Öğretmenlerin Maruz Kaldığı Mobbing ile Örgütsel Depresyon Yaşama Düzeyleri Arasındaki İlişki ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi

Yıl 2025, Sayı: 65, 2876 - 2910, 30.09.2025

Gözde Yurtsever , Necati Cemaloğlu

https://doi.org/10.53444/deubefd.1570785

Öz

Bu araştırmanın amacı Millî Eğitim Bakanlığına bağlı kamuya ait liselerde görev yapan öğretmenlerin maruz kaldığı mobbing ile örgütsel depresyon yaşama düzeyleri arasındaki ilişkiyi saptamak ve bazı değişkenlere göre incelemektir. Araştırmanın evrenini Ankara’nın dokuz merkez ilçesinde 2023-2024 Eğitim-Öğretim yılında Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi liselerde görev yapan öğretmenler oluşturmuştur. Evrene ilişkin örneklemin belirlenmesinin birinci aşamasında tabakalı örnekleme yöntemi; ikinci aşamasında basit rastgele örnekleme yöntemi kullanılmıştır. İlişkisel tarama modelinde olan bu araştırmanın örneklemi 416 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada, veri toplama aracı olarak, Kişisel Bilgi Formu, Olumsuz Davranışlar Ölçeği ve Örgüt Depresyonu Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizi için SPSS 26.00 paket programı kullanılmıştır. Korelasyon analizi sonucunda mobbing düzeyi ile örgütsel depresyon düzeyi arasında pozitif yönlü orta düzeyde anlamlı bir ilişki ve regresyon analizi sonucuna göre mobbingin örgütsel depresyon üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu saptanmıştır. Öğretmenlerin cinsiyeti ile örgütsel depresyon düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmaz iken öğretmenlerin cinsiyeti ile mobbing maruziyet düzeyleri arasında anlamlı bir fark tespit edilmiştir. Öğretmenlerin medeni durumu ile örgütsel depresyon düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin medeni durumu ile mobbing maruziyet düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Öğretmenlerin yaşı, kıdemi, branşı ve öğrenim durumu ile örgütsel depresyon ve mobbinge maruziyet düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel depresyon , mobbing , okul müdürü , öğretmen

The Relationship Between Teachers' Exposure to Mobbing and Organizational Depression Levels and Its Investigation According to Some Variables

Öz

The purpose of this study is to determine the relationship between mobbing and organizational depression levels of teachers working in public high schools affiliated to the Ministry of National Education and to examine it according to some variables. The population of the study was consisted of teachers working in public high schools affiliated to the Ministry of National Education in nine central districts of Ankara in the 2023-2024 academic year. Stratified sampling method was used in the first stage of determining the sample of the population and simple random sampling method was used in the second stage. The sample of this research, which is in the relational survey model, consists of 416 teachers. Personal Information Form, Negative Behaviors Scale and Organizational Depression Scale were used as data collection tools. SPSS 26.00 package program was used for data analysis. As a result of the correlation analysis, it can be stated that there is a positive and moderately significant relationship between mobbing level and organizational depression level and according to the regression analysis result, mobbing is a significant predictor of organizational depression. While there was no significant difference between teachers' gender and organizational depression levels, a significant difference was found between teachers' gender and mobbing exposure levels. It was concluded that there was no significant difference between teachers' marital status and organizational depression levels. A significant difference was found between teachers' marital status and mobbing exposure levels. It was concluded that there was a significant difference between teachers' age, seniority, branch and education level and organizational depression and mobbing exposure levels.

Anahtar Kelimeler

organizational depression , mobbing , school principal , teacher

Kaynakça

• Abraham, R. (2000). Organizational cynicism: bases and consequences. Generic, Social, And General Psychology Monographs, 126(3), 269-292.
• Afacan, A. (2023). Örgütsel değişim sinizmi ile örgütsel depresyon arasındaki ilişkinin okul boyutunda incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Akan, D., Yıldırım, İ. & Yalçın, S. (2013). Okul yöneticilerine aşağıdan yukarı doğru uygulanan yıldırma (mobbing) davranışları. International Online Journal of Educational Sciences, 5(3), 646-659.
• Akın, Ö., & Zan, G. (2024). Kontrol odağı, örgütsel adalet ve örgütsel yabancılaşma ilişkisine yönelik Hatay’daki hastane çalışanları üzerine bir araştırma. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 1-34.
