Ailede Yenilenme ve Uyum Genel İndeksi’nin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlilik ve Güvenilirliği

Yıl 2013, Cilt: 6 Sayı: 4, 198 - 206, 01.11.2013

Fadime Hatice İnci Ayla Bayık Temel

Öz

Giriş: Kriz ve streslere karşı ailelerin alışma, yenilenme ve uyum durumlarının belirlenmesi hemşirenin vereceği destek hizmetlerinde önem taşımaktadır. Ülkemizde bu amaçla kullanılabilecek ölçüm aracı bulunmamaktadır. Amaç: Ailede Yenilenme ve Uyum Genel İndeksi’ni (AYUGİ) Türkçeye uyarlamak, geçerlilik ve güvenilirliğini değerlendirmektir. Yöntem: Metodolojik araştırmanın örneklemini Denizli il merkezinde aile sağlığı merkezlerine kayıtlı, kronik hastalığı olan bireylerin bulunduğu 456 gönüllü aile oluşturdu. Veriler görüşme ile aileyi tanıtıcı anket formu ve McCubbin tarafından geliştirilmiş AYUGİ ile izin alınarak toplandı. AYUGİ toplam 74 madde içeren, tek indeks altında toplanmış yedi indeksten oluşmuştur. Bulgular: Aile bireylerinin %64.9’u kadın, yaş ortalaması 33.6±12.67 idi. Hastaların %53.9’u kadın, yaş ortalaması 46.9±19.8 idi. İndeksin Kapsam Geçerliliği Oranı 0.88-1.00 arasında, iç tutarlılık katsayıları 0.68-0.90 arasında bulundu. Aile Dayanıklılık İndeksi ve Sosyal Destek İndeksi dışında kalan indeksler özgün indekslerin yapılarıyla örtüşmektedir. Sonuç: Bulgular Türkçeye uyarlanan AYUGİ’nin psikometrik açıdan kabul edilebilir düzeylerde güvenilir, geçerli olduğunu gösterdi. Ölçeğin daha farklı ve geniş örneklem gruplarında sınanması önerilebilir. İndeks bakım veren birey ve gruplara yönelik çalışmalarda kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Aile Yenilenme, Uyum, Dayanma Gücü. , Geçerlik, Güvenirlik

Turkish Adaptation of the “Family Index of Regenerativity and Adaptation-General”: Validity and Reliability Study

Öz

Introduction: Establishing the adjustment, regeneration and adaptation of a family, in states of crisis and stress, is of
importance in the supportive services a nurse may offer. In our country there is no measurement tool that can be used for this
purpose. Aim: To adapt the Family Index of Regenerativity and Adaptation General (FIRA-G) to Turkish, and evaluate the
validity and reliability. Method: The sample of this methodological study constituted of 456 voluntary families, with
members who had a chronic disease, and were registered to family health centers in the province center of Denizli. Data were
gathered by interview, with consent, by filling an informative questionnaire regarding the family, and FIRA-G developed by
McCubbin. FIRAG consists of seven indexes, gathered under one index, with a total of 74 items. Results: 64.9% of the family
members were women, mean age was 33.6±12.67. 53.9% of the ill members were women, mean age was 46.9±19.8. The
index’s Content Validity Ratio was between 0.88-1.00, internal consistency coefficient was between 0.68-0.90. Except for the
Family Resiliency Index, all of the indexes were compatible with the original index structures. Results have shown that the
validity and reliability levels of the Turkish adaptation of FIRA-G are acceptable, in terms of psychometry. It can be suggested
to examine the scale on different and larger sample groups. The Index can be used in studies regarding caregiving individuals
and groups

Anahtar Kelimeler

Family Regenerativity, Adaptation, Resiliency, Reliability, Validity.

