Hayat Bilgisi Öğretiminde Hayal Gücü Geliştirici Etkinliklerin Öğrencilerin Yaratıcı Hayal Gücü Gelişimine Etkisi

Yıl 2022, Sayı: 54, 1030 - 1065, 28.12.2022

Yildiray Aydın , Aynur Oksal

https://doi.org/10.53444/deubefd.1109594

Cited By: 2

Öz

Araştırmanın amacı, Hayat Bilgisi öğretiminde Hayal Gücü Geliştirici Etkinlikler’in öğrencilerin yaratıcı hayal gücü gelişimine etkisinin belirlenmesidir. Bu bağlamda araştırma, nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin birlikte uygulandığı karma yöntem desenlerinden yakınsayan paralel desen kullanılarak modellenmiştir. Araştırma, 2020-2021 eğitim öğretim yılı ikinci döneminde Bursa İl Millî Eğitim Müdürlüğü, Mustafakemalpaşa İlçe Millî Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı bir resmi ilkokulun iki farklı üçüncü sınıfında gerçekleştirilmiştir. Uygulama kapsamında, ilkokul 3. sınıf Hayat Bilgisi dersi Ülkemizde Hayat, Doğada Hayat ünitelerindeki her bir kazanıma yönelik tasarlanan Hayal Gücü Geliştirici Etkinlikler dersin öğretmeni tarafından her bir kazanım işlendikten sonra öğrencilerle yapılmıştır. Verilerin toplanması ve uygulamanın yapılması toplamda 13 hafta sürmüştür. Nicel verilerin toplanmasında Yaratıcı Hayal Gücü Testi, nitel verilerin toplanmasında ise araştırmacı tarafından geliştirilen “Hayalimdeki Ülkem” ve “Hayalimdeki Doğam” öğrenci görüşme formlarından, araştırmacı gözlem notlarından, öğretmen ve velilerle yapılan görüşmelerden faydalanılmıştır. Nitel verilerin çözümlenmesinde içerik analizi, nicel verilerin analizinde betimleyici istatistikler, Mann Whitney U Testi ve Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Her iki yöntemle elde edilen bulgulardan ortaya çıkan sonuca göre, araştırmada etkisi araştırılan Hayal Gücü Geliştirici Etkinlikler’in öğrencilerin yaratıcı hayal gücü gelişimine katkı verdiği anlaşılmıştır. Bu bağlamda sınıf öğretmenleri tarafından öğrencilerde hayal gücü gelişimini desteklemek amacıyla Hayal Gücü Geliştirici Etkinlikler, ilkokul öğretim programlarında yer alan kazanımlara ilişkili olarak derslerde kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Etkinlik, hayat bilgisi, hayal gücü, yaratıcı hayal gücü

