An Examination Of The Protocol No. 7 To The European Convention On Human Rights Within The Scope Of Turkish Constitutional Law

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 2, 1263 - 1314, 27.11.2025

Eyüp Kaan Demirkıran

https://doi.org/10.33717/deuhfd.1731639

Öz

This study provides a comprehensive analysis of Protocol No. 7 to the European Convention on Human Rights (Pr-7) in the context of Turkish constitutional law. The rights set forth in the Protocol are systematically examined in relation to their counterparts in 1982 Constitution. The jurisprudence of Constitutional Court (CC) is analyzed in the context of both individual applications and normative review decisions. With regard to procedural safeguards applied in deportation proceedings under Pr-7/1, the CC cites Article 40 of Constitution which is linked to Article 23 as constitutional counterpart. The CC has indicated the right to seek justice under Article 36 as the constitutional counterpart to the right to appeal against conviction under Pr-7/2; while for the right not to be tried or punished twice under Pr-7/4, it has pointed to the right to a fair trial under Article 36. It has not yet made a determination regarding the right to compensation in cases of wrongful conviction under Pr-7/3, and the provisions in Pr -7/5. The Court's jurisprudence and views in the doctrine are discussed in study. Given the scarcity of studies about Pr-7, the study aims to contribute. In this regard, the findings and proposed solutions are presented.

Anahtar Kelimeler

1982 Constitution , Protocol No. 7 , European Convention on Human Rights , Individual Application , Constitutional Court

Türk Anayasa Hukuku Açısından İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi'ne Ek 7 No’lu Protokol'ün İncelenmesi

Öz

Bu çalışma, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’ne Ek 7 No’lu Protokol’ün (EKP-7) Türk anayasa hukuku bağlamında kapsamlı bir analizini sunmaktadır. Protokolde düzenlenen hakların 1982 Anayasası’ndaki karşılıkları sistematik olarak ele alınmış; Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) hem bireysel başvuru hem de norm denetimi kararları çerçevesindeki yaklaşımı incelenmiştir. EKP-7/1’de yer alan sınır dışı edilme işlemlerinde uygulanan usul güvenceleri bakımından AYM, Anayasa’nın m. 23 hakkıyla bağlantılı m. 40 hükmünü anayasal karşılık olarak göstermektedir. Mahkeme, EKP-7/2’de bulunan mahkûmiyet kararına karşı temyiz hakkının anayasal karşılığı olarak m. 36’da yer alan hak arama hürriyetini belirtirken EKP-7/4’te yer bulan iki kez yargılanmama ve cezalandırılmama hakkı açısından ise, m. 36 kapsamında adil yargılanma hakkını göstermiştir. EKP-7/3’te düzenlenen haksız mahkûmiyet hâlinde tazminat hakkı ve EKP-7/5’te yer alan düzenleme açısından henüz belirleme yapmamıştır. Çalışmada Mahkeme’nin tespitleri ve öğretideki görüşler geniş biçimde tartışılmıştır. EKP-7’nin iç hukukta etkisi özelinde çalışmaların azlığı karşısında çalışmanın katkı sunması hedeflenmektedir. Bu anlamda ortaya çıkarılan tespitler ve çözüm önerileri çalışmanın sonunda ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

1982 Anayasası , Ek 7 No’lu Protokol , İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi , Bireysel Başvuru , Anayasa Mahkemesi

