THE EVALUATION OF SENDING A QUESTION SHEET TO A WITNESS AND HEARING THE WITNESS THROUGH VIDEO CONFERENCE METHOD (E-HEARING) WITHIN THE FRAMEWORK OF METAVERSE TECHNOLOGY IN CIVIL PROCEDURE LAW

Yıl 2025, Cilt: 27 Sayı: 2, 1675 - 1695, 27.11.2025

Ekin Cansu Kamacı

https://doi.org/10.33717/deuhfd.1745818

Öz

The internet has enabled people to buy any goods from anywhere they want, to perform banking transactions, to perform transactions that can be done in daily life within seconds, and thus to access information easily and quickly. In addition, the development of technology has increased the interaction of people living in different countries and brought people together independently of the spatial dimension. This interaction can be realized not only in two dimensions but also in three dimensions by creating a virtual environment. A three-dimensional virtual universe can be made with metaverse technology. With this technology, people can create their own avatars and exchange information in a virtual environment or perform other transactions that can be done in a real environment, such as purchasing. Therefore, the use of metaverse technology in court proceedings may also come to the fore and this method may become widespread in the future. This study, will provide a general assessment by comparing metaverse technology with the methods of hearing witness through video conferencing and sending question papers to witness in civil proceedings.

Anahtar Kelimeler

Witness , Evidence , Metaverse , Technology , Question Paper

Etik Beyan

This article was produced from a doctoral thesis.

MEDENÎ USÛL HUKUKUNDA TANIĞA SORU KÂĞIDI GÖNDERİLMESİ VE TANIĞIN VİDEO KONFERANS YÖNTEMİ (E-DURUŞMA) İLE DİNLENMESİNİN METAVERSE TEKNOLOJİSİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

İnternet, kişilerin istedikleri yerden herhangi bir malı satın almasını, banka işlemlerinin yapılmasını, günlük hayatta yapılabilen işlemlerin saniyeler içerisinde gerçekleşmesini ve bu sayede bilgiye kolay ve hızlı bir şekilde ulaşılmasını sağlamıştır. Bununla birlikte teknolojinin gelişmesi, farklı ülkede yaşayan kişilerin etkileşimini artırarak mekân boyutundan bağımsız bir şekilde insanları bir araya getirmiştir. Bu etkileşim sadece iki boyutlu olarak değil sanal ortam yaratılarak üç boyutlu bir şekilde gerçekleşebilir. Üç boyutlu bir şekilde sanal evren metaverse teknolojisiyle yapılabilir. Bu teknolojiyle birlikte kişiler, kendi avatarlarını yaratarak sanal ortamda bilgi alışverişinde bulunabilir veya satın alma gibi gerçek ortamda yapılabilen diğer işlemleri gerçekleştirebilir. Bu nedenle metaverse teknolojisinin yargılamada kullanılabilmesi de gündeme gelebilir ve gelecekte bu yöntem yaygınlaşabilir. Bu çalışmada metaverse teknolojisinin, video konferans yöntemiyle tanığın dinlenmesi ve medenî yargılamadaki tanığa soru kâğıdı gönderilmesi yöntemleri ile karşılaştırılması sonucunda genel bir değerlendirme yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tanık , Delil , Metaverse , Teknoloji , Soru Kâğıdı

Etik Beyan

Bu makale doktora tezinden üretilmiştir.

