BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİ YAPMA SERBESTÎSİ VE BU SERBESTÎNİN SINIRLARI

Yıl 2012, Cilt: 14 Sayı: 2, 101 - 166, 01.12.2012

Yusuf Yiğit

Öz

İş Hukukunda, işçinin belirli bir işverene bağlı olarak ona ait işyerinde
ve onun sürekli işini yapması ve bu çalışmayı gerçekleştirirken tam gün
süreli çalışması, belirsiz süreli kurulmuş normal ya da tipik bir iş ilişkisi
olarak değerlendirilir. Bu çalışma biçiminden çeşitli yönleriyle ayrılan iş
ilişkilerine de atipik iş ilişkileri adı verilir
. Atipik iş ilişkilerinde, normal iş
ilişkisinin kimi özelliklerinden uzaklaşma söz konusudur. Örneğin tam gün
yerine kısmi süreli çalışılması
, iş süresinin esnek bir biçimde paylaşılara
ifasını düzenleyen iş paylaşımını içeren bir iş ilişkisi
kurulması, elektronik
bilgi işlem makineleriyle uzaktan yapılan çalışmayı içeren tele çalışma
,
işçinin geçici bir süreyle, başka bir işverene verilip onun yanında ve ona
bağımlı olarak iş görmesini ifade eden geçici iş ilişkisi
, işçinin iş çıktıkça işverence çağrılması üzerine kurulu çağrı üzerine çalışma ilişkisi
, normal iş
ilişkisinin dışına çıkan çalışma türlerinden başlıcalarıdır.
İş ilişkisi, normalde belirsiz süreli olarak kurulmaktadır

. Ancak işin
belirli bir süre devam etmesi veya iş ilişkisinin belirli bir süre esas alınarak
kurulması durumlarında, ilişkinin belirli süreli olması kabul görmektedir.
İşte bu istisnai durumlarda, belirli süreli iş ilişkisinin de bu anlamda, kural
dışı (atipik) bir nitelik taşıdığı kabul görmektedir.

