TÜRKİYE’DE CUMHURBAŞKANLIĞI HÜKÜMET SİSTEMİNDEKİ BAKANLIKLARIN KURUMSAL KURAM EKSENİNDE İNCELENMESİ

Yıl 2019, Sayı: 22, 129 - 148, 01.06.2019

Ayşegül Saylam

Öz

Bakanlıklar, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesinde ve kamu politikaların uygulanmasında merkezi yönetimin vazgeçilmez bir örgütlenme biçimidir. Türk kamu yönetiminde de kurumsallaşmış ve meşruiyeti yüksek bu yapının genetik mirası Osmanlı Devleti’nden devralınmış ve günümüze kadar varlığını sürdürmüştür. Türkiye Cumhuriyeti’nde bakanlıkların niteliksel ve niceliksel özellikleri, zamanın ruhuna ve ülke ihtiyaçlarına göre değişiklik arz etmiştir. 2018 Haziran ayı itibariyle Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemine geçilmiş ve yeni sistemde bakanlıklar yeniden yapılandırılmıştır. Bu çalışmanı amacı da Türkiye Cumhuriyeti’nde bakanlıkların varlık nedenini kuramsal bir çerçevede ele almak, gelişimlerini açıklamak ve de yeni hükümet sisteminde bakanlıkların hangi kurumsal mantıkla yapılandırıldığını belirterek bakanlıkların teşkilat yapılarındaki değişikleri incelemek, yapılan düzenlemeleri değerlendirmektir

Anahtar Kelimeler

Bakanlık, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, Kurumsal Kuram, Türkiye

RESTRUCTURING OF THE MINISTRIES IN THE SYSTEM OF THE PRESIDENCY OF THE REPUBLIC WITH THE INSTITUTIONAL THEORY FRAMEWORK

Öz

Ministries are an indispensable form of organization of central government in the implementation of public services and public policies. The genetic heritage of this structure, which has been institutionalized and legitimized in the Turkish public administration, was taken over from the Ottoman Empire and continued to exist until today. Qualitative and quantitative characteristics of the ministries of the Republic of Turkey have also vary according to the Zeitgeist and needs of the country. In June 2018, the System of the Presidency of the Republic was adopted, and the ministries were restructured in the new system. The aim of this study is to explain the reason of the existence of the ministries in the Republic of Turkey by addressing a theoretical framework, also explain their development, examine and assess the institutional logic of the arrangements and organizational structures of ministries in the new system

Anahtar Kelimeler

Institutional Theory, Ministry, The System of the Presidency of the Republic, Turkey

