48-72 Aylık Çocuğu Olan Babaların İletişim Engellerine Yönelik Görüşleri

Yıl 2024, Sayı: 61, 2258 - 2274, 27.09.2024

Nurşen Karakuş , Gülay Temiz

https://doi.org/10.53444/deubefd.1457595

Öz

48-72 aylık çocuğu olan babaların iletişim engellerine yönelik görüşlerinin incelenmesinin amaçlandığı bu çalışmada; Konya İli Selçuklu İlçesi’nde ikamet eden farklı demografik özelliklere sahip 48-72 ay çocuğu bulunan 15 baba ile yarı yapılandırılmış sorularla çocuklarıyla olan iletişimlerinde iletişim engellerine yönelik görüşleri ele alınmıştır. Babaların demografik özelliklerine yönelik bilgileri “Kişisel Bilgi Formu” ile iletişim engellerine yönelik görüşleri ise “Görüşme Formu” kullanılarak alınmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenolojik desen kullanılmıştır. Toplanan veriler yoluyla dört tema elde edilmiştir. Bu temalar “Tanımlama”, “Çözümleme”, “Tutum” ve “Çıktılar” olarak isimlendirilmiştir. Araştırma sonucunda babaların iletişim engellerine yönelik bilgi sahibi oldukları, çocuklarıyla iletişimlerinde sorunlar yaşadıklarında çocuğun iyi olma hali adına çözüm yolları aradıkları ve çocuklarına destek oldukları sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucuna yönelik öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Baba, Çocuk, İletişim Engelleri, Nitel Araştırma

Etik Beyan

Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Girişimsel Olmayan Klinik Araştırmalar Etik Kurulu'ndan etik kurul onayı alınmıştır.

Opinions of Fathers with 48-72 Months-Old Children Regarding Communication Barriers

Öz

In this study, which aims to examine the views of fathers with 48-72-month-old children on communication barriers, 15 fathers with 48-72-month-old children with different demographic characteristics residing in Selçuklu District of Konya Province were discussed through semi-structured questions about their views on communication barriers in their communication with their children. The information about the demographics of the fathers was obtained using the “Personal Information Form” and their views on communication barriers were obtained using the “Interview Form”. Phenomenological design, one of the qualitative research methods, was used in the study. Four themes were obtained through the collected data. These themes are called as "Identification", "Analysis", "Attitude" and "Outcomes". As a result of the research, it was concluded that fathers have knowledge about communication barriers, seek solutions for the well-being of the child when they experience problems in their communication with their children and support their children. Suggestions were made for the results of the research.

