TÜRK HUKUK TARİHİ’NDE ULUSLARARASI ANDLAŞMALARIN ULUSLARARASI HUKUKUN GELİŞİM SÜRECİNDEKİ YERİ

Yıl 2004, Cilt: 6 Sayı: 2, 199 - 254, 01.12.2004

İrem Karakoç

Öz

Uluslararası toplumun tek başına egemen üyelerden oluşması, ilişkilerin
üst normlarla düzenlenmesini zorlaştırmakta, kendine özgü kurallar ve
düzenleme biçimleri gerektirmektedir. Roma hukukundaki ‘ubi societas ibi
jus’ (toplum olan yerde hukuk vardır) genel ilkesi bireyler arasında olduğu
gibi, toplumlar arasında da düzenin sağlanması için hukukun varlığının
gerekli olduğunu ifade etmektedir. Bu yüzden andlaşmalar, uluslararası
hukukun en eski ve biçimsel kaynağıdır. Uluslararası hukukun kendilerine bu
alanda yetki tanıdığı kişiler arasında, uluslararası hukuka tâbi hak ve
yükümlülük doğuran, değiştiren veya sona erdiren, yazılı irade uyuşmalarına
andlaşma denmektedir.

Kaynakça

• Akşin, Sina; Atatürk’ün Dış Politika Đlkeleri ve Diplomasisi, Ankara 1991.
• Akyılmaz, Gül; Osmanlı Diplomasi Tarihi ve Teşkilatı, Konya 2000.
• Anzilotti, Dionisio; Devletler Hukuku (Giriş:Genel Teoriler), (çev.S.Erman), C.I, Đstanbul 1946.
• Arsal, Sadri Maksudi; Umumi Hukuk Tarihi, Đstanbul 1944.
• _______________; Türk Tarihi ve Hukuk, Đstanbul 1947 (Türk Tarihi). Arsel, Đlhan; Türk Anayasa Hukuku, Ankara 1959.
• Arslan, Mehmet; Kutadgu Bilig’de Toplum ve Devlet Anlayışı, Đstanbul 1987.
• Bilsel, Cemil; Devletler Arasında Andlaşmalar, Đstanbul 1936. (Andlaşmalar)
• _____________; Devletler Hukuku-Giriş, Đstanbul 1940 (Devletler).
• Bos, Maarten; A Methodology of International Law, T.M.C. Assia Instıtut-The Hague, North Holland-Amsterdam, New York-Oxford 1984.
• Cin, Halil/Akgündüz Ahmet; Türk Hukuk Tarihi-Kamu Hukuku, Konya 1989.
• Crozat, Charles; Devletler Umumi Hukuku (Umumi Prensipler ve Tarihçe), (Çev.E.F.Çelik), C.I, Đstanbul 1950.
• Çelik, Edip F.; Milletlerarası Hukuk, Birinci Kitap, Đstanbul 1987.
• D’amato, Anthony; International Law Anthology, Anderson Publishing Company. Delmas, Claude; Avrupa Uygarlık Tarihi, (çev. N.Önol), Đstanbul 1973.
• Devort, Thomas Van; International Law and Organizations An Introduction, Sage Publications, London, New Delhi.
• Ebu Yusuf; Kitab-ül Haraç, (Çev.Ali Özek), Đstanbul 1973.
• Erim, Nihat; Devletlerarası Hukuk ve Siyasi Tarih Metinleri, C.I (Osmanlı Đmparatorluğu Andlaşmaları), Ankara 1953.
• Fendoğlu, H.Tahsin; Türk Hukuk Tarihi, Đstanbul 2000.
• Hamıdullah, Muhammed; Đslam’da Devlet Đdaresi, (Çev.K.Kuşçu), Ankara 1979 (Devlet).
• _____________; Đslam Peygamberi, (Çev.S.Tuğ), Đstanbul 1991 (Đslam) Heater, Derek; The Idea of European Unity, St.Martin’s Pres,New York 1992.
• Đmam Muhammed; Siyer-i Kebir, Đslam Devletler Hukuku, Şerh:Đmam Serahsi, (Çev.M.S.Şimşek-Đ.Sarmış), Ankara 1980.
• Đzgi, Özkan; Uygurların Siyasi ve Kültürel Tarihi (Hukuk Vesikalarına Göre), Ankara 1987.
• Kafesoğlu, Đbrahim; Türk-Đslam Sentezi, Đstanbul 1999.
• Karatepe, Şükrü; Osmanlı Siyasi Kurumları, “Klasik Dönem”, Đstanbul 1989.
• Kardavi, Yusuf el; Đslam Hukuku Teori ve Pratik, (Çev.N.Doğan), Đstanbul 1983.
• Köprülü, M.Fuad ; Osmanlı Đmparatorluğu’nun Kuruluşu, Đstanbul 1981.
• Maverdî, Ebul Hasan; El Ahkam-us Sultaniye, Đslam’da Hilafet ve Devlet Hukuku, (Çev.Ali Şafak), Đstanbul 1976.
