Farklı Yaşam Dönemlerindeki Kadınların Sosyal Görünüş Kaygısı ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 1, 91 - 103, 15.01.2023

Esra Ünal , Cansu Ağralı , Ebru Gözüyeşil

https://doi.org/10.46483/deuhfed.1031794

Cited By: 1

Öz

Giriş: Kadınların farklı yaşam dönemlerine göre sosyal görünüş kaygılarının ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi önemlidir.

Amaç: Farklı yaşam dönemlerindeki kadınların sosyodemografik ve obstetrik özelliklerini değerlendirmek ve sosyal görünüş kaygısı ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır.

Yöntem: Çalışma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tiptedir. Çalışmanın örneklemini farklı yaşam dönemlerinden 404 kadın oluşturmuştur. Veriler kişisel bilgi formu, Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği (SGKÖ) ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği-II (SYBÖ-II) kullanılarak toplanmıştır. Veriler tanımlayıcı istatistiklerin yanı sıra Kruskal Wallis testi, One Way Anova test, Mann Whitney U testi ve korelasyon analizi ile değerlendirilmiştir.

Bulgular: Kadınların sosyal görünüş kaygılarının ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının yaşam dönemlerine göre anlamlı farklılık göstermediği belirlenmiştir (p>.05). Kadınların medeni durum, bki, gelir düzeyi, gebelik sayısı değişkenleri ile SGKÖ medyan puanları arasında; gelir düzeyi ile SYBDÖ-II arasında anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir. Kadınların SGKÖ ve SYBDÖ-II toplam puan ortalamaları arasında negatif yönde anlamlı ilişki saptanmıştır (r=-.247; p<.001).

Sonuç: Kadınların tüm yaşam dönemleri için sağlıklı yaşam biçimi davranışları artıkça sosyal görünüş kaygılarının azaldığı bulunmuştur. Sosyal görünüş kaygısı olan kadınların, yaşam dönemi dikkate alınarak hemşireler ve ebeler tarafından danışmanlık hizmetlerinin sağlanması oldukça önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Yaşam döngüsü aşamaları, sosyal görünüş kaygısı, sağlıklı yaşam biçimi

Evaluation of Social Appearance Anxiety and Healthy Lifestyle Behaviors of Women at Different Life Stages

Öz

Background: It is important to determine the social appearance concerns and healthy lifestyle behaviors of women according to different life periods.

Objective: It was conducted to evaluate the sociodemographic and obstetric characteristics of women in different life stages and to determine the relationship between social appearance anxiety and healthy lifestyle behaviors.

Methods: The study is of descriptive and relation-seeking type. The sample of the study consisted of 404 women from different life stages. Data were collected using a personal information form, Social Appearance Anxiety Scale (SSAS) and Healthy Lifestyle Behaviors Scale-II (SYB-II). Data were evaluated with descriptive statistics as well as Kruskal Wallis test, One Way Anova test, Mann Whitney U test and correlation analysis.

Results: It was determined that women’s social appearance concerns and healthy lifestyle behaviors did not differ significantly according to their life periods (p>.05). Between the variables of marital status, age, income level, number of pregnancies and SSI median scores of women; It was determined that there was a significant difference between income level and SYBDÖ-II. A negative significant correlation was found between the total mean scores of women’s SSAS and SY-II. (r=- .247; p<.001).

Conclusion: It was found that as the healthy lifestyle behaviors of women increased for all life periods, their social appearance anxiety decreased. It is very important to provide counseling services by nurses and midwives, taking into account the life period of women with social appearance anxiety.