Kaynakça

• 07.2018 tarihli 703 Sayılı “Anayasada Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname”.
• 07.2018 tarihli 1 numaralı “Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”.
• 07.2018 tarihli 4 numaralı “Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar İle Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”.
• 07.2018 tarihli “Bakanlıklara Bağlı, İlgili ve İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile İlgili 2018/1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi”.
• 07.2018 tarihli “Bakanlıklara Bağlı, İlgili ve İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile İlgili 2018/2 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi”.
• Akyıldız, A. (2012), Osmanlı Bürokrasisi ve Modernleşme, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Arsel, İ. (1994), Teokratik Devlet Anlayışından Demokratik Devlet Anlayışına, Yayın evi belirtilmemiş, İstanbul
• Barley, R. B. ve Tolbert, B. S. (1997), “Institutionalization and Structuration: Studying the Links between Action and Institution”, Organization Studies, 18(1), 93- 117.
• Battilana, J. (2006), “Agency and Institutions: The Enabling Role of Individuals’”, Social Position, Organization, 13(5), 653- 676.
• Berger, S. ve Luckmann, T. (1967), The Social Construction of Reality, Penguin Books, London.
• Bush, S. D. (1987), “The Theory of Institutional Change”. Journal of Economic Issues, 21 (3), 1075- 1116.
• Christiensen, T. , Lagreid, S., Roness, S. G. ve Rovik, K. A. (2007), Organization Theory and the Public Sector: Instrument, Culture and Myth, Routledge, New York.
• Cumhurbaşkanı yeni sistemi anlatıyor - Cumhurbaşkanı İle Gündem Özel. 21.06.2018. https://www.youtube.com/watch?v=mcjKp55cH0U (Erişim Tarihi: 22.07.2018).
• Czarniawska, B. (2006), “Emerging Institutions: Pyramids or Anthills?”, Erişim: 16.11.2018, http://www.researchgate.net/publication/5093064_Emerging_Institutions_Pyramids_or_ Anthills.
• Deephouse, D. L. (1996), “Does Isomorphism Legitimate?, The Academy of Management Journal, 39(4), 1024- 1039.
• Denhart R. ve Denhart J. V. (2000), “The New Public Service: Serving Rather Than Steering”, Public Administration Review, 60(6), 549-559.
• DiMaggio, S. J. (1988), “Interest and Agency in Institutional Theory”, L. G. Zucker (Ed.), Institutional Patterns and Organizations: Culture and Environment (s. 3- 22), Bellinger, Cambridge.
• DiMaggio, S. J. ve Powell, W. W. (1983), “The Iron Cage Revisited: Institutional Isomorphism and Collective Rationality in Organizational Fields”, American Sociological Review, 48, 147-160.
• Eryılmaz, B. (2010), Tanzimat ve Yönetimde Modernleşme, İşaret Yayınları, Ankara.
• Friedland, R. ve Alford, R. R. (1991), “Bringing Society back in: Symbols, Practices, and Institutional contradictions”, W. W. Powell and S. J. DiMaggio (Ed.), The new Institutionalism in Organizational Analysis (s. 232–266). University of Chicago Press, Chicago.
• Gözler, K. ve Kaplan, G. (2017), İdare Hukuku Dersleri, Ekin Yayınevi, Bursa.
• Gözübüyük, Ş ve Tan, T. (2012), İdare Hukuku, Turhan Yayınevi, Ankara.
• Gözübüyük, Ş. (2010), Yönetim Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Hall, S. A. ve Taylor, C. R. (1996), “Political Science and the three New Institutionalisms”, Political Studies, XLIV, 936- 957.
• Hargreaves, S. (2004), “Conceptualising Legitimacy for New Venture Research”, Journal of New Business Ideas and Trends, 2(2), 54- 65.
• Heper, M. (1973), Modernleşme ve Bürokrasi, Türk Sosyal Bilimler Derneği Yayınları, Ankara.
• İnalcık, H. (2013), Osmanlı ve Modern Türkiye: Araştırmalar, Timaş Yayıncılık, İstanbul.
• Jepperson, R. L. (1991), “Institutions, Institutional Effects, and Institutionalism”, W. W. Powell and S. J. DiMaggio (Ed.), The new Institutionalism in Organizational Analysis (s. 143– 163). University of Chicago Press, Chicago.
• Karahanoğulları, O. (2009), “Fransa’da Kamu Yönetimi”, Güler vd. (Ed.), Kamu Yönetimi Ülke İncelemeleri, İmge Kitabevi, Ankara.
• Karpat, K. (2002), Osmanlı Modernleşmesi: Toplum Kurumsal Değişim ve Nüfus, İmge Yayınevi, Ankara.
