ÖLÜM KARİNESİ

Yıl 2022, Cilt: 24 Sayı: 2, 833 - 885, 26.11.2022

Ali Haydar Yağcıoğlu

https://doi.org/10.33717/deuhfd.1182516

Cited By: 3

Öz

Ölüm karinesi, Türk ve İsviçre Hukuku’nda, gaiplikte olduğu gibi detaylı bir düzenlemeye sahip olamamıştır. Bu durum, ölüm karinesinin ölüm ile aynı sonuçlara tabi tutulmasından kaynaklanmaktadır. Ancak Alman ve Avusturya Hukuku’nda özel bir kanunda, hem gaipliği hem de ölüm karinesini içine alacak şekilde genel düzenlemeler getirilmiştir. Bu düzenlemeler, konunun ele alınışı ve içerik yönünden farklılıklar taşımaktadır. Bu çalışma sözü edilen farklılıkları da göz önünde tutmaktadır. Böylece çalışmamızda hukukumuz bakımından ölüm karinesi kavramı, koşulları, sonuçları ve aksinin ispatlanmış olması halleri karşılaştırmalı bir bakış açısıyla ele alınmıştır. Ölüm karinesi adi bir karine olarak, ölümden dolayı hak sahibi olanlar açısından bilinmezliğe son vermektedir. Ölüm karinesi sıkı koşullar altında değerlendirilir, özellikle kaybolan kimsenin ölümüne kesin gözüyle bakılmasını gerektirir. Ölüm karinesinin bu kesinlik özelliği aslında aksini ispata elverişli olmaması sonucunu doğurmalıdır. Çalışmamızda bu konuda da bir çözüm önerisinde bulunulmuştur. Ancak çok düşük ihtimal de olsa aksinin ispat edilmesi ihtimali üzerinde durulmalıdır. Bu ihtimalde özellikle aile ve miras hukuku açısından doğacak hukuki sonuçlar önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ölüm Karinesi, Gaiplik, Ölümün Kesinliği, Karinenin Aksini İspat, Ölü Kaydının Hükmünü Yitirmesi

