YUGOSLAVYA’DAKİ KİMLİK ÇATIŞMALARININ SOSYAL İNŞACILIK TEORİSİ KAPSAMINDA İNCELENMESİ

Yıl 2019, Sayı: 22, 207 - 219, 01.06.2019

Nihal Kırkpınar Özsoy Özge Kobak

Öz

Sosyoloji kökenli olup, uluslararası ilişkiler alanında da yer bulan sosyal inşacılık teorisi modern hayatın modern sorunlarıyla ilgilenmekte ve onlara çözüm önerileri sunmaktadır. Temel düşüncesi kimliklerin çıkarları, çıkarların da politikaları belirlediğidir. Ulus inşa sürecindeki kimlik yapılanması ve kimliği oluşturan unsurlar sosyal inşacıların temel çalışma konularından birini oluşturmaktadır. Bu bağlamda, Yugoslavya’nın kurulması ve dağılması sırasında Yugoslavya’da bulunan ulusların kimliklerinin geçirdiği değişimler oldukça önemli kabul edilmektedir. Bu çalışmanın amacı da eski Yugoslavya Cumhuriyetleri’ni etkisi altına alan kimlik çatışmalarının sosyal inşacılık teorisi kapsamında analiz edilmesidir. Bu amaç doğrutusunda, çalışmada öncelikle sosyal inşacılık teorisi hakkında genel bilgiler verilmekte, sosyal inşacılık teorisinin uluslararası ilişkileri nasıl okuduğu ve kimliğe verdiği önem üzerinde durulmaktadır. Sonrasında, Yugoslavya’nın dağılma aşamasına kadar olan çatışmaların geçmişi araştırılmakta ve dağılma aşamasında da aynı karakteristik özellikleri gösterip göstermediği incelenmektedir. Bu çalışmada, sosyal inşacı teorinin kimlikle ilgili iddiaları ile gerçekleşenler arasında karşılaştırma yapılmakta ve gerçekleşen iddialar örneklerle açıklanmaktadır. Ayrıca, Yugoslav kimliği açısından sosyal inşacı düşüncenin ortaya attığı kimlik oluşum sürecinin hangi aşamasında kırılma yaşandığı da gösterilmeye çalışılmaktadır. Yugoslav kimliğinin oluşamaması konusunda varılan temel sonuç, kimliğin kültürel altyapı ile beslenmemiş olmasıdır. Benzer şekilde yerel kimliklerin güçlü kalmasının başlıca sebebi tarihsel ve kültürel geçmişin köklü olması, düşmanlıklarla veya dostluklarla beslenmesidir

Anahtar Kelimeler

Sosyal İnşacılık, Yugoslavya, Kimlik, Kimlik Çatışmaları, Yugoslavya Kimliği

ANALYSIS OF IDENTITY CONFLICTS IN YUGOSLAVIA WITHIN THE CONTEXT OF SOCIAL CONSTRUCTIVISM THEORY

Öz

Social constructivist theory having its origin in sociology and taking place in the field of international relations deals with modern problems of modern life and offers solutions to them. One of the main assumptions of this theory is that identities constitute interests and interests constitute policies. Construction of identity in the process of nation building and elements forming identity are among the essential study subjects of social constructivist. In this context, it is accepted that changes in identities of nations in Yugoslavia in the course of the establishment and dissolutions of Yugoslavia are quite important. The aim of this study is to analyze identity conflicts penetrating Former Republics of Yugoslavia within the scope of social constructivist theory. In accordance with this aim, in this study, first of all, general information about social constructivist theory is given and it emphasizes on the importance placed to identity and how social constructivism treats international relations. Afterwards, the history of conflicts until the dissolution period of Yugoslavia is searched and whet her same characteristic features are indicated on the dissolution period or not. In this study, arguments of social constructivist theory on the identity and those materialized are compared with each other and those arguments realized are exemplified. Also, it is tried to be indicated that on which stage of identity construction process which social constructivist idea suggests, there was a breaking point in terms of Yugoslav identity. The main outcome on failure of Yugoslav identity is that identity could not be nourished with cultural base. Accordingly, because historical and cultural background is deep rooted and is nourished with friendships and antagonism, local identities can stay strong

