A Turningpoint on Worldview of Human and the Sustainability Education Supported by Nature Writing

Yıl 2022, Sayı: 54, 1425 - 1434, 28.12.2022

Oguz Ozdemır

https://doi.org/10.53444/deubefd.1183373

Öz

İnsanın Doğaya Bakışında Yol Ayırımı ve Doğa Yazını Destekli Sürdürülebilirlik Eğitimi

Öz

Aydınlanma çağından bu yana mekanist ve determinist yaklaşımın şekillendirdiği modern uygarlığın yarattığı sürdürülemez durum insan dahil gezegende bütün yaşamının geleceğini tehdit etmektedir. BM 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri uyarınca sürdürülebilir geleceğe geçiş için eğitim sistemlerinin gezegenin şartlarıyla uyumlu yeni bir paradigmayla baştan yapılandırılması kaçınılmazdır. Bu doğrultuda, doğa yazını eserleri, yaratabileceği ekolojik kavrayış ve duyuşsal uyanış sayesinde bireylerin doğayla ilişkisiyle yüzleşmesi ve onunla uyumlu yaşam sürebilmesi için anahtar bir rol oynayabilir. Buradan hareketle çalışmada, mekanist ve determinist bakış açısının insanın gerek kendi varlığını gerekse doğal yaşamın karmaşıklığını anlamaktan ve buna göre davranmaktan nasıl alıkoyduğu tartışılmaktadır. Bu bağlamda, insanlığın kendi varlığı dahil bütün canlı yaşamının geleceğini tehdit eden bu bakış açısında ısrar etmek ile bunun yerine ekolojik bakışla yeryüzü ile uyumlu şekilde iktisadi ve beşerî yaşamını dönüştürmek arasında adete yol ayırımında bulunduğuna dikkat çekilmektedir. Arkasından, doğa yazını literatürü tanıtılmakta ve bunun sürdürülebilirlik eğitiminde nasıl bir etki yaratabileceği irdelenmektedir. Çalışmanın sonunda, doğa yazını eserlerinin sürdürülebilirlik eğitiminde değerlendirilmesi yönünde öneriler getirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Doğa görüşü, sürdürülebilirlik, doğa yazını, çevre eğitimi, sürdürülebilirlik eğitimi

Kaynakça

• Birand, H. (2021). Alıç ağacı ile sohbetler. (6. Baskı). İstanbul: Tema Vakfı Yayınları
• Carson, R. (2011). Sessiz bahar (Çev. Çağatay Güler). İstanbul: Palme Yayınları
• Carson, R. (1962). Silent spring. USA: Houghten Miftin (available at: https://books.google.com.tr/books/about/Silent_Spring.html?id=nmjMDwAAQBAJ&printsec=frontcover&source=kp_read_button&hl=en&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false
• Garrard, G. (2016). Ekoeleştiri (Çev. Ertuğrul Genç). İstanbul: Koleftif Kitap.
• Goleman, D., Barlow, Z. ve Bennett, L. (2010). Forging new norms in New Orleans: From emotional to ecological intelligence. Teacher Education Quarterly, 37(4), 87-98.
• Erzen, J. (2006). Çevre estetiği (1. Baskı).. Ankara: ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayınları
• Harari, Y.N. (2017). Homo deus (Çev. Ertuğrul Genç). İstanbul: Kolektif Kitap Yayınları
• Liftin, K.T. (2017). Eko köyler: sürdürülebilir bir toplum için dersler (Çeviri: Pınar Ercan.). İstanbul: Alfa Basım ve yayıncılık.
• Louv, R. (2010). Doğadaki son çocuk (Çev. Ceyhan Temürcü). Ankara:TÜBİTAK Yayınları
• Morin, E. (2003). Geleceğin eğitimi için yedi bilgi (Çevi. Hüsnü Dilli). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları
• Morin, E. (2017). Yitik paradigma: insan doğası (Çev. Devrim Çetinkasap). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• Oppermann, S. (2006). Theorizing ecocriticism: toward a postmodern ecocritical practice. Interdisciplinary Studies in Literature and Environment, 13(2), 103-128.
• Özdağ, U. (2019). “Evrim Orkestrasinin Trompeti” Turnalar: Bir Restorasyon Çevreci Eleştirisi Uygulamasi, Ufuk Özdağ ve Gonca Gökalp Alpaslan (Ed.) Anadolu Turnalari: Biyoloji, Kültür, Koruma Anatolian Cranes: Biology, Culture, Conservation içinde: Ankara: Ürün Yayınları
• Özdemir, O. (2003). Yazınsal bir tür olarak öykünün çevre duyarlığına etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitusü. Ankara.
• Özdemir, O. (2012). Yaratıcı bilim eğitimine yönelik öneri: sanat destekli bilim eğitimi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 45(1), 269-284
• Patel, R. ve Moore, J.W. (2021). Yedi ucuz şey üzerinden dünya tarihi (5. Baskı). (Çeviri: Serkan Gündüz). İstanbul: Kolektif Kitap
• San, İ. (2003). Sanat eğitimi kuramları. Ankara: Ütopya Yayınları
• Snow, C.P. (2001). İki kültür (Çev. Tuncay Birkan). Ankara: TÜBİTAK Yayınları
• Sterling, S. (2003). Whole Systems Thinking As a Basis for a Paradigm Change In Education: Explorations In the Context of Sustainability (The thesis of Ph.D.). The University of the Bath
• Sterling, S., Maiteny, P., Irving, D.., Salter, J. (2005). Curriculum for excellence:joined-up thinking for the classroom a professional development toolkit. WWF Scotland Systems Research and Behavioral Science Syst. Res. (24), 537-546
• Thoreau, H. D. (2017). Walden gölü (Çev.Caner Turan). İstanbul: Say Yayınları.
• Tont, S. (1997). Sulak bir gezegenden öyküler. İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınları
• UNESCO (2017). Education for Sustainable Development Goals (SDGs): Learning Objectives. Paris, Available online: http://www.unesco.org/open-access/terms-use-ccbysa-en
• Xiao, C., Dunlap, R. E & Hong, D. (2019) Ecological worldview as the central component of environmental concern: Clarifying the role of the NEP, Society & Natural Resources, 32(1), 3-72, DOI: 10.1080/08941920.2018.1501529
• Wright, R. (2007). İlerlemenin kısa tarihi. (Çev. Z. Biliz ve B. Baysal,). İstanbul: Versus Yayınları
• Wulf, A. (2019). Doğanın keşfi (Çev.: Emrullah Ataseven). İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Zimmermann, H.D. (2001). Yazınsal iletişim (Çev. Fatih Tepebaşılı). Konya: Çizgi Kitabevi