• Akkar, A. (2010). Meslek liseleri yönetici ve öğretmenlerinde psikolojik yıldırma (mobbing). [Yüksek Lisans Tezi]. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Akkoç, S. (2020). Öğretmenlerin mobbing yaşamaları ile örgütsel sessizlik ve örgütsel sinizm yaşama düzeyleri arasındaki ilişki ve bazı değişkenlere göre incelenmesi. [Yüksek lisans tezi Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Akman, G. (2013). Sağlık çalışanlarının örgütsel ve genel sinizm düzeylerinin karşılaştırılması. [Yüksek Lisans Tezi], İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Akman, Y., & Abaslı, K. (2016). The Investigation of Teachers’ Perceptions of Depressive School According to Various Variables. Hitit University Journal of Social Sciences Institute, Year, 9, 1111-1124.
• Akpolat, T., & Oğuz, E. (2015). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerinde örgütsel sinizmin işe yabancılaşma düzeyine etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3).
• Aksu, A., & Balcı, Y. (2009). İlköğretim okullarında psikolojik yıldırma ve psikolojik yıldırmayla baş etme. e-Journal of New World Sciences Academy, 4(4), 1367-1380.
• Aksoy, A., & Kutluca, F. (2005). A research on analysis of sources, signs and outcomes of stress in work-life. In Journal of Social Policy Conferences 49, 457-486.
• Aktürk, A. (2019). Oğretmenlerin Damgalama Eğilimleri ve Orgütsel Muhalefet Davranışlarının, Orgütsel Depresyona Etkisi. [Yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Alkan, E. Yıldız, S, M. & Bakır, M. (2011). Yıldırmanın (mobbing) beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin tükenmişliği üzerine etkisi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(3), 270-280.
• Anthoniou, A. S., Polychroni, F. & Vlachakis, A. N. (2006). Gender and age differences in occupational stress and professional burnout between primary and high-school teachers in Greece. Journal of Managerial Psychology, 21(7), 682-690.
• Aslan, D., Aslan, H., Göksoy, S., & Sağır, M. (2014). Öğretmenlerin ve Yardımcı Personelin Örgütsel Depresyona Maruz Kalma Dereceleri, 9. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi, 8-10 Mayıs, Siirt.
• Aslan, M., & Kayar, M. Ş. (2023). Örgütsel Güven, Örgütsel Yalnızlık ve Örgütsel Depresyon İlişkisi: Kahramanmaraş İlinde Bir Uygulama. JOEEP: Journal of Emerging Economies and Policy, 8(1), 94-103.
• Asri, E. (2019). Mobbing ve örgütsel bağlılık ilişkisi: Pamukkale Üniversitesi akademisyenlerine yönelik bir araştırma. [Yüksek lisans tezi]. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aşık, A. (2016). Sınıf öğretmenlerinin mobbinge maruz kalma düzeyleri ile tükenmişlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Küçükçekmece İlçesi örneği. [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Atar, B. (2016). Sınıf öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları ile psikolojik şiddet algıları arasındaki ilişki. [Yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
• Atasoy, A. (2018). Sağlık Çalışanların Örgütsel Depresyon Algılarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 14 (2), 41-56.
• Avcı, L. (2015). Öğretmenlerin yıldırma yaşama düzeyleri ile motivasyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Düzce ili örneği). [Yüksek lisans tezi]. Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Baba, V. V., Galperin, B. L., & Lituchy, T.R. (1999). Occupational mental health: A study of work-related depression among nurses in the Caribbean. International Journal of Nursing Studies, 36(2), 163-169.
• Bakan, İ., Taşlıyan, M., Taş, F., & Aka, N. (2015). Örgüt depresyonu ve iş tatmini arasındaki ilişki; bir üniversitedeki akademisyenler üzerinde alan araştırması. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1), 296-315.
• Bakker, A. B., Demerouti, E. & Verbeke, S. (2004). Using the job demands-resources model to predit burnout and performance. Human Resource Management, 43(1), 83-104.
• Baş, N., & Oral, E. T. (2012). Mobbing davranışı ve kişilik özellikleriyle ilişkisi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (21/1), 11-24.
• Baykal, A. N. (2005). Yutucu Rekabet: Kanuni Devrindeki Mobbingden Günümüze. İstanbul: Sistem.
• Beer, L. (2014). Emotional load and social support as indicators of bullying at work. Journal of Psychology in Africa, 24(2), 154-158.
• Beşoğul, Ç. (2014). Öğretmenlerin mobbinge maruz kalma düzeyleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki: Kocaeli Gölcük ilçesi örneği. [Yüksek lisans tezi]. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Bilchik, G. S. (2000). Organizational Depression. H&HN. Hospitals & Health Networks, 74 (2), 34-38.