Anahtar Kelimeler

Father, Child, Communication Barriers, Qualitative Research

Kaynakça

• Aktaş Akgöz, G. (2017). Baba katılımı ve çocuk uyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi: Anne bekçiliği ve evlilik uyumunun etkisi [Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Arabacı, N. (2011). Anne-baba-çocuk iletişimini değerlendirme araci'nin (abçida) geliştirilmesi ve anne-baba-çocuk iletişiminin bazi değişkenler açisindan incelenmesi [Doktora tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Arabacı, N., & Ömeroğlu, E. (2016). Anne-baba-çocuk iletişimi değerlendirme aracı’nın (ABÇİDA) geliştirilmesi: Geçerlik güvenirlik çalışması. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2016 (7), 1-21.
• Arabacı, N., Özyürek, A., & Kahraman, Ö. G. (2022). Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Mizaç Özellikleri ve Baba-Çocuk İletişimi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 12 (2), 656-675.
• Aydın, O., & Baştuğ, İ. (2024). İlkokul Öğrencilerinin İstenmeyen Davranışları Karşısında Öğretmen Tepkilerine İlişkin Öğrenci Görüşleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (59), 373-393. https://doi.org/10.53444/deubefd.1373029
• Bağcı Çetin, B. (2024). 4-6 Yaş Çocuklarının Dijital Oyun Bağımlılığı Eğilimlerinin Problem Davranışlarını Yordayıcı Etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi (60), 1490-1515. https://doi.org/10.53444/deubefd.1459586
• Batu, M., Öksüz, B., & Kayacan, Ş. (2024). Dijital yerlilerin ebeveyn algısı: zmet tekniği ile bir analiz. İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 73-100.
• Boyukmedar, P. (2022). İletişim becerileri eğitim programının baba-çocuk iletişimi üzerinde etkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• De Coen, J., Verbeken, S., & Goossens, L. (2024). Body dissatisfaction and low self-esteem in elementary school-aged children: the role of media pressure and trust in parent–child relationships. Frontiers in Psychology, 14, 1-11. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2023.1228860
• Çağdaş, A. (2022). Anne-baba-çocuk iletişimi. Eğiten Kitap.
• Çağlar, G. (2019). Anne-baba iletişim özelliklerin 60-66 ay grubu çocukların iletişim becerilerine göre incelenmesi [Yüksek lisans tezi, İstanbul Okan Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Çetin, Ş. Ş., & Sertbaş, A. (2024). Okul Öncesi Öğretmenleri ve Okul Yöneticileri Arasındaki İletişim Sorunları. Premium e-Journal of Social Sciences (PEJOSS), 8 (43), 866-881. https://doi.org/10.5281/zenodo.12639573
• Çınar, E. (2022). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden 48-72 aylık çocukların anne-baba-çocuk iletişim becerileri ile sosyal problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin bazı değişkenlere göre incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Cresweel, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri. Siyasal Kitabevi.
• Demirtaş Zorbaz, S. (2018). Ebeveyn özyetkinliğinin yordayıcısı olarak ebeveyn–çocuk ilişkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 46, 144-153.
• Derman, M. T. & Başal, H. A. (2013). Okulöncesi çocuklarında gözlenen davranış problemleri ile ailelerinin anne-baba tutumları arasındaki ilişki. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 115-144.
• Dökmen, Ü. (2019). İletişim çatışmaları ve empati. Sistem Yayıncılık.
• Downshire, J.& Grew N. (2016). Nasıl Mutlu ergenler yetiştirebiliriz. Ergenlerle iletişim sanatı. (A. Tay, Çev.) İş Bankası Kültür Yayınları.
• Erden, M., & Üredi, I. (2009). Öz-düzenleme stratejileri ve motivasyonel inançlarının yordayıcısı olarak algılanan anne baba tutumları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(4), 781-811.
• Erdoğan, D. (2022). Algılanan ebeveyn tutumları ile iletişim becerilerinin depresif duygulanımla ilişkisinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Gedik Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Ereş, F. (2009). Toplumsal bir sorun: suçlu çocuklar ve ailenin önemi. Aile ve Toplum Dergisi, 5 (17), 88-96.
• Erkan, S. (2020). Aile ve aile eğitimi ile ilgili temel kavramlar. Z. F. Temel (Ed.), Aile eğitimi ve erken çocukluk eğitiminde aile katılımı çalışmaları (ss.1-34). Anı Yayıncılık.
• Ginott, H. G. (2020). Anne baba ve çocuk arasında. Okuyan Us.
• Gordon, T. (2015). Etkili anne baba eğitiminde uygulamalar. Profil Yayıncılık.
• Gordon, T. (2023). Etkili anne- baba eğitimi. Profil Yayıncılık.
• Gözün Kahraman, Ö., & Yuvacı, M. (2020). Baba katılımı. A. B. Aksoy (Ed.), Aile eğitimi ve aile katilimi. (ss. 192-214). Hedef CS.
• Gürüz, D., & Temel Eğinli, A. (2015). Kişilerarası iletişim (bilgiler-etkiler-engeller). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Işık, E. (2023). Covid -19 sürecinde babalarin ebeveynlik düzeylerindeki değişimin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 33(1), 289-302. https://doi.org/10.18069/firatsbed.1192329
