TÜRKİYE’DE HARBERGER-LAURSEN-METZLER YAKLAŞIMININ VARLIĞI

Yıl 2021, Sayı: 26, 156 - 170, 25.02.2021

Seval Akbulut Bekar

Öz

İktisat literatüründe, dış ticaret haddinde meydana gelen olumlu (olumsuz) değişimlerin dış ticaret dengesi üzerinde
olumlu (olumsuz) etkileri olduğunu ileriye süren Harberger-Lauresen –Metzler yaklaşımı yer almaktadır. Bu çalışmada,
Türkiye ekonomisinde 1987-2018 dönemi Harberger-Laursen-Metzler (HLM) yaklaşımının varlığı, Granger ve Yoon ile
Hatemi-J ve Irandoust saklı eşbütünleşme testleri yardımıyla araştırılmıştır. Saklı eşbütünleşme testlerinden elde edilen
bulgular, dış ticaret dengesi ile dış ticaret haddi arasında saklı eşbütünleşme ilişkisinin olduğunu ve Türkiye ekonomisi için
HLM yaklaşımın geçerli olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Ticaret Dengesi, Ticaret Haddi, Harberger-Laursen-Metzler Yaklaşımı, Saklı Eşbütünleşme Testi

Kaynakça

• Aquino Juan Carlos ve Espino Freddy (2013), “Terms Of Trade And Current Account Fluctuations : A Vector Autoregression Approach”, Serie De Documentos De Trabajo Working Paper Series, s.1-17.
• Akbulut Bekar, Seval (2014), Dış Ticaret Dengesi-Dış Ticaret Haddi İlişkisi: Türkiye Örneği (2002-2012 Dönemi), Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora tezi, Trabzon.
• Akkuş, Ömer ve Durmaz, Atakan (2019), “Türkiye’de Bütçe Açığının Sürdürülebilirliği: Saklı Eşbütünleşme İlişkisi”, Maliye Dergisi, 176, s. 52-71.
• Bayraktutan, Yusuf ve Demirtaş, Işıl (2011), “Gelişmekte Olan Ülkelerde Cari Açığın Belirleyicileri: Panel Veri Analizi”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (22) 2011 /2, s.1-28.
• Bouakez, Hafedh, Kano Takashi (2008), “Terms of Trade and Current Account Fluctuations: The Harberger-Laursen-Metzler Effect Revisited”, Journal of Macroeconomics, 30, s. 260–281.
• Duncan Robert (2003), “The Harberger Laursen Metzler Effect Revisited : An Indirect- Utılity Function Approach”, Central Bank Of Chile Working Papers, s.1-23.
• Elliott, Graham- Rothenberg, Thomas-Stock, James H. (1996), “Efficient Tests For An Autoregressive Unıt Root”, Econometrica, 64(4), s.813-836.
• Granger, Clive W. J. ve Yoon, Gawoon (2002), “Hidden Cointegration”, Department of Economics Working Paper, San Diego: University of California, s.1-28.
• Harberger, Arnold C. (1950), “Currency Depreciation, Income, And The Balance Of Trade”, The Journal Of Political Economy, 58 (1), s.47-60.
• Hatemi-J, Abdulnasser ve Irandoust, Manuchehr (2012), “Asymmetric Interaction Between Government Spending and Terms of Trade Volatility: New Evidence from Hidden Cointegration Technique”, Journal of Economic Studies, 39 (3), s.368-378.
• Kaplan, Fatih ve Ergin Ünal, Ayşe (2019), “Dış Ticaret Dengesi ile Dış Ticaret Hadleri Arasındaki İlişkinin Türkiye için Yeniden İncelenmesi”, 2.Uluslararası Akdeniz Sempozyumu, Mersin, 23-25 Mayıs 2019, s.309-320
• Kıpıcı, Ahmet N. (1996), “Terms of Trade and Economic Fluctuations”,The Central Bank of The Republic of Turkey Discussion Paper, 9615, s.1-13.
• Korkmaz, Abdurrahman (2004), Harberger- Lauresen- Meztler Etkisi: Türkiye Uygulaması, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Trabzon.
• Küçükaksoy İsmail ve Çiftçi, İsmail (2014), “Dış Ticaret Hadlerinin Dış Ticaret Dengesine Etkisi: Harberger-Laursen-Metzler Hipotezinin Türkiye Uygulaması”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), s.103-129.
• Laursen, Svend ve Metzler, Lloyd A. (1950), “Flexible Exchange Rates And The Theory Of Employment”, The Review Of Economics And Statistics. 32 (4), s. 281-99.
• Masson, Paul R.- Bayoumi, Tamim - Samiei, Hossein (1998), “International Evidence on the Determinants of Private Saving”, The World Bank Economic Review, 12(3), s.483-501.
• Mendoza, Enrique (1995), “The Terms Of Trade, The Real Exchange Rate, And Economic Fluctuations.” International Economic Review, 36(1), s.101-137.
• Misztal, Piotr (2010), “The Harberger-Laursen-Metzler Effect: Theory and Practice in Poland”, The Romanian Economic Journal, 38, s.129-146.
• Ng, Serena ve Perron, Pierre (2001), “Lag Length Selection and the Construction of Unit Root Tests with Good Size and Power”, Econometrica, 69(6), s.1519-1554.
• Obstfeld, Maurice (1982), “Aggregate Spending and The Terms of Trade: Is There A LaursenMetzler Effect?”, The Quarterly Journal of Economics. 97 (2), s.251-270.