6098 sayılı Türk Borçlar Kanununda Düzenlenen Genel İşlem Koşullarının Konu Bakımından Uygulama Alanı

Yıl 2011, Cilt: 13 Sayı: 2, 1 - 50, 01.12.2011

Murat Aydoğdu

Öz

1 Temmuz 2012 tarihinde yürürlüğe giren 6098 sayılı (yeni) Türk
Borçlar Kanununda1
yer alan genel işlem koşulları ile ilgili hükümler,
oldukça önemli olup mevcut 818 sayılı Borçlar Kanunu’nda2
yoktur. Ancak
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunundan daha önce olmak üzere hukukumuzda
ilk defa genel işlem şartlarına ilişkin pozitif düzenlemenin 4077 sayılı
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da3
4822 sayılı Kanun4
ile yapılan
değişiklik sonrası öngörüldüğünü belirtmek gerekir (TKHK. m.6). İncelememizde 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükmüne de
karşılaştırma yapmak açısından değinilecektir.

Kaynakça

• Aepli, Viktor : Präjudizienbuch OR, Die Rechtsprechung des Bundesgerichts, in GAUCH/AEPLI/STÖCKLI (Herausg.), 7., Aufl., BaselGenf 2009.
• Altop, Atillâ : “Türk Borçlar Kanunu Tasarısındaki Genel İşlem Koşulları”, Prof. Dr. Ergon A. ÇETİNGİL ve Prof. Dr. Rayegân KENDER’e 50. Birlikte Çalışma Yılı Armağanı (s. 254-260), İstanbul 2007 (GİK, Armağan).
• Altop, Atillâ : “Türk Borçlar Kanunu Tasarısındaki Genel İşlem Koşulları ve Kefalet Sözleşmesi”, İsviçre Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu’nun Alınışının 80. Yılı Sempozyumu, 28 Nisan 2006, Ali Çivi (Editör), İstanbul 2007, s. 121 vd. (GİK, Sempozyum).
• Antalya, Gökhan: 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Borçlar Hukuku, Genel Hükümler C:1, İstanbul 2012.
• Arıkan, Mustafa : “6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Genel İşlem Koşulları”, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu Hükümlerinin Değerlendirilmesi Sempozyumu (3-4 Haziran 2011), Sempozyum No : III, Prof. Dr. Cevdet Yavuz’a Armağan, İstanbul 2011, (s. 69-74).
• Arkan, Sabih: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na Göre Ticarî İşletme Hukuku, Ankara 2011.
• Aslan, Yılmaz: Tüketici Hukuku ve İlgili Mevzuat, Bursa 1996.
• Atamer, Yeşim M.: “Yeni Türk Borçlar Kanunu Hükümleri Uyarınca Genel İşlem Koşullarının Denetlenmesi, TKHK m.6 ve TTK m.55, f.1 (f) İle Karşılaştırmalı Olarak”, Türk Hukukunda Genel İşlem Şartları Sempozyumu, Bildiriler Tartışmalar, 8 Nisan 20112, BATİDER, Ankara 2011, s. 9 vd. (GİŞ Sempozyumu).
• Atamer, Yeşim M.: Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi, 2. Bası, İstanbul 2001 (GİŞ).
• Atamer, Yeşim M. : “Türk Borçlar Kanunu Tasarısında Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi”, HPD, Ağustos 2005, S:4, s. 109 vd. (Tasarı).
• Aydoğdu, Murat : “Konut Finansman Sistemi (Mortgage), Sistemin Tüketici Hukukuna Etkileri ve Sistemde Yer Alan Menkul Kıymetler”, Ankara 2010.
• Ayhan, Rıza/Özdamar, Mehmet/Çağlar, Hayrettin: Ticari İşletme Hukuku, Genel Esaslar, 5. Bası, Ankara 2012.
• Bahtiyar, Mehmet: Genel işlem Koşullarına Karşı Tüketicinin Korunması, Makaleler I, İstanbul 2008 (s. 99 vd.).
• Barlas, Nami : “Çerçeve Sözleşme Kavramı ve Çerçeve Sözleşmelerin Özellikleri” , Prof.Dr. Erdoğan Moroğlu’na 65.Yaş Günü Armağanı, İstanbul 1999 (s. 807-828).
• Basedow, Jürgen : Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Band 2: Schuldrecht Allgemeiner Teil (§§ 241-432), 5. Aufl., München 2007 (BASEDOW/MüKO).
