BASIC COMPONENTS OF GRAMMAR AND INTERFACES

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 1, 33 - 60, 26.03.2020

Esra Küçüksakarya

https://doi.org/10.16953/deusosbil.519887

Cited By: 1

Öz

Investigating the functioning of the language, a means of expression of thought and the abstract system created in the human mind, constitutes the basis for researches about language. In this regard, the object of language is examined within the framework of different theories in formalist and functionalist approaches. Since the theories discussed within the scope of formalist and functionalist approaches show different representations, theories about the components of language and the interfaces formed by these components try to explain the language system by employing different methods. While the formalist analysis is based on the internal structure of the language in an intuitive manner, functional analysis is based on the communication dimension of the language, taking into account the context in which the language used. The aim of this study is to discuss the basic components of the grammar that constitute the language system, the linguistic interfaces formed by these components in accordance with the formalist approaches and to evaluate them through examples. Therefore, on the basis of formalist approaches, the representation of information about the fields including phonology, morphology, syntax, semantics and pragmatics (information structure) in addition to presenting theories about the phonology-morphology interface, morphology-syntax interface, phonology-syntax interface, phonology-semantics interface, morphology-semantics interface, syntax-semantics interface, syntax-pragmatics interface and phonology-morphology-semantics-syntax interface will be discussed in terms of their representations. To this end, it is aimed that the theories, assumptions and arguments related to the interfaces mentioned in the study will be the source by creating a theoretical framework for the interdisciplinary studies in linguistics literature.

Anahtar Kelimeler

Phonology, Morphology, Syntax, Semantics, Pragmatics (Information Structure), Linguistic Interfaces

DİLBİLGİSİNİN TEMEL BİLEŞENLERİ VE ARAKESİTLER

Öz

Düşüncenin ifade edilme aracı olan dilin işleyişini ve insan zihninde oluşturduğu soyut dizgeyi çözümlemek dile yönelik araştırmalara temel oluşturmaktadır. Bu bağlamda, dil nesnesi biçimci ve işlevci düzlemlerde farklı kuramlar çerçevesinde incelenmektedir. Sözgelimi, biçimci ve işlevci düzlemler kapsamında ele alınan kuramlar birbirinden farklı sunuluş gösterdiği için dilin bileşenlerine ve bu bileşenlerin oluşturduğu arakesitlere ilişkin kuramlar da biçimci ve işlevci düzlemler çerçevesinde birbirlerinden farklı yöntemler izleyerek dil dizgesini açıklamaya çalışmaktadır. Dil dizgesini betimleme ve açıklamaya ilişkin biçimci düzlemde yapılan incelemeler sezdirimsel bir biçimde sadece dilin kendi içyapısını temel alırken işlevci düzlemde yapılan incelemeler dil kullanımının gerçekleştiği bağlamı da dikkate alarak dilin iletişim boyutunu temel almaktadır. Bu çalışmanın amacı, dil dizgesini oluşturan dilbilgisinin temel bileşenleri ile ilgili açıklamalar yaparak söz konusu bileşenlerin oluşturduğu dilbilimsel arakesitleri biçimci yaklaşımlar doğrultusunda tartışmak ve örnekler üzerinden değerlendirmektir; dolayısıyla, sesbilim, biçimbilim, sözdizim, anlambilim ve edimbilim (bilgi yapısı) alanlarına ilişkin bilgilerin sunulması ve biçimci düzlemler temel alınarak sesbilim-biçimbilim arakesiti, biçimbilim-sözdizim arakesiti, sesbilim-sözdizim arakesiti, sesbilim-anlambilim arakesiti, biçimbilim-anlambilim arakesiti, sözdizim-anlambilim arakesiti, sözdizim-edimbilim arakesiti ve sesbilim-biçimbilim-anlambilim-sözdizim arakesitine ilişkin kuramların tanıtılıp hangi düzeylerde ve nasıl sunuluş sergilediklerinin incelenmesi bu araştırma kapsamında konu edilecektir. Bu amaçlar doğrultusunda, çalışmada sözü edilen arakesitler ile ilgili kuram, varsayım ve savların dilbilim alanyazınında disiplinlerarası yapılacak olan çalışmalara kuramsal çerçeve oluşturarak kaynak olması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sesbilim, Biçimbilim, Sözdizim, Anlambilim, Edimbilim (bilgi yapısı), Dilbilimsel Arakesitler

