Okul Müdürlerinin Ilımlı Yönetim Becerileri ve Örgütsel Mutluluk

Yıl 2024, Sayı: 61, 2455 - 2477, 27.09.2024

Uğur Ulaş Yamen , Ali Aksu

https://doi.org/10.53444/deubefd.1474898

Öz

Bu araştırma, okul müdürlerinin ılımlı yönetim becerileri ile örgütsel mutluluk arasındaki ilişkileri incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma evreni, 2022-2023 eğitim öğretim yılında İzmir'de bulunan 195 devlet ortaöğretim kurumunda çalışan 13.872 öğretmeni kapsamaktadır. Tabakalı örnekleme yöntemi kullanılmış ve örneklem, İzmir içindeki 44 okuldan 1.558 öğretmeni içermektedir. Çalışma, nicel bir metodoloji kullanarak ilişkisel tarama modeliyle yapılandırılmıştır. Çalışmada, Çetin & Yavuz (2022) tarafından geliştirilen “Yöneticilere Yönelik Ilımlı Beceriler Ölçeği” ve Bulut (2015) tarafından oluşturulan “Okul Örgütsel Mutluluk Ölçeği” kullanılmıştır. Veriler, dağılımın normal olup olmadığına bağlı olarak parametrik istatistiksel testler kullanılarak analiz edilmiştir ve SPSS yazılımından faydalanılmıştır. Sonuçlar, öğretmenlerin müdürlerin kişilerarası becerilerini “yüksek” olarak algıladıklarını, ancak kişisel becerileri daha düşük derecelendirdiklerini göstermektedir. Öğretmenlerin, örgütsel mutluluk ve yönetim süreçleri alt boyutlarındaki algıları “yüksek” düzeyde iken, işyerinde iletişim, mesleki tutum ve adanmışlık alt boyutlarındaki algıları ise “çok yüksek” düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmenlerin ekonomik koşullar alt boyutuna ilişkin algıları “düşük” düzeydedir. Müdürlerin ılımlı yönetim becerileri ile öğretmenlerin örgütsel mutluluğu arasında güçlü ve pozitif bir korelasyon bulunmaktadır. Regresyon analizi, müdürlerin ılımlı becerilerinin örgütsel mutluluk algılarının %58’ini açıkladığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Ilımlı beceriler, mutluluk, örgütsel mutluluk

Soft Skills of School Principals and the Organizational Happiness

Öz

This research aims to investigate the connections between school principals' moderate management skills and organizational happiness. The study population includes 13,872 teachers working at 195 public secondary education institutions in İzmir during the 2022-2023 academic year. A stratified sampling method was used, and the sample comprises 1,558 teachers from 44 schools within İzmir. The study is structured using a relational screening model with a quantitative methodology. The “Soft Skills Scale for Principals” developed by Çetin & Yavuz (2022) and the “School Organizational Happiness Scale” created by Bulut (2015) were utilized in this study. Data were analyzed using parametric statistical tests depending on whether the distribution was normal, and SPSS software was employed. The results show that teachers perceive principals' interpersonal skills as "high," yet rate their personal skills lower. Teachers' perceptions of organizational happiness and management process sub-dimensions are "high," while their perceptions of workplace communication, professional attitude, and commitment sub-dimensions are "very high." Additionally, teachers' perceptions of the economic conditions sub-dimension are "low." A strong and positive correlation has been found between principals' moderate management skills and teachers' organizational happiness. Regression analysis reveals that principals' moderate skills explain 58% of the perceptions of organizational happiness.