Kaynakça

• Akgül, A. (1997). Tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz teknikleri SPSS uygulamaları. (sy. 568-586). Ankara: Yüksek Öğretim Kurulu Matbaası.
• Baruth, K.E., Carroll, J.J. (2002). A formal assessment of resilience: The Baruth Protective Factors Inventory. Journal of Individual Psychology, 58,235–244.
• Basım, N., Çetin, F. (2011). Yetişkinler için psikolojik dayanıklılık ölçeği’nin güvenilirlik ve geçerlilik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(2),104-114.
• Black, K., Lobo, M. (2008). A Conceptual review of family resilience factors. Journal of Family Nursing, 14 (1), 33-55.
• Burns, N., Grove, S.K. (2001). The Practice of nursing research, conduct, critique, & Utilization. (4th ed., pp. 840). Philadeplhia: W.B. Saunders Company.
• Büyüköztürk, Ş. (2002) Faktör analizi: temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 32,470-483. Daly, W. (1998) . Critical thinking as an outcome of nursing education. what is it ? why is it important to nursing education. Journal of Advanced Nursing, 28 (2 ), 323 - 324.
• Chen J.Y. (2008). Mediators affecting family function infamilies of children with duchenne muscular dystrophy. The Kaohsiung Journal of Medical Sciences, 24(10),514-522.
• Connor, K.M., Davidson, J.R.T. (2003). Development of a new resilience scale: The Connor–Davidson Resilience Scale (CDRISC). Depression and Anxiety, 18, 76–82.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları (1. baskı, sy.251-400). Ankara: Pegem Akademi. Folkman, S., Lazarus, R.S. (1980). An analysis of coping in a middle-aged community sample. Journal of Health and Social Behavior, 21(3),219-239.
• Friborg, O., Barlaug, D., Martinussen, M., Rosenvınge, J.H., Hjemdal. O. (2005). Resilience in relation to personality and intelligence. International Journal of Methods in Psychiatric Research, 14(1),29-42.
• Gallo, A.M., Knafl, K.A., & Angst, D.B. (2009). Information management in families who have a child with a genetic condition. Journal of Pediatric Nursing, 24(3), 194–204.
• Gözüm, S., Aksayan, S. (2003). Kültürlerarası ölçek uyarlaması için rehber II: psikometrik özellikler ve kültürlerarası karşılaştırma. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 5(1),3–14.
• Gürgân, U., (2006). Yılmazlık Ölçeği (YÖ):ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 32 (2), 45-74.
• Kaner, S., ve Bayraklı, H. (2010). Anne Yılmazlık Ölçeğinin psikometrik özellikleri. Eğitim Bilimleri ve Uygulama, 9(17), 77-94.
• Karasar, N. (2000). Bilimsel Araştırma Yöntemi”, Nobel Yayın Dağıtım, Dokuzuncu Basım, Ankara, Luthar, S.S, Cichetti, D., Becker, B. (2000). The Construct of resilience:a critical evaluation and guidelines for future work. Child Development, 71(3),543-562.
• Masten, A.S. (2001). Ordinary magic: resilience processes in development. American Psychologist, 56 (3), 227-238.
• McCubbin, H., McCubbin, M., Thompson, A. (2001). Family measurement stress, coping and resiliency ınventories for research and practice. Kamemeha schools. Copright international, Hawaii: Pan American And Universal Copright Conventions.
• Mccubbin, H., Thompson, AL., Mccubbin, MA (1996). Family assessment: resiliency, coping and adaptation. Madison. WI: University of Wisconsin Publishers.
• McFarlane, J., & Malecha, A. (2005). Sexual assault among intimates: frequency, consequences & treatments. Final Report, grant #2002-WG-BX-0020. Washington, D.C.: Department of Justice, National Institute of Justice.
• Oshio, A., Kaneko, H., Nagamine, S., Nakaya, M. (2003). Construct validity of the Adolescent Resilience Scale. Psychological Reports, 93,1217-1222.
• Özdamar, K. (1997). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi. (sy. 491 502). Eskisehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları
• Simon, J.B., Murphy J.J., Smith S.M. (2005). Understanding and fostering family resilience. The Family Journal. 13(4), 427- 436.
• Sinclair, V.G., Wallston, K.A. (2004). The development and psychometric evaluation of the Brief Resilient Coping Scale. Assessment, 11, 94-101.
• Stevens, J. (1996). Exploratory and confirmatory factor analysis applied multivariate statistics for the social sciences. (3rd ed. pp.362-428). USA: Copyright, By Lawrence Erlbaum Associates.
• Sümbüloğlu, K. ve Sümbüloğlu, V. (2000). Biyoistatistik. (9. Baskı sy. 245-270). Ankara:Özdemir Yayıncılık.
• Şimşek, Ö.F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş temel ilkeler ve LISREL uygulamaları (sy. 74-93). Ankara: Ekinoks. Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. (2. Basım. sy.224). Ankara: Nobel Basımevi.
• Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme. (2. Baskı. sy. 54). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları