SOSYAL ÇALIŞMA GÖREVLİLERİNİN İNSAN HAKLARINA YÜKLEDİKLERİ ANLAM ÜZERİNE NİTEL BİR ÇALIŞMA: İSTANBUL ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Sayı: 30, 367 - 396, 30.06.2022

Yasin Akyıldız

Öz

İnsan haklarının korunması ve hak ihlallerinin önlenmesinde sosyal çalışma görevlilerinin rolü büyüktür. Toplumsal değişim ve dönüşüm yeni insan hakları ihlallerini ortaya çıkarmıştır. İnsan haklarının, tarihsel süreç içinde yeni sosyo-ekonomik, siyasi, kültürel ve teknolojik değişimlerle içeriği gelişmiştir. Çalışma kapsamında sosyal çalışma görevlilerinin insan haklarına yükledikleri anlam, sosyal hizmet ve insan hakları arasındaki ilişki, insan haklarının içeriği ile ilgili görüşleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışma nitel bir çalışma olup, sosyal çalışma görevlileri ile yapılan mülakatlarla veriler elde edilmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamında sosyal çalışma görevlileri, eşitlik teması altında insan haklarını tanımlamaktadır. İnsan hakları içeriğinin yaşam, eğitim, barınma kavramlarıyla oluşturulduğu, kuşak hakları ile ilgili sosyal çalışma görevlilerinin sıklıkla birinci ve ikinci kuşak haklarına dâhil olan haklar temelinde ifadelerini belirttikleri, insan hakları ile sosyal hizmet ilişkisinde de eşitlik, iletişim ve destek temalarının öne çıktığı görülmektedir. Çalışma kapsamında elde edilen veriler dâhilinde insan haklarındaki yeni gelişmelere, yeni insan hakları ihlallerinin önlenmesine yönelik sosyal çalışma görevlilerinin niteliksel kazanımlara sahip olması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İnsan hakları, Ekolojik Sosyal Hizmet, Eşitlik, İletişim, Destek

A QUALİTATİVE RESEARCH ON THE MEANİNG THAT SOCİAL WORKERS GİVE TO THE CONCEPT OF HUMAN RİGHTS: THE CASE OF ISTANBUL

Öz

Social workers have a great role in protecting human rights and preventing rights violations.Social change and transformation has revealed new human rights violations. The content of human rights has developed with new socio-economic, political, cultural and technological changes in the historical process.Within the scope of the study, it has been tried to determine the opinions of social workers about the meaning they attribute to human rights, the relationship between social work and human rights, and the content of human rights.The study is a qualitative study and data were tried to be obtained through interviews with social workers.Within the scope of the study, social workers define human rights under the theme of equality.It is seen that the content of human rights is formed with the concepts of life, education and housing, social workers related to generation rights often express their expressions on the basis of the rights included in the first and second generation rights, and the themes of equality, communication and support come to the fore in the relationship between human rights and social work.Within the scope of the data obtained, it has been concluded that social workers should have qualitative gains for new developments in human rights and the prevention of new human rights violations.

