Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Nanobiyoteknolojiye Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Sayı: 65, 2822 - 2840, 30.09.2025

Hakan Türkmen , Pelin Köseoğlu , Sanem Haner

https://doi.org/10.53444/deubefd.1566649

Öz

Fen bilimleri öğretmen adaylarının nanobiyoteknolojiye yönelik tutumlarını belirlemek ve nanobiyoteknolojiye yönelik tutumların cinsiyet ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre farklarını ortaya koymak bu araştırmanın amacıdır. Hiçbir müdahale olmadan güncel bir durumu ortaya koymak adına tasarlanan bu araştırma bir tarama araştırmasıdır. Araştırmanın örneklem grubunu Eğitim Fakültesi’nde öğrenim gören 173 fen bilimleri öğretmen adayı oluşturmaktadır. Örneklem grubu seçilirken amaçsal örnekleme yöntemlerinden uygun örnekleme kullanılmıştır. Bu araştırmada veri toplama aracı olarak Gül tarafından 2017 yılında geliştirilen “Nanobiyoteknoloji Tutum Ölçeği” kullanılacaktır. Veriler analiz edilirken veriler normal dağılım göstermediği için nonparametrik testlerden Mann Whitney U-Testi ve Kruskall Wallis Testi kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, fen öğretmen adaylarının nanobiyoteknolojiye yönelik tutumlarının cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Sınıf düzeyi ve Biyoloji 3 dersini alma durumları ile nanbiyoteknoloji farkındalıkları arasında anlamlı fark olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

fen eğitimi , biyoteknoloji , nanobiyoteknoloji , fen öğretmen adayları

Evaluation of Pre-service Science Teachers' Attitudes Towards Nanobiotechnology

Öz

The aim of this research is to determine the attitudes of science teacher candidates towards nanobiotechnology and to reveal the differences in attitudes towards nanobiotechnology according to gender and grade level variables. This research, designed to reveal a current situation without any intervention, is a survey research. The sample group of the research consists of 173 science teacher candidates studying at the Faculty of Education. While selecting the sample group, appropriate sampling, one of the purposeful sampling methods, was used. In this research, the "Nanobiotechnology Attitude Scale" developed by Gül in 2017 will be used as a data collection tool. While analyzing the data, Mann Whitney U-Test and Kruskall Wallis Test, which are nonparametric tests, were used since the data did not show a normal distribution. As a result of the research, it was concluded that the attitudes of science teacher candidates towards nanobiotechnology did not differ significantly according to gender. It was observed that there was a significant difference between the grade level and the status of taking the Biology 3 course and their awareness of nanobiotechnology.

Anahtar Kelimeler

science education , biotechnology , nanobiotechnology , preservice science teachers

