5718 SAYILI MÖHUK UYARINCA TENKİS DAVASINDA UYGULANACAK HUKUKUN KAMU DÜZENİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YETKİLİ MAHKEME

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 1, 397 - 430, 20.07.2018

Burcu İrge Erdoğan

Öz

Mirasbırakan yapmış olduğu sağlararası kazandırmalar veya ölüme bağlı

tasarruflar ile tasarruf edilebilir oranı aşmış ve saklı payları ihlal etmiş ise,

mirasçılar saklı paylarını elde edebilmek için tenkis davası açma hakkına

sahiptir. Yabancı unsurlu tenkis davalarında uygulanacak hukuk Milletlerarası

Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK)1 m. 20/1 ile belirlenecektir.

Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisi konusu ise MÖHUK m. 43

uyarınca tespit edilecektir. Çalışmamızın amacı, MÖHUK m. 20/1 uygulama

alanında kamu düzeni etkisi ile konusu taşımaz olan tenkis davalarında

münhasır yetkili mahkeme konularını incelemektir.

Anahtar Kelimeler

Milletlerarası miras, tenkis, uygulanacak hukuk, kamu düzeni, münhasır yetki

Kaynakça

• Acun Mekengeç, Merve: “5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk Ve Usul Hukuku Hakkında Kanun Kapsamında Atıf (Renvoi) Prensibinin Uygulanması” EÜHFD, C. XVII, S. 3-4, Yıl: 2013, s. 238-283.
• Altıparmak, Ayşe Kübra: İngiliz, Avrupa Birliği ve Türk Hukukunda Mirasa Uygulanacak Hukuk, İstanbul 2017.
• Altuğ, Yılmaz/Yasan, Mustafa: “Milletlerarası Özel Hukukta Kamu Düzeni”, Prof. Dr. Ergun Önen’e Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul 2003, s. 139-150.
• Altuğ, Yılmaz: “Amme İntizamı ve Tesirleri (Bir Özet)”, AÜSBFD, C. 27, S.3, Cem Sar’a Armağan, 1972, s.371-385.
• Antalya, Gökhan/Sağlam, İpek: Miras Hukuku, İstanbul 2015.
• Atakan, Arda: “Kamu Düzeni Kavramı”, MÜHF-HAD, C.13, S.1-2, s. 59- 136.
• Ayan, Mehmet: Miras Hukuku Gözden Geçirilmiş 9. Baskı, Ankara 2016.
• Aybay, Rona/Dardağan, Esra: Uluslararası Düzeyde Yasaların Çatışması (Kanunlar İhtilafı), 2. Baskı, İstanbul 2008.
• Aybay, Rona: “Türk Mahkemesince Uygulanacak Yabancı Yasanın, Anayasa’ya Aykırılığı Sorunu” Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 54, y. 2004, s. 139- 145.
• Aygün, Mesut: “Yabancılık Unsurunun Mahiyeti ve Yargılamadaki Rolü”, Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, DEÜHFD, C. 16, Y. 2014, s. 1025-1066.
• Baran Çelik, Neşe: Milletlerarası Unsurlu Ölüme Bağlı Tasarruflara Uygulanacak Hukukun Tayini, Ankara 2011.
• Bayraktaroğlu Özçelik, Gülüm: “Kanunlar İhtilâfı Hukukunda Olumlu Vatandaşlık İhtilâflarının Çözümü ve Möhuk M. 4(1) (b) ve (c) Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XIX, Y. 2015, S. 1, s. 111-150.
• Bozkurt Balkar, Süheyla: “Uluslararası Özel Hukuk’ta Bitmeyen Tartışma: Atıf (Renvoi) Teorisi, Uygulaması ve Değerlendirilmesi” GÜHFD, Doç. Dr. Melike Batur Yamaner’in Anısına Armağan, C. II, 2014/2, s. 795-862.
• Can, Hacı/Toker, Ali Gümrah: Milletlerarası Usul Hukuku Ders Kitabı, Ankara 2017.
• Çelikel, Aysel: “Türk Milletlerarası Özel Hukukta “Atıf” Prensibi’nin Uygulanması”, MHB C. 3, S. 2, Y. 1983, s. 1-10.
• Çelikel, Aysel: “Yeni Kanuna Göre Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfiz Şartları”, MHB C. 2, Sayı: 2, Y. 1982, s. 1-11.
• Çelikel, Aysel/Erdem, B. Bahadır: Milletlerarası Özel Hukuk, 14. Bası, Beta Basım, İstanbul 2016.
• Çelikel, Aysel/Nomer, Ergin/Giray, F. Kerem/Esen, Emre: Devletler Hususi Hukuku Çözümlenmiş Örnek Olaylar-Seçilmiş Mahkeme Kararları, 13. Bası, İstanbul 2016.
• Çelikel, Aysel/Öztekin Gelgel: Yabancılar Hukuku, 23. Bası, İstanbul 2017 Dayınlarlı, Kemal: “Milletlerarası Özel Hukukta Kamu Düzeni”, Yaşar Karayalçın’a Armağan, Ankara 1988, s. 653-692.
• Demir Gökyayla, Cemile: “Yabancı Mahkemelerden Alınan Mirasçılık Belgelerinin Türkiye’de Hüküm ve Sonuç Doğurması”, Prof. Dr. Fikret Eren Armağanı, Ankara 2006, s. 559-581, (Mirasçılık Belgesi).
• Demir Gökyayla, Cemile: Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizinde Kamu Düzeni, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2001, (Kamu Düzeni).
• Doğan, Vahit: “Atıf Teorisindeki Yeni Gelişmeler ve Türk Hukuku”, SÜHFD, Prof. Dr. Süleyman Arslan’a Armağan, C.6, S. 1-2, s. 821- 849.
• Doğan, Vahit: Milletlerarası Özel Hukuk, 4. Baskı, Ankara 2016 (Milletlerarası Özel Hukuk).
• Dural, Mustafa/Öz, Turgut: Türk Özel Hukuku Cilt IV Miras Hukuku, 10. Bası, İstanbul 2016.
• Ekşi, Nuray: Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisi, 2. Bası, 2000 İstanbul, (Milletlerarası Yetki).
• Ekşi, Nuray: Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, İstanbul 2013.
• Ekşi, Nuray: Yargıtay Kararları Işığında Milletlerarası Miras Hukuku, İstanbul 2013, (Milletlerarası Miras).
• Ekşi, Nuray: Yabancıların Türkiye’de Taşınmaz İktisabı, 2. Baskı, İstanbul 2012.
• Elçin, Doğa: “Milletlerarası Özel Hukukta Ön Sorun”, TAAD, Yıl:9, Sayı:33 (Ocak 2018), s. 211-241.
• Erdem, B. Bahadır: “22.11.2001 Tarihli ve 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunu’nda Düzenlenen Türk Mahkemelerinin Yetkisine İlişkin Kurallar ve Bu Mahkemelerin Milletlerarası Yetkisi”, MHB C. 22, S. 1, Y. 2002, Prof. Dr. Ergin Nomer’e Armağan, s. 149-181.
• Eren, Fikret: Türk Medeni Hukukunda Tenkis Davası, Ankara 1973.
• Erkan, Mustafa: “Bir Tabu: Taşınmazın Aynına İlişkin Davalarda Münhasır Yetki”, SÜHFD, C. 20, S. 1, Y. 2012, s. 11-51.
• Esen, Emre: “Türk Hukukunda Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizinde Münhasır Yetki Kavramı”, MHB, Yıl: 22, Sayı: 2, 2002, Özel Sayı, Prof. Dr. Ergin Nomer’e Armağan, s. 183-206 (Münhasır Yetki).
• Esen, Emre: “Türkiye’de Bulunan Taşınmazlar Üzerinde Yabancı Gerçek Kişilerin Kanunî Miras Hakları Konusunda Güncel Gelişmeler”, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 15, S.2, Temmuz 2016, s. 669-698 (Miras Hakkı).
• Gürzumar, Aydanur: “Türk Yabancılar Hukukunda Yabancı Gerek Kişilerin Miras Hakkı Var Mıdır?”, MHB, C. 19, S. 1-2, Y. 1999-2000, Prof. Dr. Aysel Çelikel’e Armağan, s. 383-396.
• Güven, Pelin: Tanıma-Tenfiz (Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi), Ankara 2013.
• Güven, Pelin: “Yabancıların Vasiyetname Yapma Ehliyetine, Vasiyetin Şekline ve Esasına Uygulanacak Hukuk ile Bu Kapsamda Yabancı Gerçek Kişilerin Miras Hakkı”, AÜEHFD, C. X, S. 1-2, 2006, s. 341- 360.
• Huysal, Burak: “6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu İle Getirilen Yenilikler Işığında Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması Ve Tenfizi Konusunda Bazı Tespitler” MHB, C. 31, S. 2, Y. 2011, s. 71- 101.
• Kocayusufpaşaoğlu, Necip: Miras Hukuku, 3. Bası, İstanbul 1987. Nar, Ahmet: Türk Miras Hukukunda Tenkis, İstanbul 2016.
• Nomer, Ergin: Milletlerarası Usul Hukuku, İstanbul 2009, (Milletlerarası Usul Hukuku).
• Nomer, Ergin: Devletler Hususi Hukuku, 22. Bası, Beta Basım, İstanbul 2017, (Devletler Hususi Hukuku).
• Nomer, Ergin: “Yabancı Mahkeme İlamlarının Tenfizinde Mahkemenin Yetkisi ve Kamu Düzeni”, MHB, Prof. Dr. Gülören Tekinalp’e Armağan, C. 23, Y. 2003, s. 565-577.