• Başalp, Nilgün : “Sözleşme Özgürlüğünün Sözleşme Adaletinin Sağlanması Amacıyla Hakimin Müdahalesi Yoluyla Korunması: İçerik Denetiminin Hukuki Temelleri Hakkında Bazı Değerlendirmeler” (Prof. Dr.Şener AKYOL’a Armağan, İstanbul 2011, s. 221-238).
• Brox, Hans/Walker, Wolf-Dietrich: Algemeines Schuldrecht, Mit neuem Schuldrecht, 33. Auflage, München 2009.
• Brunner, Alexander : Allgemeine Geschäftsbedingungen, in: E. Kramer (Hrsg.), Schweizerisches Privatrecht, Band X, Konsumentenschutz im Privatrecht, Basel 2008, s. 111 vd.
• Çınar, Ömer : Tüketici Hukukunda Haksız Şartlar, İstanbul 2009.
• Dizdar, Ali Murat : Genel İşlem Şartları, Bankacılar Dergisi, Mart 2010, S:72, s. 85-93.
• Eren, Fikret: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 8. Bası, İstanbul 2003.
• Eren, Fikret : Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Hazırlanmış, 14.Bası, Ankara 2012 (TBK).
• Forstmoser Peter : Die rechtliche Behandlung von Allgemeinen Geschäftsbedingungen im schweizerischen und im deutschen Recht, FG Kummer, Bern 1980, s. 99 vd.
• Gauch, P./Rey, H./Schluep, W. R./Schmid, J.: Schweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, Band I, 8. Aufl., Zürich/Basel/Genf 2003.
• Gelgel, G. Öztekin: Türk Devletler Özel Hukukunda Tüketici Akitlerine İlişkin Sorunlar, İstanbul 2000.
• Güngör, Gonca Hayriye : “Borçlar Kanunu Tasarısındaki Genel İşlem Koşullarına Bakış ve Öneriler (I)”, Legal Hukuk Dergisi, Haziran 2005 (s. 2099 vd.).
• Havutçu, Ayşe: Açık İçerik Denetim Yoluyla Tüketicinin Genel İşlem Şartlarına Karşı Korunması, İzmir 2003.
• Huguenin, Claire : in HONSELL/VOGT/WIEGAND, Basler Kommentar zum Schweizerischen Privatrecht, Obligationenrecht I, Art. 1-529 OR, Zurich-Bern-Basel 2003 (BASK OR I), Kaplan, İbrahim : “Banka Standart Sözleşmeleri ve Banka Genel İşlem Şartları”, BATİDER 1991, C.XVI, S. 2, s. 49 vd. (Banka GİŞ).
• Kaplan, İbrahim: Banka Sözleşmeleri Hukuku, Cilt 1, Ankara 1996 (Banka Sözleşmeleri).
• Kaplan, İbrahim: Hakimin Sözleşmeye Müdahalesi, Ankara 1987 (Sözleşmeye Müdahale).
• Kılıçoğlu, Ahmet : Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, Yeni Borçlar Kanunu’na Göre Hazırlanmış, 14. Baskı, Ankara 2011.
• Kocayusufpaşaoğlu/Hatemi/Serozan/Arpacı : Borçlar Hukuku, Genel Bölüm, C:1, (KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip) Borçlar Hukukuna Giriş, Hukukî İşlem, Sözleşme, İstanbul 2008.
• Kramer Ernst A.: Berner Kommentar, Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Band VI: Das Obligationenrecht, 1. Abteilung: Allgemeine Bestimmungen, 2. Teilband/Unterteilband 1a: Inhalt des Vertrages, Kommentar zu Art. 19-22 OR, Bern 1991 (BK OR VI)
• Koller, Alfred: Shweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, Band I, Bern 2006.
• Kostakoğlu, Cengiz: Bankalar Kanunu Şerhi, Banka Kredi Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklar ve Akreditif, 5. Bası, İstanbul 2004.
• Kuntalp, Erden : “Türk Borçlar Kanunu Tasarısı’na İlişkin Değerlendirmeler”, TBK m.20-25, Galatasaray Üniversitesi Yayını, İstanbul 2005, s. 25 vd. (TBK).
• Kuntalp, Erden : “Bankalar ve Genel İşlem Koşulları” Türk Hukukunda Genel İşlem Şartları Sempozyumu, Bildiriler Tartışmalar, 8 Nisan 20112, BATİDER, Ankara 2011, s. 81 vd. (GİŞ Sempozyumu). Maissen, Eva/Rusch, Arnold F.: Automatische Vertragsverlängerungsklauseln in allgemeinen Geschäftsbedingungen, Recht 2010, s. 95 vd.
