Resim Yöntemi ile Ev Kazaları Risklerinin ve Alınan Önlemlerin Belirlenmesi

Yıl 2018, Cilt: 11 Sayı: 2, 137 - 146, 01.05.2018

Burcu Selvi Çalışkan Serap Balcı

Öz

Giriş: Kaza, insan iradesi dışında, ani ve hızlı gelişen, dış gücün etkisiyle fiziksel ve mental hasarlarla sonuçlanabilen bir olaydır. Amaç: Bu çalışma, resim yöntemi ile ev kazaları risklerinin ve alınan önlemlerin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak gerçekleştirildi. Yöntem: Araştırmanın evrenini Eylül 2013 ve Mayıs 2015 tarihleri arasında, İstanbul Üsküdar Ferah Aile Sağlığı Merkezine kayıtlı olan anneler, örneklemini ise evreni bilinen grupta örneklem yöntemiyle seçilen, araştırmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden toplam 282 anne oluşturdu. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından literatür incelenerek hazırlanan Bilgi Formu ve evin dört bölümündeki kaza risklerini gösteren Resimler kullanıldı. Bulgular: Annelerin yaş ortalamalarının 31 ± 5.41 yıl olduğu, bu annelerin %48.2’sinin eğitim düzeyinin ilköğretim mezunu olduğu ve annelerin %84’ünün aktif olarak çalışmadığı belirlendi. Çocukların yaş ortalamalarının 2.47 ± 1.69 yıl olduğu, bu çocukların %55.3’ünün erkek olduğu saptandı. Araştırmadaki çocukların %69.9’unun en az bir kez ev kazasına maruz kaldığı belirlendi. Ev kazası geçiren çocukların çoğunlukla 1.5-3 yaş grubu çocuklar olduğu, ev kazası türlerinin %95.9’unun düşme olduğu ve kazanın %68’inin salonda gerçekleştiği saptandı. Sonuç: Anneler kaza risklerini bilmelerine rağmen uygulamaya yansıtma konusunda yetersiz idi. Ebeveynlere kaza risklerini önlemeye yönelik girişimler konusunda eğitimler sık sık verilerek, farkındalıkları arttırılmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Ev Kazaları, Yaralanma, Güvenlik Önlemleri, Resimler

Determination of Home Accident Risks and Buying Precautions with the Illustration Method

Öz

Determination of Home Accident Risks and Buying Precautions with the Illustration Method Background: Accident is an incident that happens unintentionally and suddenly, typically resulting in physical and mental damage by an external impact. Objectives: The study was planned as descriptive research, aimed at using illustrations to identify home accident risks and avoidance measures. Methods: The study population comprised the mothers registered at the Istanbul Üsküdar Ferah Family Health Center over the period September 2013 - May 2015; the study sampling consisted of a total of 282 mothers selected from a finite population who had agreed to voluntarily participate in the research. An Information Form drawn up by the researchers based on the literature and Illustrations depicting home accident risks in four parts of the house were used as data collection instruments. Results: It was found that the mean age of the mothers in the study was 31 ± 5.41 years; 48.2% of these mothers were elementary school graduates and 84% were not actively employed. It was seen that the mean age of the children in the study was 2.47 ± 1.69 years and that 55.3% of these children were boys. Of the children in the study, 69.9% had experienced at least one home accident. It was observed that most of the children experiencing accidents at home were in the 1.5-3-year-old age group, 95.9% were falls and 68% occurred in the living room. Conclusion: The mothers were inadequate in taking precautions even though they were aware of accident risks. Parents should be offered frequent educational programs on initiating measures to avoid and become aware of accident risks

Anahtar Kelimeler

Home Accidents, Injuries, Safety Measures, Illustrations.

