ANALYSIS OF THE POTENCIALS OF RENEWABLE ENERGY SOURCES IN IZMIR CITY IN ARCHITECTURAL POINT OF VIEW

Yıl 2013, Cilt: 15 Sayı: 44, 1 - 25, 01.05.2013

İlknur Türkseven Dogrusoy Erhan Serin

Öz

The study aims to analize the current potencials of renewable energy sources with an analytical method in
İzmir city regarding it's towns. The pointing method based on analytical hierarchy process was used for the
evaluation and the data of sun, wind and geothermal energy sources were considered. The results of the
research displayed that İzmir has a considerably high potencial in terms of renewable energy sources. Active
systems producing energy especially from sun and wind are possible to be used in architectural designs. The
analysis indicated that Seferihisar is the most resource rich town regarding the sun, wind and geothermal
energy sources. In this meaning, it is positive that Seferihisar has already been integrated into some sustainable
urbanisation and development models. Planning of the town as an Eco-village constitutes a sustainable vision
compatible to its own resources. Urla is the most resource rich town regarding the mean values of sun and wind.
The integration of sustainable urbanisation politics with its renewable energy sources and using of hybrid
energy systems that generate energy from both sun and wind is important for Urla.

Anahtar Kelimeler

İzmir, Renewable energy sources, Analytical evaluation, Ecological planning, Ecological design

İZMİR KENTİNDEKİ YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARININ POTANSİYELİNİN MİMARİ AÇIDAN İRDELENMESİ

Öz

Araştırmanın amacı, İzmir kentindeki yenilenebilir enerji kaynaklarının mevcut potansiyelini ilçeler bazında
analitik bir yöntemle değerlendirmektir. Değerlendirmede analitik hiyerarşi sürecini temel alan bir puanlama
yöntemi kullanılmış, yenilenebilir enerji kaynaklarından güneş, rüzgâr ve jeotermal enerji verileri dikkate
alınmıştır. Araştırmanın sonuçları İzmir'in yenilenebilir enerji kaynakları açısından oldukça büyük bir
potansiyele sahip olduğunu ve çoğu yerleşimde özellikle güneş ve rüzgâr enerjilerinden aktif enerji üreten
sistemlerin mimari tasarımla bütünleştirilmesinin olanaklı olduğunu göstermiştir. Analiz sonuçları, Seferihisar
ilçesinin güneş, rüzgâr ve jeotermal enerjilerin bütünü dikkate alındığında en potansiyelli yerleşim olduğunu
göstermektedir. Bu anlamda ilçenin hali hazırda sürdürülebilir kentleşme ve kalkınma modellerine eklemlenmiş
olması olumludur. Yerleşimin enerjisi kendi kendine yeten bir eko-köy olarak planlanması kendi öz değerleriyle
uyumlu ve sürdürülebilir bir vizyon oluşturacaktır. Güneş ve rüzgâr enerjilerinin ortalama değerleri dikkate
alındığında ise en potansiyelli yerleşim Urla ilçesidir. Urla ilçesinde sürdürülebilir kentleşme politikalarının
yenilenebilir enerji potansiyeli ile bütünleştirilmesi, güneş ve rüzgâr enerjisini aynı anda değerlendiren hibrit
sistemlerin kullanılması önemlidir

Anahtar Kelimeler

İzmir, Yenilenebilir enerji kaynakları, Analitik değerlendirme, Ekolojik planlama, Ekolojik tasarım

