EU COUNCIL REGULATION No. 1259/2010 ON “LAW APPLICABLE TO DIVORCE AND LEGAL SEPARATION”

Yıl 2016, Cilt: 18 Sayı: 1, 1 - 32, 01.06.2016

Uğur Tütüncübaşı

Öz

Since the substantive law and particularly rules regarding to the conflict-of-laws applicable to divorce and legal separation differ from one EU member state to another, it has been a necessity to draw and adopt “Council Regulation No 1259/2010 on implementing enhanced cooperation in the area of the law applicable to divorce and legal separation”, also known as Rome III Regulation. As a result of continuing efforts of harmonization (Europeanization) of international private law within the EU, Regulation has been adopted by 20.10.2010. One of the most crucial features of the Rome III Regulation is the recognition of freedom of will principle which is not regularly accepted within family law. By this means, an opportunity is provided to spouses to choose law, applicable to divorce and legal separation matters within certain circumstances. Another remarkable feature of the Regulation is the universal application of the law designated by the Regulation, among all participating States. Therefore the designated law by the Regulation shall be applied even the designation refers to a non-member State’s law. Firstly, the aim, adoption process and application area of the Rome III Regulation is going to be discussed in this paper. Later, the designation of applicable law to divorce and legal separation matters by the Regulation provisions will be considered. In this context, we also will effort to narrate the approaches accepted by the jurisprudence, explaining future disputes which may arise during the application of the Regulation provisions

Anahtar Kelimeler

European Union, Private International Law, Rome III Regulation, Divorce, Legal Separation

“BOŞANMA VE AYRILIĞA UYGULANACAK HUKUK” HAKKINDA 1259/2010 SAYILI AVRUPA BİRLİĞİ KONSEY TÜZÜĞÜ

Öz

Avrupa Birliği’ne üye devletlerin birinden diğerine boşanma ve ayrılığa uygulanacak maddi hukuk ve özellikle kanunlar ihtilafına dair kuralların farklılık arz etmesi sebebiyle Roma III Tüzüğü olarak bilinen “Boşanma ve Ayrılığa Uygulanacak Hukuk Alanında Güçlendirilmiş İşbirliğinin Uygulanması Hakkında 1259/2010 Sayılı Tüzüğün” hazırlanması gerekmiştir. AB bünyesinde devam eden milletlerarası özel hukukun uyumlaştırılması (Avrupalaştırılması) çalışmalarının sonucunda Tüzük 20.12.2010 tarihinde kabul edilmiştir. Roma III Tüzüğünün en önemli özelliklerinden birisi, aile hukukunda pek yaygın kabul görmeyen irade serbestîsi ilkesinin tanınmış olmasıdır. Bu sayede eşlere belirli bir çerçeve içerisinde boşanma ve ayrılığa uygulanacak hukuku seçme fırsatı tanınmıştır. Bir başka dikkat çeken özellik ise, Tüzüğe göre tespit edilen hukukun taraf devletlerin hepsinde evrensel olarak uygulanacak olmasıdır. Böylece tespit edilen hukuk Tüzüğe taraf olmayan bir devlet hukukunu işaret ediyor olsa dahi bu hukuk uygulanacaktır. Çalışmamızda öncelikle Roma III Tüzüğünün amacı, kabul süreci ve uygulama alanı açıklanacaktır. Ardından Tüzük hükümleri çerçevesinde boşanma ve ayrılığa uygulanacak hukukun tayini konusu incelenecektir. Bu bağlamda Tüzük hükümlerinin uygulanması sırasında ileride oluşabilecek uyuşmazlıkların açıklanmasında öğretide kabul görmüş görüşleri de aktarmaya çalışacağız

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Milletlerarası Özel Hukuk, Roma III Tüzüğü, Boşanma, Ayrılık

