Anayasal Bir Temel Hak Olarak İfade Özgürlüğünün İşçi Açısından İşyerindeki Yansımaları

Yıl 2013, Cilt: 15 Özel Sayı, 609 - 650, 01.07.2013

Sezgi Öktem Songu

Öz

Düşünce özgürlüğü, düşüncelere ve bilgilere ulaşma hakkı, kanaat
özgürlüğü ve ifade özgürlüğü olmak üzere üç temel öğeden oluşmaktadır
.
İnsan haklarının başında gelen ifade özgürlüğü, düşüncenin korunmasını
amaçlamaktadır. Düşünce ise “bir şey, kimse, olay veya sorun hakkında
zihinsel olarak hüküm kurmak, görüş sahibi olmak, vaziyet olmak, değerlendirmede veya mütalaada bulunmak ve bunları dış dünyaya söz, yazı, resim
vb. gibi araçlarla yansıtmak” şeklinde tanımlanabilecektir. Düşünce insanın
iç dünyasıyla ilgilidir, açıklanmadığı sürece başkaları tarafından bilinemez.
Bu nedenle, özgür düşünmenin anlam ifade edebilmesi için bireyin düşüncesini açıklama özgürlüğüne sahip olması gerekmektedir.

Kaynakça

• Aktan, C. C.: Organizasyonlarda Yanlış Uygulamalara Karşı Bir Sivil Erdem, Ahlaki Tepki ve Vicdani Ret Davranışı: Whistleblowing, MERCEK, Ekim 2006.
• Aktay, N./Arıcı, K./Senyen Kaplan, E. T.: İş Hukuku, Yenilenmiş 5.Baskı, Ankara, 2012, s.199.
• Arslan Ertürk, A.: Türk İş Hukukunda İşçinin Sadakat Borcu, İstanbul, 2010.
• Aydın, U.: İş Hukuku Açısından İşçinin Bilgi Uçurması (Whistleblowing), Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Y. 2, S. 2.
• Aydınlı, İ.: İşçinin Kişiliğinin Korunmasına Yönelik Düzenlemeler ve Borçlar Kanunu Tasarısının Konuyla İlgili Maddelerinin
• Değerlendirilmesi, TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, C. 19, Kasım 2005, S. 69.
• Baysal, U.: İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Geçerli Sebeple İş Sözleşmesinin Feshi, Ankara, 2011.
• Beaud, O.: Les obligations imposées aux personnes privées par les droits fondamentaux. Un regard français sur la conception allemande, www.juspoliticum.com/Les-obligations-imposees-aux.html.
• Bıçak, V.: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında İfade Özgürlüğü, İzmir Barosu Dergisi, Y. 67, S. 1.
• Bıçak, V.: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında İfade Özgürlüğü, Ankara, 2002.
• Birtek, F.: İfade Özgürlüğü ve Türk Ceza Kanunu’nun 301. Maddesinin Bu Kavram Işığında Değerlendirilmesi, İstanbul Barosu Dergisi, Y. 2007, C. 81, S. 2.
• Bowers, Q. C./Lewis, J.: Employement Law and Human Rights, England, 2001.
• Bowers, Q. C, J./Fodder, M./Lewis, J./Mitchell, J.: Whistleblowing: Law and Practice, Oxford, 2012.
• Çenberci, M.: İş Kanunu Şerhi, 5.Baskı, Ankara, 1984.
• Demir, F./Demir, G.: İşçinin Sadakat Borcu ve Uygulaması, KAMU-İŞ, C. 11, S. 1, 2009.
• Engin, E. M.: İşgücünün Temsili ve İşyerinde Sosyal Diyalog, İstanbul, 2012.
• Ertürk, Ş.: İş İlişkisinde Temel Haklar, Ankara, 2002.
• Eyrenci, Ö.: İşe Girişte Personel Seçimi ile İlgili Hukuki Sorunlar, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi 15.Yıl Armağanı, İstanbul, 1991.
• Gemalmaz, M. S./Gemalmaz, H. B.: Ulusalüstü İnsan Hakları Standartları Işığında Türkiye’de Bilgi Edinme Düşünce-İfade ve İletişim Mevzuatı, İstanbul.
• Gören, Z.: Temel Hak Teorisi, Ankara, 1995.
• Kaboğlu, İ. Ö.: Hukukun Genel İlkeleri ve Anayasa Yargısı (Özgürlükler Hukuku Açısından Bir Yaklaşım), Anayasa Yargısı Dergisi, C. 8, Y. 1991.