Anahtar Kelimeler

Human rights, Ecological social work, Equality, Communication, Support

Kaynakça

• Afşar, B.(2019). İnsan hakları bağlamında yoksul kesimlerin sağlık hakkına erişimi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı Sosyal Hizmet Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
• Balcı, A. (2013). Sosyal bilimlerde araştırma. Pegem Akademi
• Bıttencourt, M.B., Amaro, M.I. (2019). Social work, human rights and conceptions of human dignity: The case of social workers in Lisbon, Portuguese Journal of Social Science, Volume 18, Number 3.
• Boyar, O., Kama Işık, S. (2019). Dördüncü kuşak haklar ve bilişim teknolojilerinin doğuşunda mahremiyet mahremiyetli bir bakış. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 25 (2), 602-623. DOI: 10.33433/maruhad.667577
• Clarke, R, Timberlake, L. (1982). Stockholm plus ten: promises, promises?: the decade sin-ce the 1972 un environment conference. Earthscan. Cornescu, V.A. (2009). The generatıons of human’s rıghts. Days of law: The conference proceedings, 1. edition. Brno: Masaryk University.
• Dağ, N. (2016). Sığınmacıların yaşadığı sorunların insan hakları boyutunda değerlendirilmesi: kobani’den gelen sığınmacılar örneği. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi.
• Gedik, M. (2020). Endüstriyel sosyal hizmetin insan hakları yaklaşımı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. Cilt: 13 Sayı: 71.
• Gül, C. (2010). Klonlama ve kök hücre çalışmaları karşısında insan onurunun korunması hakkı. “e-akademi” Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi. Sayı:101.
• http://derecho.isipedia.com/optativas/derechos-humanos/18-los-derechos-humanos-de-solidaridad
• http://lib.oup.com.au/he/sociology/samples/hawkins_globalstructures_sample.pdf. Erişim tarihi: 02.01.2021
• http://www.aykultopcu.com/habervemakele-184-hukuk-sisteminde-temel-insan-haklari-ve-gelinen-son-asama-dorduncu-kusak-haklar-ve-bunlari-talep-hakki. Erişim tarihi:23.01.2021
• https://en.unesco.org/themes/ethics-science-and-technology/human-genome-and-human-rights. Erişim tarihi:24.01.2021
• https://en.wikipedia.org/wiki/United_Nations_Conference_on_the_Human_Environment#cite_note-:1-7
• https://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/08/03/EkonomikSosyalKulturelHaklarSozlesmesi.pdf
• https://plato.stanford.edu/archives/win2015/entries/rights-group/
• https://psychclassics.yorku.ca/Maslow/motivation.htm. Erişim tarihi: 01.01.2021
• https://www.ifsw.org/what-is-social-work/global-definition-of-social-work/. Erişim tarihi:07.02.2021.
• https://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/CCPR.aspx
• https://www.ohchr.org/EN/UDHR/Documents/UDHR_Translations/eng.pdf
• https://www.scribd.com/document/393857346/Cornescu-Adrian-Vasile-doc#download
• Ife, J. (2008). Human rights and socialwork: Towardsrights-basedpractice. Cambridge Universitypress
• Ife, J. (2012). Human rights and social work: Towards rights-based practice. Cambridge University Press
• Kabaoğlu, İ. (1993). Özgürlükler hukuku. Afa Yayınları
• Kaya, M.(2018). Suriyeli sığınmacıların temel insan haklarına erişimi: İstanbul fatih örneği, Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Kızılçelik, S., Erjem, Y. (1992). Açıklamalı sosyoloji terimler sözlüğü. Göksu Matbaası
• Kuçuradi, İ. (Yay. Haz.) (2018). İnsan haklarının felsefi temelleri. Türkiye Felsefe Kurumu
• Lefebvre, G. (1947). The coming of the french revolution. Princeton University Press
• Libal, K. ve Harding, S. (2015). Human rights-based community practice in the united states. Springer.
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50 (4): 370-396.
• Öngen Köse, Ç. & Hati̇boğlu Kısat, B. & Özateş Gelmez, Ö. (2020). Sosyal hizmet uzmanlarının mesleki iletişimlerinde insan hakları dilinin inşası: Bir metafor araştırması. Kültür ve İletişim, 23 (45), 87-117. DOI: 10.18691/kulturveiletisim.710112
• Özyurt, M.S., Dayıoğlu, H., Solak, C.N. (2005). Gen teknolojileri ve insan hayatına etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, Sayı: 8.
• Rıvero, J. (1978). Sur le droit au développement, UNESCO, UN Doc. 55- 78/Conf./630/Supp.2.
• Sarani MR. & Sadeghi SH. & Ravandeh H. (2017). The concept of “right” and its three generations. Int J Sci Stud; 5 (4): 37-41.
• Seğitoğlu, M. (2016). İnsan hakları perspektifinden çocuk refahı alanındaki sosyal hizmet uygulamalarında değerlendirme sorunu. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Sulhan, F. (2011). Türkiye’de insan hakları bağlamında değişen sosyal hizmet algısı. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Tascón, S. & Ife, J. (2008). Human rights and critical whiteness: Whose humanity?, The International Journal of Human Rights, 12, 3: 307-327.
• Taşğın, N. (2010). Refah devleti ve insan hakları açısından yoksulluk ve sosyal dışlanma. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İnsan Hakları Anabilim Dalı, Doktora Tezi.
• Turhan, A. (2013). İnsan hakkı kuşakları arasındaki tamamlayıcılık ilişkisi. İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 4 Sayı:2.
• Yıldırım, B. ve Aslan, H. (2019). İnsan hakları ve sosyal hizmet: Ortak bir kader mümkün mü? nasıl bir ilişki, ne çeşit bir etkileşim?. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(2), 643-664
• Zengin, O, Altındağ, Ö. (2016). Bir insan hakları mesleği olarak sosyal hizmet. Toplum ve Sosyal Hizmet, 27 (1), 179-190.