Scientific Reasoning Skills Scale: Turkish Adaptation, Validity and Reliability Study

Yıl 2024, Sayı: 61, 1985 - 2000, 27.09.2024

Emine Tümoğlu , Zeynep Ergün , Esra Kabataş Memiş

https://doi.org/10.53444/deubefd.1404132

Öz

This study was conducted to adapt the Scientific Reasoning Skills Scale into Turkish. For this purpose, necessary permissions were obtained from Lazonder and Janssen (2021) who developed the scale. In the study, firstly, in order to ensure language validity, translation procedures were carried out by language and field experts according to the scale adaptation stages. After the translation process was completed and the scale was ready, the scale was administered to a total of 200 students from each level at the secondary school level and the validity and reliability results were examined. The five factors identified as the stages of scientific reasoning process in the original scale were analyzed by applying the scale translated into Turkish to 200 students. According to the results of Confirmatory Factor Analysis (CFA), which determines the construct validity of the scale, the items were removed from the scale by improving the fit index. Then, CFA was repeated with modifications between the errors of items 4 to 6 and 4 to 14 and the results revealed that the fit indices of the model (Chi-square fit test, GFI, RMSEA, CFI, NFI, RFI, IFI and AGFI) were good.The Cronbach's alpha coefficient for reliability was .65. In this study, the validity and reliability results of the Reasoning Skills Scale adapted into Turkish are presented.

Anahtar Kelimeler

Reasoning, scientific reasoning, reasoning skills, scale adaptation

Bilimsel Muhakeme Becerileri Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz

Bu çalışma Bilimsel Muhakeme Becerileri Ölçeğinin Türkçeye uyarlanması amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda ölçeği geliştiren Lazonder ve Janssen (2021)’dan gerekli izinler alınmıştır. Çalışmada ilk olarak dil geçerliliğinin sağlanması için dil ve alan uzmanları tarafından ölçek uyarlama aşamalarına göre çeviri işlemleri yapılmıştır. Çeviri işlemleri tamamlanıp hazır hale getirilen ölçek ortaokul düzeyinde tüm kademelerde toplam 200 öğrenciye uygulanarak geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. Ölçeğin orijinalinde bulunup bilimsel muhakeme süreci aşamaları olarak belirlenen beş faktör, Türkçeye çevrilen ölçeğin 200 öğrenciye uygulanması ile analiz edilmiştir. Ölçeğin yapı geçerliliğine bakılması amacıyla yapılan Doğrulayıcı Faktör Analizine (DFA) göre uyum indeksi iyileştirilmesi yapılarak bazı maddeler ölçekten çıkarılmıştır. Sonrasında 4 ile 6 ve 4 ile 14. maddelerin hataları arasında modifikasyon yapılarak DFA tekrarlanmış ve sonuçlar modelin uyum indekslerinin (Kikare uyum testi, GFI, RMSEA, CFI, NFI, RFI, IFI ve AGFI) iyi düzeyde olduğunu göstermiştir. Güvenirliğe yönelik yapılan Cronbach Alfa katsayısı .65 olarak belirlenmiştir. Bu çalışmada Türkçeye uyarlanan Muhakeme Becerileri Ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik sonuçları yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