Anahtar Kelimeler

Social Constructivism, Former Republics of Yugoslavia, Identity, Identity Conflicts, Yugoslav Identity

Kaynakça

• Adanır, Oğuz. (2003), “Kültür ile Zihniyet”, Doğu Batı Dergisi, 6/23, s. 23-39.
• Akpınar, Burcu Güçlü. (2013), “Uluslararası İlişkilerde Kimlik Sorunsalı”, Uluslararası İlişkilerde Teorik Tartışmalar (Derleyenler) Hasret Çomak, ve Caner Sancaktar, Beta Yayınları, İstanbul s.455-483.
• Arı, Tayyar. (2013), Uluslararası İlişkiler Teorileri, MKM Yayıncılık, Bursa.
• Arman, Murat Necip. (2007), Avrupa Birliği’nin Batı Balkanlar Genişlemesi: Bir Dış Politika Aracı Olarak Kimlik Dönüşümü, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayın No:3, İzmir.
• Ateş, Davut (2008), “Uluslararası İlişkilerde Konstrüktivizm: Ortayol Yaklaşımının Epistemolojik Çerçevesi”, Sosyal Bilimler Dergisi, S.10(1), s.213-235.
• Balibar, Etienne. (1993), “Irkçılık ve Milliyetçilik”, Irk Ulus Sınıf Belirsiz Kimlikler, (Çev.) Nazlı Ökten, Metis Yayınları, İstanbul, s.50-91.
• Burchill, Scott, Linklater Andrew, Devetak Richard, Donnelly Jack, Nardin Terry, Paterson Matthew, Reus-smit Christian ve True Jacqui .(2013), Uluslararası İlişkiler Teorileri, (Çev.) Ali Aslan ve Muhammed Ali Ağcan, Küre Yayınları, İstanbul.
• Coşar, Simten, ve Aylin Özman (2013), “Siyaset, Demokrasi ve Kimlik-Fark-Tanıma Politikaları”, Doğu Batı Dergisi, S.6(23), s.205-119.
• Demirtaş, Birgül. (2014), “İnşacılık”, Uluslararası İlişkilere Giriş, (Derleyenler), Şaban Kardaş ve Ali Balcı, Küre Yayınları, İstanbul, s. 110-123.
• Fierke, Karin Marie. (2016), “İnşacılık”, Uluslararası İlişkiler Teorileri: Disiplin ve Çeşitlilik (Derleyenler) Tim Dunne, Milja Kurki ve Steve Smith, (Çev.) Özge Kelekçi, Sakarya Üniversitesi Kültür Yayınları, Sakarya, s.199-219.
• Giddens, Anthony. (2014), Modernite ve Bireysel Kimlik Geç Modern Çağda Benlik ve Toplum, (Çev.) Ümit Tatlıcan, Say Yayınları, Ankara.
• Gleason, Philip. (1983), “Kimliği Tanımlamak: Sematik Bir Tarih”, Kimlik Politikaları Derleyen ve Çeviren) Fırat Mollaer, Doğu Batı Yayınları, Ankara, s. 21-53.
• Güven, İbrahim Fevzi (2016), “Yugoslavya’nın Dağılması Bağlamında Josip Broz Tito ve Slobodan Miloseviç’in Söylem ve Politikalarının İncelenmesi”, Uluslararası Suçlar ve Tarih. S.17, s.101-129.
• Kadirbeyoğlu, Zeynep, ve Bilgesu Sümer. (2014), “Ulus-Devletlerde Vatandaşlık ve Kimlik”, Küresel Siyasete Giriş, (Derleyen) Evren Balta, İletişim Yayınları, İstanbul s.491-505.
• Karakasidou, Anastasia N.(2010), Buğday Tarlaları Kan Tepeleri, (Çev.) Nurettin Elhüseyni, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Kavalski, Emilian (2002), “The Sociology of Global Politics and the Regional Future of the Balkans”, Philosophy, Sociology and Psychology, S. 2(9), s.639-655.
• Keyman, Fuat. (2010), “Kimlik ve Demokrasi”, Devlet ve Ötesi, (Derleyen) Atila Eralp, İletişim Yayınları, İstanbul, s.217-251.
