CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA SORUŞTURMANIN ETKİNLİĞİ İLKESİ VE TAKİPSİZLİK KARARLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2013, Cilt: 15 Özel Sayı, 1393 - 1464, 01.07.2013

Sesim Soyer Güleç

Öz

01.06.2005 tarihinde yürürlüğe giren yeni ceza mevzuatı sonrası, ceza
adalet sisteminin etkinliğini artırmak amacıyla, Adalet Bakanlığı Ceza İşleri
Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen ve Adalet Bakanlığı, Türkiye Adalet
Akademisi, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve Türkiye Barolar
Birliği’nin ortak olduğu “Türk Ceza Adalet Sisteminin Geliştirilmesi
Projesi”
, Avrupa Birliği tarafından IPA (Katılım Öncesi Mali Yardım
Aracı) 2009 yılı Planlaması kapsamında finanse edilerek, 12.03.2012’de
yürürlüğe girmiş, 26.09.2012’de ise resmen başlatılmıştır. Bu projenin genel
hedefi, Avrupa standartları ile uyumlu olarak Türk ceza adaleti sisteminin
etkinliğinin geliştirilmesini temin etmek ve insan haklarının etkili bir şekilde
uygulanmasını sağlamaktır.

Kaynakça

• Ambos Kai, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Yargılama Hakları- Silahların Eşitliği, Çelişmeli Önsoruşturma ve AİHS m. 6”, in: Adil Yargılanma ve Ceza Hukuku, Karşılaştırmalı Güncel Ceza Hukuku Serisi, Ankara 2004 (Çev. Yener Ünver), s. 48 vd.
• Aydın, Murat, “İddianamenin Unsurları ve İadesi”, HPD, S. 6, Mayıs 2006, s. 177 vd.
• Bachmann Gregor, „Einheitlicher Rechtsschutz im Ermittlungsverfahren”, NJW 1999, Heft 33, 2414.
• Bayraktar, Köksal, “Bir Adli Organ Olarak Savcılık”, Sempozyum, TBB Yayınları: 110, İHAUM Dizisi: 6, Ankara, Ekim 2006, s. 341 vd.
• Boşgelmez, Aydın, “Adil Yargılanma Hakkı ve Silahların Eşitliği Bağlamında Ülkemizde Adlî Bir Organ Olarak Savcılık”, Sempozyum, TBB Yayınları: 110, TBB-İHUM Dizisi: 6, Ankara, Ekim 2006, s. 219 vd.
• Bouzat, Pierre, “Ceza Muhakemesinde Kanıtların Toplanmasında Doğruluk Kuralları”, (Çev. Hasan Bıyıklı), YD, 1977, C. 3, S. 1, s. 87 vd.
• Brause, Hans Peter, “Faires Verfahren und Effektivität im Strafprozeß”, NJW 1992, Heft 45, 2865.
• Burghardt, Boris, “Der Rechtsschutz gegen Zwangsmittel im Ermittlungsverfahren”, JuS 2010, Heft 7, 605.
• Cengiz, Serkan/Demirağ Fahrettin/Ergül Teoman/McBride Jeremy/Tezcan
• Durmuş, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Ceza Yargılaması Kurum ve Kavramları, Ankara 2008.
• Centel Nur, Adil Yargılanma Hakkı ve Savcının Tarafsızlığı, Özek Armağanı, 2004, s. 208 vd.
• Centel, Nur, “Adil Yargılanma Hakkı ve Silahların Eşitliği Bağlamında Savcılık ve Savunma” (Tebliğ), Bir Adlî Organ Olarak Savcılık Sempozyumu, TBB Yayını (No:110), Ankara 2006, s. 189 vd.
• Centel, Nur/Zafer, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, 3. Baskı, Aralık 2005.
• Çınar, Ali Rıza, “Bir Adli Organ Olarak Savcılık”, Sempozyum, TBB Yayınları: 110, İHAUM Dizisi: 6, Ankara, Ekim 2006, s. 311 vd (Çınar, TBB Yayınları).
• Çınar, Ali Rıza, Türkiye Başsavcılığı Neden Kurulmalı? Global Hukuk Eğitimi Programları Direktörlüğü Yayın No: 4, Adil Yargılanma Hakkı, İstanbul 2004, s. 73-82.
• Demirbaş, Timur, Türk Ceza Hukukunda İşkence Suçu, DEÜ Hukuk Fakültesi Döner Sermaye İşletmesi Yayınları No: 23, Ankara 1992.
• Demirbaş, Timur, Soruşturma Evresinde Şüphelinin İfadesinin Alınması, 2. Baskı, Ankara 2011.