• Nomer, Ergin: “Yabancı Hakem Kararlarının Tenfizinde Kamu Düzeni Müdahalesi”, MHB, 1999-2000, C. 19, S. 1-2, Prof. Dr. Aysel Çelikel’e Armağan, s. 555-576.
• Nomer, Ergin: “Anayasa ve Yabancı Kanun”, Osman Fazıl Berki Armağanı, Ankara 1977, s. 549-565.
• Oğuzman, Kemal: Miras Hukuku, 6. Baskı, İstanbul 1995.
• Ökçün, A. Gündüz: Devletler Hususi Hukukunun Kaynakları ve Kamu Düzeni, 2. Baskı, Sermaye Piyasası Kurulu Yayın No: 7, Ankara 1997.
• Özkan, Işıl/Tütüncübaşı, Uğur: Uluslararası Usul Hukuku, Ankara 2017.
• Öztan, Bilge: Miras Hukuku (Tablolar ve Örneklerle), Yedinci Bası, Ankara 2016.
• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet: Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, 4. Bası, Ankara 2016.
• Pürselim Doğan, Hatice Selin: “Almanya’da Tescil Edilmiş Eşcinsel Hayat Ortaklığında Veraset İlamının Alınması ve Bu İlama Dayanılarak Türkiye ve Almanya’da Bulunan Terekenin Paylaşılması”, MHB, S. 31, Y. 2011, s. 243-266.
• Ruhi, Ahmet Cemal: “Mirasçılık Belgesi ve Yabancı Bir Ülke Mahkemesinden Alınan Mirasçılık Belgesinin Türkiye’de Tanınması”, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 92, Nisan 2014, Sayfa: 14-28.
• Sadroleşrafi, Ali: “Devletler Özel Hukuku’nda Genel Olarak Atıf Teorisi (Renvoi)”, DEÜHFD, Prof. Dr. Kudret Ayiter Armağan, C. 3 S. 1-2, Y. 1987, s. 515-522.
• Sakmar, Ata: Yabancı İlamların Türkiye’deki Sonuçları, İstanbul 1982. Sargın, Fügen: Milletlerarası Usul Hukukunda Yetki Anlaşmaları, Yetkin Yayınları, Ankara 1997.
• Serozan, Rona/Engin, Baki İlkay: Miras Hukuku, Genişletilmiş ve Güncellenmiş 4. Bası, Ankara 2014.
• Sirmen, Sedat: “Eş Cinsel Birliktelikler ve Bunların Kanunlar İhtilafı Hukukunda Düzenlenişi”, AÜHFD, C. 58, S. 4, 2009, s. 825- 879.
• Süral, Ceyda: “Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun Türk Mahkemelerinin Milletlerarası Yetkisine Etkisi”, TBB Dergisi, C.100, Y. 2012, s. 167- 216.
• Süzen, Begüm: Tanıma ve Tenfiz Davalarında Kararı Veren Mahkemenin Yetkisinin Denetimi, İstanbul 2016.
• Şanlı, Cemal/Esen, Emre/Ataman Figenmeşe, İnci: Milletlerarası Özel Hukuk, 5. Bası, İstanbul 2016.
• Şanlı, Cemal: “Türk Devletler Özel Hukukunda Mirasa İlişkin Bazı Sorunlar”, Prof. Dr. Nihal Uluocak’a Armağan, İstanbul 1999, s. 345- 352.
• Şanlı, Cemal: “Yabancı Veraset İlamlarının Türk Mahkemelerinde ‘Tanınması’ veya ‘Delil’ Olarak Kullanılması”, Prof. Dr. İlhan Postacıoğlu’na Armağan, İstanbul 1990, s. 291-307.
• Tanrıbilir, Feriha Bilge: “Yabancıların Mirasçılık Sıfatı”, Av. Dr. Faruk Erem Armağanı, Türkiye Barolar Birliği Yayını, Ankara 1999, s. 695- 731.
• Tanrıbilir, Feriha Bilge: Kanuni Mirasçılıktan Doğan Kanunlar İhtilafı, Ankara 2000.
• Tekinalp, Gülören/Uyanık Çavuşoğlu, Ayfer: Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, 12. Bası, İstanbul 2016.
• Timur, Hıfzı: Devletler Hususi Hukukunda Amme İntizamı, İstanbul 1942. Tütüncübaşı, Uğur: Yabancı Çekişmesiz Yargı Kararlarının Türk Hukukunda Tanınması, Ankara 2014.
• Uluocak, Nihal: Milletlerarası Özel Hukuk Dersleri (Kişisel Statü-Miras Statüsü), İstanbul 1987.
• Uyanık, Ayfer: Türk Milletlerarası Usul Hukukunda Yetki Sözleşmeleri, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Programı, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1994.
• Yasan, Candan: Aynı Cinsiyetten Kişilerin Birliktelikleri, İstanbul 2013.
• Yasan, Candan: “Milletlerarası Özel Hukukta Aynı Cinsiyetten Kişilerin Evliliği ve Evlilik Dışı Birliktelikleri”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Ata Sakmar’a Armağan, 2011/1, s. 749-776 (Evlilik Dışı Birliktelik).