Kaynakça

• Ademolai A.S., Dedeke, I.O., Oyelami, A.O. (2010). Childhood injuries in Ilesa, South-Western Nigeria: Causes, Pattern and outcome. West Afr J Med, 29 (4), 253-258.
• Akalın, D., Göktaş, E., Horzum, E., Karaodul, G., Çobanoğlu, N. (Editörler). (2008). Eğitimciler için eğitim rehberi. Ankara: İlkay Ofset Matbaacılık.
• Aksakal, F.N., Çakır, M., Aydemir, Ö., Tezel, A., Aygün, R. (2013). 0-6 yaş çocuğu olan ebeveynlerin oyuncak güvenliği ile ilgili bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. 16. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi (Kongre Kitabı). Antalya, 27-31 Ekim, 580.
• Alasya, E. (2012). 1-6 yaş grubu çocuklarda ev kazası görülme sıklığı ve annelerin ev kazaları ile ilgili uygulamaların belirlenmesi. Hemşirelik Programı Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Lefkoşa, Kıbrıs.
• Alptekin, F. (2004). Aksaray il merkezinde ev kazaları epidemiyolojisi korumaya yönelik tutum ve davranışlar ev kazalarına yönelik ilkyardım bilgi düzeyi. Hemşirelik Programı Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Isparta, Türkiye.
• Asirdizer, M., Yavuz, M,, Albek, E., Canturk, G. (2005). Infant and adolescent deaths due to home accidents in Istanbul. Turkish Journal of Pediatrics, 47 (2), 141-149.
• Aslan, D., Daymaz, D., Gürsoy, N., Kartal, G., Yavuz, M. (2014). Beş yaş altı çocukların yaşadığı evlerde sigara dumanından pasif etkilenim durumu: Ankara’dan bir örnek. Türk Toraks Derneği, 1-6.
• Atatürk, Ü., Erci, B. (2012). 0 - 5 yaş grubu çocuğa sahip annelerin ev kazalarına neden olan faktörler ve önlemeye yönelik bilgi, tutum ve davranışlarının saptanması. 15. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi (Kongre Kitabı). Bursa, 2-6 Ekim, 863-865.
• Bahadır, G.B., Oral, A., Güven, A. (2011). Çocukluk çağı travmaları ve önlenmesinde koruyucu hekimliğin rolü. TAF Preventive Medicine Bulletin, 10 (2), 243-250.
• Baysal, S.U., Yıldırım, F., Bulut, A. (2005). Çocuk güvenliği yaralanmalardan ve zehirlenmelerden korunma güvenlik kontrol listesi. İstanbul: İstanbul Tıp Fakültesi Basımevi.
• Baysal, S.U., Birinci, A. (2006). Çocukluk çağında kazalar ve yaralanma kontrolü. Türkiye Klinikleri Pediatrik Bilimler Dergisi, 2 (2), 64-78.
• Broides, A., Assaf, A. (2003). Home accidents in Arab Bedouin children in southern Israel. Journal of Child Health Care, 7 (3), 207–214.
• Chen, L.H., Gielen, A.C., McDonald, E.M. (2003). Validity of self reported home safety practices. Injury Prevention, 9 (1), 73- 75.
• Conk, Z., Başbakkal, Z., Yılmaz, H.B., Bolışık, B. (Editörler). (2013). Pediatri Hemşireliği. Ankara: Akademisyen Tıp Kitabevi.
• Çalışkan, K., Avcı, Ö., Acar, V., Dönmez, Y.C. (2010). 0–6 yaş grubu çocuğu olan annelerin düşmelere ilişkin ilkyardım uygulamalarının incelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3 (3), 1-9.
• Çayboylu, İ. (Ed.). (2004). Ailenin Sağlık Eğitimi. İstanbul: Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Yayını.
• Çınar, N.D. (1999). “0-6 Yaş Çocuklarda Annenin Ev Kazalarına Yönelik Güvenlik Önlemlerini Tanıma Ölçeği”nin geliştirilmesi ve çocuktaki kazaları önlemede annelere verilen eğitimin etkisi. Hemşirelik Programı Yayınlanmış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul, Türkiye.
• Çınar, N,D. (2004). 0-6 yaş grubu çocukların ev kazalarından korunmasında ailenin rolü. Klinik Çocuk Forumu, 4 (2), 62-66.
• Ellsaber, G., Brinkhues, TG., Albrecht, M. (2014). Injury prevention in young children. Bundesgesundheitsblatt- Gesundheitsforschung – Gesundheitsschutz, 57 (6), 681-686.
• Gürcan, A. (Ed.). (2007). 0-6 yaş grubu çocuğu olan annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerinin tanılanması. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Eğitim - Kültür ve Araştırma Dergisi, 3 (12), 13-20.
• Hamzaoğlu, O., Özcan, U. (Editörler). (2006). 5 Yaş Altı Çocuk Ölümlerinin Temel Ölüm Nedenlerine Göre Dağılımı Türkiye Sağlık İstatistikleri. Ankara: Türk Tabipleri Birliği Yayınları.
• İlhan, M. (2004). Oyuncaklar ne kadar güvenli. Klinik Çocuk Forumu, 4 (2), 33-34.
• Karataş, N. (2004). Araştırmada Örnekleme Hemşirelikte Araştırma İlke Süreç ve Yöntemleri (3.Baskı). Ankara: Odak Ofset Yayınları.