Kaynakça

• Açıkgül, Hacı Ali: “Avrupa İnsan Haklari Sözleşmesine Ek Protokoller İle Getirilen Yenilikler”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, S. 48, Yıl. 2021, https://dergipark.org.tr/tr/pub/taad/issue/65415/1009202 Erişim Tarihi 1.7.2025, ss. 109-150.
• Ağaoğlu, Cahit: “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Ek 7 No’lu Protokol’ün 1. Maddesindeki Usuli Güvencelerin Yabancılar Bakımından Uygulanması”, (Eds) Sibel Özel, Özlem Karaman Coşgun, Hatice Selin Pürselim Arning, Hanife Doğrusöz Koşut, Özel Hukukun Güncel Sorunları ve Anayasa'nın Özel Hukuka Etkileri, C. II, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2022, ss. 851-884.
• Aktaş, Mehmet: “Geri Gönderme Merkezlerinde Uygulanan İdari Gözetimin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “Özgürlük ve Güvenlik Hakkı” Başlıklı 5 İnci Madde Perspektifinden Değerlendirilmesi”, Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu Akademik Dergisi, S. 2, Yıl. 2019, ss. 61-78. Atasoy, Hakan: Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda Kabul Edilebilirlik Koşulları, Adalet Yayınevi, Ankara 2015.
• Aybay, Rona: “Bir İnsan Hakkı Sorunu Olarak Sınırdışı Edilme”, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 2, Aralık 2003, ss. 141-172.
• Aydın, Mesut: “Anayasa Mahkemesi Kararlarında Hak Arama Özgürlüğü”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, C. 61, S. 3, ss. 1-37.
• Aydın, Öykü Didem: “Türk Anayasa Yargısında Yeni Bir Mekanizma: Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XV, Y. 2011, ss. 121-170.
• Batum, Süheyl/ Yılmaz, Didem/ Köybaşı: Serkan, Anayasa Hukuku: Temel Kavramlar ve Genel Esaslar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2021.
• Bilgin, Ahmet Burak: Bireysel Başvuruda 3 Yıl: Bir İnsan Hakları Karnesi, Legal Yayınevi, İstanbul, 2016.
• Borak, Muteber Meva: Anayasa Mahkemesinin Sınır Dışı Etmeye İlişkin Bireysel Başvuru Kararlarının İncelenmesi, Seçkin Yayınevi, Ankara 2023.
• Çelik, Mustafa Selman: “Anayasa Şikayeti (Bireysel Başvuru) Kabul Edilebilirlik İncelemesi ve Bu Kapsamda Önemli Zarar Kriteri, (ed.) Sevtap Yokuş, Türkiye’de Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti), 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2015, ss. 157-184.
• Çiçekli, Bülent: Yabancılar ve Mülteci Hukuku, 6. Bası, Seçkin Yayınevi, Ankara 2016.
• Dilemre Öden, Begüm: “Non Bis In Idem İlkesi Çerçevesinde 27/03/2019 Tarihli Türk Anayasa Mahkemesi Kararının Değerlendirilmesi”, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (ÇÜHFD), C. 5, S. 1, Nisan 2020, ss. 2437-2454.
• Doğru, Osman: Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Rehberi, Legal Yayınevi, İstanbul 2012.
• Döner, Ayhan: Türk Anayasa Hukuku, 3. Bası, Yetkin Yayınevi, Ankara 2023.
• Egeliği, Ömer Emrullah: İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa Çerçevesinde Etkili Başvuru Hakkı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2021.
• Ekşi, Nur: “İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’nin 6. Maddesinin Yabancıların Sınırdışı Edilmesine Uygulanıp Uygulanamayacağı Sorunu”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Yıl. 29, Sayı. 1-2, 2009, ss. 119-139.
• Eren, Abdurrahman: Anayasa Hukuku Dersleri Genel Esasları – Türk Anayasa Hukuku, 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2023.
• Esen, Selin: “Türkiye’de Anayasa Şikayeti”, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti/ Anlamı, Kapsamı ve Olası Sorunlar), Türkiye Barolar Birliği Yayınları: 201, Ankara, Nisan 2011, https://tbbyayinlari.barobirlik.org.tr/tbbbooks/ambb-2011-382.pdf Erişim Tarihi 1.7.2025, ss. 44-55.
