UYUŞTURUCU VEYA UYARICI MADDE SUÇLARINDA KİŞİSEL KULLANIM AMACININ BELİRLENMESİ (TCK m. 188/3-TCK m. 191)

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 2, 1143 - 1191, 26.11.2021

Ziya Koç

https://doi.org/10.33717/deuhfd.998169

Öz

Uyuşturucu madde imal ve ticareti suçu TCK m. 188’de düzenlenmiştir.
Kullanmak için uyuşturucu maddenin satın alınması, kabul edilmesi, bulundurulması ise TCK m. 191’de yaptırıma bağlanmıştır. Kullanma dışındaki diğer
seçimlik hareketler her iki suç tipinde aynıdır. Bu durum, fiilin inceleme konusu
suç tiplerinden hangisini oluşturduğu hususunda tereddütlere sebep olmaktadır.
Uyuşturucu veya uyarıcı maddenin satın alınması, kabul edilmesi veya
bulundurulmasının hangi amaçla gerçekleştiğinin belirlenmesi, TCK m. 188/3
ve TCK m. 191’de düzenlenen suç tipleri bakımından önemlidir. Suçun manevi
unsuru bağlamında yapılacak bu değerlendirme, niteliği itibarıyla, failin iç
dünyasına ait bir meseledir.
Failin kullanma veya bunun dışında bir maksatla hareket edip etmediği ile
ilgili Yargıtay’ın kabul ettiği bazı kriterler vardır. Yargıtay meseleye çok yönlü
bir biçimde yaklaşmakta ve failin kastını belirlemeye çalışmaktadır. Esasen bu
yaklaşım yerindedir. Ancak, uygulamada bazı sorunların yaşandığı görülmektedir. Söz gelimi, madde miktarı problemli alanların başında gelmektedir. Bu
sebeple tek bir kriter ile hareket edilmemesi, failin kastının somut olayın özelliklerine göre dayanak noktaları da gösterilmek suretiyle tespit edilmesi gerekir.

