Vergi Teorisi Açısından Özel Tüketim Vergileri ve Türk Özel Tüketim Vergisi Uygulaması

Yıl 2010, Cilt 12 Özel Sayı, 435 - 467, 01.07.2010

Yıldırım Taylar

Öz

Devletlerin varlıklarını sürdürebilmeleri, büyük ölçüde malî kaynaklarına ve bu kaynaklar arasında en önemlisi olan vergiye bağlıdır. Kamu
geliri elde etmeye yönelik arayışlar ciddi bir boyuta ulaşmakla birlikte,
bugün itibariyle vergi gelirinin yerini tutabilecek herhangi bir finansman
kaynağı bulunmamaktadır. Kamu harcamalarına vatandaşların (gönüllü)
katılımını amaçlayan modern vergi sistemlerinde vergiler, gelir, servet ve
harcamalar üzerinden alınmaktadır. Harcamalar üzerinden alınan vergiler
arasında yer alan tüketim vergilerinin vergiler arasında önemli bir ağırlığı
bulunmakla birlikte, bu ağırlık ülkeden ülkeye de değişebilmektedir. Ayırım
yapılmaksızın tüm mal ve hizmetler üzerinden alınan vergiler genel tüketim
vergileri iken, sadece belirli bir takım mal ve hizmetler üzerinden üretim
veya dağıtım aşamasında alınan vergiler ise özel tüketim vergileri olarak
adlandırılmaktadır. Özel tüketim vergileri, hazineye gelir sağlama gibi klâsik
mali amacı dışında, tüketicilerin harcama kalıplarını etkileme, vergilendirmeye yönelen tepkileri azaltma gibi çeşitli nedenlerle önem kazanmakta ve
giderek artan bir şekilde vergi sistemleri içinde varlığını hissettirmektedir