• Eisenberg, StPO, Erster Teil, Beweisgrundsätze, Beweisantrag, Beweisverbote, 7. Auflage 2011, Rn. 116-118.
• Eryılmaz, Bedri, “Yeni Ceza Muhakemesi Kanununun Savcı Modeli ve Bu Modelin Diğer Avrupa Konseyi Üyesi Ülkelerle Karşılaştırılması”, in: 3. Yılında Yeni Ceza Adaleti Sistemi, (Editör: Prof. Dr. Bahri Öztürk) Ankara 2009, s. 409 vd.
• Fendoğlu Hasan, “Adlî Kolluk Üzerine”, YD, Temmuz 1997, s. 230 vd. Feyzioğlu, Metin, “5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu Hakkında Bazı Tespit ve Değerlendirmeler”, TBBD, S. 62, Ocak-Şubat 2006, s. 27-61.
• Feyzioğlu, Metin, “Ceza Muhakemesi Kanununa Göre İddianamenin Hazırlanmasına ve Kabulüne İlişkin Bazı Düşünceler”, CHD, Eylül 2006, S. 1, s. 35-40.
• Gedik Doğan, “Ceza Muhakemesi Kanunu 171. Madde Bağlamında Cumhuriyet Savcısının Kamu Davası Açmada Takdir Yetkisi”, http://www.turkhukuksitesi.com/makale_837.htm, s. 1, (E.T: 15.05.2013)-İBD, C. 82, S. 2,Y. 2008, s. 715-738. Gorf, in: BeckOK 170 (Hrsg. Graf), Edition: 16, 2013.
• Gökçe Teoman, “Karşılaştırmalı Hukukta Savcılık”, AD, Y. 94, S. 13, Ekim 2002, s. 70-84.
• Gölcüklü Feyyaz/Gözübüyük Şeref, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Ankara 1998.
• Griesbaum, StPO 163, in: Karlsruher Kommentar zur StPO, 6. Auflage, Rn. 1.
• Gubitz, “der Anwalt als Strafverteidiger im Zwischenverfahren”, JA 2007, 369.
• Gülşen, Recep, “Ceza Muhakemesi Hukuku Açısından Mağdurun Hakları”, 3. Yılında Yeni Ceza Adaleti Sistemi, (Editör: Prof. Dr. Bahri Öztürk) Ankara 2009, s. 683-696.
• Güzeloğlu Turhan, “AİHM Kararlarının Ceza Yargılaması Yasasına Yansımaları”, http://www.siyasaliletisim.org/pdf/aihmkararlari.pdf, s. 5- 8 (E. T: 20.05.2013).
• Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun 18.10.2011 Tarihli ve Soruşturma Usul ve Esasları Konulu Genelgesi (No: 10), www.hsyk.gov.tr/Mevzuat/Genelgeler/GENELGELER/10.pdf (E.T: 15.05.2013).
• Haller, Klaus/Conzen Klaus, Das Strafverfahren, Müller Verlag, Heidelberg 1995.
• Harris D. J./O’Boyle M./Wabrick C., Law of the European Convention of Human Rights, London, Dublin, Edinburgh 1995.
• İçel, Kayıhan, “Savcılar İçin Etik ve Davranış Biçimlerine İlişkin Avrupa Esasları “Budapeşte İlkeleri” Işığında Savcıyı Ret Sorunu”, İstanbul
• Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Y.7, S. 14, 2008, s. 25 vd.
• Kanadoğlu, Sabih, “Bir Adli Organ Olarak Savcılık”, Sempozyum, TBB Yayınları: 110, İHAUM Dizisi: 6, Ankara, Ekim 2006, s. 115 vd.
• Kanbur, M. Nihat, “Alman ve Türk Ceza Muhakemesi Hukukunda Cumhuriyet Savcısının Tarafsızlığı ve Reddi Sorunu”, CHD, Y. 7, S. 19, Ağustos 2012, s. 38 vd.
• Kara, Eyüp, “Lekelenmeme Hakkı”, AD, Y. 2012, S. 13, http://www.yayin.adalet.gov.tr/adalet_dergisi/sayi43/8eyup.pdf, s. 188 vd.
• Katoğlu, Tuğrul, “Mağdurun Korunması ve Mağdur Hakları”, in: 3. Yılında Yeni Ceza Adaleti Sistemi, (Editör: Prof. Dr. Bahri Öztürk) Ankara 2009, s. 697-702.
• Keyman, Selahaddin, Ceza Muhakemesinde Savcılık, Ankara 1970. Koca Mahmut/Üzülmez İlhan, “Ceza Muhakemesi Hukukunda Mağdurun Korunması ve Mağdura Tanınan Haklar”, HPD, S. 7, Temmuz 2006, s. 141 vd.