• Blase, J., & Blase, J. (2002). Themicropolitics of ınstructionalsupervision. Education Administration Quarterly, 38 (1): 6-44.
• Boydak Özan, M. & Nanto, Z. (2017). Öğretmenlerin yaşadıkları yıldırma eylemlerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 34,173-187.
• Boyle, G. J., Borg, M. G., Falzon, M. & Bagliono, A. J. (1995). A structural model of the dimensions of teacher stress. British Journal of Educational Psychology, 65(1), 49-67.
• Bozkurt, İ. D. (2021). Panoptikon’un Çalışan Verimliliği, İş Stresi ve Örgütsel Depresyon Üzerine Etkisi: Balkan Group (Bpet Energy) Örneği Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı.
• Browne, M. N. & Smith, M. A. (2008). Mobbing in the work place: the latest illustration of pervasive individuailsm in American law, Employee Rights and Employment Policy Journal, 12, 131- 161.
• Brunsson, N. (1986). Organizing for inconsistencies: On organizational conflict, depression and hypocrisy as substitutes for action. Scandinavian Journal of Management Studies, 2 (3-4), 165-168.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Büyüköztürk, Ş. (2020). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem.
• Canbaz, Ö. (2014). Öğretmenlerin psikolojik şiddet algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Fatih ilçesi örneği). [Yüksek lisans tezi]. Okan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Cansever, S. (2017). Mobbing ve örgütsel sinizm ilişkisi Gebze'deki ortaokul öğretmenleri üzerinde bir uygulama. [Yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Celep, C., & Eminoglu, E. (2012). Primary school teacher's experience with mobbing and teacher's self-efficacy perceptions. Procedia - Social And Behavioral Sciences, 46(4th World Conference on Educational Sciences (WCES-2012) 02-05 February 2012 Barcelona, Spain), 4761-4774.
• Cemaloğlu, N. (2007). Örgütlerin kaçınılmaz sorunu. Bilig, 42, 111–126.
• Cemaloğlu, N. & Ertürk, A. (2007). Öğretmenlerin maruz kaldıkları yıldırma eylemlerinin cinsiyet yönünden incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(2), 345–362.
• Cemaloğlu, N. (2011). The relationship between leadership styles of primary school principals and organizational health of school and workplace bullying. Journal of Educational Administration, 49(5), 1-37.
• Cemaloğlu, N., & Kılınç, A. (2012). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(23), 132-156.
• Cerit, Y. (2013). Paternalist liderlik ile öğretmenlere yönelik yıldırma davranışları arasındaki ilişki: kuram ve uygulamada eğitim bilimleri. Educational Sciences: Theory & Practice Bahar/Spring, 13(2), 839-851.
• Chan, D. W. (1998). Stress, coping strategies and psychological distress among secondary school teachers in Hong Kong. American Educational Research Journal, 35 (1), 145- 163.
• Cohen, L. D., & Cohen, I. (1993). Finite-element methods for active contour models and balloons for 2-D and 3-D images .IEEE Transactions on Pattern Analysis and Machine Intelligence, 15(11), 1131-1147.
• Çelebi, N. & Taşçı-Kaya, G. (2014). Öğretmenlerin maruz kaldığı mobbing (yıldırma): nitel bir araştırma. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, 5 (9), 43-66.
• Çetinkanat, C. (2000). Örgütlerde Güdülenme ve İş Doyumu. Ankara: Anı.
• Çevik Kılıç, D. B. (2018). The Relationship between the burnout levels of music teachers and their personalities. International Education Studies, 11(2), 38-54.
• Çiftçi, S., Saban, A., Şahin, İ. & Pirinç, B. (2016). İlkokullarda mobbing uygulamalarına ilişkin sınıf öğretmenlerinin görüşleri. 15. Uluslararası Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, Muğla.
• Çivilidağ, A. (2003). Anadolu Lisesi ve özel lise öğretmenlerinin iş tatmini, iş stresi ve algılanan sosyal destek düzeylerinin karşılaştırılmasına yönelik bir analiz. [Yüksek lisans tezi]. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çobanoğlu, Ş. (2005). Mobbing: iş yerinde duygusal saldırı ve mücadele yöntemleri. İstanbul: Timaş Damerdash, F. S. A. (2012). Emotional intelligence: Its role in managing stress and anxiety in elementary school teachers at workplace. International Journal of Psycho-Educational Sciences (IJPES), (1), 22.
