An Investigation on the Creativity Assessment in the Children's Drawings-Paintings

Yıl 2024, Sayı: 59, 674 - 688, 29.03.2024

Kani Ülger

https://doi.org/10.53444/deubefd.1399117

Öz

There can be differences in children's paintings regarding perception and interpretation as depending on the age. Therefore, it could be claimed that the creativity assessment of children's paintings is necessary to consider the age level. In addition, children’s cognitive development may be as important factor in their creativity development. Thus, the ways should be sought to assess children’s drawing or paintings regarding the creativity with taking into consideration for both of cognitive development and the perceiving-interpreting development as related to the age. Thus, it can be possible to reveal different or common characteristics of the children’s drawing or paintings in terms of the creativity assessment according to the age levels. To be able to identify prominent criteria of the creativity assessment in the children's drawing or paintings is vital because of reaching a reliable conclusion in creativity evaulation. Accordingly, this study organized research question as follows: "How should creativity be assessed in children's drawings-paintings?" This study used the qualitative research method and document analysis technique. Present study reviewed the related literature to response the research question. The obtained documents were evaluated through the document and content analysis. The current findings indicated that the creativity assessment in children’s drawing or paintings could be analyzed by main features as the fluency, flexibility, originality, detailing, figure, color, composition, horizon line, space-perspective and proportion with taking into consideration the age level.

Anahtar Kelimeler

Creativity, Creativity in children, Assessment of creativity in children

Çocuk Çizim-Resimlerinde Yaratıcılığın Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma

Öz

Çocuk çizim-resimlerinin yaratıcılık açısından değerlendirilmesinde çocuğun yaşına göre algılama ve yorumlamada farklılık olabileceği için yaş faktörünün göz önünde bulundurulması gereklidir. Ayrıca, çocukların yaratıcılık gelişimlerinde bilişsel gelişimin de rolü olduğundan değerlendirmede hem yaratıcılık hem de bilişsel alan dikkate alınmalıdır. Dolayısıyla, çocuk çizim ve resimlerinde yaratıcılık becerisinin değerlendirilmesinde yaş düzeyinde farklı ya da ortak özelliklerin ortaya çıkarılması önemlidir. Bu yolla, çocuk çizim ve resimlerinde yaratıcılığın değerlendirmesinde öne çıkan özellikleri tespit edip, çizimlerin değerlendirme aşamasında bu özellikleri dikkate alarak sonuca varmak uygun olacaktır. Buna göre, çalışmanın araştırma sorusu şöyle düzenlenmiştir: “Çocuk çizim-resimlerinde yaratıcılık ne şekilde değerlendilmelidir?” Bu çalışma, nitel araştırma yönteminde, doküman analiz tekniğinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma sorusuna yanıt arayabilmek için ilgili alan yazın taranmış, ulaşılan belgeler doküman analiz tekniğiyle incelenerek, içerik analizi uygulanmıştır. Araştırmadaki bulgular, çocuk çizim-resimlerinde yaratıcılığın değerlendirilmesinde yaş faktörünün dikkate alınarak, akıcılık, esneklik, orijinallik, detaylandırma, figür, renk, kompozisyon, ufuk çizgisi ile uzam-perspektif ve orantı gibi özelliklerin göz önünde bulundurulması gerektiğini göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcılık, Çocuk çizim-resimlerinde yaratıcılık, Çocuk çizim-resimlerinde yaratıcılığın değerlendirilmesi

Etik Beyan

Bu makalede araştırma ve yayın etiğine riayet edilmiştir.