Kaynakça

• Baker, M. (1985). The mirror principle and morphosyntactic explanation. Linguistic Inquiry, 16(3), 373-415.
• Baker, M. C. (1992). Morphological classes and grammatical organization. Yearbook of Morphology 1991, (ss. 89-106). Dordrecht, Hollanda: Springer.
• Booij, G. (1977). Dutch morphology: A study of word-formation in generative grammar. Dordrecht: Foris Publications.
• Booij, G. (2000). The phonology-morphology interface, L. Cheng and R. Sybesma (Haz.), The first glot international state-of-the- article book içinde (ss. 287-307). Berlin: Mouton de Gruyter.
• Breheny, R. (1998). Interface economy and focus. R. Villy, ve J. H. Andreas (Haz.), Current issues in relevance theory içinde (ss. 105–139). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
• Can, Ö. (Haz.). (2018). Dilbilim kuramları: İki düzlem beş kuram. İstanbul: İthaki Yayıncılık.
• Chomsky, N. (1957). Syntactic structures. Lahey, Hollanda: Mouton & Co.
• Chomsky, N. (1965). Aspects of the theory of syntax (ss. 16-75). Cambridge, MA: MIT Press.
• Chomsky, N. & Halle, M. (1968). The sound pattern of English. New York, NY: Harper and Row.
• Chomsky, N. (1981). Lectures on government and binding. Dordrecht, Hollanda: Foris Publications.
• Demircan, Ö. (2000a). Odak-bağımlı sözdizimi. Türk Dili Dergisi, (78), 14-19. Ankara: TDK Yayınları.
• Dobashi, Y. (2003). Phonological phrasing and syntactic derivation (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Cornell University, New York.
• Dik, C. (1979). Functional grammar. New York: North-Holland Publishing Company.
• Elordieta, G. (2008). Constraints on intonational prominence of focalized constituents. Topic and Focus içinde (ss.1-22). Dordrecht, Hollanda: Springer.
• Elordieta, G. (2008). An overview of theories of the syntax-phonology interface. Anuario del Seminario de Filología Vasca" Julio de Urquijo", 42(1), 209-286.
• Embick, D., & Noyer, R. (2007). Distributed morphology and the syntax/morphology interface. G. Ramchand ve C. Reiss (Haz.), The Oxford handbook of linguistic interfaces (1. cilt) içinde (ss. 289-324). New York, NY: Oxford University Press.
• Erguvanlı-Taylan, E. (1978). The function of word order in Turkish grammar (Linguistics 106. cilt). Berkeley, California: University of California Press.
• Erteschik-Shir, N. (2007). Information structure: The syntax-discourse interface (3. cilt). Oxford: Oxford University Press.
• Fox, D., & Pesetsky, D. (2005). Cyclic linearization and its interaction with other aspects of grammar: A reply. Theoretical Linguistics, 31(1-2), 235-262.
• Fromkin, V., Rodman, R. & Hyams, N. (2014). An introduction to language (10. b.). Boston: Cengage Learning.
• Gezen, E. E. (2015). Interfaces in second language English. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• Galani, A., Hicks, G., & Tsoulas, G. (Haz.). (2011). Morphology and its interfaces (178. Cilt). John Benjamins Publishing. https://doi.org/10.1075/la.178 adresinden erişilmiştir.
• Goldberg, A. E. (2006). Pragmatics and argument structure. The handbook of pragmatics (ss. 427-441). Blackwell Publishing. https://doi.org/10.1002/9780470756959.ch19 adresinden erişilmiştir.
• Göksel, A., & Kerslake, C. (2005). Turkish: A comprehensive grammar. Londra ve New York: Routledge.
• Gračanin-Yüksek, M. (2016). Alternative questions in Turkish. Dilbilim Arastırmaları, 1, 39-68.
• Halle, M. & A. Marantz. (1993). Distributed morphology and the pieces of inflection,
• K. Hale and S. J. Keyser (Haz.), The view from building 20: Essays in linguistics in honor of Sylvain Bromberger içinde (ss. 111-176). MIT Press, Cambridge, Mass.
• Hankamer, J. (1971). Constraints on deletion in syntax, (Yayımlanmış Doktora Tezi). Yale University, NY.
• Harley, H. (2010).The syntax/morphology interface. Ms. University of Arizona. http://heidiharley.com/heidiharley/wp-content/uploads/2016/08/harley_11_The- syntaxmorph.pdf adresinden erişilmiştir.
• Haspelmath, M., & Sims, A. (2010). Understanding morphology (2. baskı). Londra, Birleşik Krallık: Hodder Education.
• Haznedar, B. (2010). Transfer at the syntax-pragmatics interface: Pronominal subjects in bilingual Turkish. Second Language Research, 26(3), 355-378.
• Hoffman, B. (1995). The computational analysis of the Syntax and Interpretation of ‘‘Free’’ Word Order in Turkish. IRCS Technical Reports Series. 130. University of Pennsylvania. http://repository.upenn.edu/ircs_reports/130 adresinden erişilmiştir.
• İmer, K., Kocaman, A., & Özsoy, A. S. (2011). Dilbilim sözlüğü (Genişletilmiş 2. baskı). İstanbul, Türkiye: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• İşsever, S. (2000). Türkçede bilgi yapısı. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Ankara.
• İşsever, S. (2003). Information structure in Turkish: the word order-prosody interface. Lingua, 113(11), 1025-1053.
