Students with Special Needs and Students with Typical Development Perceptions Towards the Concept of School

Yıl 2023, Sayı: 58, 2948 - 2968, 27.12.2023

Evim Yaşlı Vesile Yıldız Demirtaş

https://doi.org/10.53444/deubefd.1338536

Öz

The aim of this research is to determine the perceptions of students with special needs (autism spectrum disorder and intellectual disability) and students with typical development towards the concept of school. The study group of the research consists of a total of 147 students who attend the business practice school, primary school, secondary school, high school and special education classes in the schools in Haliliye, Karaköprü, Eyyübe districts of Şanlıurfa province. Drawing-writing technique was used as a data collection tool in the research. As a result of the research, it was seen that the perceptions of the students with special needs were positive at high frequency, but they felt alone in the school. Likewise, it was observed that typically developing students had positive perceptions of the concept of school. It has been concluded that the academic content is given more weight in the educational aspect of the perceptions of the students, who show typical development compared to the students with special needs, towards the concept of school.

Anahtar Kelimeler

Autism spectrum disorder, intellectual disability, school concept, drawing and writing technique.

Özel Gereksinimi Olan Öğrenciler ile Tipik Gelişim Gösteren Öğrencilerin Okul Kavramına Yönelik Algıları

Öz

Bu araştırmanın amacı, özel gereksinimli öğrenciler (otizm spektrum bozukluğu ve zihinsel yetersizlik) ile tipik gelişim gösteren öğrencilerin okul kavramına yönelik algılarını tespit etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu Şanlıurfa iline bağlı Haliliye, Karaköprü, Eyyübiye olmak üzere 3 merkez ilçede Milli Eğitim Bakanlığına bağlı iş uygulama okulu, ilkokul, ortaokul, lise ve bu okullardaki özel eğitim sınıflarına devam eden otizm spektrum bozukluğu olan olan 46, zihinsel yetersizliği olan 41 ve tipik gelişim gösteren 60 öğrenci olmak üzere toplam 147 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak çizme-yazma tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda özel gereksinimli öğrencilerin (otizm spektrum bozuluğu ve zihinsel yetersizlik) okul kavramına yönelik algılarının yüksek frekansta olumlu olduğu ancak bunun yanında okula yönelik yalnızlık hisleri geliştirdikleri görülmüştür. Aynı şekilde tipik gelişim gösteren öğrencilerin okul kavramına yönelik algılarının olumlu olduğu görülmüştür. Özel gereksinimli öğrencilere göre tipik gelişim gösteren öğrencilerin okul kavramına yönelik algılarının eğitsel yönünün daha ağırlıklı olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Otizm spektrum bozukluğu, zihinsel yetersizlik, okul kavramı, çizme yazma tekniği

