Tutuklamada Oranlılık İlkesi Çerçevesinde 2002 CMUK Tasarısının “Adli Kontrol” Tedbirinin Değerlendirilmesi

Yıl 2003, Cilt: 5 Sayı: 2, 109 - 140, 01.12.2003

Mahmut Koca

Öz

Ceza muhakemesinin görevi, cezai bir uyuşmazlığı kollektif hüküm ile
çözmektir
. Ceza muhakemesi makamları, özellikle ceza yargılaması
makamları, bu görevlerini yapmak için bazı vasıtaların yardımına başvurmak
zorundadırlar. Bu vasıtalardan birisi de koruma tedbiridir
. Ceza muhakemesinin yapılmasını veya muhakeme sonunda verilebilecek mahkumiyet
kararının yerine getirilmesini sağlamak amacıyla başvurulması zorunlu olan
ve her biri bireyin anayasalarda teminat altına alınan temel hak ve
özgürlüklerini sınırlandıran tedbirlere
koruma tedbiri denilmektedir.

Kaynakça

• Adalet Bakanlığı’nca Hazırlanan Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu Tasarısı ve Gerekçesi, Ankara, 2002.
• Bulut, Nihat, “4709 Sayılı Kanunla Yapılan Anayasa Değişikliği Çerçevesinde Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanması Rejiminin Birey Devlet Đlişkisi Açısından Değerlendirilmesi”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C.V, sy.1-4, Erzincan, 2001.
• Centel, Nur, “3842 Sayılı Yasa Hükümleri Karşısında Tutuklama ve Yakalama”, in: Yargı Reformu 2000 Sempozyumu, Đzmir Barosu Yayını, Đzmir, 2000.
• Centel, Nur, “70. Yılında Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu”, in: CMUK Sempozyumu, Đnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Avrupa Đnsan Hakları Mahkemesi Kararları Karşısında 70. Yıldönümünde Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (9 Nisan 1999- Đstanbul), Đstanbul, 1999.
• Centel, Nur, “Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu 2000 Tasarısına Eleştirel Yaklaşım”, Prof. Dr. Mahmut Tevfik Birsel’e Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Yayını, Đzmir, 2001.
• Centel, Nur, “Koruma Tedbirlerinde Gelişmeler”, Hukuk Araştırmaları, Cilt:8, sy.1- 3, 1994.
• Centel, Nur, Ceza Muhakemesi Hukukunda Tutuklama ve Yakalama, Đstanbul, 1992.
• Centel, Nur/Zafer, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, Đstanbul, 2003.
• Cihan, Erol/Yenisey, Feridun, Ceza Muhakemesi Hukuku, 1.Bası, Đstanbul, 1996.
• Dönmezer, Sulhi, “Ceza Muhakemesi Kanunu 1999 Tasarısının Temel Đlkeleri”, in: CMUK Sempozyumu, Đnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Avrupa Đnsan Hakları Mahkemesi Kararları Karşısında 70. Yıldönümünde Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (9 Nisan 1999- Đstanbul) Đstanbul, 1999.
• Dönmezer, Sulhi/Yenisey, Feridun, Karşılaştırmalı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu ve 1999 Tasarısı, Gerekçeler, Đstanbul, 1999.
• Erdem, Mustafa Ruhan, Ceza Muhakemesinde, Organize Suçlulukla Mücadelede Gizli Soruşturma Tedbirleri, Ankara, 2001.
• Erem, Faruk, Diyalektik Açısından Ceza Yargılaması Hukuku, 6.Baskı, Ankara, 1986.
• Gökcen, Ahmet, Ceza Muhakemesi Hukukunda Basit Elkoyma ve Postada Elkoyma (Özellikle Telefonların Gizlice Denetlenmesi), Ankara, 1994.
