2002). The Relations of Parental Warmth and Positive Expressiveness to Children’s Empathy- Related Responding and Social Functioning: A Longitudinal Study, Child Development, 73 (3), 893-915.