SEVERANCE PAYMENT OF JOURNALISTS UNDER “THE LAW NO. 5953 ON THE REGULATION OF RELATIONS BETWEEN EMPLOYEES AND EMPLOYERS IN THE PRESS PROFESSION”

Yıl 2024, Cilt: 26 Sayı: 2, 1359 - 1399, 26.11.2024

Nazlı Elbir

https://doi.org/10.33717/deuhfd.1525251

Öz

The labour relations of journalists who are employed in the profession of journalism as dependent on an employer, in other words, journalists working under a press employment contract, are subject to special regulations separate from the general rules in the labour legislation, due to the relationship between the execution of this profession and democratic society, freedom of expression and freedom of the press, as well as the characteristics of the working conditions ( i.e. weak subordination, no obligation to perform the work in a particular place, variable working hours),. In Turkish law, these regulations are included in a specific legislation, the Act No. 5953 on the Regulation of Relations Between Employees and Employers in the Press Profession. A subject foreseen for journalists in the aforementioned act, which is different from other individual labour legislation, is severance payment. In the provisions on severance payment, seniority period is regulated differently both conceptually and in terms of calculation. Moreover, some controversial issues in this regulation were recently cancelled by the Constitutional Court. Moreover, the termination of the employment contract, which is another condition for entitlement to severance payment, is also regulated in a controversial and unclear manner in the relevant act.

Anahtar Kelimeler

Journalist, Press Labour Act, severance payment, professional seniority, termination of employment contract

“5953 SAYILI BASIN MESLEĞİNDE ÇALIŞANLARLA ÇALIŞTIRANLAR ARASINDAKİ MÜNASEBETLERİN TANZİMİ HAKKINDA KANUN” UYARINCA GAZETECİLERİN KIDEM TAZMİNATI

Öz

Gazetecilik mesleğinde bir işverene bağımlı olarak çalışanların, başka bir ifadeyle basın iş sözleşmesiyle çalışan gazetecilerin iş ilişkileri, bu mesleğin icrasının demokratik toplum, ifade ve basın özgürlüğü ile ilişkisi, ayrıca çalışma koşullarının arz ettiği özellikler (bağımlılığın zayıf olması, işin belli bir yerde yapılma zorunluluğu bulunmaması, çalışma saatlerinin değişken olması) gereği, iş mevzuatındaki genel kurallardan ayrı özel düzenlemelere konu edilmiştir. Türk hukukunda bu düzenlemeler özel bir kanunda, 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’da yer almaktadır. Anılan kanunda gazeteciler için diğer bireysel iş mevzuatındakinden farklı öngörülmüş bir konu da kıdem tazminatıdır. Kıdem tazminatına ilişkin hükümlerde kıdem süresi hem kavramsal olarak hem de hesaplanması bakımından farklı düzenlenmiştir. Dahası, bu düzenlemedeki tartışmalı bazı hususlar yakın tarihte Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir. Ayrıca, kıdem tazminatına hak kazanmanın bir diğer koşulu olan iş sözleşmesinin sona ermesi de ilgili kanunda tartışmalı ve açık olmayan biçimde düzenlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Gazeteci, Basın İş Kanunu, kıdem tazminatı, meslek kıdemi, iş sözleşmesinin sona ermesi