• Meray, Seha; Devletler Hukukuna Giriş, Ankara 1968.
• Mevdudî, Ebu-l âla el; Hilafet ve Saltanat, (Çev.A. Genceli), Đstanbul (Tarihsiz).
• Oppenheim, LMF; LLD, Đnternational Law, ATreatise, Vol.I, Peace, 2nd Ed. Longmans, Green and Co, 1912.
• Ortaylı, Đlber; Gelenekten Geleceğe, Đstanbul 2001 (Gelenek).
• _______________; Osmanlı Barışı; (Hazırlayan M. Armağan), Đstanbul 2004.
• Ögel, Bahaeddin; Türkiye’de Devlet Anlayışı, 13. Yüzyıl Sonlarına Kadar, Ankara 1982.
• Özbudun, Ergun; Türk Anayasa Hukuku, Ankara 1986.
• Özel, Ahmet; Đslam Hukuku’nda Milletlerarası Münasebetler ve Ülke Kuramı, Đstanbul 1982.
• Pazarcı, Hüseyin; Uluslararası Hukuk Dersleri, I.Kitap, Ankara 1989.
• Süleyman, Ahmet E.; Đslam’ın Uluslararası Đlişkiler Kuramı, (Çev.F.Koru), Đstanbul 1985
• Sur, Melda ; Uluslararası Hukukun Esasları, Đzmir 2000.
• Şenel, Alaeddin; Siyasal Düşünceler Tarihi, Ankara 1982.
• Uzunçarşılı, Đ.Hakkı; Osmanlı Devleti’nin Saray Teşkilatı, Ankara 1945.
• Üçok,Coşkun/Mumcu, Ahmet/Bozkurt, Gülnihal; Türk Hukuk Tarihi, Ankara 1999.
• Tanör, Bülent; Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri (1789-1980), Đstanbul 1999.
• Teziç, Erdoğan; Anayasa Hukuku, Đstanbul 1986.
• Togan, Z. Velidi; Oğuz Destanı, Reşideddin Oğuznamesi, Tercüme ve Tahlili, Đstanbul 1982. (Oğuz)
• ________________; Umumi Türk Tarihine Giriş, C.I, 3.Bası, Đstanbul 1981 (Umumi). Turnagil, Ahmet R.; Đslamiyet ve Milletler Hukuku, Đstanbul 1977.
• Yusuf Has Hacib; Kutadgu Bilig, (Çev.Reşit R.Arat), Ankara 1985.
• Werner, Ernst; Büyük Bir Devletin Doğuşu:Osmanlılar, C.I, (Çev.O.Esen-Y.Öner) Đstanbul 1986.
• Zeydan, Abdülkerim; Đslam Hukuku’na Giriş (Çev. A.Şafak), Ankara 1976. Makaleler Abadan, Yavuz; “Devletler Umumi Hukuku ve Anayasalar”, SBFD, Z.M.Alsan’a Armağan, C.XI, S.3, s.2.
• Armağan, Servet; “Đslam Harp Hukukunun Genel Prensipleri”, AÜSBF Yay:465, 100. Doğum Yılında Atatürk’e Armağan, C.I, TC. Ziraat bankası Halkla Đlişkiler Md. Kültür Yay:8, BilimDz:2, s.47.
• Bilsel, Cemil; “Türkiye’nin Beynelmilel Hayatı Birinci Kısım:Devletler Umumi Hukuku” Milletlerin Hukuki Hayatı Serisinden Türkiye, Đstanbul (Türkiye).
• Crozat, Charles; “Avrupa’nın Hukuki statüsü”, ĐÜHFM, C.XVI, 1950, S.1-2, s.58 (“Avrupa”).
• Dedeoğlu, Beril; “Avrupa Birliği Bütünleşme Süreci I:Tarihsel Birikimler”, Dünden Bugüne AB-AB’nin Oluşum ve Đşleyişi, Đstanbul 2003.
• Fayda, Mustafa; Türk Diyanet Vakfı Đslam Ansiklopedisi, “Ahidname” maddesi, C.I, s.535-536, Đstanbul 1988.
• Hall, John A; “Batının Yükselişi Üzerine Bir Teori”, Neden Avrupa Tarihi? (Derleyen H. Đslamoğlu), Đletişim Yay, Đstanbul, 1997, s.26-31.
• Kafesoğlu, Đbrahim; “Türkler” maddesi, Đslam Ansiklopedisi, C.XII, s.142-280.
• Korff, Baron Serge A; “Devletlerarası Hukukun Tarihine Giriş”, (Çev.Đ.Lütem), AÜHFD, C.II, 1944, S.1.
• Kütükoğlu, Mübahat; Türk Diyanet Vakfı Đslam Ansiklopedisi “Ahidname” maddesi, C.I, s.537-540, Đstanbul 1988.
• Memiş, Emin; “Uluslararası Andlaşmaları Đmzalama Yetkisi”, Argumentum, Kasım1992, Yıl:3, S.28, s.456-462.
• Turnagil, Ahmet R; “Đslamiyet ve Milletler Hukuku (I)”, ĐÜHFM, C.III, S.1-2, s.62.
• Verdross, Alfred; “Uluslararası Hukukun Temeli”, (Çev. O. ARSAL), ĐÜHFM, C.IV, 1938, S.1-3, s.137-208.