Anahtar Kelimeler

Life cycle stages, social appearance anxiety, healthy lifestyle

Kaynakça

• Akkus, Y., Turk, R., ve Akkuş Aydemir, A. (2019). Evaluating the relationship between healthy life style behaviours and social appearance anxiety. HSP, 6(1), 120-126.
• Altıparmak, S., ve Yılmaz, A. N. (2021). The Effect of Being Planned Pregnancy and Number of Pregnancies on Social Appearance Anxiety Level of Pregnant Women. Medical Records, 3(2), 106-111.
• Bahar, Z., Beşer, A., Gördes, N., Ersin, F., ve Kıssal, A. (2008). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 1-13.
• Becker, C. B., Verzijl, C. L., Kilpela, L. S., Wilfred, S. A., ve Stewart, T. (2019). Body image in adult women: Associations with health behaviors, quality of life, and functional impairment. Journal of Health Psychology, 24(11), 1536-1547.
• Bekmezci, E., ve Altuntuğ, K. (2020). Menopoz ile ilişkili semptomlara yönelik kanıta dayalı uygulamaların incelenmesi. Genel Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(3), 167-174.
• Bilgiç, G., ve Gürkan, O. C. (2021). Kadın Sağlığında Mindfulness (Bilinçli Farkındalık) ve Kullanım Alanları. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, (14), 363-375.
• Can Akman, T., Yarar, F. ve Taşlı, K. (2021). Üniversite öğrencilerinde vücut yağ oranının sosyal görünüş ve benlik saygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Journal of Science and Health, 2 (1), 176-183.
• Cohen, J. (1988). The effect size. Statistical power analysis for the behavioral sciences, 77- 83.
• Çakmak, A. ve Sakarya, S. (2020). Farklı Türde Liselere Devam Eden Öğrencilerin Sosyal Görünüş Kaygıları ile Sosyal Karşılaştırma Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19 (74), 680-691
• Çetinkaya, S., ve Sert, H. (2021). Healthy lifestyle behaviors of university students and related factors. Acta Paulista de Enfermagem, 34.
• Dinç, A. (2018). Toplumsal cinsiyet ve kadın sağlığı. 1. Basım. Akın A, Özpınar S. Ankara: Nobel, 279-88.
• Doğan, T. (2010). Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği’nin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 151-159.
• Erdoğan, Ç. H. (2021). Egzersiz Yapan Bireylerin Sosyal Görünüş Kaygılarının İncelenmesi. Ulusal Kinesyoloji Dergisi, 2(1), 10-14.
• Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. G., ve Buchner, A. (2007). G* Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior research methods, 39(2), 175-191.
• Fırat, M., Gökmen, B. D., ve Özcan, M. The effect of social appearance anxiety on smoking in high school students: Agri example. Turkish Journal of Science and Health, 2(1), 104-112.
• Goodarzi, M., Noori, M., Aslzakerlighvan, M., ve Abasi, I. (2021). Persian Version of Social Appearance Anxiety Scale: A Psychometric Evaluation. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences, 15(4).
• Gür, E.Y., ve Pasinlioğlu, T. (2012). Gebelerin Gebelik Sürecinde Beden İmajını Algılama Durumlarının Belirlenmesi. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 71-81.
• Hart, T. A., Flora, D. B., Palyo, S. A., Fresco, D. M., Holle, C., ve Heimberg, R. G. (2008). Development and examination of the social appearance anxiety scale. Assessment, 15(1), 48-59.
• Karayol, M., ve Dogar, Y. (2020). Examination of Cognitive Flexibility and Social Appearance Anxiety Levels of Physical Education and Primary School Teachers. Asian Journal of Education and Training, 6(2), 176-180.
• Kartal, F. T., ve Aykut, M. K. (2019). Üniversite öğrencilerinde sosyal fizik kaygısı ve depresyonun yeme bozukluğu riski ile ilişkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 47(2), 20-29.
• Kılıç, M., ve Karakuş, Ö. (2016). The study of the relationships between social appearance anxiety, self-esteem and loneliness level among university students. Journal of Human Sciences, 13(3), 3837-3852.
• Kızılkaya Beji, N., Kaya, G. ve Savaşer, S. (2021). Ülkemizde Kadın Sağlığının Öncelikli Sorunları. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 4 (1), 105-112. DOI: 10.38108/ouhcd.830833
• Koyun, A., Taşkın, L., ve Terzioğlu, F. (2011). Yaşam dönemlerine göre kadın sağlığı ve ruhsal işlevler: Hemşirelik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(1), 67-99.
• Kumcağız, H. (2012). Pregnant women, body image and self-esteem according to the examination of some of the variables. Journal of Human Sciences, 9(2), 691-703.
• Musa, M. (2020). Fitness Merkezlerinde Spor Yapan Bireylerin Sosyal Görünüş Kaygısı ve Özgüven Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 14 (3), 503-518.
• Özcan, H., Subaşı, B., Budak, B., Çelik, M., Gürel, Ş. C., ve Yıldız, M. (2013). Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemindeki kadınlarda benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı, depresyon ve anksiyete ilişkisi. Journal of Mood Disorders, 3(3), 107-13.
• Pehlivan, Z., Ada, E. N., ve Öztaş, G. (2017). Ev kadınlarının sosyal görünüş kaygıları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Spor Bilimleri Dergisi, 28(1), 11-23.
• Prnjak, K., Hay, P., Mond, J., Bussey, K., Trompeter, N., Lonergan, A., ve Mitchison, D. (2021). The distinct role of body image aspects in predicting eating disorder onset in adolescents after one year. Journal of Abnormal Psychology, 130(3), 236.
• Sanlier, N., Pehlivan, M., Sabuncular, G., Bakan, S., ve Isguzar, Y. (2018). Determining the relationship between body mass index, healthy lifestyle behaviors and social appearance anxiety. Ecology of Food and Nutrition, 57(2), 124-139.
• Süt, H. K., ve Seçil, Hür. (2020). Üreme Çağında, Gebe ve Postpartum Dönemde Olan Kadınların Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 5(2), 243-256.
• Şeker, S., Canbay, F. Ç., Cesur, C., ve Firouz, N. (2021). Beden Algısının Gebelikte Kilo Alımı Üzerine Etkisinin İncelenmesi: Analitik Kesitsel Araştırma. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 9(1), 206-218.
• Taşkın, L. (2016). Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği. XIII. Baskı. Taşkın L. İstanbul: Akademisyen Tıp Kitap Evleri, 567-578.
• Turel, T., Jameson, M., Gitimu, P., Rowlands, Z., Mincher, J., ve Pohle-Krauza, R. (2018). Disordered eating: Influence of body image, sociocultural attitudes, appearance anxiety and depression-a focus on college males and a gender comparison. Cogent Psychology, 5(1), 1483062.
• Walker, S. N., Sechrist, K. R., ve Pender, N. J. (1987). The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nursing research, 36(2), 76-81.
• Yorulmaz, M. ve Kurutçu, Ş. (2019). Vücut Algısı ve Sosyal Görünüş Kaygısı İlişkisinin İncelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6 (2), 195-208.