Kamu İcra Hukuku’nda Menfaat Dengesi

Yıl 2014, Cilt 16 Özel Sayı, 4671 - 4735, 01.07.2014

Burcu Demirbaş Aksüt

Öz

Vergilendirme süreci tarh, tebliğ, tahakkuk ve tahsil aşamalarından
oluşmaktadır. Vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesiyle taraflar arasında
ortaya çıkan vergi borcu ilişkisi tarh, tebliğ ve tahakkuk eden verginin ödenmesiyle ortadan kalkmaktadır. Vergi borcunun en doğal sona erme şekli
ödemedir ve ödeme ile bir ölçüde de olsa kişinin kendiliğinden yükümlülüğünü yerine getirmesi söz konusu olmaktadır. Vergi ödevlisinin kendi iradesiyle ödeme yapmayarak, kendiliğinden yükümlülüğünü yerine getirmemesi
durumunda ise vergi zorla alınmaktadır. Vergilendirmenin son bulduğu tahsil aşamasının yükümlünün kendi iradesiyle gerçekleşmemesi halinde idare,
kendi alacağını kamu icra hukuku hükümlerine göre tahsil yetkisine sahiptir.
Bu anlamda 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında
Kanun1
, kural olarak, kamu hukukundan doğan alacakların tahsiline ilişkin
özel bir kanundur. Kamu alacaklarının genel icra hukukundan ayrı bir
kanunla düzenlenmesi kamu alacağının niteliğinden kaynaklanmaktadır.