Kaynakça

• Akdoğan, Abdurrahman; Kamu Maliyesi, 13.Baskı, (Gazi Kitabevi), Ankara 2009.
• Aksoy, Şerafettin; Kamu Maliyesi, 3.Baskı, (Filiz Kitabevi), İstanbul 1998.
• Altunay, Ezel; “Avrupa Birliği Vergi Politikası ve Türkiye’nin Uyum Sürecinin Değerlendirilmesi”, (Bütçe Dünyası Dergisi, S. 34, 2010/2), s. 93-110.
• Aydın, Fazıl; “Özel Tüketim Vergisinin Etkileri ve Avrupa Birliği Uygulaması”, (Vergi Sorunları, S. 163, Nisan 2002), s. 29-44.
• Batırel, Ömer Faruk; “Özel Tüketim Vergilemesi ve 4760 Sayılı Özel Tüketim Vergisi Yasası üzerine Bazı Düşünceler”, (Vergi Dünyası, S. 253, Eylül 2002), s. 4-8.
• Birk, Dieter; Steuerrecht, 10. Auflage, (C.F. Müller Verlag), Heidelberg 2007.
• Bilici, Nurettin; Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri (Genel Bilgiler, İktisadiMali Konular, Vergilendirme), 3. Baskı, (Seçkin Yayınevi), Ankara 2007, (Türkiye-AB İlişkileri).
• Bilici, Nurettin; Vergi Hukuku, 25. Bası, (Seçkin Yayınevi), Ankara 2010, (Vergi Hukuku).
• Bulutoğlu, Kenan; Kamu Ekonomisine Giriş, 3. Basım, (Filiz Kitabevi), İstanbul 1981.
• Bulutoğlu, Kenan; Kamu Ekonomisine Giriş, (Yapı Kredi Yayınları), İstanbul 2003.
• Çağan, Nami; Avrupa Topluluğu Vergi Politikasının Hukuki Çerçevesi, (Avrupa Topluluğu Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayını), Ankara 1988, (Hukuki Çerçeve).
• Çağan, Nami; Vergilendirme Yetkisi, (Kazancı Yayınları), İstanbul 1982, (Vergilendirme Yetkisi).
• Davies, F.R./Wılliams, David W./Morse, Geoffrey K./Salter, David; Principles of Tax Law, (Sweet&Maxwell), 3rd Edition, London 1996.
• Değer, Nuri; “Katma Değer Vergisi ile Özel Tüketim Vergisinin Karşılaştırılması”, (Yaklaşım, S.115, Temmuz 2002), s. 56-59.
• Doğan, Uğur; “Özel Tüketim Vergisi” (Vergi Sorunları S. 174, Mart 2003), s. 19-32.
• Edizdoğan, Nihat; Kamu Maliyesi, 9.Baskı, (Ekin Kitabevi), Bursa 2007, (Kamu Maliyesi).
• Edizdoğan, Nihat; Teoride ve Uygulamada Özel Tüketim Vergileri, Bursa 1981, (Özel Tüketim Vergileri).
• Erdem, Metin/Şenyüz, Doğan/Tatlıoğlu, İsmail; Kamu Maliyesi, 4.Basım, (Ekin Kitabevi), Bursa 2006.
• Erginay, Akif, Kamu Maliyesi, 13. Baskı, (Savaş Yayınları), Ankara 1990.
• Erkan, Mehmet; “Özel Tüketim Vergisi ile İlgili Düzenlemelerin Avrupa Birliği Muktesebatı Açısından Değerlendirilmesi”, http://www.erkymm.com/yararli_makaleler/15.pdf (Erişim. 07.08.2011).
• Göker, Cenker; Yönlendirici Vergilendirme, (Turhan Kitabevi), Ankara 2011.
• Güçlü, Emre Betül; “Avrupa Birliği Özel Tüketim Vergisi Uygulamasındaki Son Değişiklikler”, (Vergi Sorunları, S.254, Kasım 2009), s. 106-116.
• Kaneti, Selim, Vergi Hukuku, 2. Baskı, (Filiz Kitabevi), İstanbul 1989.
• Karakoç, Yusuf; Genel Vergi Hukuku, 5. Bası, (Yetkin Yayınları), Ankara 2011, (Genel Vergi).
• Karakoç, Yusuf; Sosyal Maliye, (DEÜHF. Döner Sermaye İşletmesi Yayınları), İzmir 1995, (Sosyal Maliye).
• Kaya, N. Yalçın/Bozkır, Müjdat; Özel Tüketim Vergisi ve Gelişim Süreci, Vergi Sorunları Dergisi, S.166 Temmuz 2002 Özel Eki.
• Kıldiş, Yusuf; “Türkiye’de ve Dünyada Özel Tüketim Vergisi”, (Mükellefin Dergisi, S. 120, Aralık 2002), s. 83-94.
• Kılıç, Y. Handan/Ölçek, Metin; “Avrupa Birliği ve Türkiye’de Özel Tüketim Vergisi ve Türkiye’nin Birlik Mevzuatına Uyumu”, (Vergi Sorunları, S. 150, Mart 2001), s. 265-295.
• Maliye Hesap Uzmanları Derneği; Tüm Yönleriyle Özel Tüketim Vergisi, İstanbul 2002.
• Mercan, Eray/Dündar, Mustafa; Tüm Yönleriyle Özel Tüketim Vergisi Açıklamalı-Yorumlu-Örnekli, (Yaklaşım Yayınları), Ankara 2003.
• Musgrave, Richard A./Musgrave, Peggy B.; Public Finance in Theory and Practice, İnternational Student Edition, 2nd Edition, (Mc Graw-Hill Kogakusha Ltd), Tokyo 1976.
• Mutlu, Ayşegül; “Özel Tüketim Vergisi”, (Yaklaşım, S.115, Temmuz 2002), s. 46-52.
• Nadaroğlu, Halil; Kamu Maliyesi Teorisi, 11. Baskı, (Beta Yayınları), İstanbul 2000.
• Oktar, Kemal; “Neden ÖTV”, (Vergi Dünyası, S.249, Mayıs 2002), s. 114- 119.
• Oktar, S. Ateş; Vergi Hukuku, 6. Baskı, (Türkmen Kitabevi), İstanbul 2011.
• Orhaner, Emine; Kamu Maliyesi, 3.Baskı, (Gazi Kitabevi), Ankara 2000.
• Öncel, Mualla/Kumrulu, Ahmet/Çağan, Nami; Vergi Hukuku, 16. Bası, (Turhan Kitabevi), Ankara 2008.
• Öncel, Mualla; “Avrupa Ekonomik Topluluğunda Vergi Uyumlaştırması”, (Akif ERGİNAY’a Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını 460), Ankara 1981, s. 713-741.
• Öner, Erdoğan; Osmanlı İmparatorluğu ve Cumhuriyet Döneminde Mali İdare, 2. Baskı, (Maliye Bakanlığı APK Yayını, No: 2005/369), Ankara 2005.
• Öztüfekçi, M. Ali; “Özel Tüketim Vergisi Niteliğindeki Vergi, Harç, Fon ve Payların Tek Yasal Düzenlemede Konumlandırılması”, (Vergi Sorunları, S. 166, Temmuz 2002), s. 7-18.
• Pehlivan, Osman; Kamu Maliyesi, Trabzon 2008.
• Saban, Nihal; Vergi Hukuku, 5. Baskı, (Beta Basım Yayım Dağıtım), İstanbul 2009.
• Şenyüz, Doğan; Türk Vergi Sistemi, 11. Baskı, (Yaklaşım Yayıncılık), Ankara 2005.
• Tipke, Klaus/Lang, Joachim; Steuerrecht, 19. Auflage, (Dr. Otto Schmidt Verlag), Köln 2008.
• Tuncer, Selahattin; “ÖTV: Özel Tüketim Vergisi”, (Mükellefin Dergisi, S. 117, Eylül 2002), s. 199-213.
• Turhan, Salih; Vergi Teorisi ve Politikası, 6. Baskı, (Filiz Kitabevi), İstanbul 1998.
• Türk, İsmail; Kamu Maliyesi, 3.Bası, (Turhan Kitabevi), Ankara 1999.
• Uluatam, Özhan; Kamu Maliyesi, 9. Baskı, (İmaj Yayınevi), Ankara 2005.
• Uludağ, Ramazan; Avrupa Topluluğu ve Türk Vergi Sisteminin Topluluk Modeline Uyumu, (Maliye Bakanlığı APK Yayını No:1988/302), Ankara 1988.
• Ülgen, Soner; “Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Özel Tüketim Vergisinin Uyumlaştırılması”, (Vergi Dünyası, S. 237, Mayıs 2001), s. 104-107.
• Üzeltürk, Hakan; “Özel Tüketim Vergileri, Bitmeyen Tepki”, 17. Maliye Sempozyumu-Avrupa Birliği’ne Geçiş Süreci ve Türk Kamu Maliyesinin Uyumu, (TÜRMOB Yayınları), s. 383-440.