• Daşçı, E., & Cemaloğlu, N. (2014). İlköğretim kurumu yöneticilerinin liderlik tarzları ile öğretmenlerin yaşadıkları yıldırma (mobbing) arasındaki ilişki. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (19), 129-166.
• Davenport, N., Schwartz, R. D., & Elliott, G. P. (2003). Mobbing: İşyerlerinde Duygusal Taciz, (O.C. Önortay, Çev.). İstanbul: Sistem.
• Dereboy, İ. F.(1990). Aleksitimi Özbildirim Ölçeklerinin Psikometrik Özellikleri Üzerine Bir Çalışma. [Uzmanlık Tezi]. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dick, R. & Wagner, U. (2001). Stress and strain in teaching: a structural equation approach. British Journal of Educational Psychology, 71, 243-259.
• Dilixiati, N. (2017). Algılanan örgütsel adalet ile örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişki: Otel çalışanları üzerinde bir araştırma. [Yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi.
• Doğan, A. (2021). Toksik liderlik davranışlarının örgütsel depresyona ve örgüt temelli benlik saygısına etkisi. [Yüksek lisans tezi]. Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Dolapcı, E., & Cemaloğlu, N. (2022). Okullarda öğretmenlerin mobbing yaşamalarına ilişkin yapılan çalışmaların incelenmesi: sistematik bir derleme. Alanyazın, 3(1), 139-152.
• Dökmen, Ü. (2000). Yarına Kim Kalacak? Evrenle Uyumlaşma Sürecinde Varolmak Gelişmek Uzlaşmak. İstanbul: Sistem.
• Dökmen, Ü. (2014). Organizasyonlarda psikolojik kontratlar ve örgüt depresyonu.
• Ehi, Y.D. (2011). Ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin psikolojik şiddete (mobbing) ilişkin görüşleri (Şanlıurfa ili örneği). [Yüksek lisans tezi]. Harran Üniversitesi.
• Ehsani, E. (2011). Antecedents of Work-Related Depression among. [Yüksek lisans tezi]. Doğu Akdeniz Üniversitesi.
• Einarsen, S., & Raknes, B. I. (1997). Harassment in the workplace and the victimization of men. Violence and victims, 12(3), 247.
• Einarsen, S. (2000). Harrasment and bullying at work: a review of the Scandinavian approach. Agression and Violent Behavior, 5 (4), 379-401.
• Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D., & Cooper, C. L. (2011). The concept of bullying at work: The European tradition. In Bullying and harassment in the workplace: Developments in theory, research, and practice (s. 3-40). CRC
• Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchison, S., & Sowa, D. (2001). Perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 87(4), 698-709.
• Erdoğan, Ö. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmen algılarına göre psikolojik şiddet (mobbing) ve örgüt iklimi arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Kastamonu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
• Ergener, B. (2008). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin yıldırma yaşamaları ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki (İstanbul ili örneği). [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ertürk, A. (2011). İlköğretim okullarında görevli öğretmen ve yöneticilere yönelik duygusal yıldırma davranışlarının incelenmesi. [Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Ertürk, A. (2013). Yıldırma davranışları, nedenleri ve sonuçları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2 (1), 146-169.
• Farmer, L. (2017). How to beat teacher burnout: With more education. Education Digest, 83(2), 13.
• Ferguson, K., Mang, C., & Frost, L. (2017). Teacher stress and social support usage. Brock Education: A Journal of Educational Research And Practice, 26(2), 62-86.
• Fitch, R. I. G., Pedraza, Y. T. C., Sánchez, M. D. C. R., & Basurto, M. G. C. (2017).Measuring the subjective well-being of teachers. Journal of Educational, Health and Community Psychology, 6(3), 25-59.
• Frankel, L. (2002). What to Do if Your Company is “Depressed”.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: A simple guide and Reference, 17.0 update. Boston: Pearson.
• Gökler, R. (2012). Modern çağın hastalığı; stres ve etkileri/The Disease of Modern Era; Stress and its Effects. Journal of history culture and art research, 1(3), 154-168.
• Griffin J.M., Fuhrer R., Stansfeld S.A., & Marmot M. (2002) The importance of low control at work and home on depression and anxiety: do these effects vary by gender and social class? Soc Sci Med 54:783–798
• Guthrie, R. (2006). Teachers and stress. Australia and New Zealand ournal of Law and Education, 11(1), 5-18.