Kaynakça

• Covenant of Mayors (2013:. “Bornova Belediyesi Avrupa Komisyonu Başkanlar Sözleşmesi, http://helpdesk.eumayors.eu/docs/seap/2847_1360071053.pdf, Erişim Tarihi: 19.07.2013.
• Covenant of Mayors (bt1): “Karşıyaka Sürdürülebilir Enerji Eylem Planı 2009-2020”, http://helpdesk.eumayors.eu/docs/seap/2476_1344588432.pdf, Erişim Tarihi: 19.07.2013.
• Covenant of Mayors (bt2): “The Covenant of Mayors”,
• http://www.covenantofmayors.eu/about/covenant-of-mayors_en.html, 19.07.2013. Erişim Tarihi:
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2012): “Türkiye Çevre Sorunları ve Öncelikleri Envanteri Değerlendirme Raporu”, http://www.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/cevre_sorun_2012.pdf, Erişim Tarihi: 19 Nisan 2013.
• Dalgakıran A., Doğrusoy İ. T. (2009): “Sürdürülebilir Kentler, Yavaş Şehir Hareketi ve Yerel Yansımaları”, Yapı Dergisi, No. 337, s.44-48.
• Doğrusoy İ. T., Dalgakiran A. (2011): “An Alternative Approach in Sustainable Planning: Slow Urbanism”, International Journal of Architectural Research, No. 5, s.127-142.
• Ekoyapı (2012): “Türkiye'de Konut Alanında İlk Breeam Tasarım Sertifikası 35. Sokak Projesi’nin”, tasarim-sertifikasi--35-sokak-projesinin.html, Erişim Tarihi: 14. 08. 2013.
• Elbir T., Bayram A., Kara M., Altıok H., Seyfioğlu R., Ergün P. (2010): “İzmir Kent Merkezinde Karayolu Trafiğinden Kaynaklanan Hava Kirliliğinin İncelenmesi”, DEÜ Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cil. 12, No. 1, s.1-17.
• EİE (b.t1): “Güneş Enerjisi Potansiyeli Atlası, İzmir Global Radyasyon Değerleri ve İzmir Güneşlenme Süreleri”, http://www.eie.gov.tr/MyCalculator/pages/35.aspx, Erişim Tarihi: 15 Ocak 2010. EİE] (b.t2): “Rüzgâr Enerjisi Potansiyeli Atlası”, http://www.eie.gov.tr/duyurular/YEK/gepa/TURKIYE-GEPA.pdf, Erişim Tarihi: 15 Ocak 2010.
• Energycities (bt): “Energycities Association”, http://www.energy-cities.eu/-Association,8-, Erişim Tarihi: 2.08.2013. ETKB (2006): “Enerji Dengesi”,
• http://www.enerji.gov.tr/index.php?dil=tr&sf=webpages&b=y_istatistik&bn=244&hn=244 &id=398, Erişim Tarihi: 7 Mart 2010
• Eryıldız D. (2003): “Çevreci Mimarlık”, TMMOB Ankara Mimarlar Odası Basın Bülteni, Haziran, s. 2-7.
• Foster R., Ghassemi M., Cota A. (2010): 2Solar Energy, Renewable Energy and the Environment2, CRC Press: NewYork.
• Güngör A. (2009): “İzmir İlinin Enerji Sorunu ve Çözümlenmesinde Güneş Enerjisinin Yeri”, TMMOB İzmir Kent Sempozyumu, s.177-148.
• İzmir İl Özel İdaresi (2012): “İzmir İli Yenilenebilir Enerji Sektör Analizi”, http://izka.org.tr/files/planlama/4_sektorel_arastirmalar_strateji_dok/sektorel_arastirmalar/ yenilenebilirenerjisektoranaliz.pdf, Erişim Tarihi: 12.07.2013. İZKA (2008): “İzmir Bölgesi Mevcut Durum Raporu”, http://www.izka.org.tr/files/IZKA_Izmir_TR31_Bolgesine_Genel_Bir_Bakis.pdf , Erişim Tarihi: 12. 07. 2013
• İZKA (2010): “İzmir Bölge Planı 2010-2013”, http://www.izka.org.tr/files/2010
• _Izmir_Bolge_Plani.pdf, Erişim Tarihi: 12.07.2013. İZKA (2009): “İzmir Mevcut Durum Analizi”,
• http://www.izka.org.tr/files/Mevcut_Durum_Analizi.pdf, Erişim Tarihi: 4 Mayıs 2011. İZKA (2013a): “İzmir Mevcut Durum Analizi İkinci Taslak”,
• http://www.izmiriplanliyorum.org/static/upload/file/2013_mevcut_durum_analizi_taslak_r
• aporu.pdf, Erişim Tarihi: 15.07.2013. İZKA (2013b): “2014-2023 İzmir Bölge Planı, İkinci Taslak”,
• http://izka.org.tr/files/planlama/2_bolge_plani_dokumanlari/2014
• /2014_2023_Bolge_Plani.pdf, Erişim Tarihi: 27.08.2013.
• İZKA (2013b): “İzka’dan Yenilenebilir Enerji ve Çevreye 30 Milyon Destek”, Basın Bülteni, Basın ve Halkla İlişkiler Birimi.
• İZTO (bt): “Enerji”, http://www.izto.org.tr/bilgi-bankasi/izmir/enerji, Erişim Tarihi: 23.04.2013.
• Karadağ Ç., Güşsaç I., Ersöz A., Çalışkan M. (2009): “Çevre Dostu ve Temiz: Yenilenebilir Enerji Kaynakları”, Bilim ve Teknik, No. 498, s.24-27.
• Kohler N. (1999): “The Relevance of the Green Building Challenge: An Observer’s
• Perspective”, Building Research and Information, Cilt 27, No. 4/5, s.309-320.
• Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü (bt): “Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği”, http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.13594&MevzuatIliski =0&sourceXmlSearch=, Erişim Tarihi: 25.07.2013.
• MTA (bt): “Jeotermal Kaynaklar ve Uygulama Haritası”, http://www.mta.gov.tr/v2.0/daire- baskanliklari/enerji/images/siteharitalar/3.jpg, Erişim Tarihi: 20.04.2013.
• Niess R. C. (1980): “High Temperature Heat Pumps can Accelerate the Use of Geothermal Energy”, ASHRAE Trans., No. 7, s.755-762.
• Osso A., Walsh T., Gottfried D. (1996): “Sustainable Building Technical Manual”, Public Technology Inc.: New York.
• Sev A. (2009): “Sürdürülebilir Mimarlık”, YEM Yayın: İstanbul.
• Özerdem B. (2009): “İzmir ve Rüzgâr Enerjisi”, TMMOB İzmir Kent Sempozyumu, s.189- 195.
• Saaty T. L. (1988): “What is the Analytic Hierarchy Process?”, Mathematical Models for Decision Support NATO ASI Series, No. 48, s.109-121. TÜİK (2012): “Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları”, http://rapor.tuik.gov.tr/reports/rwservlet?adnksdb2&ENVID=adnksdb2Env&report=wa_id ari_yapi_10sonrasi.RDF&p_il1=35&p_yil=2012&p_dil=1&desformat=html, Tarihi: 19 Nisan 2013. Erişim
• Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği (bt): http://www.skb.org.tr/birlik-hakkinda/birlik-hakkinda/, Erişim Tarihi: 24.07.2013.
• Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği (2005): “Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği Strateji Planı 2005- 2020”, Strateji_Plani.pdf.
• http://www.skb.org.tr/wp-content/uploads/2010/06/SKB_2005-2020_