• Kiraz, Sami. (2014), “Sosyal İnşacılık Yaklaşımı”, Uluslararası İlişkiler Teorileri Temel Kavramlar, (Derleyenler) Mehmet Şahin ve Osman Şen Kripto Yayıncılık, Ankara, s.209-229.
• Küçük, Mustafa (2009), “Uluslararası İlişkiler Kuramında Konstrüktivist Dönüşü Anlamak”, Ege Akademik Bakış, S.9(2), s.771-795.
• Layder, Derek. (2013), Sosyal Teoriye Giriş, (Çev.) Ümit Tatlıcan, Küre Yayınları, İstanbul.
• Linde-Laursen, Anders. (1997), “Small Differences- Large Issues: The Making and Remaking of a National Border”, Nations, Identities, Cultures, (Editör) V.Y. Mudimbe, Duke University Press, North Carolina, s.143-165.
• Onuf, Nicholas (2014), World of Our Making: Rule and Rules in Social Theory and International Relations, University of Helsinki Erik Castren Institute of International Law and Human Rights, Helsinki, s.1-23.
• Özev, Muharrem Hilmi. (2013), “Eleştirel Teori Olarak Konstrüktivizm”, Uluslararası İlişkilerde Teorik Tartışmalar, (Derleyen) Hasret Çomak, ve Caner Sancaktar, Beta Yayınları, İstanbul, s. 483-523.
• Parekh, Bhikhu. (2009), “Kimliğin Mantığı”, Kimlik Politikaları, (Derleyen) Fırat Mollaer, (Çev.) Suat Aksoy, Doğu Batı Yayınları, Ankara, s. 53-79.
• Reus-Smit, Christian. (2014), “Konstrüktivizm”, Uluslararası İlişkiler Teorileri, (Çev.) Muhammed Ağcan, Ali Aslan, Küre Yayınları, İstanbul, s.285-315.
• Rumelili, Bahar. (2014a), “İnşacılık/Konstrüktivizm”, Küresel Siyasete Giriş, (Derleyen) Evren Balta, İletişim Yayınları, İstanbul, s. 51-175.
• Rumelili, Bahar. (2014b), “Kimlik”, Uluslararası İlişkilere Giriş, (Derleyenler) Şaban Kardaş ve Balcı Ali, Küre Yayınları, İstanbul, s. 260-266.
• Sen, Amartya. (2006), Kimlik ve Şiddet, (Editör) Zülfü Dicleli, (Çev.) Ahmet Kardam, Türk Henkel Yayınları, İstanbul.
• Todorova, Maria. (2013), Balkanları Tahayyül Etmek, (Çev.) Dilek Şendil, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Tüysüzoğlu, Göktürk (2012), “Çatışma ve İşbirliği Dikotomisi Bağlamında Balkanlar’ın Siyasal Görünümü”, Avrasya Etüdleri, S.42(2), s.83-110.
• Ülger, İrfan Kaya .(2016), Yugoslavya Neden Parçalandı?, Umuttepe Yayınları, Kocaeli.
• Wallerstein, Immanuel E. (1993), “Halkın İnşası: Irkçılık, Milliyetçilik ve Etniklik”, Irk Ulus Sınıf Belirsiz Kimlikler, (Çev.) Nazlı Ökten, Metis Yayınları, İstanbul, s.91-109.
• Wendt, Alexander (1992), “Anarchy is What States Make of It: The Social Construction of Power Politics”, International Organization, s.391-425.
• Weber, Max. (2012), Sosyal Bilimlerin Metodolojisi, (Çev.) Vefa Saygın Öğütle, Küre Yayınları, İstanbul.
• Wendt, Alexander. (2014), Uluslararası Siyasetin Sosyal Teorisi (Çev.) Helin Sarı Ertem, Suna Gülfer, Ihlamur Öner, Küre Yayınları, İstanbul.
• Zalewski, Marysia ve Enloe, Cynthia. (2015), “Uluslararası İlişkilerde Kimlik Hakkında Sorular”, Uluslararası İlişkiler Kuramları (Derleyenler) Ken Booth ve Steve Smith, (Çev.) Muhammed Aydın, Röle Akademik Yayıncılık, İstanbul, s.279-306.