• Kunter Nurullah/Yenisey Feridun/Nuhoğlu Ayşe, Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Yeni Ceza Muhakemesi Hukuku, İstanbul 2010.
• Kuru, Baki, Hâkim ve Savcıların Bağımsızlığı ve Teminatı, AÜHFY, Ankara 1966.
• Laser, Andrea, “Das Rechtsschutzsystem gegen strafprozessuale Zwangsmaßnahmen”, NStZ 2001, Heft 3, 120.
• Meraklı, Serkan, Cumhuriyet Savcısının Kamu Davası Açmada Takdir Yetkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, D.E.Ü Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir 2011.
• Meyer-Ladewig, Jens, Europaeische Menschenrechtskonvention, 3. Auflage, 2011.
• Ok, Nuri, “Bir Adli Organ Olarak Savcılık”, Sempozyum, TBB Yayınları: 110, İHAUM Dizisi: 6, Ankara, Ekim 2006, s. 167 vd.
• Önok, R. Murat, Uluslararası Boyutuyla İşkence Suçu, Ankara 2006.
• Özbek Veli Özer/Kanbur Nihat/Doğan Koray/Bacaksız Pınar/Tepe İlker, Ceza Muhakemesi Hukuku, 3. Baskı, Ankara, Eylül 2012 (Özbek ve diğerleri).
• Özbek Veli Özer/Kanbur Nihat/Doğan Koray/Bacaksız Pınar/Tepe İlker, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Eylül 2012 (Özbek ve diğerleri, Özel Hükümler).
• Özbek, Veli Özer, “Ceza Adaletinin Sağlanmasında Temel Etik İlkeler”, CHD, Y. 6, S. 15, Nisan 2011, s. 7-18 (Özbek, Ceza Adaleti).
• Özbek, Veli Özer, Ceza Hukukunda Suçtan Doğan Mağduriyetin Giderilmesi, Ankara 1999.
• Özen, Mustafa, “Kamu Davası Açma Konusunda Benimsenen İlkeler, Cumhuriyet Savcısının Takdir Yetkisi ve İddianamenin İadesi”, ABD, Y. 67, S. 3, Yaz 2009, s. 17-28.
• Öztürk Bahri, “Bir Adli Organ Olarak Savcılık”, Sempozyum, TBB Yayınları: 110, İHAUM Dizisi: 6, Ankara, Ekim 2006, s. 150 vd (Öztürk, TBB Yayınları).
• Öztürk Bahri/Erdem M. Ruhan/Sırma Özge/Saygılar Yasemin/Alan Esra/Erden Efser, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Ekim 2012 (Öztürk ve diğerleri).
• Öztürk, Bahri, “Türkiye’nin Yeni Savcı Modeli ve Adil Yargılama”, in: Alman-Türk Karşılaştırmalı Ceza Hukuku (Yayına Hazırlayanlar: Hilgendorf Eric/Ünver Yener), C. III, İstanbul 2010, s. 819 vd. Öztürk, Bahri, Ceza Muhakemesi Hukukunda Kovuşturma Mecburiyeti (Hazırlık Soruşturması), Ankara 1991.
• Palwik, Michael, “Der disqualifizierte Staatsanwalt”, NStZ 1995, Heft 7, 309.
• Peters, Anna, “Adil Yargılanma (m. 6, f. 1 ve 2)”, in: Adil Yargılanma ve Ceza Hukuku, Karşılaştırmalı Güncel Ceza Hukuku Serisi, Ankara 2004, (Çev. Mahmut Koca), s. 123 vd.
• Pfeiffer, Strafprozessordnung, 5. Auflage, 2005.
• Schaedler, in: Karlsruher Kommentar zur StPO, 6. Auflage, 2008.
• Schröder/Yenisey/Peukert, Ceza Muhakemesinde “Fair trial” İlkesi, İstanbul 1999.
• Selçuk, Sami, “Kanıtların Toplanmasında Yasallık, Dürüstlük ve Total Ceza Adaleti”, YD, Ocak 1987, C. 3, S. 3, s. 51.
• Senge, in: Karlsruher Kommentar zur StPO, 6. Auflage, 2008, Rn. 1-9. Sokullu-Akıncı, Füsun, Polis, Toplumsal Bir Kurum Olarak Gelişmesi, Polis Alt Kültürü ve İnsan Hakları, İstanbul 1990.
• Soyer-Güleç, Sesim, “Ceza Muhakemesi Kanununda Muhakemenin Hızlandırılması Amacıyla Getirilen Bazı Yenilikler”, in: Dünyada ve Türkiye’de Ceza Hukuku Reformları Kongresi, 26 Mayıs-4 Haziran 2010, C. II, Volume II, Editör: Prof. Dr. Adem Sözüer, İstanbul Ocak 2013, s. 2215 vd.