• Fendoğlu, Hasan Tahsin: Anayasa Hukuku, 8. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara 2020.
• Gören, Zafer: Anayasa Hukuku, 3. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara 2018.
• Gözler, Kemal: Türk Anayasa Hukuku, 2. Bası, Ekin Kitabevi, Bursa 2018.
• Göztepe, Ece: “Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru İncelemesinde Somut Norm Denetimi Yoluna Başvurabilir mi?”, Anayasa Hukuku Dergisi, Cilt: 11, Sayı. 21, Yıl. 2022, ss. 1-30 (Bireysel Başvuru İncelemesinde Somut Norm Denetimi).
• Göztepe, Ece: “Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Hakkının (Anayasa Şikâyeti) 6216 Sayılı Kanun Kapsamında Değerlendirilmesi”, TBB Dergisi 2011 (95), ss. 14-40 (Bireysel Başvuru Hakkının Değerlendirilmesi).
• Gözübüyük, Şeref: Anayasa Hukuku, 2. Bası, S Yayınları, Ankara 1986.
• Gündüz, F. Ebru/ Gündüz, Hakan: “Anayasa Mahkemesi Kararlarında Hükmün Denetlenmesini Talep Etme Hakkı”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Yıl. 13, S. 49, Ocak 2022, ss. 1-28.
• Güvenç, Selvi Nazlı: “Boşanmada Ortak (Birlikte) Velâyetin Uygulanabilirliği”, Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi (NEÜHFD), C. 6, S. 2, Yıl. 2023, ss. 600-612.
• Hamdemir, Berkan: Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru, 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara 2018.
• İba, Şeref: Türk Anayasa Hukuku, Turhan Yayınevi, Ankara 2018.
• İnceoğlu, Sibel: Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Türkiye ve Latin Modelleri, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2017 (Bireysel Başvuru Türkiye ve Latin Modelleri).
• İnceoğlu, Sibel: “Anayasa ve İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi İlişkisi”, (ed.) Sibel İnceoğlu, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa: Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kapsamında Bir İnceleme, 2. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2013 ss. 7-21 (Anayasa ve İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi).
• İnceoğlu, Sibel: Adil Yargılanma Hakkı, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi – 4, Avrupa Konseyi, 2018, https://www.anayasa.gov.tr/media/3547/04_adil_yargilanma_hakki_son.pdf Erişim Tarihi 1.7.2025 (Adil Yargılanma Hakkı).
• İzgi, Ömer/ Gören, Zafer: Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Yorumu, C. II Madde 79-177, TBMM Basımevi, Ankara 2002.
• Kaboğlu, İbrahim Ö.: Anayasa Yargısı: Avrupa Modeli ve Türkiye, 5. Bası, Platon Plus Yayıncılık, İstanbul 2024 (Anayasa Yargısı).
• Kaboğlu, İbrahim Ö.: Özgürlükler Hukuku 1, 7. Baskı, İmge Yayınevi, Ankara 2013 (Özgürlükler Hukuku).
• Kanadoğlu, Osman Korkut/ Duygun, Ahmet Mert: Anayasa Hukukunun Genel Esasları, 4. Baskı, On İki Levha Yayınevi, İstanbul 2025.
• Karan, Ulaş: Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Rehberi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2015 (Bireysel Başvuru Rehberi).
• Karan, Ulaş: “Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Hakkı”, (ed.) Sibel İnceoğlu, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa: Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kapsamında Bir İnceleme, 2. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2013, ss. 179-208 (Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği).
• Kuşçu, Döndü: “Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Hükümleri Uyarınca Sınır Dışı Edilmelerine Karar Verilen Yabancıların İdari Gözetim Altına Alınmaları”, DÜHFD, Cilt: 22, Sayı: 37, Yıl: 2017, ss. 241-284.