Kaynakça

• Acar, Y. (2021). Fizikte problem çözme stratejisinin öğretmen adaylarının mekanik konularındaki başarılarına ve problem çözme performanslarına etkileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. İstanbul.
• Ağraş, S. ve Şeyba, E. (2018). Etkili karar vermede hayal gücü ve sezginin rolü. Atlas International Refereed Journal On Social Sciences, 4 (13), 1074-1098.
• Arı, M. ve Gündoğan, A. (2014). Yaratıcı hayal gücü testinin 5-6 yaş grubundaki çocuklara uygun hale getirilmesi. International Eurasian Educational Research Congress, 70-71.
• Aljarrah, A. (2017). Play as a manifestation of children’s ımagination and creativity. Journal for the Education of Gifted Young Scientists, 5(1), 23-36. Ariffin, A., Siraj, S., & Hashim, A. T. B. M. (2016). Teacher’s Belief in Enhancing Children Imagination Through Children Malay Traditional Song. European Journal of Social Science Education and Research, 3(1), 206-212. Ayaydın, A. (2011). Çocuk gelişiminde bir oyun olarak sanat ve resim. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 303-316.
• Baltaş, A. (19 Ekim 2017). Değişen dünyada eğitim anlayışı ve değişmeyen değerler. Erişim adresi:https://www.acarbaltas.com/degisen-dunyada-egitim-anlayisi-ve-degismeyen-degerler/
• Baz, B. (2019). Çocuk edebiyatı metinlerine dayalı programın ilkokul öğrencilerinin yaratıcı düşünme becerileri üzerindeki etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Bland, D., & Sharma-Brymer, V. (2012). Imagination in school children's choice of their learning environment: An Australian study. International Journal of Educational Research, 56, 75-88.
• Caiman, C., & Lundegård, I. (2018). Young children’s imagination in science education and education for sustainability. Cultural Studies of Science Education, 13(3), 687-705.
• Canning, N., Payler, J., Horsley, K., & Gomez, C. (2017). An innovative methodology for capturing young children’s curiosity, imagination and voices using a free app: Our Story. International Journal of Early Years Education, 25(3), 292-307.
• Chiu, F. C. (2012). Fit between future thinking and future orientation on creative imagination. Thinking Skills and Creativity, 7, 234-244. Creswell, J. W. (2017). Karma yöntem araştırmalarına giriş. (Çev. M. Sözbilir). Ankara: Pegem Akademi.
• Creswell, J. W. & Creswell, J. D. (2021). Araştırma tasarımı-nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları. (Çev. E. Karadağ). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Dziedziewicz, D., Gajda, A. & Karwowski, M. (2012). Developing 4- to 6-year-old children’s figural creativity using a doodle-book program. Thinking Skills and Creativity, 9, 85-95. Genç, S. Z., ve Eryaman, M. Y. (2008). Değişen değerler ve yeni eğitim paradigmasi. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 89-102.
• Güldalı, Ş. U. (2017). Comprasion of 2009 and 2017 life science course curricula. Türk Akademik Yayınlar Dergisi, 1(1), 76-98.
• Gündoğan, A. (2011). Yaratıcı hayal gücü testinin Türk çocuklarına uyarlanması ve dramanın farklı yaş gruplarındaki çocukların (10-13) yaratıcı hayal güçleri üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Ankara.
• Gündoğan, A. (2019). Scamper: Improvİng creative imagination of young children. Creativity Studies, 12 (2), 315–326.
• Gündoğan, A., Arı, M., & Gönen, M. (2013). Yaratıcı hayal gücü testi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 7-20.
• Hatt, B. E. (2018). The new ıce-age: frozen and thawing perceptions of ımagination. Canadian Journal of Education/Revue canadienne de l'éducation, 41(1), 124-147.
• Hedegaard, M. (2016). Imagination and emotion in children's play: a cultural-historical approach. International Research in Early Childhood Education, 7(2), 59-74.
• Hiçyılmaz, Y. (2020). 8. Sınıf öğrencilerinin ideal okula ilişkin algılarının çiz ve yaz yöntemi ile hayal gücü tipolojisi bağlamında incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 304-315.
• Hopkins, R. (2020). Olandan olasıya: Düşlediğimiz gelecek için hayal gücünü serbest bırakmak. (Çev. R., E. Özcan). İstanbul: Timaş Yayınları. Hilppö, J., Rajala, A., Zittoun, T., Kumpulainen, K., & Lipponen, L. (2016). Interactive dynamics of imagination in a science classroom. Frontline Learning Research, 4 (4), 20-29.
