“İHYÂU ULÛMİDDİN” DE ALLAH İNANCI

Yıl 2017, Sayı: 19, 83 - 92, 01.12.2017

Fatma Pınar

Öz

Büyük Selçuklu Devleti’nin meşhur filozof, mutasavvıf ve müderrislerinden olan ve Hüccetü’l-İslam lakablı Ebû Hamid Gazzâlî, elli beş senelik ömrü içine beş yüzü aşkın eser sığdırmıştır. Bunlar içinde çeşitli dillere çevirisi de yapılan “İhyâu Ulûmiddin” isimli eserin özel bir yeri vardır. Gazzâlî, bu eserinde fıkhî, felsefî ve tasavvufî söylemlerin yanı sıra kelamî konulara da yer vermiş, özellikle Allah inancına ilişkin konuları büyük bir ustalıkla işlemiştir. Allah’ın vahdaniyet, kıdem, beka, ilim, irade, kudret, işitme, görme gibi kelami konuları ele alırken ayet ve hadislerin yanı sıra, akli delillere de yer vermiştir. Bu bağlamda Gazzâlî’nin İhya’sı Müteahhirin literatürü içerisinde özel bir konuma sahiptir

Anahtar Kelimeler

Allah, Kelam, Kur’an, Kıdem, Beka.

GOD’S FAİTH İN “İHYÂU ULÛMİDDİN”

Öz

Abu Hamid al-Ghazali, known as the Islamic scholar, philosopher, Sufi and Muslim of the Great Seljuk State, and known by the alleged Hüccetü'l-Islam, has received more than five hundred works in his fifty-five year life. Among them, one of the most interesting works of the Islamic world has been the work of Ihyâu Ulûmiddin, which has been translated into various languages. In this work, he has included the Qur'anic issues as well as the fiqh, philosophical and mystical discourses, especially the matters concerning the belief in God, with great mastery. While trying to deal with subjects such as God’s cowardice, seniority, survivability, knowledge, will, power, hearing, sight, and theology, the Qur'an tried to explain the subject by giving widespread notions of the Qur'anic verses and hadiths

Anahtar Kelimeler

God, Kalam, Quran, Seniority, Survivability

Kaynakça

• Âmîdî, Seyfeddin 1424, Ebkarü‟l-efkar fi usuli‟d-din, Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l İlmiyye.
• Bağdâdî, Abdülkahir (1987), el Fark beynel-fırak, Beyrut: Dârü’l Marife.
• Beyhaki, Ebû Bekir (1984), Kitabu Esma ve Sıfat, Beyrut: Dârül-Kütübül ilmiye.
• Cevziyye, İbn Kayyim (1984), İctimâu‟l-cuyûşi‟l-İslamiyye, Beyrut.
• Cüveynî, İmâmü’l-Harameyen (1950), el-İrşâd ilâ Kavati‟l-Edilleti fi usuli‟l-İtikâd, Mısır.
• Dırâr bin Amr (2014), Kitabût-Tahris, , İstanbul: Lıtera Yayınları.
• Düzgün, Şaban Ali (2006), “Allah’ın Varlığı”, Sistematik Kelam, s. 93-94.
• Eş’ari, Ebû Hasan (1410), el-İbâne an usûli‟d-diyâne, Medine.
• Eş’ari, Ebû Hasan (ts.), Makalatü‟l-İslâmiyyin ve İhtilafü‟l-Musallin, Kahire: Mektebetü’n Nehda. Farukî, İsmail R. (1995), Tevhid, (Terc.: Dilaver Yardım), İstanbul: İnsan Yayınları.
• Gazâlî, Ebû Hamid (1992), İhyâu ulûmi‟d-din, (Terc.: Ahmet Serdaroğlu), İstanbul: Bedir Yayınları.
• Hakkı, İzmirli İsmail (1981), Yeni İlm-i Kelam, Ankara, Ümran Yayınları.
• Humeyyis, Muhammed, Tâhâvî Şerhi, İstanbul: Guraba Yayınları. İbn Rüşd (1985), el-Keşfan Minhaci'l-Edille, (Terc.: S. Uludağ), İstanbul.
• Kadı Abdülcebbar, (ts.), Şerhü‟l usuli‟l-hamse, Kahire: Mektebetü’l Vehbe . Kevseri, Ali Zahid (2004), el-Akide ve ilmü‟l-kelam, , Beyrut: Dârü’l Kütübü’l-İlmiyye.
• Kılavuz, Ahmet Saim (2007), İslâm Akâidi ve Kelama Giriş, İstanbul: Ensar Yayınları.
• Mâtürîdî, Ebû Mansûr (2009), Kitâbü‟t-Tevhîd, Ankara, İsam Yayınları.
• Mâtürîdî, Ebû Mansur (2010), Kitâbü‟t-Tevhid, Beyrut: Mektebetü’l İrşad.
• Nablusî, Abdülganî (2003), Gerçek Varlık, (Terc.: Ekrem Demirli), İstanbul: İz Yayınları.
• Nesefi, Ömer (1293), Metni hakaiki Akaidi‟l-İmâm en-Nesefi, İstanbul: Sahafiye-i Osmaniye.
• Râzi, Fahreddin (2002), Muhassal, (Terc.: Hüseyin Atay), Ankara: Öncü Yayınları.
• Sabık Seyyid (ts.), Ayet ve Hadislerle İslâm Akaidi, (Terc.: İbrahim Sarmış), İstanbul: Hibaş Yayınları. Sabûnî, Nureddin (2011), el-Bidaye fi usuli‟d-din, İstanbul: İfav Yayınları.
• Şehristânî, Abdülkerim (1990), el-Milel ve‟n-Nihal, Beyrut.
• Şehristâni, Abdülkerim (ts.), Nihayetü‟l-ikdam fi İlmi‟l-Kelam, Kahire: Mektebetü’s-Sekafet’üt Diniyye. Teftazânî,Saadeddin (2010), Şerhü‟l-akaid, İstanbul: Dergah Yayınları.
• Topaloğlu, Bekir (1997), “Hayy”, DİA, XVI, s. 549.
• Yeprem, M. Saim (1989), Mâturîdî'nin Akide Risalesi ve Şerhi, İstanbul.
• Yusuf Şevki Yavuz (1997), “İstiva”, TDV, XXIII, s. 402.