• Öcal Apaydın, Bahar: “Son Yargı Kararları Işığında Kadının Soyadı Meselesi Çözüme Kavuşturulmuş Mudur?”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 6, S. 2, Yıl. 2015, ss. 425-458.
• Özbek, Nimet: “AİHM Kararları Işığında YUKK’nda İdarî Gözetimin Uygulandığı Mekânlar Hakkında Ortak Sorunlar”, TBB Dergisi 2015 (118), ss. 15-50.
• Özbudun, Ergun: Türk Anayasa Hukuku, 25. Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara 2025.
• Özen, Mustafa, “Non Bis İn İdem (Aynı Fiilden Dolayı İki Kez Yargılama Olmaz) İlkesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XIV, Y. 2010, Sa. 1, ss. 389-417.
• Özgenç, İzzet/ Şahin Cumhur: “İddia ve Savunma Hakkı”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl. 2001, C. 5, S. 2, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/789881 Erişim Tarihi 1.7.2025.
• Pazarcı, Hüseyin: Uluslararası Hukuk, 11. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2012.
• Pekel, Abdulkadir: “AİHM Kararlarından Örnekler İle AİHS’ye Ek Protokol No. 7”, Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), Vol. 5, Issue. 51, 2019, https://sssjournal.com/files/sssjournal/1987760788_20_5-51.ID1965_Pekel_6994-7009.pdf Erişim Tarihi 1.7.2025, ss. 6994-7009.
• Sabuncu, Yavuz/ Esen Arnwine, Selin: “Türkiye İçin Anayasa Şikayeti Modeli Türkiye’de Bireysel Başvuru Yolu”, Anayasa Mahkemesinin Kuruluşunun 55. Yılı Anısına 55 Yıl 55 Makale, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2017, ss. 1029-1045.
• Sağlam, Fazıl: Anayasa Hukuku Ders Notları, Yakın Doğu Üniversitesi Yayınları, Lefkoşa 2013.
• Schabas, William A.: The European Conevntion on Human Rights: A Commentary, Oxford University Press, 2015.
• Sezer, Abdullah: “İHAS’a Ek 15 ve 16 No.lu Protokollere İlişkin Genel Gözlemler”, Anayasa Hukuku Dergisi, C. 4, S. 8, 2015, ss. 107-129.
• Şahbaz, İbrahim: “Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru ve Sorunlar”, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru (Anayasa Şikayeti/ Anlamı, Kapsamı ve Olası Sorunlar), TBB Yayınları: 201, Ankara 2011, ss. 71-128.
• Şirin, Tolga: “Anayasa Şikâyeti Hakkı: Üçüncü Yıl Değerlendirmesi”, (Hazırlayanlar) Ece Göztepe, Mustafa Mert Alpbaz, Kamu Hukukçuları Platformu Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru: Türkiye Uygulamasının Almanya ve Strazburg Ekseninde Karşılaştırması, On İki Levha Yayınevi, İstanbul, 2017, ss. 17-110 (Anayasa Şikâyeti Hakkı).
• Şirin, Tolga: Özgürlük ve Güvenlik Hakkı, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi – 1, Avrupa Konseyi, 2018, https://www.anayasa.gov.tr/media/3544/01_ozgurluk_guvenlik_hakki.pdf Erişim Tarihi 1.7.2025 (Özgürlük ve Güvenlik Hakkı).
• Tanör, Bülent/ Yüzbaşıoğlu, Necmi: 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, 17. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul 2018.
• Teziç, Erdoğan: Anayasa Hukuku, 21. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul 2017.
• Yılmaz, Didem: “6216 Sayılı Kanundaki “Taraf Olma” Koşulu ve AİHS’e Ek 4. Ve 7. Protokollerde Yer Alan Hakların, Anayasal Temel Haklar Olarak Bireysel Başvuru Yolunda Uygulanabilirliği Hakkında Bir Değerlendirme”, AÜHFD, 64 (3) 2015, ss. 815-854.
• Yılmaz Eren, Esra: “AİHM ve AYM Kararları Işığında İstihbari Delile Dayalı Tahdit Kodu Uygulaması Üzerine Bir Değerlendirme”, Terazi Hukuk Dergisi, Sayı. 211, Mart 2024, ss. 94-114.
• Yüksel, Saadet: “Procedural Aspects of the European Court of Human Right’s Assessment under Article 3 of the European Convention on Human Rights in Removal Cases”, Public and Private International Law Bulletin, Vol. 42 Issue. 2, ss. 777–790.