• Merz, Hans : Massenvertrag und allgemeine Geschaeftsbedingungen, Festgabe für Wilhelm SCHÖNENBERGER, Freiburg 1968.
• Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut : Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 6098 sayılı Yeni Türk Borçlar Kanunu’na Göre Güncellenip Genişletilmiş 9. Bası, C.1, İstanbul 2011.
• Öz, Turgut : Tüketici Hukuku Bakımından Genel İşlem Şartları, İKÜ Hukuk Fakültesi Dergisi, Aralık 2002, s. 128 vd.
• Özel, Çağlar: “Haksız Genel İşlem Koşullarına Karşı Tüketicinin Korunması Sorusuna Bir Bakış ve Almanya Örneği”, BATIDER 1999, C. XX, S: 2, s. 53-69, (Haksız Koşullar).
• Palandt, Otto: Bürgerliches Gesetzbuch, 52. Aufl., München 1993 (PALANDT/BEARBEITER).
• Probst, Thomas : Art. 8 UWG, in: JUNG/SPITZ (Hrsg.), Bundesgesetz gegen den unlauteren Wettbewerb (UWG), Stämpflis Handkommentar, Bern 2010.
• Rehbinder, Manfred (Çev. TEOMAN, Ömer) : “Genel İşlem Şartları ve Tüketicinin Korunması, İÜHFM, 1976, Sayı 1-4, C.XLII, s. 641-653. (ayrıca metin için bk. http://www.iudergi.com/tr/index.php/hukukmecmua/article/ viewFile/4570/4162,e.t.15.05.2012).
• Reisoğlu, Sefa : Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, İstanbul 2011.
• Reisoğlu, Seza: Banka Uygulamaları Açısından Yeni Borçlar Kanununun Genel İşlem Koşulları ve Eleştirisi, Bankacılar Dergisi, S. 77, Yıl : 2011.
• Schmid, Jörg : Die Inhaltskontrolle Allgemeiner Geschäftsbedingungen: Überlegungen zum neuen Art. 8 UWG, ZBJV 2012/148, s. 1 vd.
• Schulte-Nölke, Hans/HK-BGB : Bürgerliches Gesetzbuch, Handkommentar, Nomos Kommentar, 6.Aufl., Baden-Baden 2009, (SCHULTE-NÖLKE/HK-BGB).
• Sirmen, Lâle : “Tüketici Sözleşmelerindeki Genel İşlem Şartlarının Denetlenmesi” Türk Hukukunda Genel İşlem Şartları Sempozyumu, Bildiriler Tartışmalar, 8 Nisan 20112, BATİDER, Ankara 2011, s. 109 vd. (GİŞ).
• Sirmen, Lale : “Modern Hukukta Sözleşme Kavramı ve Türk Hukuku”, H.Cahit OĞUZOĞLU’na Armağan, Ankara 1972, (s. 457 vd). (Sözleşme) Sonnenberger/Autexier : Einführung in das französiche Recht, Heidelberg 2000.
• Soyer, Polat: Genel İş Koşulları, İzmir 1987.
• Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop : Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, İstanbul 1993.
• Twigg-Flesner, Christian: Avrupa Birliği’nin Tüketici Politikası ve Türkiye’nin Uyumu, İktisadi Kalkınma Vakfı Yayını, İstanbul 2001.
• Ulmer, Peter/Brandner, H. Erich/Hensen, H. Diether : AGB-Recht, Kommentar zu den §§ 305-310 BGB und zum UKlaG., Mit kommentierten Vertragstypen, Klauseln und speziellen AGB-Werken, 11. Auflage, Köln 2011 (ULMER/BRANDNER/HENSEN/BEARBEITER).
• Veziroğlu, Cem : Türk Borçlar Kanunu Tasarısı Çerçevesinde Genel İşlem Koşulları, İBD., Yıl : 2010, S:5, s. 3073-3083. Von Der Chrone, H. Caspar : Rahmenverträge, Zürich 1993.
• Yalçın, Onur : Banka Kredi Sözleşmelerindeki Genel İşlem Şartlarının Geçerliliği, Ankara 2006.
• Yavuz, Nihat : Öğreti ve Uygulamada Sözleşmedeki Haksız Şartlar (Haksız Sözleşme Şartı), 2. Baskı, Ankara 2010.
• Yener, M. Deniz : “Banka Kredi Sözleşmelerinde Sıkça Yer Alan Bazı Genel İşlem Şartlarının Geçerliliği Sorunu”, Maltepe Ün. HFD, 2007/2, (s. 510 vd.).
• Zevkliler, Aydın/Aydoğdu, Murat : Tüketicinin Korunması Hukuku, Açıklamalı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun-Örnek Yargıtay Kararları ve İlgili Mevzuat, Ankara 2004.