Kaynakça

• Akkan, Mine: “Medenî Usûl Hukukunda Tanığa Soru Kâğıdı Gönderilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Hakan PEKCANITEZ’e Armağan, 2014, s. 555-609.
• Arslan, Aziz Serkan: 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu Çerçevesinde Medeni Usul Hukukunda Delillerin Toplanması ve Doğrudanlık İlkesi, Ankara 2012.
• Arslan, Aziz Serkan: “Doğrudanlık İlkesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 4, Sayı 2, 2014, s. 133-144 (İlke).
• Arslan, Aziz Serkan: E-Duruşma Hukuk Yargılamasında Video Konferans Yöntemi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2023, (E-Duruşma).
• Atalay, Oğuz/Bolayır, Nur: Deliller, Medenî Usûl Hukuku Cilt III (Ed. Hakan Pekcanıtez/Muhammet Özekes/Mine Akkan/Hülya Taş Korkmaz/Cemil Simil/Efe Dırenisa), On İki Levha Yayınları, İstanbul 2025.
• Bagheri, Roya: “Virtual Reality: The Real Life Consequences”, https://blj.ucdavis.edu/sites/g/files/dgvnsk15221/files/media/documents/BLJ-17.1-Bagheri.pdf (Erişim Tarihi: 18.06.2025).
• Ball, Matthew: Metaverse için Çerçeve, https://www.matthewball.co/all/forwardtothemetaverseprimer (Erişim Tarihi: 04.04.2025).
• Bayraktar, Erkan/Kaleli, Fatih: “Sanal Gerçeklik ve Uygulama Alanları”, IX. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 2007, s. 1-6.
• Doma, Oğuz Orkun: “Sanal Gerçeklik: Sanal ve Gerçek Dünyaların Sınır Bölgesi,” İTÜ Vakfı Dergisi, Sayı 85, 2020, s. 24-30.
• Ertanhan, Mesut: Medenî Yargılama Hukukunda Tanık ve Tanıklık, Ankara 2005.
• Fuhrmann, Lambertus/Merks, Christoph: “Videoverhandlung im Zivilverfahren”, Zeitschrift für Rechtspolitik (ZRP), Sayı 3, 2023, s. 66-70.
• Gayretli Aydın, Seda: “Medenî Yargılama Hukukunda Ses ve Görüntü Nakli Yoluyla Duruşmaya Katılma”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 19, Özel Sayı, Prof. Dr. Şeref Ertaş’a Armağan, 2017, s. 2101-2126.
• Hasırcı, Hakan: “Medeni Yargılama Hukukunda Elektronik Duruşmalarda Aleniyetin Sağlanması”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Sayı 56, 2023, s. 449-464.
• Işık, Burak: “Amerikan Medeni Usûl Hukukunda Taraf Sorgusu”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 25, Sayı 2, 2023, s. 939-978.
• Kalınkara, Yusuf/Özdemir, Oğuzhan: Metaverse Teknolojileri ve Eğitimde Kullanımı, Doğan, Yunus/Şen Ersoy, Nazife (Editörler), Eğitimde Metaverse: Kuram ve Uygulamalar, Efe Akademi Yayınları, 2022.
• Koukouselis, Maria: Die Unmittelbarkeit der Beweisaufnahme im Zivilprozeß, insbesondere bei der Zeugenvernehmung, Frankfurt am Main 1990.
• Kurt, Nesibe: “Medenî Yargılama Hukukunda Doğrudan Doğruyalık İlkesi”, Prof. Dr. Bilge Öztan’a Armağan, Ankara 2008, s. 599-625.
• Kurt Konca, Nesibe: Medenî Usûl Hukukunda Alenîyet İlkesi, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2009.
• Meriç, Nedim/Arslanpınar Tat, Tuğçe: Elektronik Ortamda Duruşma ve Diğer Yargı Faaliyetlerinin İcrası, Dijital Çağda Medenî Yargı (Ed. Muhammet Özekes), Adalet Yayınevi, Ankara 2022.
• Musielak, Hans-Joachim/Voit, Wolfgang: Zivilprozessordnung mit Gerichtsverfassungsgesetz Kommentar, 22. Auflage, Verlag Franz Vahlen, München 2025. (Musielak/Voit/ İlgili Bölüm Yazarı, ZPO).
• Münchener: Kommentar zur Zivilprozessordung, 6. Auflage, C.H.BECK, Münih 2020. (MüKoZPO/ İlgili Bölüm Yazarı, ZPO).
• Münchener: Kommentar zur Zivilprozessordung, 7. Auflage, C.H.BECK, Münih 2025. (MüKoZPO/ İlgili Bölüm Yazarı, ZPO, 2025).
• Özekes, Muhammet: Medeni Usûl Hukukunda Hukukî Dinlenilme Hakkı, Yetkin Yayıncılık, Ankara 2003.
• Park, Sang-Min/Kim, Young-Gab: “A Metaverse: Taxonomy, Components, App-lications, and Open Challenges”, IEEE Access, Sayı 10, 2022, s. 4209-4251.
• Penney, Jonathon W.: “Privacy and The New Virtualism”, 10 Yale J. L. & Tech., 2008, s. 194-250.
• Sevindik, Tuncay/Kamacıoğlu, Büşra/Binol, Ubeydullah/Özer, B. Yasir: “İnsan Bilgisayar Etkileşiminde Artırılmış Gerçeklik ve Sanal Gerçeklik Uygulamalarının Karşılaştırılması”, Art7 Sanat ve İletişim Dergisi, Cilt 2, Sayı 1, 2025, s. 27-39.
• Tanrıver, Süha: Medenî Usûl Hukuku Cilt I, Yetkin Yayınları, Ankara 2021.
• Ullrich, Kristin: “Außergerichtliche Kontakte zwischen Anwalt und Zeugen im Zivilprozess”, NJW, Cilt 19, 2014, s. 1341-1345.
• Winters, Terry (çev. Mina Zeynep Çamoğlu): Metaverse, Kodlab, İstanbul 2022.
• Yılmaz, Ejder: Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2021.
• https://www.reuters.com/world/americas/colombia-court-moves-metaverse-host-hearing-2023-02-24/ (Erişim Tarihi: 20.06.2025).
• https://www.lto.de/karriere/jura-referendariat/stories/detail/referendariat-niedersachsen-jura-virtuelle-zeugenvernehmung-muendliche-pruefung-ki-courtnai (Erişim Tarihi: 20.06.2025).