Anahtar Kelimeler

Uyuşturucu, Uyarıcı madde, Kullanma, Ticaret, Ceza hukuku

Kaynakça

• Aksüt, Ertekin: Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçları, Ankara 2020.
• Arslan, Çetin: Yargıtay’ın “Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Suçları”na İlişkin Kimi Güncel Kararları ve Bunların Değerlendirilmesi, Uyuşturucu Madde Suçlarına Genel Bakış, Uyuşturucu Madde Bağımlılığıyla Mücadele ve Ceza Hukuku, Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Panel (9 Mayıs 2011), Editör: Murat Balcı, Ankara 2011.
• Bayraktar, Köksal vd., Özel Ceza Hukuku, Cilt: V, İstanbul 2019.
• Bıkmaz, Raif: “Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Ticareti Suçları”, Fasikül, Sayı:111, Şubat 2019.
• Çetin, Hamza: “Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek, Bulundurmak ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak Suçu (TCK m. 191), AÜHFD, 65(4) 2016.
• Elmas, Birsen: Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Suçları, Ankara 4. Baskı, Ankara 2020.
• Erman, Sahir/Özek, Çetin: Ceza Hukuku Özel Bölüm, Kamunun Selametine Karşı Suçlar (TCK m. 369-413).
• Gökcen, Ahmet: Türk Ceza Kanununda Uyuşturucu Madde Suçlarına Genel Bakış, Uyuşturucu Madde Bağımlılığıyla Mücadele ve Ceza Hukuku, Doğuş Üniversitesi Hukuk Fakültesi Panel (9 Mayıs 2011), Editör: Murat Balcı, Ankara 2011.
• Günal, Yılmaz: “Uyuşturucu Madde Kullanma Suçları”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 32, Sayı: 01, Ocak 1977.
• Izenman, Alan J.: Sentencing Illicit Drug Traffickers: How Do The Courts Handle Random Sampling Issues?, International Statistical Review, Volume: 71, No: 3 (December 2003).
• Kıdıl, Fahrettin: Türk Ceza Hukukunda Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçları, Ankara 2020.
• Laursen, Lau/Jepsen, Jorgen: Danish Drug Policy-An Ambivalent Balance between Repression and Welfare, The Annals of the American Academy of Political and Social Science, Vol. 582, Haziran 2002.
• Meydan, Uğur: Uyuşturucu Madde Ticareti Suçunda Madde Miktarının Önemi, TAAD, Yıl: 10, Sayı: 37, Ocak 2019.
• Oğlakçıoğlu, Mustafa Temmuz: Münchener Kommentar zum StGB, 3. Baskı, München 2017.
• Öner, Mehmet Zülfü, “Türk Ceza Kanunu’nda Uyuşturucu Madde İmal, İthal ve İhraç Suçları”, TBB Dergisi, Sayı: 88, 2010.
• Özbek, Veli Özer/Doğan, Koray/Bacaksız, Pınar: Türk Ceza Hukuku, Özel Hükümler, 15. Baskı, Ankara 2020.
• Schäfer, Gerhard/Sander, Günther M./Von Gemmeren, Gerhard: Praxis der Strafzumessung, 6. Baskı, München 2017.
• Sevdim, Ali Erdim: Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu, Ankara 2014.
• Soyaslan, Doğan: Ceza Hukuku, Özel Hükümler, 12. Baskı, Ankara 2018.
• Tezcan, Durmuş/Erdem, M. Ruhan/Önok, Murat: Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 18. Baskı, Ankara 2020.
• Weber, Klaus: Betäubungsmittelgesetz, 5. Baskı, München 2017.
• Yaşar, Yusuf: Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçları, 3. Baskı, Ankara 2019.
• Yenisey, Feridun: “Uyuşturucu Maddeler Sorunun Ceza Hukuku Yönü”, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, Ekim 1983.
• Yokuş Sevük, Handan: Türk Ceza Hukuku, Özel Hükümler, 2. Baskı, Ankara 2019.
• Yurtcan, Erdener: Yargıtay Kararları Işığında Uyuşturucu Suçları, 6. Baskı, Ankara 2021.
• Elektronik Kaynaklar Alexender, Lichtenegger: Die Bedeutung von Mengen für die Strafbarkeit von Verstößen nach dem Suchtmittelgesetz, https://epub.jku.at/ obvulihs/download/pdf/2934194?originalFilename=true erişim tarihi 11.03.2021.
• Cannabis Regulation in Europe: Country Report Belgium, Şubat 2019, https://www.tni.org/files/publication-downloads/cr_belgium_082019. pdf erişim tarihi 30.01.2021.
• Country Legal Profile: Germany, https://www.emcdda.europa.eu/html.cfm/ index5174EN.html# erişim tarihi 30.01.2021.
• Country Profile-Austria, https://www.emcdda.europa.eu/html.cfm/index 5174EN.html erişim tarihi 30.01.2021.
• Country Legal Profile: Belgium, https://www.emcdda.europa.eu/html.cfm/ index5174EN.html?pluginMethod=eldd.countryprofiles&country=BE erişim tarihi 30.01.2021.
• Country Legal Profile: Denmark, https://www.emcdda.europa.eu/html.cfm/ index5174EN.html# erişim tarihi 02.01.2021.
• Country Legal Profile: Italy, https://www.emcdda.europa.eu/html.cfm/ index5174EN.html# erişim tarihi 02.02.2021.
• Country Legal Profile: Spain, https://www.emcdda.europa.eu/html.cfm/ index5174EN.html# erişim tarihi 02.02.2021.
• Country Legal Profile: Sweden, https://www.emcdda.europa.eu/html.cfm/ index5174EN.html# erişim tarihi 02.02.2021.
• Danimarka Ceza Kanunu, https://www.legislationline.org/download/id/6372/ file/Denmark_Criminal_Code_am2005_en.pdf erişim tarihi 01.02.2021.
• Drug offences in Italy: conspirancy, dealing and use, https://canestrinilex. com/en/readings/drug-offences-in-italy-detention-and-dealing/ erişim tarihi 30.01.2021.