• Jamal, A., Lorenzetti, L., Jamal, O., Thomas, S., & Mancey, A. (2022). Nurturing father and daughter relationships and family well- being: a community-based transformative initiative. Pakistan Journal of Women's Studies: Alam-e-Niswan, 29(1), 1-22. https://doi.org/10.46521/pjws.029.01.0107
• Kandır, Y. D. D. A., & Alpan, U. Y. (2008). Okul Öncesi Dönemde Sosyal-Duygusal Gelişime Anne-Baba Davranışlarının Etkisi. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 14(14), 33-38. https://doi.org/10.21560/spcd.50742
• Karcı, A., & Topkaya, N. (2023). Ergenlerde anne baba tutumlarinin umut ve iyi oluş ile ilişkisinin incelenmesi. Trakya Eğitim Dergisi, 13(1), 99-114. https://doi.org/10.24315/tred.1011910
• Kartal, H. (2020). Erken eğitim ve destek programlari. Z. F. Temel (Ed.), Aile eğitimi ve erken çocukluk eğitiminde aile katılımı çalışmaları (ss. 125-180). Anı Yayıncılık.
• Kaya, N., Bayhan, N., & Yeyan, A. (2023). İletişim ve öğeleri. İ.H. Yurdakal (Ed.), Eğitimde etkili iletişim. (ss. 9-33). Eğitim Yayınevi.
• Kıray, H. S. (2018). Bireylerarası iletişim yaklaşimi. AOF Yayınları.
• Owen, F., & Bugay, A. (2014). İletişim Becerileri Ölçeği’nin Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2). https://doi.org/10.17860/efd.95021
• Küçükkaragöz, H., Canbulat, T., & Akay, Y. (2013). Öğretmen adaylarında atılganlık düzeyi ve iletişim becerileri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10 (22), 123-133.
• Lamb, M.E. (2010). The role of the father in child development. Wiley.
• Lee, Y., Kim, K., Zeng, S., & Douglass, A. (2023). Mother-father relationships and child social-emotional adjustment: mediation through maternal and paternal parenting. Early Childhood Research Quarterly, 63, 15-23. https://doi.org/10.1016/j.ecresq.2022.11.001
• Meriç, A. & Meriç, E. (2022). Çocukluk döneminde iletişim. M. Ö. Danacı (Ed.), Çocukla iletişim. (ss.45-67). Eğiten.
• Meriç, A. (2017). Anne-baba-çocuk iletişimi ile okul öncesi çocukların ahlaki ve sosyal kural bilgileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi, Karabük Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Meriç, A. & Özyürek, A. (2018a). Anne-Babaların Okul Öncesi Dönem Çocuklarıyla İletişimlerinin İncelenmesi. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6 (73), 391-411.
• Meriç, A., & Özyürek, A. (2018b). Okul öncesi dönem çocukların ahlaki ve sosyal kural bilgilerinin incelenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 8(14), 137-166.
• Navaro, L. (2020). Gerçekten beni duyuyor musun? Remzi Kitabevi.
• Ögel, K. (2014). Bağımlı aileleri için rehber kitap: Alkol, uyuşturucu, bilgisayar, sigara ve diğer bağımlılıkları olanların yakınlarına bilgiler. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Önder, A., Balaban Dağal, A., & Şallı, D. (2015). 5-6 yaş çocukları için iletişim becerileri ölçeği geçerlik-güvenirlik çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 1-13.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Pegem Akademi.
• Şahin, S., & Aral, N. (2012). Aile içi iletişim. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(3), 55-66.
• Sarısoy, S. (2021). Erken çocukluk döneminde anne baba çocuk iletişiminin karşılaştırmalı olarak incelenmesi [Yüksek lisans tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi].YÖK Tez Merkezi.
• Selçuk, A. B. (2022). Her koşulda ebeveynlik. Epsilon.
• Sezgin, E. (2022). Baba-çocuk ilişkisinin 5-6 yaş grubu çocukların psikolojik dayanıklılıkları ve ebeveynlikte bilinçli farkındalıkları arasında ilişkinin incelenmesi. Turkısh Studies. 17(2), 273-298. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.55657
• Tutar, H., & Yılmaz, M. K. (2005). Genel iletişim kavramlar ve modeller. Seçkin Yayıncılık.
• Üstün, E. Y. (2020). Etkili aile-okul- toplum ilişkileri. Z. F. Temel (Ed.), Aile eğitimi ve erken çocukluk eğitiminde aile katılımı çalışmaları (ss. 185-197). Anı Yayıncılık.
• Uzun, H., Simsar, A. & Karaca, N. H. (2019). Türkiye’de erken çocukluk döneminde baba çocuk ilişkisi konusunda hazırlanan lisansüstü tezlerin incelenmesi. e-Kafkas Journal of Educational Research, 6 (2), 1-8. https://doi.org/DOI:10.30900/kafkasegt.578894
• Wever, M. C., Will, G. J., Houtum, L. A.M., Janssen, L. H.C., Wentholt, W. G.M., Spruit, I. M., & Tollenaar, M. S., Elzinga, B. M. (2024). Neural and affective responses to prolonged eye contact with parents in depressed and nondepressed adolescents. Cognitive, Affective, & Behavioral Neuroscience, 24(3), 567-581. https://doi.org/10.3758/s13415-024-01169-w
• Yağan Güder, S., & Ata, S. (2018). Father ınvolvement, gender perception and children's gender stereotypes. Universal Journal of Educational Research, 6(8), 1637-1646.
• Yavuzer, H. (2016). Çocuk eğitimi el kitabi. Remzi Kitabevi.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.