Kaynakça

• Akyiğit, Ercan; İçtihatlı ve Açıklamalı, 4857 Sayılı İş Kanunu Şerhi, 1.Cilt, Ankara 2006 (İş Kanunu Şerhi).
• Akyiğit, Ercan; Teori ve Uygulama Bakımından Hizmet Akdinin Kesin Hükümsüzlüğü ve İptal Edilebilirliği, İstanbul 1990.
• Akyiğit, Ercan; İş Hukuku Açısından Ödünç İş İlişkisi, Ankara 1995.
• Aktay/Arıcı/Kaplan/Senyen; İş Hukuku, Ankara 2006.
• Alp, Mustafa; “Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:53, S:2.
• Alpagut, Gülsevil; Belirli Süreli Hizmet Sözleşmesi, İstanbul 1998 (Belirli Süreli).
• Alpagut, Gülsevil; “Hizmet Sözleşmesinin Bozucu Şarta Bağlanması”, Kamu İş, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, C: 5, S:3, 2000.
• Alpagut, Gülsevil; “4857 sayılı Yasa Çerçevesinde Belirli Süreli İş Sözleşmesi”, Mercek, (Ocak) -2004 (4857 Sayılı Yasa).
• Ayan, Serkan; “Belirli Süreli İş Sözleşmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C:54, S:4.
• Barnard, Catherine; EC Employment Law, 2000.
• Başterzi, Süleyman; “Avrupa Birliği Konseyi’nin 99/70 Sayılı Yönergesi Işığında Belirli Süreli İş Sözleşmesi Yapma Koşulları ve 4857 sayılı İş Kanununun Öngördüğü Sistem”, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi, 30. Yıl Armağanı, Ankara 2006.
• Baştürk, Faruk; İş Hukukunda Profesyonel Futbolcu, İstanbul 2007.
• Baysal, Ulaş; “Türk ve Alman Hukukunda Çağrı Üzerine Çalışma”, Tühis, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, C:24, S:1-2, Şubat-Mayıs 2012.
• Benli, Abdurrahman/Yiğit, Yusuf; “4857 Sayılı İş Kanununa Göre Geçici İş İlişkisi ve Bu İlişkinin Hukuki Sonuçları”, Kamu-İş, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, C:8, S:4, 2006.
• Bülbül, Şehnaz; “Belirli-Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri ve Uygulamada Doğurduğu Sorunlar”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Kudret AYİTER Armağanı, C:3, S:1-4, 1987. Centel, Tankut; Kısmi Çalışma, İstanbul 1992.
• Çifter, Algun/Demir, Özger; “4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre Geçici İş İlişkisi “Kavramı Türleri ve Koşulları”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:5 Sayı:10 Güz 2006/2.
• Çil, Şahin; “Belirli Süreli İş Sözleşmesi”, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Ankara 2010.
• Demir, Fevzi; En Son Yargıtay Kararları Işığında İş Hukuku ve Uygulaması, İzmir 2009 (İş Hukuku).
• Demir, Fevzi; İş Güvencesi ve 4857 Sayılı İş Kanununun Başlıca Yenilikleri, TES-İŞ Eğitim Yayınları, Ankara 2003.
• Güler, Mikdat; “Belirli Süreli İş Sözleşmesi” Ocak-Şubat-Mart 2005, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 5/2005.
• Güneş, Başak/Mutlay, Faruk Barış; “Yeni Borçlar Kanununun “Genel Hizmet Sözleşmesi”ne İlişkin Hükümlerinin İş Kanunu ve 818 Sayılı Kanunla Karşılaştırılarak Değerlendirilmesi”, Çalışma ve Toplum, 2011/3, S:30.
• Güzel, Ali; İş Güvencesine İlişkin Yasal Esasların Değerlendirilmesi, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri 2004 Yılı Toplantısı, İş Güvencesi Sendikalar Yasası Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Yasası Semineri 28-29 Mayıs 2004.
• Güzel, Ali/Özkaraca, Ercüment/Ugan, Deniz; “Karşılaştırmalı Hukukta ve Türk Hukukunda Belirli Süreli İş Sözleşmesi: Yapılma ve Yenilenme Koşulları”, Prof. Dr. Sarper SÜZEK’e Armağan, C:1, İstanbul 2011.
• Güzel, Ali/Ugan, Deniz/Ertan, Emre; “Avrupa Birliği ve Türk İş Hukukunda İşverenin Çalışma Koşulları Hakkında İşçileri Bilgilendirme Yükümlülüğü”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 9, Özel Sayı, 2007.
• Ekonomi, Münir; “4857 sayılı Kanun Hükümlerine Göre Belirli Süreli İş Sözleşmelerinin Hukuka Uygunluğu (I), Kavram Süre ve Yenilenme”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 9/2006 (Kavram, Süre ve Yenileme).