• Drugs in Cyberspace: Understanding & Investigating Diversion & Distribution of Controlled Substances via the Internet, http://www.cicad.oas.org/reduccion_oferta/grupoexpertos/Farma_docs/ Drugs_in_Cyberspace_Distribution_Controlled_Substances.pdf erişim tarihi 01.03.2021.
• Exner, Thomas: Einführung in das Betäubungsmittelstrafrecht, JuS 2019, www.beck-beck.online.de erişim tarihi 15.05.2021.
• Gunnar, Cassardt: Zur Feststellung der nicht geringen Menge im Betäubungsmittelstrafrecht, NStZ 1995, www.beck-beck.online.de erişim tarihi 15.05.2021.
• Harris, Genevieve: Conviction by Numbers, Threshold Quantities for Drug Policy, Series on Legislative Reform of Drug Policies Nr. 14, http://fileserver.idpc.net/library/Threshold-quantities-for-drugpolicy.pdf, .erişim tarihi 15.05.2021. Heinrich, Bernd/Van Bergen, Nicolas: Grundzüge des deutschen Betäubungsmittelstrafrechts und seine Entkriminalisierungstendenzen, Juristische Arbeitsblätter, www.beck-online.beck.de erişim tarihi 15.05.2021.
• Hughes, Caitlin/Stevens, Alex/Hulme, Shann/Cassidy, Rebecca: Review of approaches taken in Ireland and in other jurisdictions to simple possession drug offences, A report for the Irish Department of Justice & Equality and the Department of Health (and the working group on this issue), Eylül 2018, http://fileserver.idpc.net/library/ANNEXE_I_- _Hughes_Stevens_Hulme_Cassidy_-_2018_-_Review_of_approaches_ taken_in_Ireland_and_in_other_jurisdictions_to_simple_possession_dr ug_offences.pdf erişim tarihi 02.02.2021.
• İspanya Ceza Kanunu, https://www.legislationline.org/download/id/6443/ file/Spain_CC_am2013_en.pdf erişim tarihi 15.01.2021.
• Italy: New drugs law heralds the mass criminalisation of drug users, https://www.statewatch.org/media/documents/news/2004/feb/italynew-drugs-law.pdf erişim tarihi 30.01.2021. Kirmse, Claudia: Betäubungsmittelstrafrecht – Ein Überblick für Referendare, Juristische Arbeitsblätter, 2011, www.beck-beck.online.de erişim tarihi 15.05.2021.
• Körner, Herald Hans/Patzak, Jörn/Volkmer, Mathias: Betäubungmittelgesetz, 9. Baskı, München 2019, erişim için www.beck-online.de erişim tarihi 30.01.2021.
• Krumm, Carsten: “Die “nicht geringe menge” im Betäubungsmittelstrafrecht, NJW 2020, 2165, www.beck-online.de erişim tarihi 30.01.2021.
• Lai, Gloria: Drugs, Crime and Punishment, Series on Legislative Reform of Drug Policies, Nr. 20, June 2012, http://fileserver.idpc.net/library/ Drugs-crime-and-punishment-Proportionality-of-sentencing%20(1).pdf erişim tarihi 15.03.2021.
• Leipold, Klaus: Das Betäubungsmittelstrafrecht, NJW Spezial, 2004, s. 375, www.beck-beck.online.de erişim tarihi 15.05.2021.
• Moeller, Kim: Enforcement Intensity in Danish Drug Control, 1996-2017, European Journal on Criminal Policy and Research, 2020,
• http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:1415336/FULLTEXT01. pdf erişim tarihi 02.02.2021.
• Nygaard-Christensen, Maj/Vibeke Asmussen, Frank: Cannabis Regulation in Europe: Country Report Denmark, Şubat 2019, https://www.tni.org/files/publication-downloads/cr_denmark_ 02052019.pdf erişim tarihi 02.02.2021.
• Proposal for a COUNCIL FRAMEWORK DECISION laying down minimum provisions on the constituent elements of criminal acts and penalties in the field of illicit drug trafficking, Official Journal 304 E , Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Suçlarında Kişisel Kullanım Amacının … 49 30/10/2001 P. 0172 – 0175, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/ EN/TXT/?uri=CELEX%3A52001PC0259 erişim tarihi 30.01.2021.
• Report of the International Narcotics Control Board for 2007, https://www.incb.org/documents/Publications/AnnualReports/AR2007/ AR_07_English.pdf erişim tarihi 15.05.2021.
• The role of the quantity in the prosecution of drug offences, European Legal Database on Drugs, https://www.emcdda.europa.eu/system/files/ publications/10503/Quantities.pdf erişim tarihi 30.01.2021.
• The EU Action Plan On Drugs (2000-2004), https://www.emcdda.europa.eu/ html.cfm/index1338EN.html erişim tarihi 30.01.2021.
• Verordnung der Bundesministerin für Arbeit, Gesundheit und Soziales über die Untergrenzen einer großen Menge (Grenzmengen) bezüglich der Suchtgifte (Suchtgift-Grenzmengenverordnung–SGV), https://www.ris.bka.gv.at/GeltendeFassung.wxe?Abfrage=Bundesnorm en&Gesetzesnummer=10011056&FassungVom=2009-06-15 erişim tarihi 30.01.2021.
• Zuffa, Grazia: How To Determine Personal Use In Drug Legislation, The “Threshold Controversy” In The Light Of The Italian Experience, Series on Legislative Reform of Drug Policies Nr. 15, https://www.tni.org/files/download/dlr15.pdf erişim tarihi 15. 05.2021.
• 2013 National Report (2012 data) to the EMCDDA by the Reitox National Focal Point, DENMARK, New development, Trends, and in-depth information on selected issues, https://www.emcdda.europa.eu/system/ files/publications/725/Denmark_NR2012_443264.pdf erişim tarihi 10.03.2021.