• Güner, F., Çiçek, H., & Can, A. (2014). Banka çalışanlarının mesleki stres ve tükenmişlik düzeylerinin iş doyumu ve yaşam doyumu düzeyleri ile ilişkisi. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 6(3).
• Gündüz, H. B., & Yılmaz, Ö. (2008). Ortaöğretim kurumlarında mobbing (yıldırma) davranışlarına ilişkin öğretmen ve yönetici görüşleri (Düzce ili örneği). Milli Eğitim Dergisi, 37 (179), 269-282.
• Gürcü, Ö.D. (2012). Algılanan örgütsel adaletin örgütsel yabancılaşmaya etkisi üzerine Yalova ili kamu ve özel kuruluşlarında karşılaştırmalı bir araştırma. [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Gümüştekin, G. E., & Öztemiz, A. B. (2005). Productivity and performance interaction with stres of organizations. Journal of Çukurova University Institude of Social Sciences, 14(1), 271-288.
• Hoel, H., & Cooper, C. L. (2000). Destructive conflict and bullying at work. Manchester: Manchester School of Management, UMIST.
• Hubert, A. B., & Van Veldhoven, M. (2001). Risk sectors for undesirable behaviour and mobbing. European Journal of Work and Organizational Psychology, 10(4), 415-424.
• Johansson, E. Falkstedt, D., & Almroth, M. (2022). Depression among teachers: A swedish register-based study. BMC Public Health, 22, 1-10.
• Kalağan, G., & Güzeller, C. O. (2010). Öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(27), 83-97.
• Karakoç, B. (2016). Öğretmenlerin okulda karşılaştıkları yıldırma davranışları ile örgütsel bağlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Karakuş, M., T., & Çankaya, İ., T. (2012). Öğretmenlerin maruz kaldıkları psikolojik şiddete ilişkin bir modelin sınanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (42), 225.
• Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Karcıoğlu, F., & Çelik, Ü. (2012). Mobbing (yıldırma) ve örgütsel bağlılığa etkisi. Atatürk Üniversitesi iktisadi ve idari bilimler dergisi, 26(1), 59-75.
• Karyağdı, A. (2007). Örgütlerde yıldırma (mobbing) ve bir araştırma. [Yüksek lisans tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Katz, D., & Kahn, R. L. (1978). Organizations and the system concept. Classics of organization theory, 80(480), 27.
• Katsantonis, I. (2020). Factors Associated with Psychological Well-Being and Stress: A Cross-Cultural Perspective on Psychological WellBeing and Gender Differences in a Population of Teachers. Pedagogical Research, 5 (4),
• Kendler, K,S., Thornton, L.M., & Prescott, C.A. (2001). “Gender Differences in The Rates of Exposure to Stressful Life Events and Sensitivity to Their Depressogenic Effects”, The American Journal of Psychiatry,158(4):587-593.
• Kırel, Ç. (2007). Örgütlerde mobbing yönetiminde destekleyici ve risk azaltıcı öneriler. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7(2), 317-334.
• Kittel, F., & Leynen, F. (2003). A study of work stressors and wellness/health outcomes among Belgian school teachers. Psychology & Health, 18(4), 501-510.
• Kul, M. (2010). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile beden eğitimi öğretmenlerinin (mobbing) yaşama düzeyleri, örgütsel bağlılıkları ve iş doyumu arasındaki ilişki. [Doktora tezi]. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Küçükçayır, G. A., & Altun, S. A. (2016). Eğitim örgütlerinde etnik kültürel yıldırma ve yaşantıları üzerine bir durum çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 22 (2), 137-164.
• Kyriacou, C. (2001). Teacher stress: Directions for future research. Educational review, 53(1), 27-35. Lakhwinder Singh, K., & Harpreet, S. (2015). Identification of stressors at work: A study of university teachers in India. Global Business Review, (2), 303.
• Langher, V., Caputo, A., & Ricci, M. E. (2017). The Potential role of perceived support for reduction of special education teachers' burnout. International Journal Of Educational Psychology, 6(2), 120-147. Lazarus, R. S., & Lazarus, B. N. (1994). Passion and reason: Making sense of our emotions. Oxford University Press, USA.
• Lesser, I. M. (1985). Current Concepts In Psychiatry: Alexithymia. The New England Journal Of Medicine, 312, (11), 690-694.
• Lewis, D. (1999). Work place bullying interim findings of a study in further and higher education in wales. International Journal of Manpower, 20 (1-2), 106–118.
• Leymann, H. (1990). Mobbing and psychological terror at work places. Violence and Victims, 5 (2), 119-126.
• Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European Journal of Work and Organizational Psychology, 5 (2), 165-184.
• Lorenz, K. (1991). Hier bin ich-wo bist Du? Ethologie der grauganz [Here I am-where are you? The behaviour of geese] (New edition). Piper.
• Mahan, P., Mahan, M., Park, N., Shelton, C., Brown, K., & Weaver, M. (2010). Work environment stressors, social support, anxiety, and depression among secondary school teachers. AAOHN Journal, 58(5), 197-205.
• Malinauskiene, O., Vosylis, R., & Zukauskiene, R. (2011). Longitudinal examination of relationships between problem behaviors and academic achievement in young adolescents. Procedia –Social and Behavioral Sciences, 15, 3415-3421.
• Mamaç, M. (2019). Sınıf öğretmenlerinin mobbinge maruz kalma düzeyleri ile örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Maslach, C., & Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal of Occupational Behaviour, 2, 99-113. DOI: 10.1002/job.4030020205 173.
• Maslach, C., Schaufeli, W. B., & Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual review of psychology, 52 (1), 397-422.
• Mokdad, M. (1995). Occupational stress among Algerian teachers. African Newsletter on Occupational Health and Safety, 15(2), 46-47.
• Namie, G., & Namie, R. (2009). The Bully at work. What you can do to stop the hurt and reclaim your dignity on the job. Naperville: Sourcebooks.
• Nazaroğlu, R. (2012). İş görenlere yönelik yıldırma davranışları, nedenleri ve iş görenlerin bu davranışlarla başa çıkma yöntemleri (Bir ilçe milli eğitim müdürlüğü örneği). [Yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Niedhammer, I., David, S., & Degioanni, S. (2006). Association between workplace bullying and depressive symptoms in the French working population. Journal of psychosomatic research, 61(2), 251-259.
• Nielsen, M. B., Matthiesen, S. B., & Einarsen, S. (2019). The impact of methodological moderators on prevalence rates of workplace bullying. A meta-analysis. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 92(2), 407-437.
• Okçu, V. & Anık, S. (2017). Okul yöneticilerinin otantik liderlik davranışları ile öğretmenlerin motivasyon ve mobbing yaşama düzeyleri arasındaki ilişkilerin iincelenmesi.12. Uluslararası Eğitim Yönetimi Kongresi Bildiri Özet Kitabı. (ss.321-323),11-13 Mayıs 2017, Kızılcahamam/Ankara.
• Okçu, V., & Çetin, H. (2017). Investigating the relationship among the level of mobbing experience, job satisfaction and burnout levels of primary and secondary school teachers. Universal Journal of Educational Research, 5(1), 148-161.
• Okeke, C., & Dlamini, C. (2013). An empirical study of stressors that ımpinge on teachers in secondary schools in swaziland. South African Journal of Education, 33(1).
• Onbaş, N. (2007). İlköğretim okulu öğretmenlerinin eğitim örgütlerinde duygusal şiddete ilişkin görüşleri üzerine bir araştırma. [Yüksek lisans tezi]. Şanlıurfa Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
• Örücü, E., Gizlier, Ö. & Yılmaz, C. (2021). Örgütsel adaletin örgütsel yabancılaşma üzerindeki etkisi: Belediye çalışanları üzerinde bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(2), 600-613.
• Özkan, A. (2016). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin yıldırma (mobbing) yaşama düzeylerinin affetmek ve örgütsel sessizlik açısından incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Özkul, B. & Çarıkçı, H. (2010). Mobbing & Türk hukuku açısından değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(1), 481-499.
• Paterniti, S., Niedhammer, I., Lang, T. & Consoli, S.M. (2002). “Psychosocial Factors at Work, Personality Traits and Depressive Symptoms”, The British Journal of Psychiatry, 181(2):111-117.
• Pedro, M. M. D., Sanchez, M. I. S., Navarro, M. C. S., & Izquierdo, M. G. (2008). Workplace mobbing and effects on workers’ health. The Spanish Journal of Psychology, 11(1), 219–227.
• Pelit, E., & Kılıç, İ. (2014). Çalışma hayatının bir sorunu olarak mobbing ve örgütsel bağlılığa etkisi: Türkiye ve Kazakistan otellerinde bir uygulama. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 9, 90-126.
• Phelan, J., Schwartz, J.E., Bromet, E.J., Dew, M.A., Parkinson, D.K., Schulberg, H.C., Dunn, L.O., Blane, H. & Curtis, E.C. (1991). Work Stress, Family Stress and Depression in Professional and Managerial Employees, Psychological Medicine, 21(4):999-1012.