• Zabunoğlu, Hamdi Gökçe/ Kartlı, Elif Başak: “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 7 No’lu Protokol Bağlamında Yerleşik Yabancıların Sınır Dışı Edilmesine İlişkin Usuli Güvencelerin Sınırlandırılması Rejiminde Eşik: Muhammad ve Muhammad V. Romanya Kararı”, Adalet Dergisi, 2024/2, Sayı: 73, ss. 85-107.
• AYM, Türkan Altun Başvurusu, B. No: 2012/388, 25.12.2012.
• AYM, Onur Solmaz Başvurusu, B. No: 2012/1049, 26.3.2013.
• AYM, ABP Gıda San. Tur. ve Tic. Ltd. Şti., B. No: 2014/72, 25.3.2015.
• AYM, K.A. Başvurusu, (Genel Kurul), B. No: 2014/13044, 11.11.2015.
• AYM, Levent Yanlık Başvurusu, B. No: 2013/1189, 18.11.2015.
• AYM, Z.M. ve I.M. Başvurusu, B. No: 2015/2037, 6.1.2016.
• AYM, İ.F.A. Başvurusu, B. No: 2013/8564, 17.2.2016.
• AYM, İffet İnci Gültekin Başvurusu, B. No: 2013/9585, 9.3.2016.
• AYM, Hakan Erdoğan Başvurusu, B. No: 2013/9481, 24.3.2016.
• AYM, Mesut Ekinci Başvurusu, B. No: 2014/956, 18.5.2016.
• AYM, Bülent Şakar Başvurusu, B. No: 2014/1517, 30.6.2016.
• AYM, Murat Deniz Başvurusu, B. No: 2014/5318, 21.9.2016.
• AYM, Ferhat Yağcı Başvurusu, B. No: 2013/2493, 22.9.2016.
• AYM, E.G. Başvurusu, Genel Kurul, B. No: 2014/12428, 13.10.2016.
• AYM, Zekeriyya Berber Başvurusu, B. No: 2014/4982, 17.11.2016.
• AYM, H.Y. Başvurusu, B. No: 2014/1206, 17.11.2016.
• AYM, Caner Dinç Başvurusu, B. No: 2014/606, 17.11.2016.
• AYM, Muhbet Adanır ve diğerleri Başvurusu, B. No: 2014/10261, 8.12.2016.
• AYM, Mehmet Bayraktar Başvurusu, B. No: 2014/2316, 15.2.2017.
• AYM, A.Ü. Başvurusu, B. No: 2014/17190, 19.4.2017.
• AYM, F.Ç. Başvurusu, B. No: 2014/8019, 24.5.2018.
• AYM, Sulhiye Arzu Saraç Başvurusu, B. No: 2014/12114, 13.9.2017.
• AYM, Y.A. Başvurusu, B. No: 2014/6454, 18.7.2018.
• AYM, Yunus Şen Başvurusu, B. No: 2015/10354, 9.1.2019.
• AYM, Ömer Şanlı Başvurusu, B. No. 2015/7304, 22.1.2019.
• AYM, Hikmet Erçin Başvurusu, B. No: 2014/2917, 23.1.2019.
• AYM, Ünal Gökpınar Başvurusu, B. No: 2018/9115, 27.3.2019.
• AYM, Adalet Ekinci ve Diğerleri Başvurusu, B. No: 2015/19112, 29.5.2019.
• AYM, Yasin Yalçınkaya Başvurusu, B. No: 2016/49199, 18.7.2019.
• AYM, Turgut Öztop Başvurusu, B. No: 2016/6023, 10.10.2019.
• AYM, Mehmet Turgay Özbekler Başvurusu, B. No: 2017/20779, 11.3.2020.
• AYM, Mahir Şahap Bostan Başvurusu, B. No: 2017/19906, 2.6.2020.
• AYM, Erkan Sancaklı Başvurusu, B. No: 2017/23602, 3.6.2020.
• AYM, İrfan Yılmaz Başvurusu, B. No: 2018/9678, 14.10.2020.
• AYM, İlyas Tunç Başvurusu, B. No: 2018/13388, 18.11.2020.
• AYM, E.Ç. Başvurusu, B. No: 2019/2490, 3.12.2020.
• AYM, Adnan Şen Başvurusu, B. No: 2018/8903, 15.04.2021.
• AYM, Hilal Erdaş Başvurusu, B. No: 2018/27658, 6.10.2021.
• AYM, Abdulhakim Şendül Başvurusu, B. No: 2017/26742, 17.11.2021.
• AYM, Gurbet İrge Başvurusu, B. No: 2018/2174, 10.5.2022.
• AYM, Fahri Yavuz Uras Başvurusu, B. No: 2019/4812, 25.5.2022.
• AYM, Hasan Fehmi Canan Başvurusu, B. No: 2018/12684, 4.7.2022.
• AYM, Beyza Mobilya Dayanıklı Tüketim Maddeleri Gıda Madencilik İnş. Petrol Ürünleri San. Tic. A.Ş. Başvurusu, B. No: 2018/9933, 13.9.2022.
• AYM, Süleyman Altıntaş Başvurusu, B. No: 2019/16367, 5.10.2022.
• AYM, Wisam Sulaiman Dawood Eaqadah Başvurusu, B. No: 2021/2831, 15.2.2023.
• AYM, Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. Başvurusu, B. No: 2019/40991, 23.3.2023.
• AYM, Amanda Jolyn Krause ve Diğerleri Başvurusu, B. No: 2019/40761, 15.2.2024.
• AYM, Bekir Kara Başvurusu, B. No: 2020/3884, 2.5.2024.
• AYM, Şems Yapı Denetim Ltd. Şti. Başvurusu, B. No: 2020/10141, 15.5.2024.
