Artemisia haussknechtii Bois. (Cilo yavşanı) Yaprağının Etanol Ekstresinin Antioksidan Kapasitesinin Belirlenmesi

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 2, 38 - 48, 14.06.2024

Zafer Yaren , Musa İşnas , Deniz İrtem Kartal , İsmail Çelik

https://doi.org/10.57244/dfbd.1485888

Öz

Bitkiler yüzyıllardır gıda, ısınma, barınma, parfümeri, kozmetik, ilaç, yaraların iyileştirilmesi ve en önemlisi de hastalıkların tedavisi gibi farklı alanlarda kullanılmaktadırlar. Sahip olduğu coğrafi konumdan dolayı zengin bir bitki örtüsüne sahip olan Türkiye, birçok tıbbi bitkiye de ev sahipliği yapmaktadır. Artemisia L, Asteraceae familyasına ait olan, yaklaşık 1000 cins ve 20000’ den fazla türe sahip, küçük ot ve çalılardan oluşan bir cinstir. Artemisia haussknechtii Bois. Türkiye’de geleneksel olarak “cilo yavşanı’’ olarak tanınır ve halk arasında mide rahatsızlıkları, bağırsak ağrıları, romatizma gibi çeşitli hastalıkların tedavisinde sıkça kullanılır. Tıbbi bitkilerde fenolik bileşik, flavonoid gibi fitokimyasal bileşikler yaygın olarak bulunmaktadır. Bu da tıbbi bitkilerin antioksidan aktiviteye sahip olduklarını göstermektedir. Bu çalışmanın amacı A. haussknechtii Bois. bitki yaprağının etanol ekstresinin antioksidan potansiyelini belirlemektir. Bunun için bir radikal uzaklaştırma deneyi (DPPH) ile total fenol ve total flavonoid miktarlarının belirlenmesi deneyleri uygulandı. Araştırma materyali olan A. haussknechtii, Hakkari ili Merkez ilçesi Taşbaşı Köyü Mevkiinde toplandı. Bitki ekstresinin antioksidan aktivitesi DPPH yöntemiyle incelendi. Toplam fenol ve toplam flavonoid miktarları sırasıyla Folin-Ciocalteu ve AlCl3 reaktifleri kullanılarak spektrofotometrik olarak belirlendi. Ekstreden %16 verim elde edildi. Bitki yaprağının etanol ekstresinin radikal süpürme aktivitelerine ait IC50 değeri 4.92±1.22 mg/ml olarak hesaplandı. Total fenolik madde içeriği 174.18±0.45 µg GAE/mg, toplam flavonoid madde içeriği ise 813.24±20.78 µg QE/mg ve 218.98±8.67 µg CE/mg olarak hesaplandı.

