FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU’NDA DÜZENLENEN TAZMİNAT DAVALARINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 2, 1855 - 1889, 27.11.2025

Emin Çelik

https://doi.org/10.33717/deuhfd.1737535

Öz

Eseri meydana getirmesiyle eser sahibi sıfatını kazanan gerçek kişi, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) uyarınca eserden doğan mali ve manevi haklara sahip olmaktadır. Kanun koyucu bu hakların ihlal edilmesi karşısında FSEK m.66 ve devamında birtakım davalar öngörmüştür. Çalışmamız FSEK m.70’de düzenlenen tazminat davalarını konu almaktadır. FSEK m.70 gerek düzenleniş biçimi gerek zaman içerisinde yapılmış değişikliklerle beraber oldukça muğlak bir hale gelmiştir. Bu bakımdan çalışmamızın amacı, FSEK m.70’e dair tartışmalı hususların yeniden ele alınıp anılan maddenin daha da anlaşılabilir olmasına yöneliktir.

Anahtar Kelimeler

Eser Sahibi , FSEK , Manevi Tazminat Davası , Maddi Tazminat Davası , Kazancın İadesi Davası.

EVALUATIONS ON COMPENSATION CASES REGULATED UNDER THE LAW ON INTELLECTUAL AND ARTISTIC WORKS

Öz

The natural person who creates a work acquires the status of author and, within the scope of the Law on Intellectual and Artistic Works No. 5846 (FSEK), holds the moral and economic rights arising from the work. In cases of infringement of these rights, various legal remedies have been made available under Article 66 and the following provisions of the FSEK. This study focuses on the compensation claims regulated under Article 70 of the FSEK. Article 70 has become considerably ambiguous due to both how it is drafted and the amendments introduced over time. Accordingly, this study aims to revisit the controversial aspects of Article 70 and contribute to its clarification and comprehensibility.

Anahtar Kelimeler

Author , FSEK , Non-pecuniary Compensation Claim , Pecuniary Compensation Claim , Claim for the Restitution of Profits.

