An Important Edition on the Connection Between Sufism and Hadith: The Amali of Abu l-Qasim al-Qushayri

Yıl 2024, Cilt: 27 Sayı: 2, 173 - 186, 31.12.2024

Mehmet Sadık Gür

https://doi.org/10.58852/dicd.1526683

Öz

This study examines (أمالي أبي القاسم عبد الكريم بن هوازن القشيري) The Amali of Abu l-Qasim Abdulkarim b. Hawazin al-Qushayri (465/1072), a selection of Sufi hadiths. A disciple of the renowned Khurasani Sufi Abu Abdirrahman al-Sulami (412/1021), Qushayri is known for contributing foundational texts to Sufi literature. In his famous tafsir Lataef al-Isharat, Qushayri modeled his teacher al-Sulami’s Haqa'iq al-Tafsir, but expanded upon it, profoundly influencing later authors of esoteric tafsir. This article evaluates Bilal Orfali and Francesco Chiabotti’s critical edition of Qushayri’s Amali, focusing on his methodology and the selection and interpretation of hadiths. By documenting assemblies held around specific topics, Qushayri contributed to the Amali/Majalis genre. While works of this genre are common in hadith, Arabic grammar, syntax, and rhetoric, as well as in theology and jurisprudence, Qushayri’s Amali stands out as a hadith-centered work, notable for its approach to selecting hadiths. Classical sources and modern studies highlight the reciprocal interaction between Sufism and hadith culture. The close ties between Sufism and hadith transmission networks were crucial in solidifying Sufism’s position in medieval Islamic societies. Understanding this dynamic necessitates the swift publication of manuscript sources. This study aims to introduce important document shedding light on the historical relationship between Sufism and hadith, thus enriching the academic discourse on the subject. This study adopts a descriptive methodology to analyze the text and clarify its context

Anahtar Kelimeler

al-Qushayri, The Amali, Hadith, Sufism, Social Life

Etik Beyan

It is declared that scientific, ethical principles have been followed while carrying out and writing this study, and that all the sources used have been

Destekleyen Kurum

TUBITAK

Teşekkür

Thanks to TUBITAK for their support

Tasavvuf-Hadis Bağlantısına Dair Önemli Bir Neşir: Ebu’l-Kasım Abdulkerîm el-Kuşeyrî’nin Emali’si

Öz

Bu çalışma, önemli bir müessir, muhaddis ve mutasavvıf olan Ebu’l-kâsım Abdülkerim b. Hevâzin el-Kuşeyrî’nin (465/1072) tasavvufi hadis seçkisi olan Emâlî (أمالي أبي القاسم عبد الكريم بن هوازن القشيري) isimli eseri incelemektedir. Horasanlı meşhur sûfî Ebû Abdirrahmân es-Sülemî’nin (412/1021) talebesi ve müridi olan Kuşeyrî, tasavvuf edebiyatının bazı temel kurucu metinlerine imza atmış bir isimdir. Kuşeyrî, meşhur tefsiri Letâʿifu’l-İşârât adlı eserinde hocası Sülemî’nin Hakaʿiku’t-tefsîr isimli eserini örnek almış, ancak daha şümullü bir eser ortaya koyarak sonrasındaki işârî tefsir yazarlarını önemli ölçüde etkilemiştir. Bu makalede, Bilal Orfali ve Francesco Chiabotti’nin Kuşeyrî’nin Emâlî eserine dair tahkik çalışması ve Kuşeyrî’nin hadis seçimi ve yorumlama usulü değerlendirilmiştir. Kuşeyrî, sınırlı bir konu etrafında düzenlediği meclislerin imla yoluyla kayda geçirilmesi sonucu Emâlî/Mecâlis literatürüne önemli bir katkı sağlamıştır. Emâlî türü çalışmalar genellikle hadis ve Arapça’nın sarf, nahiv ve belâgat alanlarında ortaya çıkmakla birlikte akaid ve fıkıh gibi alanlarda da görülmüştür. Ancak Kuşeyrî’nin Emâlîsi, hadis odaklı bir çalışma olarak öne çıkmaktadır ve hadisleri seçme usulüyle dikkat çekmektedir. Klasik kaynaklar ve modern çalışmalar, tasavvufun hadis kültürüyle karşılıklı bir etkileşim içinde olduğunu göstermektedir. Tasavvufun Orta çağ İslam toplumlarındaki rolünün sağlamlaşmasında, hadis kültürüyle olan bu sıkı bağlar büyük bir öneme sahiptir. Tasavvuf ve hadis arasındaki bu etkileşimi daha iyi anlayabilmek için yeni yazma kaynakların bilim dünyasıyla buluşturulması çok önemlidir. Bu makale, tasavvuf ve hadis arasındaki bu bağlantıya ışık tutacak önemli bir belgenin akademik literatüre kazandırılmasını tanıtmayı amaçlamaktadır. Bu çalışma, ele alınan metni analiz etmek ve bağlamını açıklığa kavuşturmak için tanımlayıcı bir yöntem tercih etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kuşeyrî, Emali, Hadis, Tasavvuf, Toplumsal Hayat

Etik Beyan

Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunur.

Destekleyen Kurum

TÜBİTAK

Teşekkür

TÜBİTAK'a desteklerinden dolayı teşekkürler

Kaynakça

• Arberry, A. J. “Al-Qushairī as a Traditionist”. Studia Orientalia Ioanni Pedersen. 12-20. Hauniae: Munksgaard, 1953.
• eş-Şekʿa, Mustafa. Menâhicü’t-teʾlîf ʿinde’l-ʿulemâʾi’l-ʿArab. Beyrut: Dâru’l-İlm li’l-Melâyîn, 1991.
• Haj Manouchehri, Faramarz, Enayatollah Fatehi-nezhad. Çev. Jawad Qasemi. "Amali". Encyclopaedia Islamica. Ed. Farhad Daftary. Erişim: 11 Kasım 2023. http://dx.doi.org/10.1163/1875-9831_isla_COM_0263.
• Köse, Feyza Betül. "Tarih Araştırmalarında Prosopografi Yaklaşımı". Mevzu – Sosyal Bilimler Dergisi 10 (Eylül 2023), 425-459. https://doi.org/10.56720/mevzu.1322279.
• Kuṣeyrî, Ebû’l-Kâsım. el-Emâlî. nşr. Bilâl Orfalî ve Francesco Chiabotti. Beyrut: Dârü'l-Meşrik, 2020.
• Orfali, Bilal. "Şifahi ve Yazılı: es-Seʿâlibî’nin Yetîmetü’d-Dehr ve Tetîmmetü’l-Yetîme’sinde Kullandığı Kaynaklar Üzerine Bir Çalışma". Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 55/2 (Ağustos 2014), 1-26. https://doi.org/10.1501/Ilhfak_0000001414.
• Orfali, Bilal. In the Shadow of Arabic. Leiden: Brill, 2011.
• Orfali, Bilal. Sufism, Black and White. Leiden: Brill, 2012.
• Orfali, Bilal. The Anthologist’s Art. Leiden: Brill, 2016.
• Orfali, Bilal. The Book of Noble Character. Leiden: Brill, 2015.
• Orfali, Bilal. The Comfort of the Mystics. Leiden: Brill, 2013.
• Semʿânî. Edebü’l-İmlâʾ ve’l-İstimlâʾ. nşr. M. Weisweiler. Leiden: E. J. Brill, 1952.
• Suyûtî. el-Müzhir. nşr. M. Ahmed Câdelmevlâ vd. 2 cilt. Kahire: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, ts.