Anahtar Kelimeler

Artemisia, antioksidan, fenolik bileşik

Kaynakça

• Alavi, M., Karimi, N. (2017). Characterization, antibacterial, total antioxidant, scavenging, reducing power and ion chelating activities of green synthesized silver, copper and titanium dioxide nanoparticles using Artemisia haussknechtii leaf extract. Artifical cells, nanomedicine, and bioteknology. 46(8), 2066–2081.
• Atak, E. ve Uslu, M.E. (2018). Fenolik bileşikler, ekstraksiyon metotları ve analiz yöntemleri. Soma Meslek Yüksek Okulu Teknik Bilimler Dergisi. 3(27), 39-48.
• Balch, P. A. (2006). Prescription for nutritional healing. Penguin.10-12.
• Carvalho, I. S., Cavaco, T., Brodelius, M. (2011). Phenolic composition and antioxidant capacity of six Artemisia species. Industrial crops and products, 33(2), 382-388.
• Carvalho, I. S., Cavaco, T., Carvalho, L. M., Duque, P. (2010). Effect of photoperiod on flavonoid pathway activity in sweet potato (Ipomoea batatas (L.) Lam.) leaves. Eray, N., Kartal, D. I., Çelik, İ. (2020). Antioxidant Properties of Cichorium intybus L.(Chicory) Extracts and Their Cytotoxic Effects on HepG2 Cells. Yuzuncu Yil Universitesi Journal of Agricultural Sciences (YYU J Agr Sci), 30(3), 444-453.
• Erlejman, A.G., Fraga, C.G., Oteiza, P.I. (2006). Procyanidins protect Caco-2 cells from bile acid- and oxidant-induced damage. Free Radic. 41(8), 1247–1256.
• Göktaş, Ö., ve Gıdık, B. (2019). Tıbbi ve aromatik bitkilerin kullanım alanları. Bayburt Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 2(1), 145-151.
• Hbika, A., Daoudi, N. E., Bouyanzer, A., Bouhrim, M., Mohti, H., Loukili, E. H., Mechchate, H., Al-Salahi, R., Nasr, F. A., Bnouham, M., Zaid, A. (2022). Artemisia absinthium L. Aqueous and ethyl acetate extracts: Antioxidant effect and potential activity in vitro and in vivo against pancreatic α-amylase and intestinal α- glucosidase. Pharmaceutics, 14(3), 481.
• Heravi, M. J., ve Sereshti, H. (2007). Determination of essential oil components of Artemisia haussknechtii Boiss.s. using simultaneous hydrodistillation-static headspace liquid phase microextraction-gas chromatography mass spectrometry. Journal of Chromatography A, 1160(1-2), 81-89.
• Hodgson, J. M., ve Croft, K. D. (2006). Dietary flavonoids: effects on endothelial function and blood pressure. Journal of the Science of Food and Agriculture, 86(15), 2492-2498.
• Itidel, C., Chokri, M., Mohamed, B., ve Yosr, Z. (2013). Antioxidant activity, total phenolic and flavonoid content variation among Tunisian natural populations of Rhus tripartita (Ucria) Grande and Rhus pentaphylla Desf. Industrial Crops and Products, 51, 171- 177.
• Kähkönen, M. P., Hopia, A. I., Vuorela, H. J., Rauha, J. P., Pihlaja, K., Kujala, T. S., Heinonen, M. (1999). Antioxidant activity of plant extracts containing phenolic compounds. Journal of agricultural and food chemistry, 47(10), 3954-3962.
• Kurşat, M., Civelek, Ş. (2011). Türkiye’de doğal olarak yetişen Artemisia L. cinsine ait üç türün morfolojik özellikleri bakımından incelenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 12(19), 15-25.
• Li, A. N., Li, S., Zhang, Y. J., Xu, X. R., Chen, Y. M., Li, H. B. (2014). Resources and biological activities of natural polyphenols. Nutrients, 6(12), 6020-6047.
• Manach, C., Scalbert, A., Morand, C., Rémésy, C., Jiménez, L. (2004). Polyphenols: food sources and bioavailability. The American journal of clinical nutrition, 79(5), 727-747.
• Mandlekar, S., Hong, J. L., Tony Kong, A. N. (2006). Modulation of metabolic enzymes by dietary phytochemicals: a review of mechanisms underlying beneficial versus unfavorable effects. Current drug metabolism, 7(6), 661-675.
• Nasr, F. A., Noman, O. M., Mothana, R. A., Alqahtani, A. S., Al-Mishari, A. A. (2020). Cytotoxic, antimicrobial and antioxidant activities and phytochemical analysis of Artemisia judaica and A. sieberi in Saudi Arabia. African Journal of Pharmacy and Pharmacology, 14(8), 278-284.
• Nasseri, B., Alizadeh, E., Bani, F., Davaran, S., Akbarzadeh, A., Rabiee, N., Bahadori, A., Ziaei, M., Bagherzadeh, M., Saeb, M. R., Mozafari, M., Hamblin, M. R. (2022). Nanomaterials for photothermal and photodynamic cancer therapy. Applied Physics Reviews, 9(1).
• Nigam, M., Atanassova, M., Mishra, A. P., Pezzani, R., Devkota, H. P., Plygun, S., Salehi, B., Setzer, W. N., Sharifi-Rad, J. (2019). Bioactive compounds and health benefits of Artemisia species. Natural product communications, 14(7), 1934578X19850354.
• Rahman, M. A. A., Moon, S. S. (2007). Antioxidant polyphenol glycosides from the plant Draba nemorosa. Bulletin of the Korean Chemical Society, 28(5), 827-831.
• Ruikar, A. D., Khatiwora, E., Ghayal, N. A., Misar, A. V., Mujumdar, A. M., Puranik, V. G., Deshpande, N. R. (2011). Journal of Pharmacy and Bioallied Sciences, 3(2), 302- 305.
• Salih, A. M., Qahtan, A. A., Al-Qurainy, F. (2023). Phytochemicals identification and bioactive compounds estimation of Artemisia Species grown in Saudia Arabia. Metabolites, 13(3), 443.
• Sidaoui, F., Igueld, S. B., Yemmen, M., Mraihi, F., Barth, D., Trabelsi-Ayadi, M., Cherif, J. K. (2016). Chemical and functional characterization of Tunisian Artemisia absinthium volatiles and non-volatile extracts obtained by supercritical fluid procedure. Int. J. Pharm. Clin. Res, 8, 1178-1185.
• Singh, R. (2015). Medicinal plants: A review. J Plant Sci., 3(1), 50-55.
• Singh, S. K., ve Patra, A. (2018). Evaluation of phenolic composition, antioxidant, anti- inflammatory and anticancer activities of Polygonatum verticillatum (L.). Journal of integrative medicine, 16(4), 273-282.
• Sahiner, N., ve Sengel, S. B. (2016). Quaternized polymeric microgels as metal free catalyst for H2 production from the methanolysis of sodium borohydride. Journal of Power Sources, 336(30), 27-34.
• Trifan, A., Zengin, G., Sinan, K. I., Sieniawska, E., Sawicki, R., Maciejewska-Turska, M., Wozniak, K. Luca, S. V. (2022). Unveiling the phytochemical profile and biological potential of five Artemisia species. Antioxidants, 11(5), 1017.
• Tungmunnithum, D., Thongboonyou, A., Pholboon, A., ve Yangsabai, A. (2018). Flavonoids and other phenolic compounds from medicinal plants for pharmaceutical and medical aspects: An overview. Medicines, 5(3), 93.
• Turi, C. E., Shipley, P. R., Murch, S. J. (2014). North American Artemisia species from the subgenus Tridentatae (Sagebrush): A phytochemical, botanical and pharmacological review. Phytochemistry, 98, 9-26.
• Zhishen, J., Mengcheng, T., Jianming, W. (1999). The determination of flavonoid contents in mulberry and their scavenging effects on superoxide radicals. Food chemistry, 64(4), 555-559.