Kaynakça

• Akdoğan, Abdurrahman; Vergi Hukuku Ve Türk Vergi Sistemi, 12. Baskı, (Gazi Kitabevi), Ankara 2014.
• Akkan, Mine; “Hacze İştirak Kapsamında Anonim Şirket Temsilcilerinin Kamu Alacaklarından Sorumluluğu ve Sıra Cetveline Karşı Korunması”, (Legal Medenî Usûl ve İcra İflâs Hukuku Dergisi, S. 11, 2008/4, s. 647-676).
• Alpaslan, Mustafa; Vergi Borcundan Dolayı E-Haciz Uygulanması ve Banka Sistemi ile İlgili Sorunlar, http://www.ekonomik-cozum.com.tr/ yazarlar/item/3182, erişim tarihi: 16.12.2013.
• Ansay, Sabri Şakir; Hukuk İcra ve İflas Usulleri, 5. Bası, (İstiklal Matbaası), Ankara 1960.
• Arslaner, Hakan; 6183 Sayılı Kanun Kapsamında Kamu Alacaklarının Haciz Yolu ile Tahsili, (Yetkin Yayınları), Ankara 2010.
• Aslan, Kudret; “Hacizde Sıra (Tertip)”, (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 54, S. 2, 2005, s. 269-318).
• Bayraklı, Hasan Hüseyin; Vergi İcra Hukuku, (Celepler Matbaacılık), Afyon 2012.
• Bilge, Necip; Hukuk Başlangıcı, 28. Bası, (Turhan Kitabevi), Ankara 2010.
• Bozdoğan, Mine Nur; “6183 Sayılı Kanun Açısından Haciz Uygulamasında İstihkak İddiasının İncelenmesi ve Değerlendirilmesi”, (Vergi Sorunları Dergisi, S. 168, Eylül 2002, s. 104-122).
• Candan, Turgut; Açıklamalı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, 3. Baskı, (Mali Akademi Yayınları), Ankara 2013.
• Çağan, Nami; Vergi Hukukunda Süreler, (Sevinç Matbaası), Ankara 1975.
• Çelik, Binnur; Kamu Alacaklarının Takip ve Tahsil Hukuku, 2. Baskı, (Kültür Yayınları), İstanbul 2002.
• Çiftçi, Pınar; “Menfaat Dengesi Çerçevesinde Genel İcra Hukuku ile Kamu İcra Hukukunun Karşılaştırılması”, (Prof. Dr. Burhan Ceyhan’a Armağan, DEÜHFD, C. 12, Y. 2010, İzmir 2012, s. 313-379), (Karşılaştırma).
• Çiftçi, Pınar; İcra Hukukunda Menfaat Dengesi, (Adalet Yayınevi), Ankara 2010.
• Deliduman, Seyithan/Erdem, Murat; “6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a Göre Hacizden Doğan İstihkak İddiaları”, (Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. III, S. 1, Y. 1999, s. 297-305).
• Demirbaş Aksüt, Burcu; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Açısından Vergilendirme Süreci, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2012.
• Dönmez, Recai; Vergi İcra Hukukunda İhtiyati Haciz, (Anadolu Üniversitesi Yayınları), Eskişehir 1998.
• Dursun, Hasan; “İdari İşlemlerin İdare Tarafından Re’sen İcrası”, (TBB Dergisi, S. 72, 2007, s. 247-276) .
• Erdağ, Nevzat; Vergi Borcunuzdan Dolayı E-Haciz, http://www.nevzaterdag.com/vergi-borcunuzdan-dolayi-bankahesaplariniza-e-haciz-gelmisolabilir, erişim tarihi:16.12.2013.
• Gerçek, Adnan; Kamu Alacaklarının Takip ve Tahsil Hukuku, 3. Baskı, (Ekin Basım Yayın Dağıtım), Bursa 2013.
• Gök, Özgecan; “Kamu İcra Hukuku’nda Ödeme Emrine Karşı Dava Açma Süresi Ve Anayasaya Uygunluğu: Bir Anayasa Mahkemesi Kararının Düşündürdükleri”, (Prof. Dr. Burhan Ceyhan’a Armağan, DEÜHFD, C. 12, Y. 2010, İzmir 2012, s. 381-433).
• Gözler, Kemal; Hukukun Temel Kavramları, 8. Baskı, (Ekin Yayınevi), Bursa 2011, (Temel Kavramlar).
• Gözler, Kemal; İdare Hukuku, C. 1, 2. Baskı, (Ekin Yayınevi), Bursa 2009, (İdare).
• Gözübüyük, Şeref; Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları, 26. Bası, (Turhan Kitabevi), Ankara 2007.
• Güriz, Adnan; Hukuk Başlangıcı, 12. Baskı, (Siyasal Kitabevi), Ankara 2009.
• Kaneti, Selim; Vergi Hukuku, 2. Bası, (Filiz Kitabevi), İstanbul 1989.
• Karakoç, Yusuf; “Kamu Alacaklarının Tahsili: Kamu İcra Hukuku”, (Vergi Sorunları Dergisi, S. 153, Haziran 2001, s. 116-135), (Kamu İcra).
• Karakoç, Yusuf; “Kamu İcra Hukukunda İstihkak Davası”, (Prof. Dr. Bilge Umar’a Armağan, DEÜHFD, C. 11, Y. 2009, Basım Yılı: 2010, s. 1621-1656), (İstihkak).
• Karakoç, Yusuf; “Kamu İcra Hukukunda Tasarrufun İptali Davası”, (Prof. Dr. Mualla Öncel’e Armağan, Ankara Üniversitesi Basımevi, C. I, Ankara 2009, s. 375-426), (Tasarruf).
• Karakoç, Yusuf; Genel Vergi Hukuku, 7. Bası, (Yetkin Yayınları), Ankara 2014, (Genel Vergi).
• Karakoç, Yusuf; Kamu Alacaklarının Tahsili Aşamasında Ortaya Çıkan ve Vergi Yargısında Çözümlenen Uyuşmazlıklar, (Yetkin Yayınları), Ankara 2000, (Kamu Alacakları).