Anahtar Kelimeler

Soft skills, happiness, organizational happiness

Kaynakça

• Alkan, E. (2022). Okul müdürlerinin çatışma yönetimi stilleri ile öğretmen performansı ve okul mutluluğu arasındaki ilişki. [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Almonte, R. (2022). A Practical Guide to Soft Skills Communication, Psychology, and Ethics for Your Professional Life. New York: Routledge .
• Altınkaya, B. (2023). İlkokul yöneticilerinin hizmetkâr liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.
• Argon, T. & Demirer, S. (2015). Okul yöneticilerinin bilgi yönetimi ve insan kaynaklarını yönetimi yeterlikleri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(3), 221-264.
• Ariratana, W., Sirisookslip, S. & Ngang, T. K. (2015). Development of leadership soft skills among educational administrators. Procedia Social and Behavioral Sciences, 186, 331–336. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.04.016.
• Aslan, M. & Alcı, B. (2023). Mesleki ve Teknik Lise Öğretmenlerinin 21. YY Becerileri ile Okul Yöneticilerine Yönelik 21. YY Becerileri Öz-Yeterlilik Algıları Arasındaki İlişki. Electronic Journal of Social Sciences, 22(87), 1151-1173.
• Aycan, M. (2023). Otel yöneticilerinin kişilik özellikleri ve duygu durumlarının, etik karar almalarına etkisi. [Yüksek Lisans Tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• Aydın, A., Sarıer, Y., Uysal, Ş., Aydoğdu-Özoğlu, E. & Özer , F. (2014). Türkiye’de öğretmen istihdamı politikalarının değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 20(4), 397-420.
• Aytaç, M. S. & Usta, M. E. (2023). Okul Yöneticilerinin Liderlik Stilleri ile Öğretmenlerin Örgütsel Mutluluk Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(4), 1844-1862. doi:https://dx.doi.org/ 10.17240/aibuefd.2023..-1172364.
• Bakker, A. B. & Demerouti, E. (2013). Job Demands-Resources Model. Revista de Psicologa del Trabajo y de las Organizaciones, 29(3), 107-115.
• Barutcu, O. (2022). Okul müdürlerinin duygusal zekâ düzeyleri ile öğretmenlerin okuldaki mutlulukları arasındaki ilişkinin analizi. [Yüksek Lisans Tezi]. Mardin Artuklu Üniversitesi.
• Bass, B. M. (1990). From transactional to transformational leadership: Learning to share the vision. Organizational Dynamics, 18(3), 19-31.
• Bayraktar, F. (2023). Okul yöneticilerinin özyeterlikleri ile politik becerileri arasındaki ilişki. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 125-143.
• Bolman, L. G. & Deal, T. E. (2017). Reframing organizations: Artistry, choice, and leadership. John Wiley & Sons.
• Bozyaka, A. (2023). Ortaöğretim kurumlarındaki öğretmenlerin öğrenen okul algı düzeyleri ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. [Yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi.
• Brackett, M. A., Rivers, S. E. & Salovey, P. (2011). Emotional Intelligence: Implications for Personal, Social, Academic, and Workplace Success. Social and Personality Psychology Compass, 5(1), 88–103.
• Bulut, A. (2020). Eğitim kurumlarında yönetsel tarz ve örgütsel mutluluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Uşak Üniversitesi.
• Bulut, A. (2015). Ortaöğretim Öğretmenlerinin Örgütsel Mutluluk Algılarının İncelenmesi: Bir Norm Çalışması. [Doktora tezi]. Gaziantep Üniversitesi.
• Burago, H. M. & Hazarika, Z. (2015). Happiness level of secondary school teachers in relation to their job satisfaction. SSRG International Journal of Humanities and Social Science, 2(3), 11-17.
• Bush, T. & Glover, D. (2014). School leadership models: what do we know? School Leadership & Management. Formerly School Organisation, 34(5), 553-571.
• Butterfield, J. (2010). Illustrated Course Guide: Problem Solving and Decision Making—Soft Skills for a Digital Workplace. Boston: Course Technology.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Crosbie, R. (2005). Learning The Soft Skills of Leadership. Industrial and Commercial Training, 37(51), 45-51.
• Çay, K. (2023). Okul müdürlerinin yönetici yeterlikleri hakkında okul rehberlik öğretmenlerinin görüşleri. [Yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi.
• Çetin, E. & Yavuz, Y. (2023). Yöneticilere Yönelik Ilımlı Beceriler Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası Eğitim Bilimleri ve Araştırmaları Sempozyumu (s. 54). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Çiner, S. & Göksoy, S. (2021). Mesleki ve teknik anadolu lisesi yöneticilerinin 21. yüzyıl becerileri ile okul iklimi arasındaki ilişki. International Journal of Arts and Social Studies, 5(8), 1-21.