• Pithers, R. T. (1995). Teacher stress research: Problems and progress. British Journal of Educational Psychology, 65, 387-39.
• Pohl, M., Feher, G., Kapus, K., Feher, A., Nagy, G. D., Kiss, J., & Tibold, A. (2022). The association of internet addiction with burnout, depression, insomnia, and quality of life among hungarian high school teachers. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(1), 438.
• Rugulies, R. (2016). Studying the effect of the psychosocial work environment on risk of ill-health: Towards a more comprehensive assessment of working conditions. Scandinavian Journal of Work, Environment & Health, 42(6), 522-523.
• Rossiter, L., & Sochos, A. (2018). Work place bullying and burn out: the moderating effects of social support. Journal of Aggression, Maltreatment & Trauma, 27(4), 386-408. doi:10.1080/10926771.2017.1422840
• Saeki, E., Segool, N., Pendergast, L., & Von der Embse, N. (2018). The Influence of test-based accountability policies on early elementary teachers: School climate, environmental stress, and teacher stress. Psychology in The Schools, 55(4), 391-403.
• Sağır, M. (2015). Öğretmenlerin örgütsel depresyon ve mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişki. Turkish Journal of Education, 4(3), 29-42.
• Sağır, M., Göksoy, S., & Aslan, H., (2018). Okulda Örgütsel Depresyon. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 55-68. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ksusbd/issue/37007/303866. Erişim Tarihi: 15 Ağustos 2024
• Sakurai, K., Jex, S. M., & Coworkers, E. (2013). Coworker incivility and incivility targets' work effort and counterproductive work behaviors: The moderating role of supervisor social support. Journal of Occupational Health Psychology, 18(1), 16.
• Saygılı M., Avcı K., Uğurluoğlu Ö., & Özer, Ö. (2016). Sağlık Çalışanlarının Örgütsel Depresyon Düzeylerinin Belirlenmesi. Business and Management Studies: An International Journal, 4 (3), 260 - 272.
• Sayü, P. (2014). The relationship between organizational justice and work alienation. Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi.
• Scurlock, J. (1995). What's big and blue? Psychology Today, 28 (3), 10-11.
• Seferoğlu, S. S., Yıldız, H., & Yücel, Ü. A. (2014). Öğretmenlerde tükenmişlik: Tükenmişliğin göstergeleri ve bu göstergelerin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Education & Science / Egitim ve Bilim, 39(174), 348.
• Serin, S. (2018). İlkokul öğretmenlerinin yıldırma (mobbing) davranışlarına maruz kalma düzeyleri. [Yüksek lisans tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Sezer, S. (2011). Örgüt Depresyonu Ölçeği’nin Geliştirilmesi ve Psikometrik Niteliklerinin belirlenmesi. ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 13(1), 39-50.
• Sert, Ö., & Wigley, A. A. (2015). Üniversitelerde bezdiriyi dillendirmek. Eğitim Bilim Toplum, 13 (51), 8-32.
• Stočkus, A., & Adaškevičienė, E. (2013). Pecularities of stressors experienced by physical education teachers at work. Baltic Journal of Sport and Health Sciences, 3(90), 62-69.
• Strauss E., & Daniels, D. (2013). Dis 'n tydbom ... die skip gaan sink: Emosionele welsyn van hoërskool-opvoeders in die helderberg-area van die wes-kaap. Tydskrif Vir Geesteswetenskappe, 53(3), 391-403.
• Şahin, R.A.(1992). Peptik Ülserli Hastalarda Aleksitimik Özellikler. Türk Psikiyatri Dergisi, 3 (1), 26-30.
• Şener, O (2013). Genel kamu liselerinde psikolojik yıldırma ve örgütsel bağlılık ilişkisi. Karatekin Edebiyat Fakültesi Dergisi (KAREFAD), 1(1), 47-64.
• Tahir, U. (2011). Effectiveness of teaching stress on academic performance of of college teachers in Pakistan. Effectiveness of teaching stress on Academic Performance of College Teachers in Pakistan, 1(3), 123-129.
• TDK (Türk Dil Kurumu) (2024). Güncel sözlük.
• Tektaş, C. (2015). Öğretmenlerin psikolojik şiddet (Mobbing) algıları İstanbul ili Anadolu yakasında bulunan resmi Anadolu Liselerinde bir tarama. [Yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tınaz, P. (2006). Mobbing: İşyerinde psikolojik taciz. Çalışma ve Toplum, 3(10), 11-22.
