CUMHURİYETTEN GÜNÜMÜZE İNSAN HAKLARI VE DEMOKRASİ KAVRAMLARI AÇISINDAN SOSYAL BİLGİLER DERSİ EĞİTİM PROGRAMININ İNCELENMESİ

Yıl 2012, Sayı: 7, 1 - 20, 01.06.2012

Erol Koçoğlu

Öz

İlköğretim Sosyal Bilgiler Öğretim Programları Türkiye’de II. Meşrutiyetten beri uygulanmaktadır. İnsan Hakları ve Demokrasi kavramı açısından Cumhuriyet’ten günümüze Sosyal Bilgiler Eğitim programlarının incelenmesi konulu bu araştırmada, II. Meşrutiyetten günümüze kadar yayımlanmış olan ilkokul, ortaokul ve ilköğretim okulu sosyal bilgiler programları müfredatlarındaki insan hakları ve demokrasi kavramlarının taşıdığıilkeler ve bu kavramların müfredatlardaki konumu ile alakalı gelişim süreci kronolojik olarak sosyal bilgiler eğitim programları çerçevesinde incelenmiştir. Bu nedenle çalışmada, tarama modeli içinde yer alan tarihsel yöntem kullanılmıştır. Araştırmada tarihsel yöntem kullanıldığından veri kaynakları olarak, 1908’den günümüze kadar yayınlanan İlköğretim sosyal bilgiler müfredatlarının tamamında insan hakları ve demokrasi konularına içeriksel olarak yer verilmiştir; fakat ilkesel olarak müfredatlarda değişiklikler göze çarpmaktadır

Anahtar Kelimeler

İnsan Hakları, Demokrasi, Müfredat, Eğitim Programı, Sosyal Bilgiler

FROM REPUBLİC TO PRESENT, THE İNVESTİGATİON OF SOCİAL STUDİES EDUCATİON PROGRAM İN TERMS OF HUMAN RİHGTS AND DEMOCRACY CONCEPTS

Öz

Turkey II. Primary constitutional monarchy that has been applied to Present Concepts of Human Rights and Democracy in Social Science Education Programs The course of this research by the Curriculum programs, II. Constitutional monarchy that was released to the present elementary school, middle school and elementary school social studies programs carried by the concepts of human rights and democracy location of these concepts and principles relevant to the development process were examined in chronological order. This study, therefore, the historical method used in the screening model. Historical research methods used, data sources, since 1908 Elementary social studies curriculum to all human rights and democracy published in contextual issues are included in, but it stands out, in principle, changes in curricula