• Daft, R. L. (2005). The New Era of Management. South Western. Cengage Learning.
• Darling-Hammond, L. (2012). The right start: Creating a strong foundation for the teaching career. Phi Delta Kappan, 94(3), 8-13.
• Day, C. (2002). School reform and transitions in teacher professionalism and identity. International Journal of Educational Research, 37 (8), 37(8), 677-692.
• Delioğlan, M. (2022). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile örgütsel mutluluk arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Dixon, J., Belnap, C., Albrecht, C. & Lee, K. (2010). The importance of soft skills. Corporate finance review, 14(6), 35.
• Doğan, Ü. & Aslan, M. (2022). Öğretmenlerin kaotik liderlik, örgütsel yabancılaşma ve örgütsel mutluluk algıları arasındaki ilişkinin yapısal eşitlik modellemesi ile incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 460-485. doi:https//10.21666/muefd.1065319.
• Doğu, K. (2023). İlkokul yöneticilerinin teknolojik liderlik öz yeterlikleri ile 21. yüzyıl becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Drucker, P. F. (2011). 21. Yüzyıl İçin Yönetim Tartışmaları. (İ. Bahçıvangil ve G. Gorbon, Çev.) Eskişehir: 2011.
• Epstein, J. (2011). School, Family, and Community Partnerships. Westview Press.
• Erkuş, H. (2022). Okul müdürlerinin algılan duygusal zekâları ile öğretmen mutluluğu arasındaki ilişki. [Yüksek lisans tezi]. Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Fayol, H. (1954). General and Industrial Management. London: Sır Isaac Pıtman & Sons.
• Fisher, C. D. (2010). Happiness at work. International Journal of Management Reviews, 12, 384-412.
• Frey, B. S. & Stutzer, A. (2002). Happiness and Economics. New Jersey: Princeton University Press.
• Fullan, M. (2007). The new meaning of educational change. New York: Teachers College Press.
• Goleman, D. (1998). What makes a leader? Harvard Business Review, 76(6), 93-102.
• Greenstein, F. I. (2003). The George W. Bush presidency: an early assessment. JHU Press.
• Güçlü, N. & Kuuk, Ö. (2019). İlköğretim Ve Ortaöğretim Kurumlarında Görev Yapan Okul Müdürlerinin 21. Yüzyıl Becerilerine İlişkin Algısı. Eğitim Araştırmaları, 102.
• Hargreaves, L. & Flutter, J. (2019). The status of teachers. In Oxford Research Encyclopedia of Education.
• Hattie, J. & Timperley, H. (2007). The power of feedback. Review of Educational Research, 77(1), 81-112.
• Hoy, W. K. & Miskel, C. G. (2015). Eğitim Yönetimi. (S. Turan, Çev.) Ankara: Nobel Akademik yayın.
• İzto. (2022). İzto: https://api.izto.org.tr/storage/EditorUpload/original/91kxdnxWonNrfvcr.pdf adresinden alındı.
• Johnson, S. (2007). The IT Professional’s Business and Communications Guide. A Real-World Approach to Comp TIA A+® Soft Skills. Canada: Wiley Publishing.
• Judge, T. A. & Klinger, R. (2009). Promote Job Satisfaction through Mental Challenge. E. Locke (Dü.) içinde, Handbook of principles of organizational behavior (s. 107-123).
• Karayaman, S. (2019). Yönetimde duygusal zekâ, işyeri mutluluğu ve etik karar ilişkisi: Okul yöneticileri üzerinde bir araştırma. [Doktora Tezi]. İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• Keçeli, İ. (2022). İlkokul öğretmenlerinin okul iklimi algıları ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Kültür Üniversitesi.
• Kılıç, S. (2016). Cronbach'ın Alfa Güvenirlik Katsayısı. Journal of Mood Disorders, 6(1), 8-47.
• Kıraç, M. (2023). Eğitim kurumlarında örgütsel mutluluk ile öğretmen liderliği ilişkisi. [Yüksek lisans tezi]. Bahçeşehir Üniversitesi.
• Korkmaz, M. (2006). Okul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri ile Liderlik Stilleri Arasındaki İlişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 12(2), 196-226.
• Kotaoğlu, Z. (2019). Temel eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin yöneticilerine güveni ile örgütsel mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki (Sakarya ili örneği). [Yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Kristensen, B. & Harvey , L. (2010). Initiative-based quality development and the role of. C. S. Nair, L. Webster, & P. Mertova (Dü) içinde, Leadership and Management of Quality in Higher Education. New Delhi: Chandos Publishing.