Kaynakça

• Acabey, M. Beşir: Teorik ve Pratik Yönleriyle Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi, Turhan Kitabevi, Ankara 2020.
• Akipek, Jale/Akıntürk, Turgut/Ateş, Derya: Türk Medeni Hukuku Birinci Cilt Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku, 13. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul 2016.
• Antalya, O. Gökhan/Topuz, Murat: Marmara Hukuk Yorumu Cilt: I Medeni Hukuk (Giriş-Kavramlar-Başlangıç Hükümleri), 3. Bası, Ankara 2019.
• Ardıç, Oğuzhan: Medeni Hukuk, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2003.
• Arat, Ayşe: “Gerçek Kişilerde Kişiliğin Sona Ermesi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Yıl: 2006, Cilt: 9, Sayı: 1-2, s. 257-276, (https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/116648, Erişim Tarihi: 08.02.2022).
• Arpacı, Abdülkadir: Kişiler Hukuku (Gerçek Kişiler), 2. Bası, Beta Yayınları, İstanbul 2000.
• Arsebük, Esat: Medeni Hukuk, Tan Matbaası, Ankara 1938.
• Ataay, Aytekin: Şahıslar Hukuku Birinci Yarım Giriş-Hakiki Şahıslar, 3. Bası, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1978.
• Ayan, Mehmet/Ayan Nurşen: Kişiler Hukuku, 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2016.
• Baygın, Cem/Nar, Ahmet: Medeni Hukuk Dersleri I Başlangıç Hükümleri ve Gerçek Kişiler Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara 2021.
• Binatlı, Yusuf Z.: Hukukun Genel İlkeleri ve Medeni Hukuk, 3. Baskı, Sevinç Matbaası, Ankara 1975.
• Birsen, Kemaleddin: Medeni Hukuk Dersleri, 6. Bası, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1966.
• Breitschmid, Peter: CHK Handkommentar zum Schweizer Privatrecht (Hrsg. Peter Breitschmid, Alexandra Jungo), 3. Auflage, Zürich 2016.
• Brückner, Christian: Das Personen des ZGB Erster Teil Rechts- und Handlungsfähigkeit, Verwandtschaft, Heimat und Wohnsitz natürlicher Personen (Art.11-26 ZGB, Art.31-38 ZGB), Schulthess Verlag, Zürich 2000, (http://www.cbrueckner.ch/pdf/AA01_Personenrecht1.pdf, Erişim Tarihi: 18.2.2022).
• Bucher, Andreas: Natürliche Personen und Persönlichkeitsschutz, 4. Auflage, Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 2009.
• Çelik, Nazlı Hilal: Evlenmenin Hükümsüzlüğü, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2021.
• Dörr, Bianka S.: Kurzkommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch, 2. Auflage, (Hrsg. Büchler, Andrea/Jakob, Dominique), Helbing Lichtenhahn Verlag, Zürich 2017.
• Dural, Mustafa/Öğüz, Tufan: Türk Özel Hukuku Cilt: II Kişiler Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 2021.
• Dural, Mustafa/Öğüz, Tufan/Gümüş, Mustafa Alper: Türk Özel Hukuku Cilt: III Aile Hukuku, 12. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2016.
• Edis, Seyfullah: Medenî Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, 4. Basıdan Tıpkı Basım, Ankara 1993.
• Egerland, Thomas: Beckische Kurz Kommentar Erbrecht (Hrsg. Burand, Wolfgang/Rojahn, Dieter Hrsg.), 3. Auflage, 2019.
• Eren, Fikret/Aktürk, İpek Yücer: Türk Miras Hukuku, Yetkin Yayınevi, 3. Baskı, Ankara 2020.
• Feyzioğlu, Feyzi Necmettin/Doğanay, Ümit: Medeni Hukuk Dersleri Cilt: I Temel Prensipler, Şahsın Hukuku, Aile Hukuku, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1966.
• Göktürk, Hüseyin Avni: Türk Medeni Hukuku Birinci Kitap Şahsın Hukuku, 3. Basım, Güney Matbaacılık, Ankara 1954.
• Guggenbühl, Markus: Basler Kommentar Zivilgesetzbuch I Art. 1-456 ZGB, 6. Auflage, (Hrsg. Honsell, Heinrich/Vogt, Nedim Peter/Geiser, Thomas), Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 2018.
• Guggenbühl, Markus/Beretta, Piera: Basler Kommentar Zivilgesetzbuch I Art.1-456 ZGB, 4. Auflage, (Hrsg. Honsell, Heinrich/Vogt, Nedim Peter/Geiser, Thomas), Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 2010.
• Gümüş, M. Alper: Teoride ve Uygulamada Evliliğin Genel Hükümleri ve Mal Rejimleri, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2008.
• Helvacı, Serap/Erlüle, Fulya: Medeni Hukuk, 5. Bası, Legal Yayıncılık, İstanbul 2018.
• Hatemi, Hüseyin: Kişiler Hukuku, 6. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2017.
• Hatemi, Hüseyin/Kalkan Oğuztürk, Burcu: Aile Hukuku, 6. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2018.
• Hausheer, Heinz/Aebi-Müller, Regina E.: Das Personenrecht des Schweizerischen Zivilgesetzbuches, 5.Auflage, Stämpfli Verlag, Bern 2020.
• Hofer, Sibylle: Personenrecht, Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 2019.
• Hofer, Sibylle/Hrubesch-Millauer, Stephanie: Einleitungsartikel und Personenrecht, 2.Auflage, Stämpfli Verlag AG, Bern 2012.
• Hrubesch-Millauer, Stephanie/Bosshardt, Martina: Personenrecht in a nutshell, 2. Auflage, Dike Verlag AG, Zürich/St. Gallen 2021.