• Toker Gökçe, A. (2006). İş yerinde yıldırma: özel ve resmi ilköğretim okulu öğretmen ve yöneticileri üzerinde yapılan bir araştırma. [Doktora Tezi]. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimler Enstitüsü.
• Toker Gökçe, A. (2008). Mobbing: İş yerinde yıldırma. Eğitim örneği. Ankara: Pegem.
• Toytok, E. H., & Uçar, L. (2018). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç türleri ve örgütsel depresyon: bir ilişkisel tarama modeli. EKEV Akademi Dergisi, (76), 109-126.
• Toytok, E. H. (2017). Perception of Mobbing by Teachers and Organizational Depression: A Correlational Model Study. Universal Journal of Educational Research, 5(n12A), 168-175.
• Troy, K. D. (2022). School counselor burnout and its impact on implementation of the school counseling program (Order No. 28963534). Available from ProQuest Dissertations Theses Global. (2645536332). Retrieved from: 180 https://www.proquest.com/dissertations-theses/school-counselor-burnout-impact-on-implementation/docview/2645536332/se-2
• Turan, Y. D. D. M., & Parsak, G. (2011). Yabancılaşma ve iş tatmini ilişkisi: Bir devlet üniversitesi idari personeli üzerinde araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2), 1-20.
• Tutar, H. (2004). İşyerinde psikolojik şiddet sarmalı: nedenleri ve sonuçları. Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 101- 128.
• Tutar, H. (2015). Mobbing (nedenleri ve başa çıkma stratejileri: kuramsal yaklaşım). Ankara: Detay.
• Twale, D. J., & De Luca, B. M. (2008). Faculty incivility: The rise of the academic bully culture and what to do about it (Vol. 128). John Wiley & Sons.
• Uçar, L. (2016). Okul yöneticilerinin kullandıkları güç türleri ve örgütsel depresyon: Bir ilişkisel tarama modeli. [Yüksek lisans tezi]. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı Başkanlığı.
• Uğurlu, Z., Kıral, E., & Aksoy, İ. G. (2011, April). İlköğretim okul yöneticilerinin görüşlerine göre öğretmenlerin sosyalleşmesinde kullandıkları örgütsel sosyalleşme strateji ve taktikleri. In 2nd International Conference on New Trends in Education and Their Implications (ss. 706-719). Ankara: Siyasal.
• World Health Organization (WHO) (2003). Occupational and Enviromental Health Programme, Raising Awareness of Pyschological Harassment at Work, Protecting Worker’s Health Series, N. 4, Geneve.
• Waggoner, C. (2003). When does incivility turn into down righthurtful behavior teachers behaving badly. American School Board Journal, 29-31.
• Wu, Y., Liu, H., & He, H. (2013). Stressors of dual-qualification nursing teachers in the ChengDu–ChongQing economic zone of China—A qualitative study. Nurse Education Today, 33(12) 1496-1500.
• Yaman, E . (2015). Mobbing and stress. International Journal of Progressive Education, 11(2), 6-13.
• Yavuz, M., & Akca, M. (2018). Çatışma, stres, tükenmişlik ve işten ayrılma niyeti: Medeni durum ve cinsiyete göre farklılıkların incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(2), 827-846.
• Yazıcıoğlu, Y. & Erdoğan, S. (2004). SPSS uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Detay.
• Yıldız, K., Akgün, N., &Yıldız, S. (2013). İşe yabancılaşma ile örgütsel sinizm arasındaki ilişki. International Journal of Social Science, 6 (6), 1253-1284.
• Yıldırım, F. & Eken, M. (2014). İlkokul ve ortaokul öğretmenlerine yönelik yıldırma davranışlarının incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi,4 (8), 13-30
• Yorimitsu, A., Houghton, S., & Taylor, M. (2014). Operating at the margins while seeking a space in the heart: The daily teaching reality of japanese high school teachers experiencing workplace stress/anxiety. Asia Pacific Education Review, 15(3), 443-457.
• Yumuşak, H. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin bezdiri (mobbing) yaşama düzeyi ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Zapf, D. (1999). Organizational, work group related and personal causes of mobbing/ bullying at work. International Journal of Manpower, 20, 70-85.
• Zengin, Y. & Kaygın, E. (2016). Örgütsel adalet ve örgütsel yabancılaşma arasındaki ilişkiyi belirlemeye yönelik bir araştırma. Akademik Barış Dergisi Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 56, 391-415.