• Kılıçarslan-İsfen, S.: Alman Hukuku Işığında, Fikir Beyan Etme ve Yayma Temel Hakkının Kişilik Haklarına Saldırıdan Dolayı Açılan Hukuk Davalarında Gözetilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. I, S. 1, Y. 2011.
• Kocasakal, Ü./Aksoy, E. E./Memiş, P.: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında İfade Özgürlüğü, http://www.tchd.org.tr/ MenuContent.aspx?id=127
• Laporte, P. O.: La charte des droits et libertés de la personne et son application dans la sphère contractuelle, Revue Juridique Thémis, 2006, 40, s.301, http://www.editionsthemis.com/uploaded/revue/article/rjtvol40num2/ laporte.pdf. Mercan, N./Altınay, A./Aksanyar, Y.: Whistleblowing (Bilgi İfşası, İhbar) ve Yolsuzlukla Mücadelede İç Denetimin Değişen ve Gelişen Rolü, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, C. 4, S. 2, Y. 2012, s. 167
• Narmanlıoğlu, Ü.: İş Hukuku Ferdi İş İlişkileri I, Yeni Mevzuata Göre Gözden Geçirilmiş 4.Baskı, İstanbul, 2012.
• Okur, Z.: İş Hukukunda İşçinin Düşünceyi Açıklama Özgürlüğü, Kamu-İş, C. 8, S. 4/2006.
• Özbey, Ö.: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında İfade Özgürlüğü Kısıtlamaları, TBB Dergisi, 2013 (106).
• Özkaraca, E.: 6356 Sayılı Kanunda Sendikal Güvenceler, ÇALIŞMA ve TOPLUM, 2013/3, S. 38.
• Poroy, M. A.: Yatay İlişkilerde Pozitif Yükümlülük İnsan Haklarının Yatay İlişkilerde Geçerliliği, İstanbul Barosu Dergisi, C. 80, S. 3, Y. 2006.
• Sağlam, F.: Toplu İş Sözleşmesinde Tefrik Şartı, İHU, SenK. 21 (No.1).
• Savaş, B. F.: İş Hukukunda “Siber Gözetim”, ÇALIŞMA VE TOPLUM, 2009/3.
• Seçkin, A. R.: Hukuk Kurallarını Uygulamada Hukuk ve Ticaret Mahkemelerinin Anayasaya Dayanan Kural Belirleme Yetkileri ve Geçerli Olmayan Tüzük Gibi İdari Düzenleyici İşlemler Yerine Daha Üstün Olan Kuralı Uygulama Ödevleri, İmran Öktem’e Armağan, Ankara, 1970.
• Sevimli, A. K.: İşçinin Özel Yaşamına Müdahalenin Sınırları, İstanbul, 2006.
• Soyer, M. P.: Genel İş Koşulları, İstanbul, 1987.
• Soyer, M. P.: İşinin Değiştirilmesi Karşısında İşçinin Durumu Gazetecilerle Tesbit Ettirmesinin Fesih İçin Haklı Sebeb Teşkil Etmesi, İHU 17 (No.18).
• Süzek, S.: İş Akdinin Fesih Hakkının Kötüye Kullanılması, İş Güvencesi Konusunda Karşılaştırılmalı Bir İnceleme, Ankara, 1976.
• Süzek, S.: İş Hukuku, Yenilenmiş 8.Baskı, İstanbul, 2012, s.59. Şahlanan, F.: Sendikaların İşleyişinin Demokratik ilkelere Uygunluğu, İstanbul, 1980.
• Tanju, E.: AİHM Kararları Işığında İfade ve Basın Özgürlüğü, Ankara, 2012.
• Tanör, B./Yüzbaşıoğlu, N.: 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, 2.Baskı, İstanbul, 2001.
• Telli, K.: Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında İfade Özgürlüğü ve Türkiye, Yayınlanmamış Yüksek lisans Tezi, Ankara, 2006.
• Tezcan, D.: Avrupa’da Düşünce Özgürlüğü, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 10.Maddesine İlişkin İçtihat, İzmir, 2002.
• Ulucan, D.: İşyerinin Kapanması ile Grevin Uygulanamaması, İHU TSGLK 17 (No.2). Ulucan, D.: Toplu İş Sözleşmesi Özerkliği ve Hukuki Niteliği, İstanbul, 1981.
• Waquet, P.: L’Entreprise et Les Libertés du Salarié, Paris, 2003. Yılmaz, A.: İşçinin İşvereni Eleştirme Hakkı ve Sınırları, http://www.alomaliye.com/2011/alper_yilmaz_iscinin_isvereni_elestirm e.htm.