ANALYSIS OF RESEARCH ON SOCIO-SCIENTIFIC ISSUES MADE IN TURKEY: A DESCRIPTIVE ANALYSIS STUDY

Yıl 2017, Sayı: 44, 123 - 138, 01.12.2017

Adile Değirmenci , Mustafa Doğru

Öz

This study aims to define the trends of
research on socio-scientific issues through analyzing year, district, issue,
method features and samples by descriptive analysis. The research obtained
using different databases were subjected to descriptive analysis with paper
classification form developed by Sözbilir, Kutu & Yaşar (2012). Research
were analysed for both their trends and issues taken in the studies and a synthesis
was reached as a result. So, a total of 16 studies 12 of which were research
article and 4 master thesis were reached. While survey design among
quantitative research methods was used mostly in selected studies,
questionnaire, scale and observation forms were used frequently as data
collection tool. Descriptive analysis was mostly used among data analysis
methods. According to research findings descriptive studies were chosen
frequently: nuclear energy and genetically modified organism were determined as
the most frequently selected research field. Undergraduate students were the
most commonly used sample group, conveince sampling techniques was determined
as used the most ones.

Anahtar Kelimeler

Socio-scientific issues, descriptive analysis, research trend

TÜRKİYE'DE SOSYOBİLİMSEL KONULARLA İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALARIN İNCELENMESİ: BİR BETİMSEL ANALİZ ÇALIŞMASI

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de sosyobilimsel
konularla ilgili yapılan araştırmaları yayınlandığı yıl, uygulandığı bölge, ele
aldığı sosyobilimsel konu, yöntem özellikleri, örneklem grupları açılarından incelemeyi
ve bunun sonucunda ortaya çıkan durumlar açısından betimsel analiz yaparak
eğilimlerinin hangi yönde olduğunu tespit etmeyi amaçlamaktadır. Çeşitli veri
tabanları yoluyla elde edilen araştırmalar, Sözbilir, Kutu ve Yaşar (2012)
tarafından geliştirilen “Makale Sınıflama Formu” kullanılarak betimsel analize
tabi tutulmuştur. Araştırmalar hem eğilimleri açısından incelenmiş hem de ele
aldıkları sosyobilimsel konular çerçevesinde incelenerek bunun sonucunda bir
senteze varılmıştır. Yapılan analiz sonucunda 12 makale, 4 yüksek lisans tezi
olmak üzere toplamda 16 çalışmaya ulaşılmıştır. Çalışmalarda en çok nicel
araştırma yöntemlerinden tarama (survey) deseni kullanılırken, veri toplama
aracı olarak anket, ölçek ve görüşme formlarının sıklıkla kullanıldığı; veri
analiz yöntemleri arasında da betimsel veri analizinin en çok tercih edildiği
belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre araştırma türü açısından betimsel
çalışmaların sıklıkla tercih edildiği; nükleer enerji ve GDO’lu besinlerin en
çok çalışılan araştırma alanı olduğu belirlenmiştir. Örneklem grubu olarak
lisans düzeyindeki öğrenciler; örnekleme tekniği olarak da uygun örnekleme

Anahtar Kelimeler

Sosyobilimsel konular, betimsel analiz, araştırma eğilimleri

Kaynakça

• Arık, R. S. ve Türkmen, M. (2009). Eğitim bilimleri alanında yayımlanan bilimsel dergilerde yer alan makalelerin incelenmesi. I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Antalya.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çiltaş, A., Güler, G. ve Sözbilir, M. (2012). Türkiye'de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580. https://www.edam.com.tr/kuyeb/pdf/tr/92e8bed36e01dfef0855b211ba378b6a30a.pdf adresinden 12 Şubat 2016 tarihinde erişilmiştir.
• MEB (2013). İlköğretim kurumları (ilkokullar ve ortaokullar) fen bilimleri dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Pedretti, E. (1999). Decision making and STS education: Exploring scientific knowledege and social responsibility in schools and science centers through an issues-based approach. Schools Science Mathematics, 99(4), 174-181.
• Ratcliffe, M., & Grace, M. (2003). Science education for citizenship: Teaching socio-scientific issues. Mainhead: Open University Press.
• Sadler, T. D., & Zedler, D. L. (2005). The significance of content knowledge for informal reasoning regarding SSI: Applying genetics knowledge to genetic engineering issues. Science Education, 89, 71-93.
• Sözbilir, M., Kutu, H. & Yaşar M. D. (2012). Science education research in Turkey. A content analysis of selected features of papers published. In J. Dillion & D. Jorde (Eds). The world of Science Education. Handbook of Research in Europe, 1-35.
• Topçu, M. S. (2015). Sosyobilimsel konular ve öğretimi (1. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Topçu, M. S., Muğaloğlu, E. Z. ve Güven, D. (2014). Fen eğitiminde sosyobilimsel konular: Türkiye örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14, 6, 2327-2348.
• Ulutaş, F. ve Ubuz, B. (2008). Matematik eğitiminde araştırmalar ve eğilimler: 2000 ile 2006 yılları arası. İlköğretim Online, 7, 614-626.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.