Tek Oy Farkıyla Çıkabilen Olmayacak Bir İçtihadı Birleştirme Kararı

Yıl 2014, Cilt 16 Özel Sayı, 509 - 514, 01.07.2014

Bilge Umar

Öz

Yargıtayımızın tarihinde, çıkmamış olması gereken kararların, hatta
içtihadı birleştirme kararlarının her nasılsa çıkabilmiş bulunduğunun örnekleri çoktur. Bu gibi örneklerin başında, öğreti yapıtlarında oybirliğiyle eleştirilen, 25.4.1945 günlü, E. 21 K. 9 sayılı İçtBK gelir (RG 28.7.1945, No.
6069). Bu İçtBK, görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi hâlinde,
uyuşmazlığın esası hakkında henüz karar verilmediği ve dâvacının davayı
görevli/yetkili mahkemeye taşıyıp orada esası hükme bağlatmak hakkı
bulunduğu halde, sanki onun haksızlığı şimdiden tesbit edilmiş gibi,
yargılama harç ve giderlerinin (vekâlet ücreti dâhil) ona yükletilmesi
gerektiği yolundaydı ve bu çözümü reddeden HMK m. 331 f. II yürürlüğe
girinceye kadar, yâni yarım yüzyılı aşkın zaman boyunca, uygulandı.
Yargıtayın, HMK yürürlüğe girinceye kadar, yerleşmiş içtihadıyla kabul
ettiği “Kısmî dâva açan kişi alacağının geri kalanını ayrıca talep hakkını
saklı tuttuğu açıklamasında bulunmamışsa o geri kalan bölümden feragat
etmiş sayılır” içeriğindeki çok haksız ve dayanaksız, ancak mahkemelerin
üzerindeki ezici iş yükünü bir miktar hafifletmeye yarayabilecek çözümü
benimsemiş içtihadı dahi yeni HMK m. 109 f.III ile tarihe gömülünceye
kadar, nice hak kaybına yol açarak, uygulandı.