• Karakoç, Yusuf; Vergi Yargılaması Hukukunda Süreler, (Yetkin Yayınları), Ankara 2000, (Süreler).
• Karayalçın, Yaşar/Yongalık, Aynur; Hukukda Öğretim-Kaynaklar-Metod, 7. Baskı, (Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü), Ankara 2008.
• Kumrulu, Ahmet G.; “Vergi İcra Hukukuna Kavramsal Bir Yaklaşım”, (Prof. Dr. Akif Erginay’a 65’inci Yaş Armağanı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, Ankara 1981, s. 647-668).
• Kuru, Baki; İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, 2. Baskı, (Adalet Yayınevi), Ankara 2013.
• Mutluer, M. Kâmil/Dayanç, N. Nilay; Vergi Hukuku, 4. Baskı, (Turhan Kitabevi), Ankara 2014.
• Oktar, S. Ateş; Vergi Hukuku, 9. Baskı, (Türkmen Kitabevi), İstanbul 2013. Öncel, Mualla/Kumrulu, Ahmet/Çağan, Nami; Vergi Hukuku, 23. Bası, (Turhan Kitabevi), Ankara 2014.
• Özbalcı, Yılmaz; Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun Yorum ve Açıklamaları, (Oluş Yayıncılık), Ankara 2012.
• Özekes, Muhammet; İcra Hukukunda Temel Haklar ve İlkeler, (Adalet Yayınevi), Ankara 2009, (Temel Haklar).
• Özekes, Muhammet; İcra İflas Hukukunda İhtiyati Haciz, (Seçkin Yayınevi), Ankara 1999), (İhtiyati Haciz).
• Özekes, Muhammet; Temel Hukuk Bilgisi, 4. Bası, (Yetkin Yayınları), Ankara 2013, (Temel Hukuk).
• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Sungurtekin Özkan, Meral/Özekes, Muhammed; İcra ve İflâs Hukuku, 11. Bası, (Yetkin Yayınları), Ankara 2013.
• Pekcanıtez, Hakan; İcra-İflas Hukukunda Şikâyet, (Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları), Ankara 1986.
• Pınar, Burak; “Kamu İcra Hukukunda (Hacizden Doğan) İstihkak Davaları”, (Halûk Konuralp Anısına Armağan, C. 2, Yetkin Yayınları, Ankara 2009, s. 415-462).
• Postacıoğlu, İlhan E.; İcra Hukuku Esasları, (Fakülteler Matbaası), İstanbul 1982.
• Rehbindar, Manfred; “Hukukun Toplumsal Fonksiyonları”, (Çev. Doç. Dr.
• Ülker Gürkan), (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXVIII, S. 1-4, 1971, s. 455-475), (Toplumsal).
• Rehbindar, Manfred; “Menfaatler Takdirinin Prensibleri”, (Çev. Prof. Dr. Turgut Kalpsüz), (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XXVI, S. 3-4, 1969, s. 271-287), (Menfaat).
• Saban, Nihal; Vergi Hukuku, 6. Baskı, (Beta Basım Yayım Dağıtım), İstanbul 2014.
• Şimşek, Edip; Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Kanun Şerhi, 2. Baskı, (Alfa Basım Yayım Dağıtım), İstanbul 1996.
• Taşdelen, Aziz; “Genel İcra Hukuku ile Karşılaştırmalı Kamu İcra Hukukunda İstihkak İddiaları ve Davaları”, (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 53, S. 2, 2004, s. 121-140).
• Taylar, Yıldırım; “Kamu Alacakları İçin Güvence Önlemi Olarak Teminat ve Teminat-İhtiyati Haciz İlişkisinden Kaynaklanan Sorunlar”, (Mali Pusula, Y. 4, S. 48, Aralık 2008, s. 68-87), (Teminat).
• Taylar, Yıldırım; “Vergi Yargılaması Hukukunda İspata İlişkin Genel Esaslar ve Bu Bağlamda Bir Danıştay Kararının Değerlendirilmesi”, (Prof. Dr. Mualla Öncel’e Armağan, Ankara Üniversitesi Basımevi, C. II, Ankara 2009, s. 1189-1222), (İspat).
• Toktaş, Mine; Kamu Alacağının Korunmasında Tasarrufun İptali Davaları Peçeleme ve Muvazaalı İşlemler, (Seçkin Yayınevi), Ankara 2009.
• Umar, Bilge; Hukuk Başlangıcı, (Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları), İzmir 1997.
• Üstündağ, Saim; İcra Hukukunun Esasları, 8. Bası, İstanbul 2004.
• Yaltı, Billur; “Vergi Hukukunda Sorumluluğun Sınırı, Mülkiyet Hakkı: İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa Çerçevesinde AATUHK, 35 ve Mükerrer 35”, (Prof. Dr. Mualla Öncel’e Armağan, Ankara Üniversitesi Basımevi, C. I, Ankara 2009, s. 507-536).
• Yaralı, Levent; Limited Şirketin Kamu Borçlarından Müdürlerin ve Ortakların Sorumluluğu, (Yaklaşım Yayıncılık), Ankara 2010.
• Yıldırım, M. Kamil; “İcra Hukukunun Anayasa ile İlişkisi Ve Ölçülülük İlkesi”, (Hukuk Araştırmaları, C. 4, s. 1-3, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, Ocak-Aralık 1989, s. 98-115).
• Yücel, Yonca; “Hak ve Menfaatler Üzerine Bir İnceleme”, (TBB Dergisi, Y. 2010, http://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2010-91-663, erişim tarihi: 07.12.2013, s. 335-357).