• Karatepe, T,U., Akış, N. (2013). 0-6 yaş çocuklarda ev kazası geçirme sıklığı ve ilişkili faktörler. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 39 (3), 165-168.
• Kendrick, D., Watson, M.C., Mulvaney, C.A., Smith, S.J., Sutton, A.J., Coupland, C.A.C., Mason-Jones, A.J. (2008). Preventing childhood falls at home meta-analysis and meta-regression. Am J Prev Med., 35 (4), 370-379.
• Kenneth, D., Kochanek, M.A., Jiaquan, X.U., Sherry, L, Murphy, B.S., Arialdi, M., Miniño, M.P.H., Kung, H.C. (2011). Deaths: preliminary data for 2009. National Vital Statistics Reports, 59 (4), 1-51.
• Köse, O.Ö., Bakırcı, N. (2007). Çocuklarda ev kazaları. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 16 (3), 31-35.
• Kurt, F.Y., Aytekin, A. (2015). 0-6 yaş grubu çocuklarda ev kazaları. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 2 (1), 22-32.
• Küçüktaşçı, K., Ergin, H., Çırak, B., Kıroğlu, Y. (2010). Örgü şişiyle ev kazası sonucu gelişen penetran meningoensefalit ve bos fistülü. Ege Tıp Dergisi, 49 (2), 117-122.
• MacKay, M., Vincenten, J., Brussoni, M., Towner, L. (2006). Child Safety Good Practice Guide: Good İnvestments in Unintentional Child İnjury Prevention and Safety Promotion. Amsterdam: European Child Safety Alliance Eurosafe.
• Meadow, S.R., Newell, S.J. (Editörler). (2003). Pediatri. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevleri.
• Mo, Q.Y., Huang, D.M., Xie, G.Q., Liang, G.M., Ma, L.Z., Fu, S.M. (2013). Unintentional injuries in children: an analysis of 924 cases. Zhongguo Dang Dai Er Ke Za Zhi (Chinese journal of contemporary pediatrics), 15 (7), 559-562.
• Nouaili, B.H., Said, B.A., Ouzini, F., Bezzine, A., Hamida, B.A, Marrakchi, Z. (2011). Epidemiology of domestic accidents of young children in Tunisia: impact of the training of health professionals on data collection quality. La Tunisie Médicale, 89 (10), 766-768.
• Özmen, D., Ergin, D., Şen, N., Çetinkaya, A. (2007). 0-6 yaş grubu çocuğu olan annelerin ev kazalarına yönelik güvenlik önlemlerinin tanılanması. T.C. Başbakanlık Aile ve Sosyal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Eğitim - Kültür ve Araştırma Dergisi, 12 (3), 13-20.
• Öztürk, C., Sarı, H.Y., Bektaş, M., Elçigil, A. (2010). Okul öncesi çocuklarda ev kazaları ve annelerin aldıkları önlemler. Anatolian Journal of Clinical Investigation, 4 (1), 15-21.
• Stephens, K. (2002). Safety and accident prevention starts at home. Parenting Exchange Health & Safety Library Child Care Information Exchange, 6, 1-2.
• Şekerci, E. (2015). Hastanede yatan 0-6 yaş grubu çocukların annelerinin ev kazaları konusundaki bilgi ve uygulamaları. Hemşirelik Programı Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul, Türkiye.
• Tezcan, S., Aslan, D., Yardım, N., Demiröz, A.S., Coşkun, E., Cengiz, G., Bayram, G., Bozkurt, M., Çelik, M., Çelebi, M. (2001). Ankara ili Altındağ merkez 1 nolu sağlık ocağı bölgesinde kaza sıklığının saptanması ve kazaların bazı faktörlerle ilişkisinin belirlenmesi. Ege Tıp Dergisi, 40 (3), 165 – 173.
• Törüner, E.K., Büyükgönenç, L. (2012). Çocuk Sağlığı Temel Hemşirelik Yaklaşımları. Amasya: Göktuğ Yayıncılık.
• Turan, T., Dündar, S.A., Yorgancı, M., Yıdırım, Z. (2010). 0-6 yaş grubu çocuklarda ev kazalarının önlenmesi. Ulus Travma Acil Cerrahi Dergisi, 16 (6), 552-557.
• World Health Organization, (1993). İnternational classification of diseases and related health problems. Geneva: Tenth Revesion (ICD-X).
• Yıldırım, S. (2008). Ev kazası nedeniyle hastaneye başvuran hastaların sosyodermografik özellikleri ve kazaya maruziyetlerini kolaylaştıran çeşitli risk faktörlerinin değerlendirilmesi. Uzmanlık Tezi yayınlanmış, Sağlık Bakanlığı Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Koordinatörlüğü. İstanbul, Türkiye.
• Yıldırım, N., Kublay, G. (2012). 1-4 yaş dönemi çocukların ev kazası sıklığı ve risk faktörleri. 15. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi (Kongre Kitabı). Bursa, 2-6 Ekim, 865-867.
• Yiğit, R. (2009). Çocukluk Dönemlerinde Büyüme ve Gelişme. Ankara: Sistem Ofset Basım.
• Zia, N., Khan, U.R., Razzak, J.A., Puvanachandra, P., Hyder, A.A. (2012). Understanding unintentional childhood home injuries: pilot surveillance data from Karachi, Pakistan. BMC Research Notes, 5 (37), 2-6.