Kaynakça

• Akıncı, Ziya/Demir Gökyayla, Cemile: Milletlerarası Aile Hukuku, İstanbul 2010.
• Althammer, Christoph: Brüssel IIa/Rom III Kommentar, München 2014.
• Baarsma, Nynke A.: The Europeanisation of International Family Law, Hague 2011.
• Bayraktaroğlu Özçelik, Gülüm: “Roma III Tüzüğü Uyarınca Boşanma ve Ayrılığa Uygulanacak Hukukun Tayini ve Uygulanması”, AÜHFD, C. 61, S. 2, Ankara 2012, s. 505-539.
• Can, Hacı/Toker, Ali Gümrah: Milletlerarası Özel Hukuk, Ankara 2015. Can, Hacı: Avrupa Birliği Hukuku, İstanbul 2013.
• Candan, Tolga: “Avrupa Birliği’nde Esnek Bütünleşme Modelleri ve “Güçlendirilmiş İşbirliği” Kavramı”, Avrupa Birliği-Temel Konular (Editör: Çağrı Erhan/Burça Kızılırmak/Deniz Senemoğlu), Ankara 2011, s. 307-329.
• Casals, Miquel Martin/Ribot, Jordi: “Ehe und Scheidung in Spanien nach den Reformen von 2005”, FamRZ, Heft 18/2006, s. 1331-1336.
• Çelikel, Aysel/Erdem, B. Bahadır: Milletlerarası Özel Hukuk, 14. Bası, İstanbul 2016.
• Doğan, Vahit: Milletlerarası Özel Hukuk, 4. Baskı, Ankara 2016.
• Ekşi, Nuray: Milletlerarası Özel Hukukta Medenî Olmayan Evliliklerin ve Adlî Olmayan Boşanmaların Tanınması, İstanbul 2012.
• Gade, Marcel: “Schwerpunktbereich IPR: Die Rom III-VO”, JuS, Heft 9/2013, s. 779-782.
• Gärtner, Veronika: “Die Rom-III-Verordnung unter besonderer Berücksichtigung von Privatscheidungen”, StAZ, Nr. 12/2012, s. 357- 364.
• Gruber, Urs Peter: “Scheidung auf Europäisch - die Rom III - Verordnung”, IPRax, Heft 5/2012, s. 381-392.
• Hau, Wolfgang: “Zur Durchführung der Rom III-Verordnung in Deutschland”, FamRZ, Heft 4/2013, s. 249-255.
• Hau, Wolfgang: “Zur Maßgeblichkeit der lex fori in internationalen Ehesachen”, Festschrift für Rolf Stürner, Tübingen 2013, s. 1237-1251. (FS Stürner)
• Helms, Tobias: “Reform des internationalen Scheidungsrechts durch die Rom III-Verordnung”, Fam RZ, Heft 22/2011, s. 1765-1772.
• Kohler, Christian/Pintens, Walter: “Entwicklungen im europäischen Personen- und Familienrecht 2010–2011”, FamRZ, Heft 18/2011, s. 1433-1441.
• Kohler, Christian: “Zur Gestaltung des europäischen Kollisionsrechts für Ehesachen: Der steinige Weg zu einheitlichen Vorschriften über das anwendbare Recht für Scheidung und Trennung”, FamRZ, Heft 18/2008, s. 1673-1681.
• Makowsky, Mark: “Europäisierung des Internationalen Ehescheidungsrechts durch die Rom III-Verordnung”, GPR, Heft 5/2012, s. 266-272.
• Mankowski, Peter/Höffmann, Friederike: “Scheidung ausländischer gleichgeschlechtlicher Ehen in Deutschland?”, IPRax Heft 3/2011, s. 247-254.
• Nomer, Ergin: Devletler Hususî Hukuku, 21. Bası, İstanbul 2015.
• Özkan, Işıl: Devletler Özel Hukukunda İkametgah, Mutad Mesken ve İşyeri Bağlama Noktalarının Yeniden Değerlendirilmesi, Ankara 2003.
• Pietsch, Peter: “Rechtswahl für Ehesachen nach Rom III”, NJW 25/2012, s. 1768-1770.
• Schack, Haimo: “Was bleibt vom renvoi?”, IPRax, Heft 4/2013, s. 315-320. Stürner, Johannes: “Die Rom III VO - ein neues Scheidungskollisionsrecht”, JURA Heft 9/2012, s. 708-713.
• Şanlı, Cemal: Milletlerarası Özel Hukuk, 4. Bası, İstanbul 2015.
• Tekinalp, Gülören/Uyanık, Ayfer: Milletlerarası Özel Hukuk Bağlama Kuralları, 12. Bası, İstanbul 2016.
• Uyanık Çavuşoğlu, Ayfer: “Avrupa Birliği’nde Aile Hukukunu Birleştirme Çalışmaları”, Prof. Dr. Atâ Sakmar’a Armağan, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2011/1, s. 213-240.
• Uyanık Çavuşoğlu, Ayfer: Türk Milletlerarası Özel Hukukunda Boşanma, İstanbul 2006.
• Winkler von Mohrenfels, Peter: “Die Rom III – VO”, ZEuP, Heft 4/2013, s. 699-724.
• Zeitzmann, Sebastian: “Das Verfahren der Verstärkten Zusammenarbeit und dessen erstmalige Anwendung: Ein Ehescheidungs- und Trennungsrecht für Europa”, ZEuS, Heft 1/2011, 87-113.