• Soyer-Güleç, Sesim, “Tutuklamaya İlişkin Temel Sorunlar ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Güncel Kararları Çerçevesinde Adli Kontrol Konusunda Bazı Tespit ve Değerlendirmeler”, TBBD, Ocak-Şubat 2012, Y. 24, S. 98, s. 25 vd.
• Şahin, Cumhur, Ceza Muhakemesi Hukuku I, 3. Baskı, Ankara 2012.
• Şahinkaya, Yalçın, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Türk Hukukunda Suçsuzluk Karinesi, Ankara 2008.
• Tezcan Durmuş /Erdem M. Ruhan/Sancakdar Oğuz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu, Ankara 2004.
• Tezcan Durmuş /Erdem M. Ruhan/Sancakdar Oğuz/Önok R. Murat, İnsan Hakları El Kitabı, Ankara 2011.
• Tezcan, Durmuş /Erdem M. Ruhan/ Önok R. Murat, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Ankara, Temmuz 2012.
• Tezcan, Durmuş, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Adlî Kolluk”, in: Ceza Adalet Sistemi ve Polis Sempozyumu, Ankara 1998, s. 173 vd.
• Tezcan, Durmuş, “Bir Adli Organ Olarak Savcılık”, Sempozyum, TBB Yayınları: 110, İHAUM Dizisi: 6, Ankara, Ekim 2006, s. 37 vd.
• Toroslu Nevzat/Feyzioğlu Metin, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2006.
• Tosun, Öztekin, “Ceza Davasının Açılmasında Sistemler”, İÜHFM, C. 34, S. 1-4, İstanbul 1969, s. 66 vd.
• Tosun, Öztekin, “Suç Kolluğu ve Savcılık”, Yargı Dergisi, 1980, S. 45, s. 12 vd.
• Tosun, Öztekin, Suç Muhakemesi Hukuku Dersleri, C.I, Genel Kısım, İstanbul 1984.
• Turhan, Faruk, Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara 2006.
• Türk Ceza Adaleti Sisteminin Geliştirilmesi Projesi, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü, Birinci Yıl Değerlendirme Raporu
• http://www.cigm.adalet.gov.tr/duyurular/2013/ilkyilrapor.pdf, (E.T: 20.05.2013).
• Türkiye Barolar Birliği İnsan Hakları Merkezi, İnsan Hakları Raporu, TBBY No: 325, Ankara Mayıs 2013.
• Uğur, Hüsamettin, “Ceza Muhakemesinde Kovuşturma Mecburiyetinden Maslahata Uygunluk İlkesine”, www.ceza-bb.adalet.gov.tr/makale/ makale-1.doc, s. 1-30, (E.T: 15.05.2013) - TBBD, S. 73, 2007, s. 256- 288.
• Ünver Yener/Hakeri, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 1. Cilt, 8. Baskı, Ankara 2013.
• Ünver Yener/Hakeri, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 2. Cilt, 7. Baskı, Ankara 2013.
• Üzülmez, İlhan, “Türk Hukukunda Suçsuzluk Karinesi ve Sonuçları”, TBBD, S. 58, s. 44, http://portal.ubap.org.tr/App_Themes/Dergi/2005- 58-134.pdf, (Erişim Tarihi, 20.05.2013).
• Valerius (Hrsg. Graf), EMRK Art. 2, Rn. 1-7, EMRK Art. 3, Rn. 2-8, in: Beck’sher Online Kommentar StPO, Edition: 16, 2013.
• Yenidünya A. Caner,” 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda Kamu Davasının Açılması, İddianamenin Unsurları ve İadesi”
• www.eakademi.org/makaleler/acyenidunya-1.htm (E.T: 15.05.2013).
• Yenisey, Feridun, Hazırlık Soruşturması ve Polis, İstanbul 1987.
• Yüce, Turan Tufan, “Sanığın Savunması ve Korunması Açısından Ceza Soruşturmasının Ümanist İlkeleri”, TBBD 1988, s. 156 vd.
• Yücel, M. Tören, Türkiye’de Yargının Etkinliği, Türkiye Barolar Birliği Yayınları: 145, Ankara Mayıs 2008.
• Yücel, Mustafa Tören, “Yeni Türk Ceza Adaleti Siyasetinin (De Facto) Yansımaları”, TBBD, S. 88, s. 305. Bkz. http://portal.ubap.org.tr/ App_Themes/Dergi/2010-88-599.pdf. (Erişim Tarihi: 20.05.2013).