• Gölcüklü, Feyyaz, Ceza Davasında Şahıs Hürriyeti (Muvakkat Yakalama-Tevkif) (Türk Hukukunda), Ankara, 1958.
• Gölcüklü, Feyyaz/Gözübüyük, Şeref, Avrupa Đnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Avrupa Đnsan Hakları Mahkemesi Đnceleme ve Yargılama Yöntemi, 3. Baskı, Ankara, 2002.
• Hakyemez, Yusuf Şevki, “Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılmasında Ölçülülük Đlkesi”, Prof. Dr. Hayri Domaniç’e 80. Yaş Günü Armağanı, C.II, Đstanbul, 2001.
• Đçel, Kayıhan/Yenisey, Feridun, Karşılaştırmalı ve Uygulamalı Ceza Kanunları, 4. Bası, Đstanbul, 1994.
• KMR (Müller-Sax-Paulus), Kommentar zur Strafprozessordnung, 7.Auflage, Darmstadt, 1980.
• Kunter, Nurullah/Yenisey, Feridun, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 11. Bası, Đstanbul, 2000.
• Mahmutoğlu, Fatih Selami, “Đnsan Hakları Açısından Tutuklama ve Türk Hukuku”, Prof. Dr. Nurullah Kunter’e Armağan, Đstanbul, 1998.
• Nizamoğlu, Meltem, “Tutuklama Tedbirinde Oranlılık Đlkesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Yıl:13, Sayı:2, 2000.
• Oğurlu, Yücel, “Đngiliz ve Türk Đdare Hukuklarında Đdari Faaliyetin Denetlenmesinde Ölçülülük Đlkesinin Rolü Hakkında Bir Değerlendirme”, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. IV, sy. 1-2, Erzincan, 2000.
• Oğurlu, Yücel, Karşılaştırmalı Đdare Hukukunda Ölçülülük Đlkesi, Ankara, 2002.
• Özbek, Veli Özer, Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbiri Olarak Arama, Ankara, 1999.
• Özbudun, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, 4.Baskı, Ankara, 1995.
• Öztürk, Bahri, “Şüpheli ve Sanık Hakları, Özellikle Savunma Hakkı”, in: Yargı Reformu 2000 Sempozyumu, Đzmir Barosu Yayını, Đzmir, 2000.
• Öztürk, Bahri, “Tutuklama Sebepleri”, Manisa Barosu Dergisi, yıl: 7, sy. 24, Ocak 1988.
• Öztürk, Bahri/Özbek, Veli Özer/Erdem, Mustafa R., Öztürk Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, 6. Baskı, Ankara, 2001.
• Roxin, Claus, Strafverfahrensrecht, 20. Auflage, München, 1987.
• Sokullu-Akıncı, Füsun, Polis Toplumsal Bir Kurum Olarak Gelişmesi, Polis AltKültürü ve Đnsan Hakları, Đstanbul, 1990.
• Sungurtekin Özkan, Meral, “Đcra Hukukunda Oranlılık Đlkesi”, Prof. Dr. Turhan Tufan Yüce’ye Armağan, Đzmir, 2001.
• Tezcan, Durmuş, Türk Hukukunda Haksız Yakalama ve Tutuklama (Önleyici ve Giderici Tedbirler), Ankara, 1989.
• Toroslu, Nevzat, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara, 1999.
• Tosun, Öztekin, Türk Suç Muhakemesi Hukuku Dersleri, C:I, Genel Kısım, 4.Bası, Đstanbul, 1984.
• Tunç, Mehmet, “Adli Denetim, Tutuklamayı Önleyici ve Giderici Tedbirler”, Adalet Dergisi, Yıl: 92, sy.6, Ocak 2001.
• Verhaeltnismaessigkeit, http://jura.netian.com/homepage1/d-gg/verhaeltnis.htm. (31.03.2003).
• Yenisey, Feridun, Uygulanan ve Olması Gereken Ceza Muhakemesi Hukuku Hazırlık Soruşturması ve Polis, 3. Baskı, Đstanbul, 1993.
• Yurtcan, Erdener, Ceza Yargılaması Hukuku, 6. Baskı, Đstanbul, 1996.
• Yurtcan, Erdener, CMUK Ceza Yargılaması Hukuku 1992 Değişiklikleri, Đstanbul, 1993.