Hizmet Tespit Davasının Sosyal Güvenlik Kurumuna İhbarı

Yıl 2014, Cilt 16 Özel Sayı, 631 - 652, 01.07.2014

Doç. Dr. Murat Atalı

Öz

6552 sayılı Kanunun
64 üncü maddesinin 5521 sayılı İş Mahkemeleri
Kanununun 7 nci maddesinde yaptığı değişikliklerden birisi de, bu maddeye
ilave edilen son (dördüncü) fıkra hükmüdür. Söz konusu fıkra hükmü
şöyledir: “Hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık
sürelerinin tespiti talebi ile işveren aleyhine açılan davalarda, dava Kuruma
resen ihbar edilir. İhbar üzerine davaya davalı yanında ferî müdahil olarak
katılan Kurum, yanında katıldığı taraf başvurmasa dahi kanun yoluna
başvurabilir. Kurum, yargılama sonucu verilecek kararı kesinleştikten sonra
uygulamakla yükümlüdür.”

. Bu ilavenin yapılmasına ilişkin (64 üncü)
maddenin
gerekçesi ise şöyledir: “… Diğer taraftan hizmet akti nedeniyle
zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talebi ile sigortalılar tarafından
işveren aleyhine açılan davalarda dava Sosyal Güvenlik Kurumuna re’sen
ihbar edilerek Kurumun bu davalarda artık taraf olmaktan çıkarılması,
ihbar üzerine davaya davalı yanında fer’i müdahil olarak katılması, davalı
taraf başvurmasa dahi kanun yollarına başvurabilmesi, yargılama sonucu verilen kararı kesinleştikten sonra uygulamakla yükümlü kılınması hedeflenmiştir. / Kurum bu davada taraf olmayıp fer’i müdahil olacağı için dava
sonucu verilen kararda Kurum aleyhine yargılama giderlerine hükmolunamayacağı gibi, Kurum lehine de yargılama giderlerine hükmolunamayacaktır.”
Bu düzenlemeyle birlikte, Türk medenî usul hukukunun birbiriyle
yakından bağlantılı iki müessesesi olan “davanın ihbarı” (HMK. m. 61-64)
ve “fer’i müdahale” (HMK. m. 66-69, 328), uygulamada iş hukuku ile ilgili
sıkça karşılaşılan bir dava türü olan ve yerleşmiş adıyla “hizmet tespit
davası” olarak anılan dava bağlamında özel bir görünüme kavuşturulmuş
bulunmaktadır. Söz konusu düzenlemenin, ilgili iki müesseseye, hizmet
tespit davası bağlamında kazandırdığı bu yeni görünüm karşısında, konunun
teorik ve pratik açıdan değerlendirilmesinin uygun olacağı kanısındayım.
Öte yandan, böyle bir incelemenin, fer’i müdahaleyi doçentlik tezi olarak
yazmış ve yayınlamış

olan saygıdeğer Hocam Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez
için çıkarılacak olan bir armağanda, kendisi de davanın ihbarı konusunu
doçentlik tezi olarak işlemiş

birisinin yazısı olarak yer almasının anlamlı
olduğunu düşünmekteyim.

Kaynakça

• Akyol Aslan, Leyla; Medenî Usul Hukukunda Davadan Feragat, Ankara 2011.
• Alangoya, Yavuz; Medeni Usul Hukukunda Dâva Ortaklığı (Tarafların Taaddüdü), İstanbul 1965, (Tıpkı Basım 1999).
• Alangoya, Yavuz/Yıldırım, Kâmil M./Deren-Yıldırım, Nevhis; Medenî usul Hukuku Esasları, 7. Bası, İstanbul 2009.
• Atalı, Murat; Medenî Usûl Hukukunda Davanın İhbarı, Ankara 2007.
• Aydın, Ufuk; Sosyal Sigortalarda Sigortalılık Niteliğinin Kazanılması ve Yitirilmesi, TÜHİS 2/2000, s. 32 vd.
• Budak, Ali Cem; Medeni Usul Hukukunda Üçüncü Kişilerin Haklarının Korunması, İstanbul 2000.
• Bulut, Mehmet; Türk Hukuk Sisteminde Hizmet Sözleşmesi Gereği Açılan Hizmet Tespit Davaları, TBB Dergisi, 2011/97, s. 94 vd.
• Duman, Barış; 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa Göre Hizmetlerin Tespiti, Ankara 2002.
• Eren, Fikret; Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 16. Baskı, Ankara 2014.
• Ermenek, İbrahim; Medenî Usul Hukukunda Davayı Kabul, Ankara 2009.
• Güzel, Ali/Okur, Ali Rıza/Caniklioğlu, Nurşen; Sosyal Güvenlik Hukuku, 14. Bası, İstanbul 2012.
• Karslı, Abdurrahim; Medeni Muhakeme Hukuku, 3. Baskı, İstanbul 2012.
• Karslı, Abdurrahim; Usul Hukuku Açısından Rücû Davaları, İstanbul 1994.
• Kuru, Baki; Tesbit Dâvaları, Ankara 1963.
• Kuru, Baki/Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder; Medenî Usul Hukuku, 25. Bası, Ankara 2014.
• Kuru, Baki/Budak, Ali Cem; Tespit Davaları, B. 2, İstanbul 2010.
• Önen, Ergun; Medenî Yargılama Hukukunda Sulh, Ankara 1972.
• Özekes, Muhammet; Medeni Usul Hukuku Bakımından Hizmet Tespit ve İşçilik Haklarına İlişkin Davaların Birlikte Açılması, Legal İSGHD, 2004/4, s. 1389 vd.
• Pekcanıtez, Hakan; Medenî Usûl Hukukunda Fer’i Müdahale, Ankara 1992. Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet; Medenî Usûl Hukuku, 14. Bası, Ankara 2013.
• Postacıoğlu, İlhan E.; Medeni Usul Hukuku Dersleri, 6. Bası, İstanbul 1975. Saraç, Coşkun; Sigortalı Hizmetlerin Hükmen Tespiti, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Ankara 2010.
• Sözer, Ali Nazım; Türk Sosyal Sigortalar Hukuku, İstanbul 2013.
• Tanrıver, Süha; İlâmlı İcra takibinin Dayanakları ve İcranın İadesi, Ankara 1996.
• Tuncay, Can/Ekmekçi, Ömer; Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, 16. Bası, İstanbul 2013.
• Ulukapı, Ömer; Medeni Usul Hukukunda Dava Arkadaşlığı, Konya 1991.
• Umar, Bilge; Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Bası, Ankara 2014.
• Uşan, Fatih; Türk Sosyal Güvenlik Hukukunun Temel Esasları, 2. Bası, Ankara 2009.
• Üstündağ, Saim; Medeni Yargılama Hukuku, C. I-II, 7. Bası, İstanbul 2000.