Kaynakça

• Allen, M.L., & Craig, E. (2016). Brief Report: Imaginative Drawing in Children with Autism Spectrum Disorder and Learning Disabilities. Journal of Autism and Developmental Disorders, 46(2), 704-712.
• Angell, C., Alexander, J., & Hunt, J. A. (2015). ‘Draw, write and tell’: A literature review and methodological development on the ‘draw and write’research method. Journal of Early Childhood Research, 13(1), 17-28.
• Ateş, Ö. T. (2016). Öğrencilerin öğretmen ve okul metaforları. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2 (1), 78-93.
• Baltacı, A. (2017). Nitel veri analizinde Miles-Huberman modeli. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 1-14.
• Başay, A. C., & Aytar, F. A. G. (2019). 3-9 Yaş Arası Çocukların Resimlerinin Değerlendirildiği Çalışmaların İncelenmesi. Asya Öğretim Dergisi, 7(2), 38- 59.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak Kılıç, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ceylan, H., & Özgenel, M. (2022). Ortaokul Öğrencilerinin Okula Bağlılıklarında Önemli Bir Faktör: Okul Kültürü. An Important Factor of Secondary School Students' Engagement to School: School Culture.
• Çağlayan, N. (2014). Zihinsel engelli bireylerin eğitiminde görsel sanatlar dersinin yeri ve önemi. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4 (1), 91-101.
• Çakır, B. (2017). DEHB tanısı almış çocukların aile resmi çizimlerinin algılanan ebeveyn tutumları ve anksiyete düzeyleri ile ilişkisi. (Yüksek lisans tezi). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez no: 475965).
• Çiçekler, C. Y., & Koruklu, N. Ö. (2013). 4-6 Yaş arasındaki çocukların serbest resim çalışmalarındaki resim özellikleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(28-2), 551-563.
• Deniz, Ü., & Yıldız, R. (2018). Milli Eğitim Bakanlığı okul öncesi eğitim programında cinsel gelişim ve cinsel eğitim. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38(2), 431-447. doi:https://doi.org/10.17152/gefad.377516.
• Ferreira, A., & Santoso, A. (2008). Do students’ perceptions matter? A study of the effect of students’ perceptions on academic performance. Accounting & Finance, 48(2), 209-231.
• Gal, A., & Gan, D. (2021). Imagine a school: Children draw and explain the ideal environmental school. Australian Journal of Environmental Education, 1-16.
• Gonca, E. R. İ. M., & Caferoğlu, M. (2012). Görsel sanatlar eğitimi dersinin zihinsel engelli çocuklara katkısının özel eğitim öğretmenlerinin görüşleriyle belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 321-342.
• Karataş, Z. (2017). Sosyal bilim araştırmalarında paradigma değişimi: Nitel yaklaşımın yükselişi. Türkiye Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 68- 86.
• Kaya G. N. (2020). Özel eğitim gereksinimi olan çocukların resimlerinin analizi. Euroasia Congress on Scientific Researchess and Recent Trends-6, 559-571. ISBN: 978-625-7898-08-9.
• Knowles, Z. R., Parnell, D., Stratton, G., & Ridgers, N. D. (2013). Learning from the experts: exploring playground experience and activities using a write and draw technique. Journal of physical activity and health, 10(3), 406-415. MEB. (2018, Temmuz 7). Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği Mevzuat. www.meb.gov.tr
• Noonan, R. J., Boddy, L. M., Fairclough, S. J., & Knowles, Z. R. (2016). Write, draw, show, and tell: a child-centred dual methodology to explore perceptions of out-of-school physical activity. BMC public health, 16(1), 1-19.
• Özdemir, S., Sezgin, F., Şirin, H., Karip, E. ve Erkan, S. (2010). İlköğretim okul öğrencilerinin okul iklimine ilişkin algılarını yordayan değişkenlerin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 213-224.
• Özden, M. (2017). Ortaokul öğrencilerinin kitap ve kütüphane kavramına ilişkin metaforik algıları. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 7(14). 1- 34.
• Öztabak, M. Ü. (2017). İlkokul 1. ve 4. sınıf öğrencilerinin okul algısı. Yaşadıkça Eğitim Dergisi, 31 (1), 103-124.
• Pridmore, P., & Bendelow, G. (1995). Images of health: exploring beliefs of children using the'draw-and-write'technique. Health Education Journal, 54(4), 473- 488.
• Şahan, B. E. (2021). Ortaokul öğrencilerinin okula bağlılıkları ile akademik başarıları ve okul etkililiği arasındaki ilişkiler örüntüsü (Master's thesis, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi).
• Talipov, N. X., & Aliev, N. S. (2021). The importance of perspective in teaching art to future fine arts teachers. Asian Journal of Multidimensional Research (AJMR), 10(2), 97-103.
• Temel, C., & Güllü, M. (2016). Bir beden eğitimi dersi çiz. Eğitim ve Bilim, 41(183).
• Yılmaz, A. ve Güven, Ö. (2015). Üstün yetenekli öğrencilerin beden eğitimi dersi ve beden eğitimi öğretmeni kavramlarına yönelik algılarının çizme yazma tekniği ile incelenmesi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi - Journal of Qualitative Research in Education, 3(3), 55-77.