• İşsever (2006). On the NSR and focus projection in Turkish. S. Yağcıoğlu ve A. C. Değer (Haz.), Advances in Turkish linguistics: Proceedings of the 12the international conference on Turkish linguistics içinde (ss. 421-435). İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları.
• Jackendoff, R. (1997). The architecture of the language faculty (2. baskı). Cambridge, MA: MIT Press.
• Kaisse, E. M. (2005). Word-formation and phonology. Handbook of word-formation içinde (ss. 25-47). Dordrecht, Hollanda: Springer.
• Kılıçaslan, Y, (1994). Information packaging in Turkish. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). University of Edinburgh, İskoçya.
• Kıran, Z. (Haz.). (2002). Dilbilime giriş (2. baskı.). Ankara, Seçkin Yayıncılık.
• Kratzer, A., & Heim, I. (1998). Semantics in generative grammar (1185. cilt). Oxford: Blackwell.
• Kornfilt, J. (1997). Turkish. Londra ve New York: Routledge.
• Lakoff, G. (1975). Hedges: A study in meaning criteria and the logic of fuzzy concepts. Contemporary research in philosophical logic and linguistic semantics içinde (ss. 221-271). Dordrecht, Hollanda: Springer.
• MacKay, D.G. (2011). The semantics-phonology interface. P. C. Hogan (Haz.), The Cambridge encyclopedia of the language sciences içinde (ss. 757-758). Cambridge, İngiltere: Cambridge University Press.
• McGinnis, M. (2001). Variation in the phase structure of applicatives. Linguistic variation yearbook, 1(1), 105-146. https://doi.org/10.1075/livy.1.06mcg adresinden erişilmiştir.
• Neeleman, A., & Reinhart, T. (1998). Scrambling and the PF-interface. B. Miriam ve G. Wilhelm (Haz.), The projection of arguments: Lexical and compositional factors içinde (ss. 309-353). Chicago: CSL Publications.
• Nespor, M. & Vogel, I. (1982). Prosodic domains of external sandhi rules, H. van der Hulst ve N. Smith (Haz.), The structure of phonological representations (Part I) içinde (ss. 225- 255). Dordrecht, Hollanda: Foris.
• Özsoy, S. (1987). Null subject parameter and Turkish. Studies on modern Turkish: Proceedings of the third conference on Turkish linguistics içinde (ss. 82-90). Tilburg, the Netherlands: Tilburg University Press.
• Radford, A., Atkinson, M., Britain, D., Clahsen, H., & Spencer, A. (2009). Linguistics: An introduction (2.baskı). Cambridge, Birleşik Krallık: Cambridge University Press.
• Ramchand, G. & Reiss, C. (Haz.). (2007). The Oxford handbook of linguistic interfaces. Oxford, New York: Oxford University Press.
• Reinhart, T. (1995). Interface strategies. OTS working papers in linguistics. Utrecht University Repository. https://dspace.library.uu.nl/handle/1874/17195 adresinden erişilmiştir.
• Sadock, J. M. (1991). Autolexical syntax: A theory of parallel grammatical representations. Chicago: University of Chicago Press.
• Sauerland, U., & von Stechow, A. (2001). The syntax-semantics interface. N. Smelser ve ark. (Haz. ), International encyclopedia of the social and behavioral Sciences içinde (ss. 15412-15418). Oxford, Büyük Britanya: Pergamon.
• Selkirk, E. (1986). On derived domains in sentence phonology. Phonology, 3, 371-405.
• Slabakova, R. (2011). Which features are at the syntax-pragmatics interface?. Linguistic Approaches to Bilingualism, 1(1), 89-93.
• Slobin, D. I., & Zimmer, K. (Haz.). (1986). Studies in Turkish linguistics (8. cilt). Amsterdam, Hollanda: John Benjamins Publishing.
• Sperber, D. ve Wilson, D. (1986/1995). Relevance: Communication and cognition (2. baskı). Oxford: Basil Blackwell.
• Szendrői, K. (2001). Focus and the syntax-phonology interface. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). University College, Londra.
• Szendrői, K. (2004). Focus and the interaction between syntax and pragmatics. Lingua. 114, 229-254.
• Szendrői, K. (2017). The syntax of information structure and the PF interface. Glossa:A Journal of General Linguistics 2(1), 1-28.
• Tannen, D. (1987). That's not what I meant!: How conversational style makes or breaks relationships. New York: Ballantine Books.
• Truckenbrodt, H. (2007). The syntax-phonology interface. P. de Lacy (Haz.), The Cambridge handbook of phonology içinde (ss. 435-456). Cambridge: Cambridge University Press.
• Underhill, R. (1976). Turkish grammar. Cambridge, MA: MIT Press.
• Uzun, N. E. (2000). Ana çizgileriyle evrensel dilbilgisi ve Türkçe. İstanbul, Türkiye: Multilingual Yabancı Dil Yayınları.
• Uzun, N. E. (2006). Biçimbilim: Temel kavramlar (1. baskı). İstanbul, Türkiye: Papatya Yayıncılık.
• Van Oostendorp, M., & Van Riemsdijk, H. (Haz.). (2015). Representing structure in phonology and syntax (124. cilt). Berlin, Almanya: Walter de Gruyter GmbH & Co K.
• Wagner, M. (2015). Evindence in syntax. T. Kiss ve A. Alexiadou (Haz.), Syntax-theory and analysis içinde (ss. 1-51). Berlin: Mouton de Gruyter.