Anahtar Kelimeler

Human Rights, Democracy, Curriculum, Education Program, Social Science

Kaynakça

• ALKAN, Cevat (1998). Eğitim Teknolojisi, Yenilenmiş 6. Baskı. Anı Yayıncılık, Ankara.
• ARSLAN, Mehmet (2000). “Cumhuriyet Dönemi İlköğretim Programları ve Belli Başlı Özellikleri.” Milli Eğitim Dergisi, Milli Eğitim Bakanlığı, (144), Ankara.
• ÇEÇEN, Anıl (2000). İnsan Hakları. Ankara: Savaş Yayınevleri”, Milli Eğitim Dergisi, Milli Eğitim Bakanlığı, (144), Ankara.
• ÇELİKKAYA, Hasan (1997). Eğitime Giriş (Pedagojik Formasyon Amaçlı ). 1. Baskı, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• DEMİREL, Özcan (1998). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme. Kardeş Kitap ve Yayınevi, Ankara.
• DOĞAN, İsmail (2001). Modern Toplumda Vatandaşlık Demokrasi ve İn san Hakları İnsan Haklarının Kültürel Temelleri. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• ERDEN, Münire (tarihsiz). Sosyal Bilgiler Öğretimi. Alkım Yayınevi, İstanbul.
• ERGÜN, Mustafa. (1996). II. Meşrutiyet Devrinde Eğitim Hareketleri (1908 - 1914). Ocak Yayınları, Ankara.
• Eleanor K. GREEN. (1965 ). Yeni İlkokul Programı Taslağı ve Ünite Çalışmaları. Üçüncü Baskı. Öğretmeni İşbaşında Yetiştirme Bürosu Yayınları, Ankara.
• İlk Mekteplerin Müfredat Programı (1340). Maarif Vekâleti İlk Tedrisat Dairesi, Matbaa-i Amire, İstanbul.
• İlk Mekteplerin Müfredat Programı (1926). Birinci Tab. Milli Matbaa, İstanbul.
• İlk, Orta Tedrisat Mektepleri Müfredat Programı (1338). Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti Umur-ı Maarif Vekâleti, Ankara.
• İlkmektep Müfredat Programı (1930). Türkiye Cumhuriyeti Maarif Vekâleti, Devlet Matbaası, İstanbul.
• İlkokul Programı (1939). T.C. Kültür Bakanlığı, Devlet Basımevi, İstanbul.
• İlkokul Programı (1948). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Eğitim Basımevi İstanbul.
• İlkokul Programı (1969). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, İkinci Basılış, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• İlkokul Programı Taslağı (1962). MEB İlk Öğretim Genel Müdürlüğü Program Geliştirme Bürosu Yayınları, Ayyıldız Matbaası. Ankara. İlkokul Programı (1937). “Yeni İlkokul Müfredat Programı”. Sayı: 20 -1, 161- 197.
• KAPANİ, Münci. (1993). Kamu Hürriyetleri. Yetkin Yayınları, Ankara.
• Kültür Bakanlığı Dergisi (1937). “İlk Öğretim ve Eğitim Meselesi” Sayı: 20 -1, 2- 43.
• MEB (1973). Ortaokul Sosyal Bilgiler, Fen Bilgisi ve Matematik Müfredat Programı. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Eğitim Basımevi, Ankara.
• MEB (1995). Ortaokul Programı (İlköğretim II. Kademe ). MEB İlköğretim Genel Müdürlüğü, İkinci Basılış Milli Eğitim Basımevi, Ankara.
• MEB (1972). Orta Öğretim Programlarındaki Yönelmeler (1924 -1970). Talim ve Terbiye Dairesi Yayınları, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• MEB (2000). İlköğretim Okulu Ders Programları (Sosyal Bilgiler Programı 6-7, İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Programı 8, Vatandaşlık ve İnsan Hakları Eğitimi Programı 7 -8). T.C. MEB İlköğretim Genel Müdürlüğü Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• Mekatib-i İbtidaiyye Ders Müfredatı (1329a). Bir ve iki dershane ve muallimli mekteplere mahsus, Matbaa -i Amire, İstanbul
• Mekatib-i İbtidaiyye Ders Müfredatı (1329b). Altı, beş, dört ve üç dershane ve muallimli mekteplere mahsus, Matbaa -i Amire, İstanbul.
• Orta Okul Programı (1949). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Eğitim Basımevi, Ankara.
• Ortaokul Programı (1938). T.C. Kültür Bakanlığı, Devlet Basımevi, İstanbul.
• Ortaokul Programı (1962). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Milli Eğitim Basımevi, Ankara. ÖZBUDUN, Ergun (1990). Türk Anayasa Hukuku. Ankara.
• SAYLAN, Gencay (1998). Demokrasi ve Demokrasi Düşüncesinin Gelişmesi. Ankara.
• SOYSAL, Mümtaz (1979). Anayasaya Giriş. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını, Ankara.
• SOYSAL, Mümtaz (1987). Anayasanın Anlamı. Gerçek Yayınevi, İstanbul.
• Tebliğler Dergisi (1998). “İlköğretim Okulu Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı.” Sayı: 2487, 531-568. UYGUN, Oktay (1996). Türkiye’de Demokrasi ve İnsan Hakları. TODAİE İnsan Hakları Araştırma ve Derleme Merkezi, Ankara.