• Ekonomi, Münir; “4857 sayılı Kanun Hükümlerine Göre Belirli Süreli İş Sözleşmelerinin Şekil Yönünden Hukuka Uygunluğu (II/1)” Legal, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 15/2007 (Şekil Yönünden Hukuka Uygunluk).
• Eren, Fikret; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.I, İstanbul 1998. Esener, Turhan; İş Hukuku, 3.B., Ankara 1978.
• Evren, Öcal Kemal; “Belirli Süreli İş Sözleşmelerinde Objektif Koşul Kavramı”, Sicil (Haziran) 2008/10.
• İren, Ertan; Avrupa Birliği İş Hukuku Yönergeleri Karşısında 4857 Sayılı İş Kanununun Durumu, Ankara 2008.
• Kandemir, Murat; İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Açısından Tele Çalışma, İstanbul 2011.
• Keser, Hakan; “İşyerinde Yürütülen Sürekli İşlere İlişkin Olarak Belirli Süreli İş Sözleşmesi Yapılamayacağına Yönelik Yargıtay Kararının İncelenmesi”, Sicil (Haziran) 2008/10.
• Keser, Hakan; “4857 Sayılı İK ve 2821 Sayılı SK’nun 31 inci Maddesi Kapsamında İş Uyuşmazlıklarında Tarafların İspat Yükümlülükleri” Sosyal Siyaset Konferansları, Prof. Dr. Nevzat YALÇINTAŞ’a Armağan, S:30, Yıl:2005.
• Laçiner, Hediye; “Yabancı Öğretim Elemanının Çalışma İzninin İş Sözleşmesinin Belirli Süreli Yapılmasına Etkisi”, Çimento İşveren Dergisi, Kasım 2006.
• Mollamahmutoğlu, Hamdi/Astarlı, Muhittin; İş Hukuku, 4.B, Ankara 2011.
• Narmanlıoğlu, Ünal; İş Hukuku, Ferdi İş İlişkileri I, İzmir 1998.
• Özdemir, Cumhur Sinan; “Part Time (Kısmi Süreli) İş Sözleşmesi”, Çimento İşveren Dergisi, Temmuz 2011.
• Özdemir, Erdem; “Teoride ve Uygulamada İş Hukuku Borçlar Hukuku İlişkisi & Yeni İş Sözleşmesi Türleri”, Çalışma Hayatı Açısından Yeni Borçlar Kanunu ve Ticaret Kanunu Semineri, 20-21 Eylül 2011, İstanbul 2011.
• Soyer, Polat; “Deneme Süreli ve Deneme Amaçlı İş Sözleşmeleri”, Çalışma ve Toplum, 2008/1, S:16.
• Sümer, Haluk Hadi; İş Hukuku, 17. B., Konya 2011 (İş Hukuku).
• Sümer, Haluk Hadi; İş Hukuku Uygulamaları, Konya 2010 (İş Hukuku Uygulamaları).
• Süzek, Sarper; İş Hukuku, İstanbul 2012.
• Taşkent, Savaş; “Belirli Süreli İş sözleşmesi Yapma Serbestisi ve Bunun Sınırı”, Sicil (Mart) 2008, S:9 (Serbesti).
• Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop; Tekinay Borçlar Hukuku, İstanbul 1993.
• Tuncay, Can; “İş Sözleşmesinin Türleri ve Yeni İstihdam Biçimleri”, Yeni İş Yasası Sempozyumu, İstanbul-Barosu/Galatasaray Üniversitesi, İstanbul 2003.
• Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK); 4857 sayılı İş Kanunu ve Gerekçesi, Ankara 2003.
• (Urhanoğlu) Cengiz, İştar; “4857 Sayılı İş Kanunu’nun Avrupa Birliği’nin 18 Mart 1999 Tarihli Belirli Süreli Çalışma Hakkında Çerçeve Anlaşmasına Göre Değerlendirilmesi”, Kamu-İş, İş Hukuku ve İktisat Dergisi, C:10, S:1, 2008 (Çerçeve Anlaşma).
• (Urhanoğlu) Cengiz, İştar;“Türk Hukukunda Yabancıların İş Sözleşmesi Ehliyeti”, Çalışma ve Toplum, 2008/4, S:19.
• Yenisey, Kübra Doğan; “İş Hukukunun Kendine Özgü Emredici Doğası: Sosyal Kamu Düzeni Kurallarına Bir Bakış”, Prof. Dr. Sarper Süzek’e Armağan, C.1, İstanbul 2011.
• Yiğit, Yusuf; İş Hukukunda İşverenin Çalışanlara Bilgi Verme ve Danışma Yükümlülüğü, İstanbul 2010.
• Yorulmaz, Çiğdem; “Belirli Süreli İş Sözleşmesinin Tanımı, Şekil Şartı, Sözleşme Yapma Serbestisi ve Sınırları”, Çalışma ve Toplum, 2010/1, S:24.
• Waas, Bernd; “Labour Policy and Fixed Term Employment Contracts, in Germany”, www.jil.go.ip/ english/…/no.9_germany.pdf (22.10.2012). Zeytinoğlu, Emin; İş Paylaşımı, İstanbul 2000.
• Zevkliler, Aydın; Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Ankara 2001.