• İleri, A. (2017). Okuma kültürü ve okul kütüphaneleri raporu 2017 / okul kütüphanecileri derneği. Türk Kütüphaneciliği, 31(2), 259-262.
• İpekoğlu-Yetkin, H. N. (2021). Tasarım temelli öğrenme uygulamalarının ilkokul 3. sınıftaki normal ve özel yetenekli öğrencilerin tasarım ve problem çözme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi. Rize.
• Jankowska, D. M., Gajda, A., & Karwowski, M. (2019). How children's creative visual imagination and creative thinking relate to their representation of space. International Journal of Science Education, 41 (8), 1096–1117.
• Jankowska, D. M. & Karwowski, M. (2015). Measuring creative imagery abilities. Journal of Frontiers in Psychology, 6, 1-17. Jonsson, A., & Svingby, G. (2007). The use of scoring rubrics: Reliability, validity and educational consequences. Educational Research Rewiew, 2(2007), 130-144.
• Latham, G., & Ewing, R. (2018). Children's images of imagination: The language of drawings. Australian Journal of Language and Literacy, The, 41(2), 71-82.
• Lane, J. D., Ronfard, S., Francioli, S. P., & Harris, P. L. (2016). Children’s imagination and belief: Prone to flights of fancy or grounded in reality?. Cognition, 152, 127-140.
• Lin, Y. S. (2010). Drama and possibility thinking – Taiwanese pupils’ perspectives regarding creative pedagogy in drama. Thinking Skills and Creativity, 5, 108-119.
• Liu, E., & Noppe-Brandon, S. (2009). Imagination first: Unlocking the power of possibility. Jossey-Bass.
• Kara, Ö. T., ve Akkaya, A. (2014). Çocuk yazını araştırmaları. Özkan, B. (Ed.). Kurgusal çocuk yazını ürünlerinde çocukların hayal gücü ve yaratıcılığını etkileyen boyutlar (217-228). Adana: Karahan Kitabevi.
• Karwowski, M. & Marcin-Soszynski, M. (2008). How to develop creative imagination? Assumptions, aims and effectiveness of Role Play Training in Creativity (RPTC). Thinking Skills and Creativity, 3, 163-171.
• Kocaman-Karoğlu, A. (2016). Karma yöntem: Gelişen paradigma. Özden, M., Y. ve Durdu, L. (Editörler). Eğitimde üretim tabanlı çalışmalar için nitel araştırma yöntemleri (71-92). Anakara: Anı Yayıncılık.
• Küçükali, R. ve Akbaş, H. (2017). Bilimsel bilginin elde edilmesinde yaratıcı zekâ ve hayal gücünün etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(3), 779-792.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2018). 2023 Eğitim vizyonu. Erişim adresi: https://2023vizyonu.meb.gov.tr/doc/2023_EGITIM_VIZYONU.pdf
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Hayat Bilgisi dersi öğretim programı. Erişim adresi: http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=326 Møller, S. J. (2015). Imagination, playfulness, and creativity in children's play with different toys. American Journal of Play, 7(3) 322-346.
• Nilsson, M., & Ferholt, B. (2014). Vygotsky's theories of play, imagination and creativity in current practice: Gunilla Lindqvist's" creative pedagogy of play" in US kindergartens and Swedish Reggio-Emilia inspired preschools. Perspectiva, 32(3), 919-950.
• Patten, J. W., Iarocci, G., & Bojin, N. (2017). A pilot study of children’s physical activity levels during imagination-based mobile games. Journal of Child Health Care, 21(3), 292-300.
• Rustin, M. (2016). Young children and works of the imagination. Infant Observation, 19(2), 139-148.
• Sansanwal, S. (2014). Pretend play enhances creativity and imagination. Journal of Arts and Humanities (JAH), 3(1).
• Singer, D. G. (2003). Television and its potential for imagination. Televizion, 16 (2003), 1.
• Toker-Gökçe, A. ve Bülbül, T. (2014). Okul bir insan bedenidir: meslek lisesi öğrencilerinin okul algılarına yönelik bir metafor çalışması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 63-88.
• Ünveren, D. (2020). Türkçe öğretiminde hayal gücü ve yaratıcılık eğitimi. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(21), 378-404.
• Vygotsky, L. S. (2004). Imagination and creativity in childhood. Journal of Russian & East European Psychology, 42(1), 7-97.
• Wagner, T. (2008). The global achievement gap. Basic Books.
• Wua, J. J & Albanese, D. L. (2013). Imagination and creativity: wellsprings and streams of education – the Taiwan experience. Educational Psychology, 33 (5), 561–581.
• Yorgun, B. (2021). Geç çocukluk dönemi sporcularının hayal etme ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Trabzon Üniversitesi. Trabzon.