Kaynakça

• Akyiğit, Ercan: Kıdem Tazminatı, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2010.
• Arslan Durmuş, Seda: İş Hukukunda Kıdem Kavramı, On İki Levha Yayınları, İstanbul 2021.
• Auzero, Gilles/Baugard, Dirk/Dockès, Emmanuel: Droit du Travail, 37é Édition, Lefebvre Dalloz, Paris 2023.
• Aydınlı, İbrahim: Türk İş Hukukunda İşyeri ve İşletme Kavramları, Demiryol-İş Eğitim Yayınları, Ankara 2001.
• Başterzi, Süleyman: “İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi Açısından Yargıtay’ın 2009 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2009, Kamu-İş, Ankara 2011, s. 5-131.
• Birinci Gemici, Nur/Gemici, Cihat: “5953 Sayılı Basın İş Kanunu’nda Kıdem Tazminatı Düzenlemesi”, İş ve Hayat Dergisi, 3, 5, 2017, s. 272-289.
• Bychawska-Siniarska, Dominika: Protecting The Right to Freedom of Expression Under The European Convention on Human Rights, A Handbook for Legal Practitioners, Strasbourg, 2017.
• Bulun Tokkaş, Sevde: “Basın İş Kanunu’nda Kıdem Tazminatı Hakkı: Anayasa Mahkemesi’nin İptal Kararına İlişkin Bir Değerlendirme”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 19, 1, 2024, s. 149-175.
• Chauvy, Yves: “La publication: une entreprise plus qu’une oeuvre dans la détermination du statut de journaliste professionnel”, Recueil Dalloz, 27, 1993, s. 389.
• Çelik, Nuri/Caniklioğlu, Nurşen/Canbolat, Talat/Özkaraca, Ercüment: İş Hukuku Dersleri, 36. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul 2023.
• Çenberci, Mustafa: İş Kanunu Şerhi, 6. Baskı, Olgaç Matbaası, Ankara 1986.
• Doğan Yenisey, Kübra: İş Hukukunda İşyeri ve İşletme, Legal Yayıncılık, İstanbul 2007.
• Ekonomi, Münir: İş Hukuku Cilt I Ferdi İş Hukuku, 8. Baskı, Teknik Üniversite Matbaası, İstanbul 1984.
• Gökçek Karaca, Nuray: Basın İş Hukuku Medya Çalışma İlişkileri, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2020.
• Göktaş, Seracettin: Türk İş Hukukunda Haksız Fesih, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2020.
• Göktaş, Seracettin/Çil, Şahin: Açıklamalı-İçtihatlı Basın İş Kanunu, Turhan Kitabevi Yayınları, Ankara 2003.
• Güzel, Ali/Ertan, Emre: “Karşılaştırmalı Hukukta ve Türk Hukukunda Sosyal Seçim Ölçütleri”, Legal İSGHD, 16, 2007, s. 1219-1305.
• ILO: International Standard Classification of Occupations- ISCO 08 Volume 1, International Labour Office, Geneva 2012.
• Lyon-Caen, Gérard: Manuel de Droit du Travail et de la Sécurité Sociale, LGDJ, Paris, 1955.
• Mollamahmutoğlu, Hamdi/Astarlı, Muhittin/Baysal, Ulaş: İş Hukuku, 7. Baskı, Lykeion Yayıncılık, Ankara 2022.
• Narmanlıoğlu, Ünal: “Gazeteciye Kıdem Tazminatı Talep Hakkı Sağlayan Sona Erme Durumları Üzerinde Düşünceler”, Prof. Dr. Şeref Ertaş’a Armağan, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 19, Özel Sayı, 2017, s. 1719-1751.
• Oğuzman, Kemal: “Gazetecilerin Mesleki ve Sosyal Hakları ve Bunların Korunması”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 32, 2-4, 1966, s. 858-883.
• Savatier, Jean/Fin-Langer, Laurence: “Ancienneté Dans l’Entreprise”, Recuil Dalloz; Janvier 2023, www.dallozbibliotheque.fr, Erişim Tarihi: 14.02.2024.
• Sevimli, Ahmet: “Basın İş Kanununda Kıdem Tazminatı”, İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 2, 1, 2000, https://www.isguc.org/?p=article&id=90&cilt=2&sayi=1&yil=2000, Erişim Tarihi: 10.06.2024.
• Soyer, Polat: “Basın İş Kanunu’nun Kapsamı ve Yargıtay Uygulaması”, Legal İSGHD, 13, 50, 2016, s. 609-629.
• Sümer, Halûk Hâdi: Bireysel Basın İş Hukuku, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2020.
• Süzek, Sarper: İş Hukuku, 21. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul 2021.
• Şakar, Müjdat: Basın İş Hukuku Gazetecilerin Çalışma İlişkileri, Beta Yayıncılık, İstanbul 2002.
• Şakar, Müjdat: “Basın İş Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 17, 2008, s. 11-29. (Kıdem Tazminatı)
• Şakar, Müjdat: “Gazeteci ile İşveren Arasındaki Basın İş Sözleşmesinin Sona Ermesi ve Sonuçları”, Halid Kemal Elbir’e Armağan, Beta Yayıncılık, İstanbul 1996, s. 488-498. (Sona Erme)
• Şuğle, Mehmet Ali: İş Hukuku Açısından Gazeteci, ÇGD, Ankara 2001.
• Tuncay, Can: Hukuki Yönden Basında İşçi-İşveren İlişkileri, Evrim Yayınevi, İstanbul 1989.