Destekleyen Kurum

Yok

Kaynakça

• Ağluç, L. (2013). Sanat yaratıcılık bağlamında insan ve yaratma güdüsü, Mediterranean Journal of Humanities (MJH), 3(1), 1-14.
• Arthur, J., Waring, M., Coe, R. & Hedges, L. V. (2017). Eğitimde araştırma yöntemleri ve metodolojileri (Çev. Ed.: A. Erözkan, E. Büyüköksüz). Anı Yayıncılık.
• Anderson, R. C., Beghetto, R. A., Glăveanu, V. & Basu, M. (2023). Is curiosity killed by the CAT? A divergent, open-ended, and generative (DOG) approach to creativity assessment, Creativity Research Journal, 35(4), 380-395. https://doi.org/10.1080/10400419.2022.2157588
• Artut, K. (2004). Okul öncesi resim eğitiminde çocukların çizgisel gelişim düzeylerine ilişkin bir inceleme. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (ÇÜSBED), 13(1), 223-234.
• Ayaydın, A. (2010). Okul öncesi dönemde görsel sanatlar eğitiminin bireye kazandırdığı değerler. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 187-200.
• Ayaydın, A. (2017). Çocuğun kendini resimle ifade etme ihtiyacı. Akademik Bakış Dergisi, (64), 169-177.
• Ayaydın, A. (2011). Çocuk gelişiminde bir oyun olarak sanat ve resim. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (37), 303-316.
• Aydın, D. (2006). 7-12 yaş grubu çocukların resimlerinde kullandıkları benzer biçimler. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Bostancı, F. (2006). Çocuk resmini konu, çizgi, şekil ve renk açısından değerlendirmesi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Bulut, Ü. & Kurt, E. (2021). Sanatsal yaratıcılık ve zekâ ilişkisi: üstün yetenekli ve normal gelişim gösteren öğrencilerin karşılaştırılması, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(1), 171-190. https://doi.org/10.26468/trakyasobed.738899
• Buyurgan, S. & Buyurgan, U. (2012). Sanat eğitimi ve öğretimi (3.Baskı). Pegem Akademi.
• Canel, A. N. (2011). Çocuklar neden resim çizer. Sanat ve İnsan, Ulusal Hakemli e-Dergi, (3), 1-6.
• Cansız Aktaş, M. (2014). Nitel veri toplama araçları. M. Metin (Ed.), Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (s.337-371). Pegem Akademi
• Can Yaşar, M. & Aral, N. (2009). Sanat ürünü olarak çocuk resimleri. Çağdaş Eğitim Dergisi, 34(365), 24-31.
• Çaydere, O. & Kaya, B. (2021). İlköğretim öğrencilerinin sanatsal yaratıcılıklarının geliştirilmesinde beyin fırtınası tekniğinin etkisi. İdil, (78), 326-337.
• Çetin, Z., Üstündağ, A., Kerimoğlu, G. & Beyazıt, U. (2015). Ülkemizde ve dünyada çocuklarda yaratıcılığın ölçülmesinde kullanılan testlerin incelenmesi. H.Ü. Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(2), 31-49.
• Charles, C. M. (2003). Piaget ilkeleri (Çev.: G. Ülgen), (4.Baskı). Nobel yayınları.
• Geçen, F. (2018). Çocuğun gelişim basamaklarına göre figürleri ele alma biçimleri. ASEAD, 5(10), 60-83.
• Halmatov, M., Sarıçam, H. & Halmatov, S. (2012). Okul öncesi eğitimdeki 6 yaş çocukların çizdikleri çevre resimlerinin ve çevre kavramını algılayışlarının farklı değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi, 2(1), 30-44.
• Halmatov, S. (2017). Çocuk resimleri analizi ve psikolojik resim testleri (4.Baskı). Pegem Akademi.
• Haase, J., Hanel, P.H.P. & Granau, N. (2022). Creativity enhancement methods for adults: a meta-analysis. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts. https://www.researchgate.net/publication/366124442_Creativity_Enhancement_Methods_for_Adults_A_Meta-Analysis
• Karaca, G. (2011). 5-8 Yaş aralığındaki çocuklarda stereotip (klişe resim) kullanımı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(4), 86-93.
• Kara, C. (2021). Okul öncesi dönem çocuk kitaplarında yaratıcılığı destekleyen bir faktör olarak resimlemelerin kullanımı. Sanat ve Tasarım Araştırmaları Dergisi, 3(4), 221‐240.
• Kehnemuyi, Z. (2004). Çocuğun görsel sanat eğitimi (4.Baskı). Yapı Kredi Yayınları.
• Metin, M. (2014). Nicel veri toplama araçları. M. Metin (Ed.), Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri (s.161-214). Pegem Akademi.
• Öncü, E. Ç. (t.y.). Çocukluk döneminde sanat ve yaratıcılık. http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/cocukgelisimilisans_ao/cocuklukdonemindesvy.pdf
• Özönder Aydın, U. (2017). Okul öncesi resim eğitiminde çocuğun çizgisel gelişimi (2-7 Yaş). Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(6), 2215-2228.
• Özsarı, E. & Aytar, A. G. (2019). Kentsel ve kırsal kesimde yaşayan çocukların “hayalimdeki şehir” konulu resimlerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (51), 90-117.
• Özsoy, V. (2001).Güzel sanatlar (resim-îş) eğitiminde bilimsel araştırmalar. Eğitim ve Bilim, 26(121), 51-57.
• Özsoy, V. & Mamur, N. (2019).Görsel sanatlar öğrenme ve öğretim yaklaşımları (1.Baskı). Pegem Akademi.
• Piaget, J. & Inhelder, B. (1971). Mental imagery in the child. Basic Book.
• Sadık, F., Çakan, H. & Artut, K. (2011). Çocuk resimlerine yansıyan çevre sorunlarının sosyoekonomik farklılıklara göre analizi. İlköğretim Online, 10(3), 1066-1080.
• San, İ. (2010). Çocuk ve sanat. (1.Baskı). Yeni İnsan Yayınevi.
• San, İ. (2004). Sanat ve eğitim (3.Baskı). Ütopya Yayınevi.
• Savruk, F. (2021). Modern sanatta yorumlanan portre resimlerinin ilköğretim öğrencilerinin yaratıcılıklarına yansımasındaki etkisi. [Yayınlanmamış yüksek lisans tezi]. Trakya Üniversitesi.
• Simon, L. & Stokes, P. D. (2015). Sources of variability in children's drawings, Creativity Research Journal, 27(1), 31-38. https://doi.org/10.1080/10400419.2015.992669
• Sönmez, V. & Alacapınar, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Anı Yayıncılık.
• Şendağ, S. & Erol, O. (2015). Okul öncesi dönemde yaratıcılığı desteklemede 3d çizim yazılımlarının kullanılması. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 8(3), 316-336.
• Ülger, K. (2023a). Çocuk çizim-resimlerini araştıran çalışmaların incelenmesi: International Topkapı Congress. İKSAD Publishing House. https://www.izdas.org/_files/ugd/614b1f_7a1fa3c3fc154fd2b46530d7e70315c0.pdf
• Ülger, K. (2023b). 13 yaş çocuk çizimlerinin Lowenfeld’in sanatsal gelişim evreleri ile Piaget’in bilişsel gelişim kuramına göre incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 52(238), 1011-1034. https://doi.org/10.37669/milliegitim.1107252
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (11.Baskı). Seçkin.