Muhakeme, bilimsel muhakeme, muhakeme becerileri, ölçek uyarlama

Kaynakça

• Acar Güvendir, M. (2022). Tüm yönleriyle ölçek geliştirme süreci. M. Acar Güvendir, Y. Özer Özkan (Ed.), Tüm yönleriyle ölçek geliştirme süreci (1. Baskı) içinde (ss. 37-52). Pegem Akademi.
• Ateş, S. (Ed.). (2019). Bilimsel muhakeme (Akıl yürütme). Palme Yayınevi.
• Bentler, P. M., & Bonett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88(3), 588–606.
• Bentler, P. M. (1980). Multivariate analysis with latent variables: Causal modeling. Annual Review of Psychology, 31(1), 419-456.
• Bezci, F., & Sungur, S. (2021). How Is Middle School Students' Scientific Reasoning Ability Associated with Gender and Learning Environment?. Science Education International, 32(2), 96-106.
• Browne, M. W., & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen and J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models (pp. 136-162). Newbury Park, CA: Sage.
• Büyükbayraktar Ersoy, F. N. (2015). Aktif öğrenme uygulamalarıyla yapılan fizik öğretiminin lise öğrencilerinin bilimsel muhakeme becerilerine ve akademik başarılarına etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Can, A. (2022). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cansız, N. (2014). Fen bilgisi öğretmen adaylarının sosyobilimsel konularda muhakeme yeteneklerinin geliştirilmesi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Ceylan, E. (2016). GEMS programının fen bilgisi öğretmen adaylarının" Dünya, ay ve yıldızlar" konularındaki başarılarına, öz yeterliliklerine, tutumlarına ve bilimsel muhakemelerine etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Çiçekdağ, A. (2023). Çevrimiçi işbirlikli öğrenmenin fen bilgisi öğretmen adaylarının bilimsel muhakeme becerileri, motivasyonları ve fen öğretimine yönelik öz- yeterliklerine etkisi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Demirel, O. E. (2014). Probleme dayalı öğrenme ve argümantasyona dayalı öğrenmenin öğrencilerin kimya dersi başarılarına, bilimsel süreç becerilerine ve bilimsel muhakeme yeteneklerine etkilerinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Mustafa Kemal Üniversitesi.
• Dökme, İ. (Ed.). (2019). Bilimsel muhakeme becerileri ile düşünme sanatı. Anı Yayıncılık.
• Ergün, Z., Tümoğlu, E., Şahin, D., & Kabataş-Memiş, E. (2023). Analysis of dissertations on scientific reasoning in Türkiye: A meta-synthesis study. E-International Journal of Educational Research, 14(2), 102-119.
• Gülmez Güngörmez, H. (2018). Süreç odaklı rehberli sorgulayıcı öğrenme yöntemine dâhil edilen bilimin doğası etkinliklerinin 7. sınıf öğrencilerinin kavramsal değişimlerine ve bilimsel muhakeme becerilerine etkisi [Yayınlanmamış doktora tezi]. Adıyaman Üniversitesi.
• Han, J. (2013). Scientific reasoning: research, development, and assessment. Doctor of philosophy dissertation. The Ohio State University, Graduate School.
• Kara, S., & Aslan, O. (2024). Evaluation of the effect of in-class activity-based practices on scientific reasoning skills of pre-service science teachers. International Journal of Science Education, 46(8), 773-794.
• Karadeniz, Ş., Büyüköztürk Ş., Akgün, Ö. E. Demirel, F. & Kılıç Çakmak, E. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi Yayıncılık.
• Karagöl, N. (2022). Fen bilimleri öğretmen adaylarının eleştirel düşünme ve bilimsel muhakeme becerilerinin geliştirilmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Kocagül Sağlam, M., & Ünal Çoban, G. (2018). Fen bilimleri öğretmenleri ve öğretmen adaylarına yönelik akıl yürütme becerileri testi’nin geliştirilmesi. İlköğretim Online (elektronik).
• Küçükaydın, M. A., & Ayaz, E. (2024). Validation of the Scientific Reasoning Competencies Instrument: Relationships with Epistemological Beliefs and Analytical Thinking. International Journal of Science and Mathematics Education, 1-21.
• Krell, M., Redman, C., Mathesius, S., Krüger, D., & van Driel, J. (2020a). Assessing pre-service science teachers’ scientifc reasoning competencies. Research in Science Education, 50, 2305–2329.
• Lawson, A. E. (1978). The development and validation of classroom test of formal reasoning. Journal of Research in Science Teaching, 15(1), 11-24.
• Lawson, E. A., Clark, B., Meldrum- Cramer, E., Falconer, A. K., Sequist, M. J.&Kwon, Y. (2000). Development of scientific reasoning in college biology: Do two levels of general hypothesis-testing skills exist?. Journal of Research in Science Teaching, 37(1), 81-101.
• Lazonder, A.W. & Janssen, N. (2021). Development and initial validation of a performance-based scientific reasoning test for children. Studies in Educational Evaluation, 68, 100951.
• Leighton, J. P., & Sternberg, R. J. (Eds.). (2004). The nature of reasoning. Cambridge University Press.
• McHugh, C., & Way, J. (2018). What is reasoning?. Mind, 127(505), 167-196.
• Osborne, J. (2013). The 21st century challenge for science education: Assessing scientific reasoning. Thinking Skills and Creativity, 10, 265-279.
• Özdamar, K. (2002). Paket programlarla istatistiksel veri analizi-1 (4. Baskı). Kaan Kitabevi.
• Özdeniz, Y. (2021). Harmanlanmış öğrenme ortamında bütünleştirilmiş müfredat modeline göre tasarlanan fen modülünün uygulamasının üstün yetenekli öğrencilerin bilimsel muhakeme ve bilimsel süreç becerilerine etkisi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Perkins, D. N. (1989). Reasoning as it is and could be: An ampirical perspective. “Thinking across cultures: The third international conference on thinking (pp. 175-194).
• Schermelleh-Engel, K. ve Moosbrugger, H., (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
• Schlatter, E., Lazonder, A. W., Molenaar, I., & Janssen, N. (2021). Individual differences in children’s scientific reasoning. Education Sciences, 11(9), 471.
• Sönmez, E. (2021). Bilimsel akıl yürütme. E. Kabataş Memiş (Ed.), 21. Yüzyıl becerileri için fen eğitimi öğrenmeyi derinleştirme (1. Baskı) içinde (ss. 100-111). Pegem Akademi.
• Turan, P. (2023). Ortaokul öğrencilerinin sosyobilimsel bir konu olan orman yangınlarının çıkışına yönelik bilimsel muhakeme türlerinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi.
• Tüccaroğlu, E. P. (2018). Canlılarda üreme büyüme gelişme ünitesinde kullanılan argümantasyon tabanlı bilim öğretimi yaklaşımının öğrencilerin muhakeme becerileri ve başarı düzeylerine etkisinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi.
• Walton, D. N. (1990). What is reasoning? What is an argument?. The journal of Philosophy, 87(8), 399-419.
• Yüksel, İ., & ATEŞ, S. (2019). Bilimsel Muhakeme Becerileri Testi’nin Geliştirilmesi. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 8(3), 635-650.
• Yüzüak, A., & Dökme, İ. L. B. İ. L. G. E. (2015). Adaptation of Lawson s Classroom of Science Reasoning Multiple Choice Version. GUJGEF, 35(3).
• Zimmerman, C. (2007). The Development Of Scientific Thinking Skills in Elementary And Middle School. Developmental Review, 27(2), 172-223.