• Hürlimann-Kaup, Bettina/Schmid, Jörg: Einleitungsartikel des ZGB und Personenrecht, 3. Auflage, Schulthess, Zürich 2016.
• İnan, Ali Naim/Ertaş, Şeref/Albaş, Hakan: İnan Türk Medeni Hukuku, Miras Hukuku, 11. Baskı, Ankara 2022.
• Karakaş, Fatma Tülay: “Karine Kavramı, Kanuni Karineler ve Varsayımlar”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 62 (3), 2013, s. 729-759.
• Kılıçoğlu, Ahmet M.: Aile Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara 2015.
• Kılıçoğlu, Ahmet M.: Medeni Hukuk Temel Kavramlar, Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara 2016, (Medeni).
• Kılıçoğlu, Ahmet M.: Miras Hukuku, Turhan Kitabevi, 8. Baskı, Ankara 2018.
• Kley, Andreas/Seferovic, Goran: ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch (Hrsg. Kren Kostkiewicz, Jolanta/Nobel, Peter/Schwander, Ivo/Wolf, Stephan), 2. Auflage, Orell Füssli Verlag AG, Zürich 2011.
• Köprülü, Bülent: Medeni Hukuk: Genel Prensipler-Kişinin Hukuku (Gerçek Kişiler-Tüzel Kişiler), 2. Bası, Acar Matbaacılık, İstanbul 1984.
• Lardelli, Flavio: Basler Kommentar Zivilgesetzbuch I Art.1-456 ZGB, 6. Auflage, (Hrsg. Honsell, Heinrich/Vogt, Nedim Peter/Geiser, Thomas), Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 2018.
• Lardelli, Flavio/Nägeli, Caterina: Basler Kommentar Zivilgesetzbuch I Art.1-456 ZGB, 4. Auflage, (Hrsg. Honsell, Heinrich/Vogt, Nedim Peter/Geiser, Thomas), Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel 2010.
• Leipold, Dieter: Münchener Kommentar zum BGB (MükoBGB), Band: 11 Erbrecht, 8. Auflage, 2020.
• Müller-Christmann, Bernd: Beck’sche Online-Kommentare (BeckOK BGB), Hau/Poseck 61. Edition, 1.11.2021.
• Oğuzman, Kemal/Barlas, Nami: Medeni Hukuk, Vedat Kitapçılık, 24. Bası, İstanbul 2018.
• Oğuzman, M. Kemal/Seliçi, Özer/Oktay Özdemir, Saibe: Kişiler Hukuku, 16. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2016.
• Oğuzoğlu, H. Cahit: Medeni Hukuk Cilt: 1 Şahsın Hukuku, Yeni Desen Matbaası, Ankara 1963.
• Özsunay, Ergun: Gerçek Kişilerin Hukuki Durumu, 4. Bası, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1979.
• Öztan, Bilge: Aile Hukuku, 6. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2015, (Aile).
• Öztan, Bilge: Medeni Hukukun Temel Kavramları, 46. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara 2021, (Temel Kavramlar).
• Pedrazzini, Mario M./Oberholzer, Niklaus: Grundriss des Personenrechts, 4. Auflage, Verlag Stämpfli+Cie AG, Bern 1993.
• Riemer, Hans Michael: Personenrecht des ZGB, Stämpfli Verlag AG, 2. Auflage, Bern 2002.
• Sarı, Suat: Evlilik Birliğinde Yasal Mal Rejimi Olarak Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi, Beşir Kitabevi, İstanbul 2007.
• Saymen, Ferit H.: Türk Medeni Hukuku Cilt: II Şahsın Hukuku, 2. Bası, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul 1960.
• Serozan, Rona: Medeni Hukuk, Genel Bölüm Kişiler Hukuku, 6. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2015.
• Serozan, Rona: “Türk Medeni Kanunu Çerçevesinde Çokevlilik”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C. 41, S. 3-4, 1975, s. 293-306 (Çokevlilik).
• Serozan, Rona/Engin, Baki İlkay: Miras Hukuku, Seçkin Yayınevi, 7. Baskı, Ankara 2021.
• Şıpka, Şükran: Türk Hukukunda Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Uygulamaya İlişkin Sorunlar, On İki Levha Yayıncılık, 3. Baskı, İstanbul 2013.
• Tala, Murat: Ölümün Özel Haklara Etkisi, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Konya 2006, (http://acikerisimarsiv.selcuk.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/123456789/7763/189170.pdf?sequence=1&isAllowed=y, Erişim Tarihi: 08.02.2022).
• Tekinay, Selâhattin Sulhi: Medeni Hukuka Giriş Dersleri (Gerçek Kişiler Dahil), Fakülteler Matbaası, İstanbul 1973.
• Tokat, Hüseyin: Türk Hukukunda Gaiplik, Seçkin Yayınevi, Ankara 2018.
• Tuor, Peter/Schnyder, Bernhard/Schmid, Jörg/Rumo-Jungo, Alexandra: Das Schweizerische Zivilgesetzbuch, 13. Auflage, Schulthess Verlag, Zürich 2010.
• Velidedeoğlu, Hıfzı Veldet: Türk Medeni Hukuku, 3. Bası, Nurgök Matbaası, İstanbul 1963.
• Yağcıoğlu, Ali Haydar: Edinilmiş Mallara Katılma Rejiminde Eşlerin Yasal Alım Hakkı, Güncel Yayınevi, İzmir 2007.
• Zevkliler, Aydın/Acabey, M. Beşir/Gökyayla, Emre: Zevkliler Medeni Hukuk, 6. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2000.
• Zevkliler, Aydın/Acabey, M. Beşir: Zevkliler Medeni Hukuk-I, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2021.
• Zeytin, Zafer: Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi ve Tasfiyesi, 3. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2017.