Kaynakça

• Akkanat Öztürk, Elif Beyza: “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun Tazmin Edilebilir Zarara Yaklaşımı”, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Cilt 38 Sayı 2, 2022, s.267-295.
• Antalya, Osman Gökhan: Marmara Hukuk Yorumu Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt: V/1, 2, 2.Baskı, Seçkin, Ankara 2019.
• Arkan, Azra: Eser Sahibinin Haklarına Bağlantılı Haklar, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2005.
• Arkan Akbıyık, Azra: Gerçek Olmayan Vekaletsiz İş Görme, Alfa, İstanbul 1999.
• Arslanlı, Halil: Fikri Hukuk Dersleri II, Sulhi Garan Matbaası, İstanbul 1954.
• Ateş, Mustafa: Fikri Hukukta Eser, Turhan Kitapevi, Ankara 2007.
• Ateş, Mustafa: “Fikir ve Sanat Eseri Sahibinin Manevi Haklarına Tecavüzün Ref’i”, Ticaret ve Fikri Mülkiyet Hukuku Dergisi, Cilt:8 Sayı:2, 2022, s.337-374.
• Ateş, Mustafa: “Fikri Mahsuller Üzerindeki Mali Haklara Tecavüzün Ref’i Yöntemleri (FSEK 68) Üzerine Bir İnceleme”, İstanbul Hukuk Mecmuası, Vol: 82 Issue:2, 2024, s.525-574.
• Ayiter, Nuşin: Hukukta Fikir ve Sanat Ürünleri, Sevinç Matbaası, Ankara 1981.
• Bozbel, Savaş: Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, On İki Levha, İstanbul 2012.
• Bozgeyik, Hayri: Görüşler ve Kararlar Telif Hukuku, Adalet, Ankara 2018.
• Candan, Eda: Fikir ve Sanat Eserleri Kanununda Tazminat Davaları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kadir Has Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2013.
• Demir, Başak Aslı: Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa Göre Tazminat Davaları, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2011.
• Demirbaş, Ali: Eser Sahibinin Mali Haklarına Tecavüz Halinde Hak Sahibine Sağlanan Hukuki Koruma, On İki Levha, İstanbul 2015.
• Derdiman, Furkan: “Birlikte Eser Sahipliklerinde Sona Erme ve Birlikten Ayrılma”, İstanbul Hukuk Mecmuası, Cilt 81 Sayı 1, 2023, s.81-111.
• Durgut, Ramazan: “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Kapsamında Tazminat Davaları”, Prof. Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan Cilt I, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2007, s.1075-1095.
• Eminoğlu, Cafer/ Erdoğan, Ersin: Ticari Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk, Ankara 2020.
• Erel, Şafak N.: Türk Fikir ve Sanat Hukuku, Yetkin, Ankara 2009.
• Giray, Eda R.: FSEK ve SMK Kapsamında Arabulucuk, İstanbul Barosu Fikri ve Sınai Haklar Komisyonu 2018-2020 Faaliyet Yılı Özel Yayını, 2020, s.65-83.
• Gökcan, Hasan Tahsin: Haksız Fiil Sorumluluğu ve Tazminat Davaları, 5.Baskı, Seçkin, Ankara 2024.
• Gökyayla, Emre: “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda Yapılan Değişikliklerin Değerlendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 1, 2005, s.1-28.
• Hirsch, Ernst: Hukuki bakımdan Fikri Say, Cilt 2: Fikri haklar (Telif hukuku), İktisadi Yürüyüş Matbaası ve Neşriyad Yurdu, İstanbul 1943.
• Işık, Egemen: Marka Hukukunda Sessiz Kalma Nedeniyle Hak Kaybı, On İki Levha, İstanbul 2017.
• Işık Yaşlı, Şeyma: Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda düzenlenen Ref davasının dava şartı (zorunlu) arabuluculuk kapsamında değerlendirilmesi, Kırklareli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 2, 2023, s.430-470.
• İnal, H.Tamer: Borca Aykırılık, Dönme ve Fesih, 9.Baskı, Seçkin, Ankara 2025.
• Kaya, Arslan: Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku Dersleri -I-, Filiz Kitapevi, İstanbul 2024.
• Kaya, Serkan / Kervankıran, Emrullah: Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Kapsamında Ortaya Çıkan Uyuşmazlıkların Medeni Usul Hukuku Perspektifinden Değerlendirilmesi, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 29, Sayı: 50, 2024, s.229-262.
• Kılıçoğlu Yılmaz, Kumru: Haksız Kazancın İadesi, Adalet, Ankara 2014.
• Küçükali, Canan: Fikri Hakların İhlalinden Kaynaklanan Tazminat Davası, 3.Baskı, Seçkin, Ankara 2024.
• Memiş, Abdullah Berat: Ticari Uyuşmazlıklarda Zorunlu Arabuluculuk Usulü, Seçkin, İstanbul 2020.
• Muratoğulları, Harun: “FSEK Eser Sahiplerinin Manevi Haklarına Saldırı Halinde Talep Edilebilecek Manevi Tazminat”, Terazi Hukuk Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 80, 2013, s.52-59.
• Nal, Temel: Fikri Mülkiyet Hukuku, 8.Baskı, Seçkin, Ankara 2024.
• Narter, Sami: Uygulamada Manevi Tazminat, Adalet, Ankara 2022.
• Nomer, Haluk Nami: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 18.Baskı, Beta, İstanbul 2021.
• Oğuz, Arzu / Merhacı Özden, Selin: Fikri ve Sınai Hakların İhlal Edilmesinden Doğan Tazminat Talepleri, Prof. Dr. Erdal Onar’a Armağan, C. II, Ankara Üniversitesi Yayınları No:391, Ankara 2013.
• Oğuzman, M. Kemal / Öz, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt II, 12.Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2016.
• Özcan, Zeynep / Türk, Ali: “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu m. 70 Hükmü Uyarınca Açılabilecek Tazminat Davalarının Şartları”, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 2, 2020, s.219-244.
• Özcan, Zeynep / Özcanoğlu, Ayşe Betül: “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Kapsamında Eser Sahibinin Manevi Hakları ve Yargıtay Kararları Işığında Eser Sahibinin Hukuksal Koruma Yolları”, Legal Hukuk Dergisi, Cilt: 18 Sayı: 213, 2020, s.4091-4146.
• Özkaya, Eraslan: Özel Hukukumuzda Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süreler, 3.Baskı, Seçkin, Ankara 2023.
• Öztan, Fırat: Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, Turhan Kitapevi, Ankara 2008.
• Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/ Özekes, Muhammet: Medenî Usûl Hukuku, 11.Baskı, On İki Levha, İstanbul 2023
• Sarıkaya, Murat: “Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda Düzenlenen Tazminat Talepleri Üzerine İnceleme”, Türk-Alman Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 1 Sayı 2, 2019, s.59-90.
• Selçok, Dilara: Eser Sahibinin Manevi Haklarının İhlali Halinde Manevi Tazminat, Seçkin, Ankara 2022.
• Suluk, Cahit/ Orhan, Ali: Uygulamalı Fikri Mülkiyet Hukuku Cilt II, Arıkan, İstanbul 2005. Suluk, Cahit/ Karasu, Rauf/
• Tanrıver, Süha: Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Arabuluculuk, 2.Baskı, Ankara 2022.
• Tekinalp, Ünal: Fikri Mülkiyet Hukuku, 5.baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2012.
• Varlı, Pelin: Fikri Haklara Saldırı ve Üç Kat Tazminat Sorunu, Seçkin, Ankara 2021.
• Yasaman, Hamdi: Prof.Dr.Ömer Teoman’a 55.Yaş Günü Armağanı Cilt I, Beta, İstanbul, 2002, s.806-819. Yavuz, Levent/ Alıca,
• Türkan/ Merdivan, Fethi: Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu Yorumu Cilt II, 2.Baskı, Seçkin, Ankara 2014.
• Yıldız, Ozan Ali: Fikri Hakların İhlaline Dayalı Kazanç Devri Talebi, On İki Levha, İstanbul 2022.
• Yurduseven, Şeyma: Fikri Hakkın İhlalinden Elde Edilen Kazancın İadesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018.