• Leithwood, K. A. & Riehl, C. (2005). What We Know about Successful School Leadership. Laboratory for student success (s. 1-8). Philadelphia, PA: Temple University.
• Leithwood, K., Louis, K. S., Anderson, S. & Wahlstrom, K. (2004). How leadership influences student learning. New York, NY: Wallace Foundation.
• Locke, E. A. (2009). The nature and causes of job satisfaction. M. D. Dunnette (Dü.) içinde, Handbook of industrial and organizational psychology (s. 1297-1349). Chicago, IL, Rand McNally.
• Lunenburg, F. C. (2017). Organizational Structure and Design. Journal of Educational Leadership and Policy Studies, 1(1), 21-43.
• Majid, S., Liming, Z., Tong, S. & Raihana, S. (2012). Importance of soft skills for education and career success. nternational Journal for Cross-Disciplinary Subjects in Education, 2(2), 1037-1042.
• Okutan, M. (1988). Ortadereceli okul müdürlerinin insan ilişkileri yeterlikleri (Trabzon ili örneği). [Yüksek lisans tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Özkul, R., Demirtaş, H. & Üstüner, M. (2023). Okul müdürlerinin kişilik özellikleri, güçlü ve zayıf yönleri, yönetim tarzları ve hizmet içi eğitim gereksinimlerine ilişkin görüşleri. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 334-358.
• Perreault, H. (2004). Business educators can take a leadership role in character education. Business Education Forum, 59(1), 23-24. DOI:10.1177/1080569912460400.
• Reiman, C. (2023). Soft Skills For Dummies. New Jersey: John Wiley & Sons.
• Riggio, R. E. & Tan, S. J. (2014). Leader Interpersonal and Influence Skills: The Soft Skills of Leadership. 3 12, 2023 tarihinde https://books.google.com.tr/books? adresinden alındı.
• Robbins, S. P. & Coulter, M. (2012). Management. Boston: Pearson.
• Sarıbıyık, O. (2022). Öğretmenlerin örgütsel mutluluk düzeyleri ile okul yöneticilerinin liderlik stilleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
• Schein, E. (2010). Organizational culture and leadership. San Francisco, CA: Jossey-Bass. San Francisco: Jossey-Bass.
• Schneider, B. (1987). The People Make the Place. Personnel Psychology, 40, 437-453.
• Seligman, M. E. & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology: An introduction. American Psychologist, 55(1), 5-14.
• Sevim, H. İ. (2021). Okullardaki dağıtımcı liderlik ile örgütsel mutluluk ve sinerjik iklim arasındaki ilişki. [Yüksek lisans tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
• Sezer, Ş. (2018). Okul müdürlerinin yönetsel özellikleri, kültüre bağlı yönetsel değerleri ve kendilerinden beklenen evrensel liderlik değerleri. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 8(3), 715-723.
• Skaalvik, E. M. & Skaalvik, S. (2011). Teacher job satisfaction and motivation to leave the teaching profession: Relations with school context, feeling of belonging, and emotional exhaustion. Teaching and Teacher Education, 27, 1029-1038.
• Sonmez, J. Z. (2015). Soft Skills. The Software Developer's Life Manual. Shelter Island: Manning Publications Co.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2007). Using Multivariate Statistics. Boston: Pearson Education.
• Tayyar, E. (2023). Okul müdürlerinin etik liderlik davranışlarının öğretmenlerin okul mutluluğu algısına etkisi. [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Tebliğler Dergisi. (2022, Şubat). Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği . 01 29, 2023 tarihinde https://tebligler.meb.gov.tr/index.php/tuem-sayilar/viewcategory/90-2022 adresinden alındı.
• Tekin, H. (2022). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Yargı Yayıncılık.
• Uygar, M. (2021). Yöneticilerin ve öğretmenlerin empatik eğilimleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
• Warr, P. (2011). Work, happiness, and Unhappiness. London : Taylor & Francis.
• Wheeler, R. (2016). Soft skills - the importance of cultivating emotional intelligence. https://scholarship.law.bu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1129&context=faculty_scholarship adresinden alındı.
• Yerli, S. (2009). İlk ve orta öğretim okullarındaki yöneticilerin duygusal zeka ve problem çözme becerileri arasındaki ilişki, İstanbul Anadolu yakası örneği. [Yüksek Lisans Tezi].
• Yıldırım, M. (2023). Okul müdürlerinin 21. yüzyıl becerilerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi (Kayseri ili örneği). [Yüksek Lisans Tezi]. Erciyes Üniversitesi.