• AYM, Ramiz Islamov Başvurusu, B. No: 2020/37579, 3.10.2024.
• AYM, Hans Jürgen Peter Louven Başvurusu, B. No: 2020/21147, 24.10.2024.
• AYM, Emire Eren Keskin ve Reyhan Çapan Başvurusu, B. No: 2021/43536, 30.10.2024.
• AYM, Mustafa Ubeydullah Aydın Başvurusu, B. No: 2022/103487, 21.1.2025.
• AYM, E. 2013/95, K. 2014/176, 13.11.2014.
• AYM, E. 2014/177, K. 2015/49, 14.5.2015.
• AYM, E. 2017/95, K. 2017/119, 12.7.2017.
• AYM, E. 2018/71, K. 2018/118, 27.12.2018.
• AYM, E. 2020/21, K. 2020/53, 1.10.2020.
• AYM, E. 2019/4, K. 2021/78, 4.11.2021.
• AYM, E. 2021/48, K. 2022/7, 26.1.2022.
• AYM, E. 2020/30, K. 2023/12, 25.1.2023.
• AYM, E. 2022/155, K. 2023/38, 22.2.2023.
• AYM, E. 2024/25, K. 2024/116, 30.5.2024.
• AYM, E. 2022/6, K. 2024/225, 25.12.2024.
• İHAM, Burghartz/ İsviçre, Series A no. 280-B, 22.2.1994.
• İHAM, Maaouia/ Fransa, (Büyük Daire), B. No: 39652/98, 5.10.2000.
• İHAM, Blokker/ Hollanda, B. No: 45282/99, 7.11.2000.
• İHAM, Al-Nashif/ Bulgaristan, B. No: 50963/99, 20.6.2002.
• İHAM, Nikitin/Rusya, B. No: 50178/99, 20.7.2004.
• İHAM, Storck/ Almanya, B. No: 61603/00, 16.6.2005.
• İHAM, Ruotsalainen/ Finlandiya, B. No: 13079/03, 16.6.2009.
• İHAM, Abdolkhani ve Karimnia/ Türkiye, B. No: 30471/08, 22.9.2009.
• İHAM, M.S.S./ Belçika ve Yunanistan, (Büyük Daire), B. No: 30696/09, 21.1.2011.
• İHAM, De Souza Ribeiro/ Fransa, (Büyük Daire), B. No: 22689/07, 13.12.2012.
• İHAM, Muhammad ve Muhammad / Romanya, (Büyük Daire), B. No: 80982/12, 15.10.2020.
• İHAS’a Ek 7 No’lu Protokol, https://rm.coe.int/168007a082 Erişim Tarihi 1.7.2025.
• İHAS’a Ek 11 No’lu Protokol, https://rm.coe.int/168007cda9 Erişim Tarihi 1.7.2025.
• Explanatory Report to the Protocol No. 7 to the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, https://rm.coe.int/16800c96fd Erişim Tarihi 1.7.2025 (Explanatory Report to the Protocol No. 7).
• European Court of Human Rights (ECHR), Guide on Article 4 of Protocol No. 7 to the European Convention on Human Rights: Right not to be tried or punished twice, Updated on 31 December 2019, https://ks.echr.coe.int/documents/d/echr-ks/guide_art_4_protocol_7_eng Erişim Tarihi 1.7.2025 (Guide on Article 4 of Protocol No. 7).
• Council of Europe, Treaty Office, Chart of signatures and ratifications of Treaty 117 https://www.coe.int/en/web/conventions/full-list?module=signatures-by-treaty&treatynum=117 Erişim Tarihi 1.7.2025.
• Şirin, Tolga, “İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi’ne Ek 7. no.lu Protokol Hakkında Genel Bir Bilgilendirme”, https://www.academia.edu/28122179/Avrupa_İnsan_Hakları_Sözleşmesi_7_nolu_Protokol Erişim Tarihi 1.7.2025 (Ek 7. no.lu Protokol Hakkında Genel Bir Bilgilendirme).
• MAZLUMDER, Göçmenlerin ve Mültecilerin Sınır Dışı Edilmesinde Konuşulmayan Alan: Tahdit Kodu Mağdurları Raporu, İstanbul, 2020, https://drive.google.com/file/d/1Cay5e5hkHT5RQUf5HWtyIL36I9ARm-Gh/view Erişim Tarihi 1.7.2025.
• Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun, R.G. 3.4.2011, S. 27894.
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu, R.G. 11.4.2013, S. 28615
• 11 No’lu Protokol ile Değişik İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşme'ye Ek 7 No’lu Protokolün Onaylanması Hakkında Karar, Karar Sayısı: 2016/8717, R.G. 08.04.2016, S. 29678 (Ek 7 No’lu Protokolün Onaylanması Hakkında Karar).
• İnsan Haklarını ve Ana Hürriyetleri Korumaya Dair Sözleşmenin Oluşturduğu Denetim Mekanizmasının Yeniden Yapılanmasına İlişkin 11 No.lu Protokol’ün onaylanması hakkında Karar, Karar Sayısı: 97/9506, R.G. 20.06.1997, S. 23025.