• Kelly, R. M. (1998), “An Inclusive Democratic Polity, Represenatative Bureaucracies, and the New Public Managemen”, Public Administration Review, 58(3), 201-208.
• Leca, B. ve Naccache, S. (2006), “A Critical Realist Approach to Institutional Entrepreneurship”, Organization, 13(5), 627- 651.
• Meyer, J. W. ve Rowan, B. (1977), “Institutionalized Organizations: Formal Structure as Myth and Cerenomy”, American Journal of Sociology, 83(2), 340-363.
• Meyer, J. W. (2008). “Reflections on Institutional Theories of Organizations”, R. Greenwood, C. Oliver, R. Suddaby ve K. Sahlin-Andersson (Ed.), The Sage Handbook of Organizational Institutionalism (s. 788-809), Thousand Oaks, Sage Publications, CA.
• Misangyi, V. F., Weaver, G. R. ve Elms, H. (2008), “The Interplay among Institutional Logics, Resources, and Institutional Entrepreneurs”, The Academy of Management Review, 33(3), 750- 770.
• Onar, S. S. (1942), İdare Hukuku, Arkadaş Matbaası, İstanbul.
• Ortaylı, İ. (2007), Türkiye Teşkilat ve İdare Tarihi, Cedit Neşriyat, Ankara.
• Osborne D. ve Gaebler, T. (1992), Reinventing Government: How the Entrepreneurial Spirit is Transforming in the Public Sector, Addison-Wesley, Massachusettes.
• Powell, W. W. ve Bromley, P. (2013), “New Institutionalism in the Analysis of Complex Organizations, Prepared for the International Encyclopedia of Social and Behavioral Sciences”, http://www.patriciabromley.com/PowellBromleyEncyclopedia.pdf. 2nd Edition, Erişim: 16.11.2018
• Powell, W. W. ve Colyvas, J. A. (2008), “Microfoundations of Institutional Theory”, R. Greenwood, C. Oliver, R. Suddaby ve K. Sahlin-Andersson (Ed.), The Sage Handbook of Organizational Institutionalism (s. 276-298), Sage Publications, Thousand Oaks, CA.
• Powell, W. W. ve DiMaggio, S. J. (1991), The New Institutionalism in Organizational Analysis, University of Chicago Press, Chicago.
• Saylam, A. ve Öktem, M. K. (2015), “Türk Kamu Yönetiminde Hizmet Bakanlığı Modeliyle Yeniden Yapılanma: Retrospektif Bir Yaklaşım Mı”, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 5(1), 1- 20.
• Scott W. R. (2008), “Approaching Adulthood: the Maturing of Institutional Theory”, Theory and Society, 37, 427–442.
• Scott, W. R. (1987), “The Adolescence of Institutional Theory”, Administrative Science Quarterly, 32(4), 493-511.
• Scott, W. R. (1995), Institutions and Organizations, Sage Publications, London.
• Selznick, S. (1957), Leadership in Administration, Row, Peterson, New York.
• Selznick, S. (1996), “Institutionalism “Old” and “New””, Administrative Science Quarterly, 41(2), 270-277.
• Sewell, W. H. (1992), “A Theory of Structure: Duality, Agency and Transformation”, American Journal of Sociology, 98, 1- 29.
• Suchman, M. C. (1995a), “Localism and Globalism in Institutional Analysis: The Emergence of Contractual Norms in Venture Finance”, W. R. Scott and S. Christensen (Ed.), The Institutional Construction of Organizations (s. 39-63), Sage, CA.
• Suchman, M. C. (1995b), “Managing Legitimacy: Strategic and Institutional Approaches”, Academy of Management Review, 20(3), 571-611.
• TBMM Zabıt Ceridesi (01.05.1920), Devre 1, İçtima Senesi: 1, Cilt: 1, İçtima Sayısı: 8, TBMM Matbaası, Ankara.
• Thomas B. L. ve R. Suddaby (2006), “Institutions and Institutional work”, Stewart R. Clegg, Cynthia Hardy, Thomas B. Lawrence ve Walter R. Nord (Ed.), Sage Handbook of Organization Studies, 2nd Edition: 215-254, London, Sage.
• Thomas B. L. ve R. Suddaby (2006), “Institutions and Institutional work”, Stewart R. Clegg, Cynthia Hardy, Thomas B. Lawrence ve Walter R. Nord (Eds.), Handbook of Organization Studies, 2nd Edition: 215-254. Sage, London.
• Thornton, S. H., ve Ocasio, W. (1999), “Institutional Logics and the Historical Contingency of Power in Organizations: Executive Succession in the Higher Education Publishing Industry: 1958–1990”, American Journal of Sociology, 105, 801–843.
• Zucker, L. G. (1977), “The Role of Institutionalization in Cultural Persistence”, American Sociological Review, 42,726-743.