Kaynakça

• Balbağ, M. Z., Leblebicier, K., Karaer, G., Sarıkahya, E., & Erkan, Ö. (2016). Türkiye’de fen eğitimi ve öğretimi sorunlari. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5 (3), 12-23.
• Balemen, N. (2009). Biyoloji öğretmen adaylarının nanobiyoteknoloji konularındaki bilgi seviyelerinin belirlenmesi ve nanobiyoteknoloji öğretim yöntem seviyelerinin araştırılması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Bukhari, S. A. (2023). The Impact of a Global Englishes Course on Teachers’ Attitudes Towards Teaching English as a Global Language. International Journal of English Language Teaching, 11(5), 1-15 http://doi.org/0.37745/ijelt.13/vol1n52542
• Çalık Bostancı, Ş., & Zor, E. (2024). Çeşitli değişkenlere göre fen bilgisi öğretmen adaylarının nanoteknolojiye yönelik tutumlarının incelenmesi. Öğretmen Eğitimi ve Yaşam Boyu Öğrenme Dergisi, 6(1), 76-90. https://doi.org/10.51535/tell.1417901
• Dawson, V., & Schibeci, R. (2003). Western Australian high schoolstudents’ attitudes towards biotechnology process. Journal of Biological Education, 38(1), 7-12.
• Elçin, M. (2017). Nanobiyoteknoloji. https://acikders.ankara.edu.tr adresinden 22 Ocak 2024 tarihinde alınmıştır.
• Elmarzugi, N. A., Keleb, E. I., Mohamed, A. T., Benyones, H. M., Bendala, N. M., Mehemed, A. I., & Eid, A. M. (2014). Awareness of Libyan students and academic staff members of nanotechnology. Journal of Applied Pharmaceutical Science, 4(06), 110-114. http://dx.doi.org/10.7324/JAPS.2014.40617
• Enil, G. & Köseoğlu, Y. (2016). Fen bilimleri (fizik, kimya ve biyoloji) öğretmen adaylarının nanoteknoloji farkındalık düzeyleri, ilgileri ve tutumlarının araştırılması. International Journal of Social Sciences and Education Research, 2(1), 61-77.
• Erkoç, Ş. (2007). Nanobilim ve Nanoteknoloji. ODTÜ Yayıncılık.
• Ghattas, N. I. (2015). Middle and high school science teachers' attitudes toward nanotechnology and ıntention to ımplement it in science classrooms. [Graduate Theses]. Dissertations, and Problem Reports. https://doi.org/10.33915/etd.5667
• Göçmen, A. & Kaya. H. (2023). Fen bilimleri öğretmen adaylarının nanoteknolojiye yönelik bilgi ve tutum düzeylerinin incelenmesi. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 6(1), 1-16. https://doi.org/10.53506/egitim.1218044
• Gül, S. (2017). Development of an attitude scale to measure the undergraduate students’ attitudes towards nanobiotechnology, Journal of Science Education and Technology, 26, 519-533. https://doi.org/10.1007/s10956-017-9696-y
• Gülşah, S. V. (2020). Multivariate assessment of prospective science teachers’ attitudes towards nanobiotechnology. Journal of Nanoparticle Research, 22(11). https://doi.org/10.1007/s11051-020-05051-x
• Hanegan, N. L. & Bigler, A. (2009). Infusing authentic inquiry into biotechnology. Journal of Science Education and Technology, 18(5), 393-401.https://doi.org/10.1007/s10956-009-9155-5
• Harman, G., & Şeker, R. (2018). Fen bilgisi öğretmen adaylarının nanoteknoloji kavramı hakkındaki farkındalıkları, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 429-450. http://hdl.handle.net/11607/4262
• Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Yayınevi.
• Kılıç, G. (2009). Üniversitelerin eğitim fakültelerinde öğrenim gören biyoloji eğitimi anabilim dalı öğrencilerinin nanobiyoteknoloji eğitimi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Lamanauskas, V., & Makarskaitė-Petkevičienė, R. (2008). Lithuanian university students’ knowledge of biotechnology and their attitudes to the taught subject. Eurasia Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 4(3), 269-277. https://doi.org/10.12973/ejmste/75349
• Li, R. Y., & Ma, Y. Y. (2024). Knowledge and Attitudes toward Biotechnology in STEM Education as an Indicator of Scientific Literacy. Journal of Baltic Science Education, 23(1), 76-89.
• Ocak, Y. S. (2019). Fen bilimleri öğretmen adaylarının nanoteknolojiye yönelik görüşleri. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi, 2(1), 96-105.
• Olsher, G., & Dreyful, A. (1999). The fostension-teaching approach as a means to develop junior high student attitudes towards biotechnologies. Journal of Biological Education, 34(1), 24-30. https://doi.org/0.1080/00219266.1999.9655679
• Prokop, P., Lešková, A., Kubiatko, M., & Diran, C. (2007). Slovakian students’ knowledge of and attitudes toward biotechnology. International Journal of Science Education, 29(7), 895-907. https://doi.org/10.1080/09500690600969830
• Soğukpınar, R. & Karışan, D. (2020). Fen bilgisi öğretmen adaylarının genetik okuryazarlık konularına ve biyoteknolojiye yönelik tutumlarının incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(2), 410-445.
• Seviş, Y. (2016). Ortaöğretimde okuyan öğrencilerin nanobiyoteknoloji ile ilgili güncel ve geleceğe yönelik görüşlerinin belirlenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Sürmeli, H. & Şahin, F. (2010). Üniversite öğrencilerinin biyoteknoloji çalışmalarına yönelik tutumları. Eğitim ve Bilim, 35(155).
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. Boston, Pearson.
• Turan, M., & Koç. I. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoteknoloji uygulamalarına yönelik tutumları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 74-83.
• TÜSİAD Rekabet Stratejileri Dizisi (2008). Nanorapor Son Uluslar Arası Rekabet Stratejileri: Nanoteknoloji ve Türkiye (Yayın no.TÜSİAD-T/2008-11/474).
• Yüce, Z. & Yalçın, N. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının biyoteknoloji konusundaki bilgi düzeyleri. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Niğde, Türkiye.